Dział 1- polityki publiczne- gospodarka i rozwój Flashcards
(170 cards)
1
Q
kto zdefiniował polityki publiczne?
A
Max Weber
2
Q
jak Weber podzielił politykę?
A
Na sprawy publiczne i socjologię (potrzeby społeczne) czyli POLITYKI SPOŁECZNE
3
Q
kto realizuje polityki publiczne?
A
rząd, samorządy, instytucje i organizacje
4
Q
co tworzy rząd (p. publiczne)?
A
długofalowe plany i strategie
5
Q
jakie są spisy i czego dotyczą?
A
narodowy spis powszechny- co 10 lat, narodowość, mieszkanie, małżeństwo itp.
narodowy spis rolny- rozmiar gospodarstwa, specjalizacje, maszyny itp.
6
Q
co tworzy się na podstawie spisów i wytycznych UE?
A
plany i strategie
7
Q
jakie mamy świadczenia społeczne?
A
usługi społeczne i usługi socjalne
8
Q
usługi społeczne- jakie są, po co, czego dotyczą
A
- powszechne, całe społeczeństwo
- zaspokojenie potrzeb, warunki rozwoju
- działania dot. ogólnych warunków życia całego społeczeństwa (transport, opieka med. itp.)
9
Q
usługi socjalne- jakie są, po co, czego dotyczą
A
- tylko osoby zagrożone wykluczeniem
- wyrównywanie szans, zaspokojenie potrzeb na poziomie minimalnym
- działania zaspokajające podstawowe potrzeby jeżeli grupa spełnia kryteria (finansowa, psychologiczna, pomoc przy szukaniu pracy)
10
Q
jakie są czynniki kształtujące polityki publiczne?
A
kulturowy (tradycje, podejście ludzi)
ekonomiczny (sytuacja ekonomiczna)
polityczne (zmiany rządu, decyzje programowe)
instytucjonalne (jakość i działalność organów, instytucji)
11
Q
jakie są zasady polityk publicznych?
A
zasada zrównoważonego rozwoju
zasada niedyskryminacji w życiu społecznym, politycznym, gospodarczym
zasada solidarności
zasada spójności
zasada dobra politycznego i demokratycznego państwa
12
Q
zasada zrównoważonego rozwoju
A
równowaga między celami społecznymi, gospodarką a środowiskiem
13
Q
zasada niedyskryminacji w życiu społecznym, politycznym, gospodarczym
A
brak dyskryminacji wobec innych uczestników życia politycznego, społecznego, gospodarczego
14
Q
zasada solidarności
A
wspieranie i współdziałanie grup
15
Q
zasada spójności
A
redukcja różnic rozwoju
16
Q
zasada dobra politycznego i demokratycznego państwa
A
działania mają być dla dobra wszystkich
17
Q
czym jest zarządzanie publiczne?
A
decyzje są podejmowane w wyniku podmiotów polityk państwowych
18
Q
czym są podmioty wewnętrzne polityki publicznej? + przykłady
A
są bezpośrednio związane z tworzeniem polityk publicznych, ponoszą odpowiedzialność polityczną lub konstytucjonalną
rząd, parlament, sądy, organizacje administracji rządowej, organizacje administracji samorządowej
19
Q
czym są podmioty zewnętrzne polityki publicznej? + przykłady
A
nie mają bezpośredniego wpływu na polityki publiczne, reprezentują małe grupy; ich opinie mają wpływ na kształt polityk; nie ponoszą odpowiedzialności
stowarzyszenia, fundacje, związki zawodowe, lobbyści, eksperci, gr. interesu, media
20
Q
jakie są etapy tworzenia polityk publicznych?
A
- ustalanie agendy- zdefiniowanie problemu, przyczyny, co zrobić, co wykorzystać
- formowanie treści danej polityki- optymalne rozwiązania problemu
- proces decyzyjny- przyjmowanie polityki, jej kształtu i działalności
- implementacja- wprowadzenie polityki publicznej w życie
- ewaluacja- zbadanie wyników, analiza rezultatów
21
Q
co mają na celu instrumenty polityk publicznych?
A
mają na celu osiągnięcie
- wysokiej jakości życia społecznego
- wszechstronnego rozwoju społeczno-gospodarczego
- konkurencyjność gospodarki
- stabilność polityczna i ekonomiczna
- spójność społeczna
22
Q
jakie mogą być charaktery narzędzia polityk publicznyhc?
A
legislacyjna, ekonomiczna, perswazyjny, katalizujący
23
Q
od czego zależy selekcja narzędzi p. publicznych?
