diabetes Flashcards

(90 cards)

1
Q

WAT is “Diabetes Mellitus”?

A

Chronische niet geneesbare aandoening waarbij het lichaam
Onvoldoende insuline produceert
Het lichaam ongevoelig is voor het effect van insuline
Gevolg suiker uit de voeding kan onvoldoende opgenomen worden in de cellen van ons lichaam om daar energie te geven.
Er ontstaat een verhoging van bloedsuikergehalte of hyperglycemie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

diabetes de pancreas

A

Eilandjes van Langerhans
Alfa-cellen
🡪 produceren glucagon

Beta-cellen
🡪 produceren insuline

🡪 Samen regelen ze de bloedsuikerspiegel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Diabetes verschillende types

A

Type 1

Type 2

Zwangerschapsdiabetes

Secundaire diabetes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Diabetes Type 1

A

Er is een ACUUT tekort aan
hormoon INSULINE die de bloedsuikerspiegel regelt
Bèta cellen zijn per ongeluk
vernietigd door eigen afweersysteem
🡪 Auto-immuunziekte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

diabetes type 1
wie treft het vaakst
hoe ontstaan
glycemie stijgen of dalen
hoeveel %
verloop

A

10% van de diabetici
Meestal < 40 jaar
Meestal niet vast te stellen bij geboorte
Glycemie stijgt snel
Ontstaat vrij plots
Bloedsuikerwaarden lopen relatief snel op 🡪 Snel ontwikkelen van klachten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Diabetes Type 2

A

Het lichaam maakt wel nog
ZELF INSULINE aan MAAR
aangemaakte insuline

Verliest deels effect omdat lichaam steeds minder op reageert => INSULINERESISTENTIE
Er is een verminderde insulineproductie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

diabetes type 2
wie treft het vaakst
hoe ontstaan
glycemie stijgen of dalen
hoeveel %
verloop

A

90% van de diabetici
> 40 j
Traag – langzaam verloop
Soms reeds jaren sluimerend aanwezig
🡪 licht verhoogde bloedsuikerwaarden
🡪 richtten al schade aan in ons lichaam
🡪 men is er zich niet bewust van!!!
Helft van de mensen met type 2 weten niet dat ze de ziekte hebben

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

oorzaak type 2

A

erfelijkheid (< 40 jaar)
obesitas (2 op 3)
gebruik van hormonale medicatie
bepaalde omstandigheden, vb zwangerschap, ongeval, operatie, zware ziekte,…

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zwangerschapsdiabetes

A

Ontstaat tijdens zwangerschap
Oorzaak →hormonale veranderingen in het lichaam van de vrouw
Verdwijnt doorgaans spontaan na zwangerschap → kans op ontwikkelen diabetes type 2 stijgt wel met 50%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Secundaire diabetes

A

Er zijn nog verschillende andere oorzaken waardoor diabetes kan ontstaat
Door medicatie vb medrol®
Door pancreatitis

Voor elke vorm van diabetes is er een specifiek verloop en bestaat er een specifieke behandeling

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Diabetes diagnosestelling

A

Gebeurt a.d.h.v.
Anamnese patiënt a.d.h.v. – symptomen
Testen
Bepalen van glucosewaarde in veneus bloed
Geglyceerd HB
Urine
OGTT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Symptomen en anamnese vd patiënt diagnosestelling type 1

A

Bied zich brutaal aan
Vrij plots
Duidelijke symptomen:
Moeheid
Vermagering
Verhoogde eetlust (polygagie)
Vermeerderde urineproductie (polyurie)
Veel dorst
Ketoacidose

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ketoacidose

A

verzuring van je bloed
Lichaam verbrand vet ipv koolhydraten
onvolledige vetverbranding = lichaam gaat aanzuren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Gevolgen van type 1

A

H2o en elekrolytenverlies= dehydratatie
Shocktoestand tgv onvoldoende circulatie (vochtverlies)
Comateuze patient

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Normale secretie insuline?

