Eindexamen jaartallen Flashcards
(151 cards)
1
Q
221 v. Chr
A
Stichting Chineze keizerrijk
2
Q
15e tm begin 20e eeuw
A
Keizerlijke Qing-dynastie
3
Q
1750-1900
A
Eerste Industriële Revolutie (stoommachines)
4
Q
1830-1870
A
Cultuurstelsel Ned. Indië ( ID’ers moesten 1/5e voor NL bebouwen + deel van het jaar voor NL beschikbaar zijn)
5
Q
1839-1860
A
Opiumoorlogen (genoemd na illegale opiumverkoop van GB aan CN’se 3e stand om geld te winnen aan handel met CN, eerst GB tegen China, daarna Fr ook tegen China)
6
Q
1842
A
Verdrag van Nanking
7
Q
1851-1864
A
Taipingopstand
8
Q
1853-1868
A
Nianopstand
9
Q
1858
A
Verdrag van Tianjin
10
Q
1861-1898
A
Zelfversterkingsbeweging
11
Q
1870-1871
A
Frans-Duitse oorlog
12
Q
1870
A
Agrarische wet Nederlands Indië
13
Q
1871
A
Duitse eenwording
14
Q
1871-1918
A
Duitse Keizerrijk
15
Q
Vanaf 1875
A
Tweede Industriële Revolutie
16
Q
1899-1901
A
Bokseropstand
17
Q
Rond 1900
A
- Ethische politiek
- Voogdijgedachte
18
Q
1911
A
Revolutie: einde Qing-dynastie
19
Q
1912
A
Republiek China uitgeroepen door Sun Yat-sen
20
Q
1912-1916
A
Machtsovername; macht van Sun Yat-sen naar Yuan Shikai
21
Q
1914-1918
A
WOI
22
Q
1917
A
Oktoberrevolutie
23
Q
1918
A
Maart: Vrede van Brest-Litovsk ( Rusland stapt uit oorlog om communistische revolutie te regelen)
9-11: Vlucht Wilhelm II naar Nederland / oprichting Weimarrepubliek
11-11: Duitse overgave in Compiègne
14-puntenplan Wilson (alle landen een democratie, elk volk een eigen land, geen straf voor DU)
24
Q
1919
A
4 Mei: Start 4 Mei beweging
19 Juni: Verdrag van Versailles (Du herstelbetalingen; Japan krijgt Shandong in Noord-China)
25
1919-1924
1e economische crisis in Duitsland nav herstelbetalingen (gekenmerkt door hyperinflatie)
26
Jaren '20
Roaring Twenties
27
1921
Oprichting CCP (komt voort uit 4 mei beweging)
28
1923
Bezetting Ruhrgebied (omdat DU herstelbetalingen aan FR niet kon betalen, zie VvV)(Ruhr gebied was industriële centrum DU)
Hitlerputsch (Hitler wordt in gevangenis gezet)
29
1924
Mein Kampf
Dawesplan (VS leent geld aan DU, lost economische crisis in DU op, wordt mogelijk gemaakt door Roaring Twenties)
30
1927
- Oprichting Partai Nasional Indonesia door Soekarno (want ID'ers worden opgeleid in westen; nemen westerse idealen over)
- Chiang Kai Shek herstelt nationaal gezag ( = bijna heel China in zijn macht, ipv JP, die na Chinees-Japanse oorlog in 1915, en daarna door de VvV veel gebieden bezet had gehouden; bovendien worden de krijgsheren die het overige land bezaten verdreven; China wordt dus weer één land)
31
1927-1949
CN: Burgeroorlog nat tegen com
32
1928-1933
SU: Collectivisatie van de landbouw
33
1928-1937
Vijfjarenplannen (Stalin wilde de zware industrie in de SU opbouwen)
34
1929
Beurskrach
35
1931
Japan bezet Mansjoerije
36
1933
- Begin New Deal / Roosevelt (eig. 1933 t/m 1945, bood Relief, Recovery & Reform om de economie weer werkend te krijgen; bestond uit drie fasen)
- Hitler Rijkskanselier
- Rijksdagbrand (Hitler begon de communisten te vervolgen; voerde machtigingswet in en nam de macht over)
- Hitler's machtigingswet ("overtuigde" meerderheid van de parlementsleden om hem vrijwel volledige macht te geven)
37
1933-1945
Volksgemeinschaft
Nazidictatuur
38
1934-1937
Grote Zuiveringen SU (Stalin gaat massamoorden plegen omdat hij paranoïde is dat iemand zijn macht van hem af gaat pakken)
39
1935
Neurenbergerwetten (begin maatregelen tegen joden, raszuiverheid, nog geen genocide!!)
