Datamanagment

Question 1

RDM

Answer 1

1. research data managment
   - onderzoeks datamanagment
   - veilig maken
   - gemakkelijk vinden
   - gebruiken & hergebruiken
   - sustainable = duurzaam
2. gebruik data
   - data -> informatie
   - informatie -> wijsheid

Question 2

indeling van data

Answer 2

1. indeling van data
   - inhoud
   - formaat
   - wijze van verzameling
   - digitaal of niet-digitaal
   - primair of secundair
   - ruw of verwerkt
2. primaire of secundaire data
   - primair = gebruikt voor de reden waarom het verzameld werd
   - secundair = voor een ander doeleinde gebruikt
   –> wordt alleen maar meer belangerijk

Question 3

FAIR-vereiste van data

Answer 3

1. findable
2. accessible
   - data toegankelijk maken ≠ mogen gebruiken
   - indien wel = hergebruiken heel voordelig
3. interoperable
   - zelde data op andere computer kunnen gebruiken = soms heel moeilijk
   - data uit verschillende bronnen met verschillende naamgevingen kunnen samenvoegen
   - data harmoniseren
4. reusable

Question 4

verloop onderzoeksproject

Answer 4

1. vraagstelling
2. onderzoek & analyze
3. publiceren & bekend maken
4. bewaren voor lange termijn
5. wetenschappelijke kennis

Question 5

levenscyclus onderzoeksdata

Answer 5

1. data verzamelen
   - kwaliteit procedures
   - duurzame bestandsformaten
2. data verwerken & analyseren
   - consitente beschrijving & processen
   - data standaarden gebruiken
3. publiceren & data delen
4. data preserveren = opslaan in betrouwbare databank
5. data hergebruiken = citatierichtlijnen

Question 6

RDM tijdens verschillende fases van onderzoek

Answer 6

1. voor het onderzoek
   - data hergebruiken
   - DMP data managment plan opstellen
   - RDM kosten berekenen
2. tijdens het onderzoek
   - data verzamelen, organiseren & documenteren
   - data opslag & back-up
   - data veiligheid
3. na onderzoek
   - data bewaren
   - data delen
   - FAIR data
   - data repository gebruiken

Question 7

voor het onderzoek

Answer 7

1. data hergebruiken
   - onderzoek is al uitgevoerd
   - niet opnieuw hetzelfde moeten doen & kosten besparen
   - bepaalde groepen worden al overvraagt
2. DMP data managment plan
   - document met vragen
   - welke data, ethisch, legaal, opslag, …
   - DMPonline.be

Question 8

tijdens het onderzoek

Answer 8

1. verzamelen & organiseren van data
   - bestandsformaten
   - bestandnamen = voorkomen van finaal, finaal 2, …
   –> werken met datum
   - mappen structuur
   - versioning = versie van document & aanpassingen tov. vorige
2. data veiligheid
   - AVG = algemende verordening gegevensbescherming
   - GDPR general data protection regulation
   - regelgeving ivm met wat wel & niet mag

Question 9

anonimiseren & pseudonimiseren

Answer 9

1. anonimiseren
   - naam van patiënt weglaten
   - kan onvoldoende zijn
2. pseudonimiseren
   - informatie weglaten via ID
   - op appart document kan van ID informatie bijhouden worden
   - sleutelbestand

Question 10

do’s & dont’s voor data beveliging

Answer 10

1. DONT
   - lokale opslag
   - third party cloud driven
   - geen transfer met email
2. DO
   - insitutionele nerwerken voor opslag
   - regelmatig back-up maken
   - access permissions = gepersonaliseerd wie waar aan kan
   - encriptie van data
   - sterke paswoorden
   - veilige transfers = mailprogramma’s met versleuteling & beveiliging
   - update van systeem
3. andere tips
   - hardware beschermen
   - fysieke toegang tot data
   - vernietigen op veilige & efficiënte manier
   –> files verwijderen & formatteren volstaat niet!

Question 11

encryptie

Answer 11

1. symmetrische encryptie
   - zelfde sleutel voor versleutelen & ontcijferen
   - kwetsbare manier
2. assymetrisch
   - publieke sleutel = versleutelen
   - private sleutel = vergrendelen
   - kan voor bestanden, harde schijven, USB’s, …
3. hashing
   - encryptie = 2 richtingen
   - hashing = 1 richting
   - weten of data exact dezelfde is al gedownload
   - zelfde bestand = zelfde hash
   - ook gebruikt om wachtwoorden op te slaan

Question 12

wachtwoorden

Answer 12

1. goed
   - hoge entropy = moeilijk te gokken
   - 20+ tekens = passphrase idpv password
   - volledig random
   - 2-factor authenticatie
   - geen reuse op andere sites
   - gebruik van password manager
2. slecht
   - woordenboek woorden
   - zinnen
   - combinatie van woorden
   - monumenten, nummers, events, data, dieren, …

Question 13

malware

Answer 13

1. virus = download nodig
2. worm = geen download
3. bug = fouten in software
4. trojan horse = vermomd als legitieme software
5. spyware = software geïnstalleerd zonder je toestemming
6. adware = storende reclame
7. ransomware = data vergrendelen in ruil voor geld
8. bot = automatische, repetitieve & vooraf gedefinieerde taken worden uitgevoort
9. rootkit = geeft hackers controle tot computer