A

Door verhoging op een continue wijze met plotse verhoging enkele uren na de maaltijd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Secretie insuline bij diabeten

A

Toedienen van insuline via SC inspuiting is uiterst omwille van hoeveelheid en tijdstip
Steeds zoektocht voor de endocrinoloog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

soorten insuline therapie

A

Snelwerkende
-snelwerkende en ultrasnelwerkende insuline
Traagwerkende insuline
Mengsel van snel en traagwerkende insuline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wanneer snelwerkende insuline toedienen

A

Voor de maaltijd
Is heldere insuline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Snelwerkende actrapid wnr geven?

A

15 tot 30 min voor maaltijd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wnr geven bij ultrasnelwerkend vb novorapid

A

Direct voor maaltijd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Traagwerkende insuline wnr geven?

A

Vaste tijdstippen meestal savonds
Vblantus, levimir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Mengsel van traagwerkende en snelwerkende
Wat is dat?
Wat moet je doen?

A

Troebele insuline
Moeten steeds worden gemengd voor toediening

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat betekend ij mengeling 30/70?

A

30% snelwerkende en 70% traagwerkend

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is het belang van mengen van troebele insuline of suspensie?

A

Bekomen van homogene massa
Bekomen van gelijke Concentratie in penfill

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Behandelingsschema 2 verschillende leg uit?
Bolus meerdere inspuitingen -> golvende lijn Basaal 1 inspuiting --> rechte lijn
26
Aandachtspunten bij toedienen insuline
Nauwkeurig dosage nakijken voor iedere patiënt Concentratie goed nakijken Onjuiste dosis kan zorgen voor grote stoornissen Steeds nagaan of er iets gepland staat Kiemvrij werken : diabeten zijn gevoelig voor infectie
27
Onjuiste dosis nadelen?
Hypo bij teveel toedienen Hyper bij te weinig toedienen
28
Lokale reacties na toedienen insuline
Lipihypertrofie of insulinetumor Allergische reactie Abcesvorming
29
Lipohypertrofie leg uit?
Ontstaat door vorming van fibreuze vettumoren als gevolg van steeds op zelfde plaats te spuiten
30
Lokale reacties na toedienen insuline Allergische reactie
Ontstaat door hoge spiegel aan antilichaam Best andere soort insuline
31
Lokale reacties na toedienen insuline Abcesvorming
Door gebrek aan kiemvrij te werken Voorkomen door kiemvrij te injecteren
32
Aandachtspunten. Hoe handelen bij hypo
Waarde <70mg/dl Opnieuw controleren Onmiddellijk ingrijpen P is bewust? P is onbewust? Rapporteren mondeling en schriftelijk
33
Aandachtspunten hoe handelen bij hyper
Waarde van <200mg/dl Opnieuw controleren Kijk naar procedure Bevraagd pat naar extra inname voeding Rapporteren mondeling en schriftelijk
34
Gezonde persoon glycemie waarden nuchter en 2u na maaltijd
N: 60-100mg% 2u: <140mg%
35
Pre diabeet glycemie waarden nuchter en 2u na maaltijd
N: 100- 126mg% 2u: 140- 200mg%
36
Diabeet glycemie waarden nuchter en 2u na maaltijd
N: <126mg% 2u: <200 mg%
37
Definitie en typering diabetes
Chronische niet geneesheren aandoening Het lichaam maakt onvo´doende insuline aan Het lichaam ongevoelig voor het effect van insuline Suiker onvoldoende opnemen
38
Testen bij diagnosestelling
Glycemiebepaling Hemoglobine a1c = versuikerde Hb Urineonderzoek Ogtt ovale glucose tolerantie test
39
Hemoglobine a1c hoe staat deze?
Niet diabeet tussen 4-6% Diabeet <7%
40
Behandeling berust op peilers welke 4?!!!!!!!
Gezonde aangepaste voeding Lichaamsbeweging Medicatie Educatie
41
Educatie