A
- kontekstu instytucjonalnego- zakres władzy, jakość organów, funkcje
- potencjał rządowy- zdolność rządu do wdrażania polityk
- zasoby fiskalne- wpływy podatków
- poparcie polityczne- poparcie dla władzy i działań
- zasoby wiedzy i informacji- wsparcie ekspertów, naukowców
- wcześniejsze decyzje
24
Q
jakie są narzędzia polityk publicznych?
A
- prawo- efektywność prawa jest zależna od organów (prawo=władza)
- usługi- władza świadczy różne usługi, prywatne przedsiębiorstwa i organizacji
- pieniądze- mają zaspokoić potrzeby obywateli, realizacja celów zbiorowych
- instrumenty ekonomiczne- podatki, kredyty, ubezpieczenia
- perswazja- władza używa środków perswazji jak wartości itp. by na nich wpływać
- ewaluacja- ocena rezultatów
25
jak oceniać polityki publiczne?
- trafność (przed rozpoczęciem)- czy cele i działania są adekwatne do problemu?
- skuteczność- w jakim stopniu zrealizowane? czy metody były skuteczne?
- wydajność- jaki jest stosunek między nakładami a efektami?
- użyteczność (po wdrożeniu)- jakie są rzeczywiste efekty realizacji programu?
- trwałość- czy efekty są trwałe w średniej i długiej perspektywie?
26
czym jest polityka gospodarcza?
to działania organów władzy wobec gospodarki.
27
jakie zadanie ma polityka gospodarcza?
ma za zadanie poprawienie sytuacji gospodarczej.
28
co decyduje o kształcie polityki gosp.?
decydują uwarunkowania zewnętrzne i wewntrzne
29
jakie są funkcje polityki gospodarczej?
funkcja alokacyjna
funkcja stabilizacyjna
funkcja redystrybucyjna
funkcja adaptacyjna
30
funkcja alokacyjna
rozdzielanie zasobów między sektor publiczny i prywatny
31
funkcja stabilizacyjna
działania stabilizujące gospodarkę
32
funkcja redystrybucyjna
łagodzenie nierówności społecznych
33
funkcja adaptacyjna
dostosowanie gospodarki do zmian ekonomicznych
34
jakie są cele polityki gospodarczej?
```
systemowo-polityczne
obronno-militarne
społeczne
ekologiczne
ekonomiczne
```
35
cele systemowo-polityczne (pol. gosp)
suwerenność, sprawiedliwość, ochrona praw człowieka, ochrona podstawowych zasad ustorowych
36
cele obronno-militarne (pol. gosp.)
rozbudowa militari, zapewnienie rezerw produktów żywnościowych
37
cele społeczne (pol. gosp)
zatrudnienie, podział dochodu narodowego, edukacja, kultura, zdrowie
38
cele ekologiczne (pol. gosp.)
ochrona środowiska, rekultywacja terenów
39
cele ekonomiczne (pol. gosp.)
wzrost gospodarczy, równowaga budżetowa, przedsiębiorczość, przemiany strukturalne
40
jakie są modele polityki gospodarczej?
centralnie sterowana- zarządzanie gospodarką jest scentralizowane, brak produktów itp.
rynkowe- rynek ustala ceny i sposób wykonywania, zanieczyszczenie, nierówności społeczne
41
jakie są podmioty gospodarcze w Polsce?
ORGANY WŁADZY- sejm i senat, RM, prezydent, samorządy, władza sądownicza
ORGANY NADZORU I REGULATORZY Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), Komitet Stabilności Finansowej, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
AGENCJE RZĄDOWE- Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH), Agencja Rozwoju Przemysłu (ARP), Polski Fundusz Rozwoju (PFR(
ORGANIZACJE PONADNARODOWE- UE, Światowa Organizacja Handlu, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
42
jak dzielą się finanse publiczne?
finanse państwa
finanse jednostek sam. terytorialnego
finanse systemu ubezpieczeń społecznych
43
czym są środki publiczne?
środki publiczne to wszystkie pieniądze, które wpływają do władz publicznych (podatki, dofinansowania, przychody z giełd itp.)