40
1937-1945
WOII in China
41
1938
- Anschluss Oostenrijk
- Kristalnacht (Grote hoeveelheid Joden worden in de nacht in hun huizen aangevallen + vermoord)
- Conferentie van Munchen (Appeasement politiek GB en Fr tav DU; It (onder Mussolini) is er ook om DU te helpen)
42
1939
- Annexatie Tsjecho-Slowakije
- Molotov-Ribbentroppact / Hitler-Stalinpact (Hitler en Stalin verdelen Polen en zweren vrede met elkaar af)
- Duitse inval in Polen, begin WOII in Europa
43
1939-1945
WOII in Europa
44
1940
Blitzkrieg
45
1940-1945
De Duitse bezetting van Nederland
46
1941
Juni: Operatie Barbarossa (DU breekt Hitler-Stalinpact)
December: Pearl Harbour (door JP): VS gaat meedoen aan WOII, DU verklaart oorlog aan VS, dus VS moet tegen DU en JP
47
1942
Wannsee-conferentie ( DU begint Jodenvervolgingen)
48
1942-43
Slag bij Stalingrad (23 aug. tot 2 feb., eerste verlies voor DU; Ru revenge plot)
49
1944
Juni: D-Day
50
1945
Oprichting VN (Taiwan lid als 'China')
Feb: Conferentie van Jalta (Ru, VS en GB verdelen Du in bezettingszones)
Mei: SU neemt Berlijn in, DU capituleert, stunde Null, heimatsvertriebene, 4 geallieerde bezettingszones)
Aug: bom op Hiroshima en Nagasaki, JP capituleert, einde WOII
51
1945-1949
Indonesische onafhankelijkheidsoorlog ( /politionele acties)
52
1949-1991
Koude Oorlog
53
1945-1954
Dekolonisatie oorlog Vietnam (Vietnam = Indo-Sine = kolonie van Fr)
54
1947
Trumandoctrine / containment politiek
Marshall plan
55
1948
Blokkade van Berlijn (Ru wil westelijke bezettingszones Berlijn inlijven, dus sluit rivier af, westen zet luchtbrug op)
56
1949
- Oprichting BRD onder Adenauer
- Oprichting DDR (onder Wilhelm Pieck)
- Stichting volksrepubliek China
- Chiang Kai-Shek vlucht naar Taiwan
- NL erkent ID onafhankelijkheid
- SU heeft atoomwapen
- Oprichting NAVO
57
1950
Walter Ubricht partijvoorzitter SED (DDR)
58
1951
Oprichting Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
59
1953
Volksopstand DDR / Macht Stasi neemt toe
60
1954-1975
Vietnamoorlog
61
1955
BRD lid van de NAVO + oprichting Warschaupact (als reactie op de NAVO)
62
Begin jaren '50
Adenauer *stopt* de-nazificatie
63
1956
- Hongaarse opstand
- Definitieve breuk CN / SU na toespraak Chroesjtsjov
64
1956-1964
Vreedzame coëxistentie + destalinisatie: Chroesjtsjov
65
1957
Oprichting Europese Economische gemeenschap (EEG)
66
1958-1962
Grote sprong voorwaarts (Mao collectiviseert de landbouw en stimuleert industrie op kleine schaal bij de boeren)
67
1959
Oprichting Comecon ( = NAVO van het oostblok)
68
1961
Bouw Berlijnse muur
69
1962
- Cubacrisis
- Definitieve breuk SU/CN door invoering pragmatische economische politiek (Nadat Mao toegaf fouten te hebben gemaakt ontstond er ruimte voor kleine aanpassingen richting het kapitalisme om de economie te gaan herstellen. De SU vond dat China kapitalistisch aan het worden was)
70
1963
Hotline tussen SU en VS, start Détente tot 1979 (rustigere periode met minder agressie)
71
1964-1975
Militaire interventie VS in de Vietnam oorlog (in '54 werd besloten dat de com. het noorden van Vietnam zou hebben en de dem. het zuiden, en na verkiezingen in '56 zouden beide delen herenigen; VS en com. verwachtten beiden dat com. zou winnen, en dus stelde VS verkiezingen uit, er ontstond oorlog, waarin de VS zuid steunde, en in '64 begon VS zelf soldaten te sturen nadat com. per ongeluk VS boot neer haalde.)