Goede kennis van diabetes
42
Incretine mimetica?
Medicatie die de insulinesecretie verhoogd en glucagonproductie verlaagt Wordt afgebroken ter hoogte van maag en kan niet oraal ingenomen worden
43
Verwikkelingen van diabetes Verdelingen?
Acute verwikkeling Chronische verwikkeling
44
Verwikkelingen Acute verwikkeling
Hypoglycemie= een lage bloedsuikerwaarden Vlug verloop Toestand hypoglycemisch coma
45
Oorzaken hypoglycemie
Te veel insuline toegediend Verkeerde inspuitingstijden Bij gebruik van ovale antidiabetica Grote lichamelijke inspanning Na drinken van alcohol
46
Hypo lager dan 70mg/dl oplossen in 3 stappen
Eerst snelle suiker Eerst 10 a 15g snelle suiker 20min wachten Langwerkende suikers vb kleine boterham (indien volgende maaltijd binnen uur komt gewoon wachten)
47
Hypo lager dan 70mg% indien patiënt niet bij bewustzijn is
Iv glucose- oplossing toedienen Glucagon iv- om Nasale glucagon
48
Acute hyperglycemie?
Hoge bloedsuikerwaarden boven 200mg/dl
49
Oorzaken van acute hyperglycemie
Onvoldoende insuline toegediend Kapotte of verkeerde insulinepen Plots onderbreken van insulinetiediening bij insulinepomp Overmatig inname koolhydraten Oorzaak van medische aard: infectie, trauma, stress
50
Schijnbaar ongeregeld???
Door onjuiste meting Ongewassen handen Verkeerde of verlopen strips Verkeerde instelling van glycemiemeter Te weinig bloed op de strip
51
Symptomen bij acute hyperglycemie
Veel plassen Veel drinken Droge of plakkerige tond Lusteloosheid Vermoeidheid Verlies van eetlust Vermageren zonder reden
52
Behandeling bij acute hyperglycemie
Insulinetoediening Verpleegkundige aandachtspunten: glycemie opvolgen Extra drinken
53
Wat als acute hyperglycemie moet braken bij <200mg/dl
Arts contacteren, diabetische keto-acidose wordt vermeden
54
Symptomen hypoglycemie
Overmatig transpiratie Beven van handen en voeten.plotse hongen en verlangen naar suiker Zware hartkloppingen Hoofdpijn
55
Diabetische ketoacidose
Meest gevreesde acute metabole ontregeling bij type 1
56
Behandeling ketoacidose
Insulinetoediening+ strikt opvolgen van glycemie Vochttoediening Elektrolytencorrectie
57
Moet insuline ook worden ingespoten als de diabeet niet kan eten
Wel toedienen omdat je lichaam energie nodig heeft om de MO tegen te werken
58
diabetes behandeling rust op 4 peilers 1 gezonde aangepaste voeding
Belangrijkste punt in behandeling van diabetes Belangrijk bij de insuline afhankelijke EN de niet insuline afhankelijke diabetes Voedingsadvies wordt gegeven door de diëtiste Goede spreiding van KH bronnen Overgewicht aanpakken vnl bij type 2 Eten op regelmatige tijdstippen
59
door wat worden de onvolledig verbrande vetzuren gecompenseerd?
Verhoogde zuurafscheiding via nieren => glucosurie - aceton en vetzuren in de urine te vinden Verhoogde zuurafscheiding via de longen =>snelle AH - acetongeur - kussmaulse AH indien onvoldoende compensatie via longen en nieren bloed gaat verder verzuren (S/ idem als hierboven) Gevolg => water en elektrolyten verlies => dehydratatie van P => ontstaan van shock door teveel vochtverlies =>P gaat in coma
60
diabetes behandeling rust op 4 peilers 2 lichaamsbeweging
Gaat gewichtsverlies bevorderen Stimuleert opname van glucose door spieren Remt ontstaan van arteriosclerose Gaat patiënt bevrijden van “invalidencomplex
61
diabetes behandeling 4 peilers 3 medicatie
Medicatie Type 1 Insuline toediening is absoluut noodzakelijk De endogene insulineproductie is definitief gestopt of zo goed als verloren Type 2 Orale therapie OF insulinetherapie is afhankelijk van het Hb A1c gehalte 🡪 arts zal dit bepalen, instellen en bijregelen
62
behandeling 4 peilers 4 educatie
