DEEL 3 hoofdstuk 2: de fundamentele rechten en vrijheden

Question 1

3 soorten fundamentele vrijheden

Answer 1

• volle en absolute rechten: geen afwijking
• minimumstandaarden (bv recht eerlijk proces)
• gekwalificeerde of voorwaardelijke rechten: kunnen om wettelijk bepaalde motieven aan beperkingen onderworpen worden voor zover dat nodig is voor het behoeden van de democratische rechtsstaat.

Question 2

klassieke vrijheden kunnen in 2 gedeeld worden, welke?

Answer 2

• vrijheden van de fysieke persoon

- vrijheden van de denkende geest

Question 3

beperking van aanhouding en verbod van slavernij en dwangarbeid

Answer 3

niemand kan verplicht worden om te werken, tenzij hij vrijwillig in een arbeidscontract heeft toegestemd, ook hechtenis of gevangenschap is verboden.
Behalve op ontdekking op heterdaad, kan niemand worden aangehouden behalve met een bevel van de rechter.

Question 4

het strafrechtelijke legaliteitsprincipe

Answer 4

geen straf kan worden ingevoerd of toegepast dan krachtens de wet. -> nulla poena sine lefe, nullum crimen sine lege -> een rechter kan dus geen straf opleggen voor een handeling waarvan degene die ze gesteld heeft niet op voorhand wist dat hij voor die handeling gestraft zou kunnen worden.

Question 5

recht op leven en fysieke integriteit.

Answer 5

het recht op leven is voorzien in het EVRM. maar er zijn beperkingen van dit grondrecht ->
zo mag iemand wel van het leven beroofd worden ten uitvoering van een gerechtelijke terdoodveroordeling.

Question 6

bescherming van goederen

Answer 6

de woning is beschermd door fundamentele rechten

Question 7

de vrijheid van meningsuiting

Answer 7

dit houdt in dat iedereen met gesproken en met geschreven woorden vrij uitdrukking mag geven aan zijn persoonlijke opvattingen; maar die vrijheid is niet onbeperkt; kan bij wet onderworpen worden aan bepaalde voorwaarden.
Bijzondere vorm van vrije meningsuiting; verspreiding in druk art. 25 GW -> behalve om redenen van openbare orde kan de OH niet verhinderen dat drukwerken worden gemaakt en verspreid.

Question 8

religieuze vrijheid

Answer 8

kerk en staat zijn gescheiden. dat die scheiding in België niet helemaal is doorgetrokken blijkt uit het feit dat bedienaren van de erkende erediensten een wedde en een pensioen krijgen van de staat.
6 erkende erediensten in België: rooms-katholieke/protestantse/angelicaanse/israëlitische/islamitische/orthodoxe kerk.

Question 9

recht op privacy

Answer 9

de eerbiediging van het privéleven staat centraal. kruispuntbank is opgericht voor de uitwisseling van gegevens in verband met sociale zekerheid.

Question 10

aspecten van de privacybescherming

Answer 10

• recht op de persoonlijke afbeelding
• het briefgeheim -> alleen enkele wettelijke aangeduide postbedienden hebben het recht brieven in te zien.
• de eerbiediging van het gezinsleven
• de onschendbaarheid van de woning

Question 11

recht op onderwijs en vrijheid van onderwijs

Answer 11

klassieke vrijheid van onderwijs = het recht om vrij voor een bepaald soort onderwijs te kunnen kiezen.

Question 12

recht op een menswaardig leven

Answer 12

dit recht houdt in; het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid, het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand

Question 13

gelijkheidsbeginsel - grondwettelijke beginselen

Answer 13

art. 10 GW & 11 antidiscriminatiewet

Question 14

gelijkheidsbeginsel - juridische en feitelijke gelijkheid

Answer 14

juridische gelijkheid: gelijke situaties moeten gelijk behandeld worden en ongelijke situaties ongelijk.

een feitelijke ongelijkheid: bestaat en is het gevolg van verschillende redenen. een juridische ongelijkheid “bestaat” niet maar wordt door het recht of door de OH gemaakt. zo ontstaan 2 categorieën die verschillend behandeld worden door het recht: minder- en meerderjarigen.
mannen & vrouwen moeten ook gelijk zijn

Question 15

verbod van willekeur bij juridische ongelijkheid

Answer 15

het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat de aangewende middelen niet evenredig zijn met het beoogde doel:

• elk door de OH gemaakte onderscheid moet algemeen en onpersoonlijk zijn
• met het onderscheid moet een doel van algemeen belang nagestreefd worden
• het onderscheid moet objectief en redelijk verantwoord zijn
• de gevolgen van het gemaakte onderscheid moet proportioneel zijn

Question 16

de rechterlijke controle

Answer 16

het gelijkheidsbeginsel is afdwingbaar.
er is een controle op de wetgever, maar ook een controle op de uitvoerende macht door middel van een annulatie- en schorsingsverzoek bij RvS of toep. van de exceptie van illegaliteit.

Question 17

strafrechtelijke beteugeling en controle op racisme en discriminatie

Answer 17

centrum voor gelijkheid van kansen en voor rascismebestrijding

Question 18

andere fundamentele rechten

Answer 18

• rechten van het kind
• recht toegang rechter
• recht behoorlijke rechtsbedeling
• gebruik van de in België gesproken talen is vrij
• openbaarheid van bestuur

Question 19

horizontale werking van de fundamentele rechten

Answer 19

de fundamentele rechten en vrijheden behoren tot het publiekrecht en betreffen dus de verticale relatie tss. de OH en rechtssubject

Question 20

discriminatieverbod

Answer 20

verbod voor de OH om in al haar handelingen ongeoorloofde onderscheiden te maken.
meer en meer stemmen gaan op om aan de grondrechten ook horizontale werking toe te kennen.

Question 21

directe discriminatie

Answer 21

bij een verschil in behandeling dat niet objectief en redelijk wordt gerechtvaardigd

Question 22

indirecte discriminatie

Answer 22

doet zich voor wanneer een neutrale bepaling een schadelijke weerslag heeft op bepaalde personen

Question 23

fundamentele rechten

Answer 23

de minimumstandaarden voor de verticale relatie tussen overheid en rechtssubject, het bevat de fundamentele vrijheden, de sociaal-economische grondrechten en de participatierechten.