44
czym są finanse publiczne?
są to procesy gromadzenia i wydawania środków publicznych
45
skąd są środki na budżet państwa
dochody podatkowe- VAT, akcyza, podatek od czynności cywilnoprawnych, spadków i darowizn, C(L)IT PIT
dochody niepodatkowe- dywidendy, cła, opłaty administracyjne
46
czym jest budżet państwa?
jest to publiczny plan finansowy, ustalany na rok, obejmuje dochody i wydatki
47
czym są wydatki? (pol. gosp.)
są jednym z narzędzi prowadzenia polityki gospodarczej
48
kto sprawuje kontrolę nad dochodami i wydatkami?
minister ds. finansów publicznych
49
z czego wynikają przychody i rozchody?
wynikają z operacji przeprowadzanych przez państwo
50
skąd są przychody?
przychody są ze sprzedaży papierów wartościowych, spłat pożyczek i kredytów, prywatyzacji majątków Skarbu Państwa i sam. terytorialnych
51
gdzie idą rozchody?
kredyty i pożyczki, środki przeznaczone na wykupienie papierów wartościowych
52
czym jest SOR?
Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do 2020 (z perspektywą do 2030) to kluczowy dokument określający uwarunkowania, cele i kierunek rozwoju gospodarki
53
jakie są narzędzia polityki gospodarczej?
nakazy- podatki, rejestracja działalności gospodarczej
zakazy- handel narkotykami
bodźce- ulgi podatkowe
54
jakie są etapy uchwalania ustawy budżetowej?
przygotowanie projektu- Rada Ministrów, oddaje do rozpatrzenia do Sejmu do 3 mies. przed nowym rokiem budżetowym
uchwalenie ustawy- KFP, Sejm RP (poprawki), max 4 mies. (inaczej skrócona kadencja parlamentu), Prezydent RP podpisuje uchwałę lub kieruje do TK
wykonanie budżetu- RM prowadzi gosp. finansową, kontrolę sprawuje minister ds. finansów, bankową obsługę sprawuje NBP
kontrola wykonania- 5 mies. po zakończeniu roku budżetowego RM daje sprawozdanie, Sejm korzysta z pomocy NIK i udziela bądź nie absolutorium (ma na to 90 dni)
55
czym jest region?
to spójny obszar wyodrębniony ze względy na swoje specyficzne cechy
56
czym jest rozwój regionalny?
długi okres, w którym poprawia się sytuacja w danym obszarze
57
jakie są cele rozwoju regionalnego?
- ekonomiczne
- polityczne
- społeczne
- kulturowe
- organizacyjne
- ekologiczne
58
cele ekonomiczne rozwoju regionalnego
wzrost gospodarczy, zmniejszenie bezrobocia
59
cele polityczne rozwoju regionalnego
wzrost aktywności politycznej, usprawnienie działania samorządu
60
cele społeczne rozwoju regionalnego
poprawa jakości życia i opieki, zmniejszenie różnic społecznych
61
cele kulturowe rozwoju regionalnego
wzrost innowacyjności badań naukowych, poprawa jakości edukacji
62
cele organizacyjne rozwoju regionalnego
kształtowanie ładu przestrzennego, zagospodarowanie
63
cele ekologiczne rozwoju regionalnego
ochrona środowiska, redukcja zanieczyszczeń
64
jakie są czynniki rozwoju regionalnego?
- infrastruktura (urządzenia i obiekty publiczne, które zapewniają rozwój i zaspokajają potrzeby)
- kapitał ludzki (wykształceni i wykfalifikowani pracownicy na rynku pracy)
- czynniki miękkie/kapitał społeczny i innowacyjność (zapewniają warunki do budowania i wspierania gospodarki opartej na wiedzy; produkcja i dystrybucja)
65
jakie są wskaźniki rozwoju regionalnego?
potencjał gospodarki: PKB, PKB per capita
| mierniki zmodyfikowane: HPI (human poverty index), HDI (human development index)
66
jak państwo wspiera rozwój regionalny?
przez władzę centralną i samorządową
67
jakie są założenia polityki regionalnej?
trwały i zrównoważony rozwój (wzrost gospodarczy + poszanowanie środowiska + postęp społeczny) i zapewnienie przewagi konkurencyjnej
68
jakie są rodzaje polityki regionalnej?
polityka interregionalna
| polityka intraregionalna
69
jakie są podmioty polityki regionalnej?
interregionalna: centralne organy administracji rządowej
intraregionalna: samorządy terytorialne
pozostali: organizacje i i nstytucje pozarządowe, placówki badawcze, ośrodki szkolnictwa wyższego, oegany UE
70
jakie cele mają podmioty polityki regoinalne?
interregionalne: ograniczenie dysproporcji między regionami, tworzy ramy prawne i decyduje o dysponowaniu środków
intrarregionalne: to samo co interregionalne, tylko na własną rękę, więc potrzebują pomocy
71
jakie są instrumenty polityki regionalnej?