Een goede kennis van diabetes is essentiële om de behandeling zelf in handen te nemen. Goede uitleg nodig over zelfcontrole, voeding, beweging, medicatie, verwikkelingen, … Als patiënt alles begrijpt 🡪 kan hij motivatie opbrengen om de behandeling te volgen en zelfcontrole uit te voeren
63
wat doet insuline?
insuline opent de cel waardoor de glucose in de cel kan worden opgenomen en kan gebruikt worden als energie
64
is incretine mimetica insuline vb ozempic
nee
65
wat zijn incretine mimetica?
zijn hormonen die normaal aangemaakt worden in de dunne darm bij het eten van KH stimuleert betacellen in de pancreas = verhoogd insulineproductie verlaagd glucagonsecretie = verlaagd glucosevrijgave vanuit lever invloed verzadigingscentrum minder honger
66
Angiopathie?
Aantasting vd bloedvatenwand waardoor bloedvat stugger en nauwer word
67
Macrioangiopathie
Aantasting grote bloedvaten vh hart hersenen onderste ledematen door arteriosclerose
68
Gangreen
Afsterven weefsel
69
Factoren die naast hoge bloedsuikerwaarden het risico op macroangiopathie verhogen?
Hypertensie Hyperlipidemie Roken Gebrek Lichaamsbeweging Stress
70
Hyperlipidemie?
Veel vet
71
Microangioparhie
Aantasting kleine bloedvaten vd ogen , nieren
72
Retinopathie?
Beschadiging vd kleine bloedvaten van de retina
73
74
Wat gebeurd er bij retinopathie?
Lek van bloedvaten in retina - verminderde doorbloeding - nieuwe bloedvaten slechte kwaliteit - barsten - bloeding - blindheid
75
Nefropathie?
Eiwitverlies op urinestaal Nierfunctie neemt af door proteinurie
76
Neuropathie
Aantasting vd zenuw zowel autonoom als perifeer
77
Wat is de belangrijkste oorzaken van diabetische autonome neuropathie?
Slecht ingestelde diabetes
78
Autonome neuropathie
Zenuwbeschadeging vd zenuwen in autonoom zenuwstelsel
79
Klinische tekenen van autonome neuropathie
Diarree Gastroparesis Impotentie Verminderde zweetsecretie
80
Perifeer neuropathie
Letsels thv onderste ledematen- diabetische voet
81
Wat lokt diabetsontregeling uit?
Hyperglycemieclokt infectie uit en Infecties lokt diabetsontregeling uit
82
MICROANGIOPATHIE
Retinopathie (ogen) = beschadiging kleine bloedvaten van het netvlies Nefropathie (nieren) = beschadiging glomeruli van de nier
83
nefropathie
Microalbuminurie (=proteïnurie) Macroalbuminurie Hypertensie Diabetische glomerulonefritis Nefrotisch oedeem opsporen: proteïnurie, RR, oedemen Niet behandelen = vergiftiging Nierdialyse / niertransplantatie
84
neuropathie
autonoom en perifeer
85
Autonoom neuropathie
Hartproblemen 50% blaasfunctiestoornissen 60% erectiestoornissen 50% darmklachten: 40-60% Ongevoelig worden voor tekenen van hypoglycemie!
86
infecties
Nefritis: ontsteking nieren Cystitis: ontsteking blaas Vaginitis: vaginale ontsteking Huidinfecties Infecties in voetwonde Gingivitis: ontsteking tandvlees Paradontitis: ontsteking tandvlees + bot
87
oorzaak infecties?
Oorzaak: Verhoogde glucoseconcentratie in bloed Vermindert activiteit van granulocyten en monocyten Schimmels en MO groeien gemakkelijker Onrechtstreeks door micro-angiopathische letsels
88
diabetische voet
Macro-en micro-angiopathie Neuropathie: perifeer: sensibel defect motorisch defect autonoom: vasoconstrictie verminderde zweetsecretie Infecties ev. veneuze insufficiëntie
89
preventie diabetische voet
Goede voethygiëne: voorkom wonden Dagelijkse inspectie van de voeten Dagelijks wassen (temp.water !!!) Goed afdrogen Naadloze sokken, niet knellend Nooit blootvoets Gesloten schoenen, perfect aansluitend Pedicure
90
Follow up?
1 zelfcontrole Bloed gewicht Voet hygiëne 2 bezoek bij educator Controle gycemiebakje Educatie 3 controle door huisarts Bloedonderzoek Urineonderzoek Hart Oog onderzoek Voetcontrole