- finansowe
- inwestycyjne (poprawa działalności gospodarczej)
- informacyjne (wspieranie badań, edukacji i konsultacji)
- legislacyjne (przepisy określające kompetencje, zasady i zakres działalności)
72
jakie są modele polityki regionalnej?
model wsparcia ośrodków (polaryzacyjno-dyfuzyjny)
| model wyrównania różnic
73
jak wygląda polityka regionalna w UE?
polityka spójności- spójność społeczna i gospodarcza, spójność terytorialna
co wspiera: kapitał ludzki, małe i średnie przedsiębiorstwa, badania naukowe, ochrona środowiska, modernizacja transportu i produkcji energii
74
jakie są wyzwania polityki regionalnej w Polsce?
- dostosowanie polityki do zmian klimatu, ochrona środowiska
- przeciwdziałanie negatywnym skutkom procesów demograficznych
- rozwijanie kapitału ludzkiego i społecznego
- zwiększanie produktywności i innowacyjności regionalnych gospodarek
- rozwój infrastruktury podnoszącej konkurencyjność, atrakcyjność inwestycyjną i poziom życia w regionach
- przeciwdziałanie nierównościom terytorialnym, rozwiązywanie sytuacji kryzysowych na terenach zdegradowanych
75
co reguluje politykę regionalną?
reguluje "Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju"
76
jakie są cele KSRR (polityki regionalnej)?
- zwiększenie spójności w rozwoju kraju (rozwój infrastruktury, lepsze wykorzystanie potencjału rozwojowego średnich miast)
- osiągnięcie przewagi konkurencyjnej regionów (wspieranie przedsiębiorczości regionalnej i lokalnej, wsparcie innowacyjności w regionie)
- podniesienie jakości zarządzania politykami regionalnymi (zapewnienie efektywnego i spójnego systemu finansowania polityk regionalnych
77
jakie są zasady polityki regoinalnej?
- zasada subsydiarności
- zasada zintegrowanego podejścia terytorialnego
- zasada partnerstwa i wspólnoty
- zasada koncentracji terytorialnej i tematycznej
- zasada warunkowości
- zasada zrównoważonego inwestowania
78
zasada subsydiarności
wszystkie inicjatywy są realizowane na najniższym możliwym szczeblu administracyjnym
79
zasada zintegrowanego podejścia terytorialnego
dostosowanie programu do regionu
80
zasada partnerstwa i wspólnoty
obywatele uczestniczą w podejmowaniu decyzji, poszczególne podmioty ze sobą wspólpracują
81
zasada koncentracji terytorialnej i tematycznej
wsparcia można udzielić tylko konkretnym regionom bądź dziedzinom
82
zasada warunkowości
wsparcie jest udzielane o spełnieniu konkretnych warunków
83
zasada zrównoważonego inwestowania
najlepsze efekty przy jednoczesnym dbaniu o środowisko
84
czym są Euroregiony?
są to instytucje, których celem jest zacieśnianie współpracy między krajami sąsiadującymi
85
jaką funkcję pełną Euroregiony?
pełnią funkcję integralną, wzmacniają poczucie regionalnej wspólnoty, zwiększają potencjał obszarów przygranicznych
86
ile jest Euroregionów w Polsce?
16
87
co to przemysł?
dział gospodarki obejmujący produkcję nierolniczą
88
jakie są rodzaje przemysłu?
- przemysł wydobywczy (pozyskiwanie zasobów mineralnych)
| - przemysł przetwórczy (wytwarzający produkty przystosowane do potrzeb konsumentów)
89
co wytwarza przemysł?
```
dobra inwestycyjne (napędzą rozwój gospodarczy)
dobra konsumpcyjne (artykuły masowego użytku)
```
90
co wpływa na poziom uprzemysłowienia państwa?
- udział przemysłu w tworzeniu dochodu narodowego
- wielkość produkcji przemysłowej w przeliczeniu na 1 mieszkańca
- odsetek osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach przemysłowych
91
czym są okręgi przemysłowe?
skupiska wielu przedsiębiorstw przemysłowych powiązanych ze sobą, które znajdują się na silnie zurbanizowanych terenach
92
typy i przykłady okręgów przemysłowych
okręgi surowcowe- Górnośląski Okręg Przemysłowy, Głogowski Okręg Miedziany
okręgi miejskie- Warszawski Okręg Przemysłowy, Łódzki Okręg Przemysłowy
okręgi transportowe- Gdański Okręg Przemysłowy, Szczeciński Okręg przemysłowy
93
jakie tereny są najbardziej zurbanizowane?
południe i centrum Polski
94
jaki sektor przemysłu dominuje?
surowcowo-paliwowy i energetyczny
95
czym jest polityka przemysłowa?
obejmuje wszelkie działania państwa, które wpływają na strukturę i kierunek rozwoju oraz poprawę sytuacji przedsiębiorstw
96
jakie są cele polityki przemysłowej?
- podniesienie poziomu konkurencyjności przemysłu w danym państwie i zwiększenie jego roli w gospodarce
- pobudzenie innowacyjności w przemyśle, rozwój innowacyjności przedsiębiorstw z sektora przemysłowego
- tworzenie nowych miejsc pracy w zakładach produkcji przemysłowej
- właściwy podział zasobów naturalnych i poprawę efektywności ich wykorzystywania
- zwiększenie konkurencyjności krajowego przemysłu na rynkach zagranicznych
- rozwijanie strategicznych dla państwa gałęzi przemysłu
97
jakie są czynniki wpływające na kształt polityki przemysłowej?
- kondycja sektora finansowego
- możliwości państwa w zakresie eksportu i impostu towarów
- zasoby i siły roboczej dostępne n rynku
- otwartość gospodarki
- zobowiązani wynikające z umów i traktatów międzynarodowych
98
jakie są modele polityki przemysłowej?
model sektorowy i model horyzontalny
99
polityka przemysłowa- sektorowa
- państwo wspiera wybrane sektory
| - formy wsparcia i pomoc finansowa: ulgi podatkowe, zamówienia publiczne, subwencje ekspresowe, transfery technologii
100
polityka przemysłowa- horyzontalna
- państwo wspiera przemysł jako całość
- formy pomocy: niefinansowe formy wsparcia, działania pomocowe, rozwój infrastruktury technologicznej na terenie całego kraju
101
jakie są instrumenty polityki przemysłowej?
- ulgi podatkowe
- subwencje (formy bez zwrotowej pomocy finansowej na zrealizowanie konkretnych działań)
- kredyty i pożyczki
- cła
- zamówienia rządowe
- finansowanie badań naukowych
102
jak wyglądała polityka przemysłowa na świecie?
po II wś Zachód postawił na uprzemysłowienie. Trwało to do lat 70 kiedy zaczęto kłaść naciskna usługi i finanse. Po kryzysie w 2008 r. powrócono do przemysłu.
103
jak wyglądała polityka przemysłowa w Polsce?
zmiany zaczęło się w 90', czyli po upadku komunizmu. Główne cele to transformacja gospodarcza i restrukturyzacja (dostosowanie struktury i wielkości produkcji do wymagań rynku i konsumentów). W okresie 1995-97 skupiono się na promocji gałęzi przyszłościowych, a na początku XXI w. zmieniono politykę na horyzontalną.
104
czym jest ARP?
Agencja Rozwoju Przemysłu to spółka akcyjna Skarbu Państwa, która ma za zadanie pomóc zakładom przemysłowym i firmom świadczącym usługi dla przemysłu
105
czym jest SSE?
Specjalne Strefy Ekonomiczne to strefy, w których panują ulgi podatkowe dla danej gałęzi przemysłu itp. Obecnie jest 14 takich stref obejmujących całą Polskę
106
czym jest PSI?
Polska Strefa Inwestycji- działa na terenie całej Polski, zwalnia z podatku innowatorskiego przedsiębiorstwa i nowe inwestycje
107
czym jest gospodarka żywnościowa?
jest to sieć zależności pomiędzy różnymi gospodarstwami, zakładami, firmami związanymi z produkcją żywności
108
jakie są zadania gospodarki żywnościowej?
- kompleksowe rozwiązywanie problemów związanych z dostępem do pożywienia
- zapewnienie bezpieczeństwa żywieniowego
109
jakie są sfery gospodarki żywnościowej?
- sfera przedprodukcyjna- działania, które mają zapewnić odpowiednie warunki do wytwarzania żywności (nawozy, maszyny, środki chemiczne)
- sfera produkcyjna- działy i gałęzie gospodarki narodowej produkujące żywności
- sfera poprodukcyjna- magazynowanie i przechowywanie żywności, produkcja opakowań, handel, transport, usługi konsumpcyjne
- sfera zabezpieczenia kadrowego i badań naukowych- ośrodki kształcenia, zaplecze naukowo-badawcze
110
dlaczego rolnictwo jest zróżnicowane regionalnie?
jest zróżnicowane regionalne z powodu odmiennych warunków
111
czego elementem jest rolnictwo?
jest ważnym elementem realizacji idei zrównoważonego rozwoju (ekologia)
112
na czym polega polityka żywnościowa?
polega na wspieraniu i rozwijaniu gospodarki żywnościowej przez władze
113
jakie są działania polityki żywnościowej?
- ocena warunków funkcjonowania gospodarki żywnościowej
- tworzenie przepisów prawa regulujących funkcjonowanie
- gromadzenie i przechowywanie rezerw żywnościowych
- podejmowanie interwencji w reakcji na problemy
- zakazywanie produkcji nie ekologicznej
114
jaka jest sytuacja wsi?
wsie zostały objęte wspólną polityką rolną UE, finansowany był Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, powstała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
115
jak promuje się żywność polską?
promuje się przez odpowiednie etykiety i wspieranie lokalnych producentów
116
jakie są problemy środowiska naturalnego?
- zmiany klimatu
- klęski żywiołowe (powodzie i susze)
- zanieczyszczenie powietrza
- degradacja środowiska wodnego
- degradacja powierzchni Ziemi i krajobrazu
- ograniczenie różnorodności biologicznej
117
zmiany klimatu
przez działanie człowieka zwiększa się ilość gazów cieplarnianych w atmosferze co prowadzi do efektu cieplarniarnego
118
klęski żywiołowe (powodzie i susze)
powodzie powodują zmiany w temperaturze i ilości tlenu w rzekach, wypłukują nawozy z gleby, ścieki, zanieczyszczenia z terenów zurbanizowanych.
przez susze cierpi gospodarka narodowa, głównie rolnictwo
119
zanieczyszczenie powietrza
przez działania człowieka dochodzi do emisji na stosunkowo małej wysokości szkodliwych gazów. Powodują one różne choroby układu oddechowego, kwaśne deszcze, smog, prowadzą do powiększania dziury ozonowej
120
degradacja środowiska wodnego
woda jest elementem bardzo zagrożonym n negatywne skutki działań człowieka. Zanieczyszcza się rzeki, wody podpowierzchniowe, morza i oceany. Główne źródła to ścieki komunalne i przemysłowe, porty morskie, transport morski, rybołówstwo, przemysł stoczniowy
121
degradacja powierzchni Ziemi i krajobrazu
czynnikiem degradującym jest skażenie gleby przez środki rolnicze, odpady, zanieczyszczenia organiczne
122
ograniczenie różnorodności biologicznej
przez autostrady, ośrodki miejskie i zmiany klimatu następuje zmiana trasy wędrówek niektórych gatunków przez co inne giną i wymierają
123
czym jest ochrona środowiska?
wszystkie działania, które powstrzymują degradację środowiska dzięki odpowiednim narządom. Polega na racjonalnym korzystaniu z zasobów, zapobieganiu negatywnym zjawiskom i usuwaniu ich skutków
124
jakie są wyzwania, przed którymi stoi społeczeństwo?
- zachowani bioróżnorodności
- poprawa jakości powietrza
- przeciwdziałanie zmianom klimatu
- zróżnicowane gospodarowanie zasobami środowiskia
- rozwój ekologicznych technologii
125
czy w Polsce środowisko jest chronione konstytucyjnie?
tak, środowisko jest wartością chronioną w Konstytucji RP. Nakłada ona na władze publiczne obowiązek dbania o naturę i poprawę jej stanu. To samo dotyczy się obywateli, którzy mają dostęp do informacji nt. ekologii
126
jakie są dokumenty dot. ochrony środowiska (międzynarodowe)?
- Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju
- Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu
- Porozumienie paryskie
- Konwencja o różnorodności biologicznej
- Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczanie pustynnienia
- Europejska konwencja krajobrazowa
- Europejski zielony ład
127
Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju
ONZ, 2015, działania mające zapewnić zrównoważony rozwój wszystkim regionom Ziemi. Głównie ochrona środowiska
128
Porozumienie Paryskie
Paryż, 2016r., pierwsza powszechna i prawnie wiążąca umowa klimatyczna, w której wskazano działania jakie mają zatrzymać globalne ocieplenie na poziomie 2 st. C
129
Europejski zielony ład
strategia unijna polegająca na budowie nowoczesnej i ekologicznej gospodarki UE, osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.
130
czym jest polityka ekologiczna państwa (ekopolityka)?
są to działania organów władzy publicznej i podmiotów gospodarczych zmierzające do racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych i stworzenia warunków niezbędnych do skutecznej ochrony środowiska
131
na jakich obszarach prowadzi się tę politykę?
na 4 obszarach: ochrona przyrody, ochrona powierzchni Ziemi, ochrona klimatu i atmosfery, gospodarka wodna
132
jakie są ustawy mówiące o ochronie środowiska?
- "Ustawa o ochronie przyrody"
- Prawo ochrony środowiska"
- "Prawo wodne"
133
jakie są narzędzia ochrony środowiska?
- regulacje prawne
- sankcje (zanieczyszczający płaci)
- edukacja
- badania naukowe
134
czym zajmują się uczestnicy ekopolityki? (samorządy)
- gmina zajmuje się: wodą, śmieciami, edukacją, prądem itp.
- powiat zajmuje się: leśnictwem, rybactwem, nadzwyczajnymi zagrożeniami
- województwo zajmuje się: określa i prowadzi strategię rozwoju
135
czym jest bezpieczeństwo ekologiczne?
jest to trwały stan, w którym nie ma zagrożeń dla równowagi środowiska naturalnego i nie ś odczuwalne skutki zjawisk negatywnie wpływających na przyrodę
136
jakie są działania w ramach "strategii bezpieczeństwa narodowego 2030"?
- warunki do egzekwowania przepisów prawa
- opracowanie spójnej polityki wodnej
- walka ze smogiem
- rozwój elektromobilności i paliw alternatywnych
- usprawnianie gospodarki odpadami
- dążenie do zachowania funkcji środowiska
137
jakie ustawy jest strategią ochrony środowiska w Polsce?
- "Prawo ochrony środowiska"
| - strategia "Polityka ekologiczna państwa 2030"
138
cele strategii ochrony środowiska?
- środowisko i zdrowie (poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego)
- środowisko i gospodarka (zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska)
- środowisko i klimat (łagodzenie zmian klimatu oraz przystosowanie się do nowych warunków klimatycznych)
- środowisko i edukacja (rozwijanie wiedzy, umiejętności i postaw ekologicznych w społeczeństwie)
- środowisko i administracja (poprawa efektywności i funkcjonowania instrumentów ochrony środowiska)
139
jakie są kierunki interwencji państwa?
- gospodarowanie wodą, emisja zanieczyszczeń, ochrona powierzchni Ziemi
- różnorodność biologiczne i krajobrazowa, gospodarka leśna, innowacje, recykling
- zmiany klimatu, adaptacja gospodarki, klęski żywiołowe
- usprawnienie systemu zarządzania, doskonalenie systemu finansowania
140
czym jest społeczeństwo informacyjne?
społeczeństwo, w którym towarem jest informacja. Jeżeli korzystasz z technologii związanej z informacją i komunikacją to należysz do tego społeczeństwa
141
jakie są aspekty społeczeństwa informacyjnego?
- rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej
- działalność sektora usług nowoczesnych
- gospodarka oparta na wiedzy
- uzależnienie rozwoju społecznego od dostępu do informacji
- duża ruchliwość społeczna i skolaryzacja
- upowszechnienie się zdalnej pracy i nauki
142
jaki jest warunek społeczeństwa informacyjnego?
cyfryzacja
143
z jakich usług korzystają Polacy?
- e-PUAP (elektroniczna platforma usług administracji publicznej)
- PUE ZUS (platforma usług elektronicznych zakładu ubezpieczeń społecznych)
144
co zakłada "strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju"?
- dostęp do e-usług
- powszechny dostęp do danych dot. sektora publicznego
- wprowadzenie e-ID
- zwiększenie udziału transakcji bezgotówkowych
- podniesienie kompetencji cyfrowych pracowników administracyjnych
145
czym jest B+R?
działalność badawcza i rozwojowa
146
jakie prace twórcze obejmuje działalność B+R?
badania naukowe i prace rozwojowe
147
co jest celem badań naukowych i prac rozwojowych
zwiększenie wiedzy o człowieku, kulturze i społeczeństwie
148
na co dzieli się badania naukowe?
badania podstawowe- wiedza teoretyczna podstawowych zagadnieniach
badania aplikacyjne- mają na celu osiągnięcie nowych umiejętności, praktyczne
149
czym są praca rozwojowe?
działania zmierzające do wykorzystania dostępnej wiedzy i praktycznego zastosowania odkryć naukowych w procesie projektowania i tworzenia wyrobów, materiałów, technologii itp.
150
gdzie jest prowadzona działalność badawczo-rozwojowa?
w placówkach naukowych, państwowych jednostkach badawczych, szkołach wyższych, bibliotekach narodowych
151
czym jest polityka naukowa?
są to działania państwa i instytucji państwowych mające na celu wpływanie na sektor naukowy, aby środki przeznaczone na badanie zostały optymalnie wykorzystanie, a rezultaty prac naukowych przyczyniły się do wzrostu gospodarczego i rozwoju społeczeństwa.
152
jakie są główne instrumenty polityki naukowej?
dotacje i subwencje
ulgi finansowe
premie przyznawane za opracowanie innowacji
153
jakie są organy, instytucje i agencje naukowe w Polsce?
- Komitet Polityki Naukowej
- Polska Akademia Nauk
- Narodowe Centrum Nauki
- Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
154
Komitet Polityki Naukowej
wspiera ministra ds. szkolnictwa wyższego i nauki. Pomaga przy opracowywaniu dokumentów poświęconych polityce naukowej i innowacyjnej
155
Polska Akademia Nauk
prowadzi działania na rzecz rozwoju, promocji, upowszechniania nauki i podnoszenia jakości edukacji. Ma sieć jednostek prowadzących badania
156
Narodowe Centrum Nauki
powołane w 2010 r., zajmuje się wspieraniem badań podstawowych. Finansuje stypendia doktorskie, staże oraz projekty badawcze
157
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
wykonuje zadania w ramach polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej. Zarządza realizacją programów badań naukowych, prac rozwojowych wpływających na innowacyjność polskiej gospodarki
158
czym są innowacje?
to wszystkie działania, które prowadzą do powstania nowych lub ulepszenia już istniejących rozwiązańq
159
czego mogą dotyczyć innowacje?
produktów, technologii, metod produkcji, systemów zarządzania, tworzenia nowych rynków zbytu, wykorzystania nieznanych dotąd surowców, funkcjonowanie całych gałęzi przemysłu
160
jakie są skale innowacji?
wielkie- przełomowe, wieloletnia praca, wpływają na cały sektor gospodarki
średnie i drobne- umożliwiają reorganizację przedsiębiorstwa lub zmiany w bieżącej działalności
161
jakie są efekty wprowadzenia nowych technologii?
- zwiększenie użyteczności i poprawa funkcjonowania produktów i usług
- unowocześnienie przestarzałych systemów
- udoskonalenie technologii, komunikacji międzyludzkiej
- optymalizacja czasu pracy i jej przebiegu
- ochrona środowiska
162
jakie są czynniki wpływające na poziom innowacyjności?
- struktura i jakość systemu edukacji
- źródła finansowania nauki
- rodzaj ośrodków badawczo-naukowych
- sprawność instytucji prawnych
- system ochrony własności intelektualnej
- aktywność innowacyjna i liczba inwestycji
163
na czym polega polityka innowacyjna?
polega na promowaniu nowych rozwiązań opracowanych w ośrodkach badawczo-naukowych. jest ściśle związana z politykami przemysłową, naukową i technologiczną
164
od czego zależy poziom innowacyjności państwa?
zależy od wzajemnych relacji między nauką, przemysłem i rządem. Rząd ma usprawniać procesy wprowadzania i rozpowszechniania nowych rozwiązań
165
jakie są narzędzia wykorzystywane przez organy władzy w polityce innowacyjnej?
- instrumenty prawne (ochrona własności intelektualnej i ułatwienia dostępu do technologii)
- instrumenty finansowe (granty i dotacje)
- programy badawcze
- umowy międzynarodowe
166
na czym powinna skupiać się polityka innowacyjna?
na długofalowych celach jak badania nad nowatorskimi koncepcjami
167
czym są regionalne systemy innowacji (RSI)?
są to ośrodki naukowe, które skupiają się w danym regionie (są bardziej elastyczne od państwa)
168
kto współpracuje ze sobą w ramach RSI?
władze wojewódzkie, agencje rozwoju regionalnego, uczelnie wyższe, instytuty badawczo-naukowe, ośrodki innowacji i przedsiębiorstwa oraz ośrodki doradztwa
169
na czym polegają inicjatywy w ramach RSI?
- podnoszeniu jakości wykształcenia ludności
- wspieraniu finansowym i organizacyjnym
- wykorzystanie osiągnięć naukowych w gospodarce
- tworzenie i umacnianie relacji
- promowanie przedsiębiorczości
170
po co są parki naukowo-technologiczne?
dla wspierania transferu informacji między nauka a biznesem. Najpierw powstały koło uniwersytetów a później są to centra innowacyjności