72
1966-1969
Culturele revolutie in China ( Massamoorden en terreur met de Rode Garde)
73
1968
Praagse Lente (na versoepelingen van partijleiding in Tsjecho-Slowakije zelf om het communisme menselijker te maken, kregen mensen meer vrijheden. Mensen gingen gelijk protesteren tegen communisme, en deze protesten moesten door de SU neergeslagen worden)
74
1968-1985
Brezjnev-doctrine (com. landen mogen niet kap. worden)
75
1969
Willie Brandt bondskanselier BRD; voert ost politiek ( = toenadering zoeken tot het oosten); gaat ook nog steeds door met westbindung
76
1970
- BRD erkent Oder-Neisse grens ( = west grens Polen, ondanks de heimatsvertriebenen)
- Knieval Willie Brandt in Warschau
- Oprichting Rote Armee Fraction (RAF / Baader-Meinhoff gruppe)
77
1971
- Honecker partijvoorzitter SED / leider DDR
- CN lid VN + permanente lid VN veiligheidsraad
78
1972
- BRD en DDR erkennen elkaar als gelijkwaardig; BRD blijft naar Duitse eenheid streven
- Toenadering diplomatieke banden VS en CN
79
1976
Mao sterft (Cn verkeert in politieke vacuüm, pas in '78 Deng Xiaoping stabiele leider)
80
1978
Deng Xiaoping vier Moderniseringen:
1. Landbouw: einde collectivisatie
2. Technologie: investering in onderwijs
3. Industrie: privé-bezit + marktwerking
4. Defensie: moderne wapens + militaire opleiding
81
Jaren '80
Holocaust wordt openlijk herdacht in BRD
82
1985-1991
Glasnost + Perestrojka (Glasnost =openheid; perestrojka = bedrijven krijgen meer vrijheid)
83
1989
- Omwenteling oostbloklanden: Hongarije knipt Ijzeren Gordijn open, Protestbewegingen DDR tijdens vieringen 40 jaar bestaan, Honecker vervangen door Egon Krenz als leider DDR, val Berlijnse muur (CN blijft alleen stabiel vanwege economische bloei door beleid van Deng Xiaoping)
- CN: studentenprotesten in Beijing na versoepelingen beleid Deng Xiaoping (wss ook nav omwenteling oostbloklanden)
84
1990
Eenwording van Duitsland
85
1991
Gorbatsjov treedt af + val SU + onafhankelijkheid voormalige deelstaten (bv Oekraïene)
86
1992
Oprichting EU + afspraken over Euro (onder toezicht onafhankelijke Europese Bank in Frankfurt) + toelating Oostbloklanden
87
1993
Jiang Zemin president China
88
1997
Overdracht Hong Kong aan CN (Cn krijgt Hong Kong terug op voorwaarden van GB)
89
1999
Teruggave Macao aan CN
90
2001
- CN lid WTO (World Trading Organisation)
- Aanval AL Qaida op WTC in New York (Twin Towers incident)
91
2002
Invoering Euro
92
2013
Introductie Nieuwe Zijderoute door Xi Jinping
93
1050
Begin bevolkingsgroei Europa
94
1050-1384
Nederlandse gewesten onder leiding van Duitse keizers
95
+- 1300
Vlaanderen / Brabant economisch zwaartepunt NL (Brugge)
96
1302
Guldensporenslag
97
1384-1482
Nederlandse gewesten olv Bourgondische hertogen
98
14e eeuw
Opkomst Moderne Devotie (voorganger protestantisme, vooral in Noord NL, werd met geweld neergeslagen door de kerk)
99
1464
Oprichting Staten-Generaal ( om belasting te bepalen voor heel NL; doel was centralisatie en dus meer macht voor Bourgondische hertogen)
100
1482-1581
Nederlandse gewesten olv Habsburge keizers
101
1515
Karel V heer van de Nederlanden (1543: alle NL)
102
1517
Luther spijkert 95 stellingen op Kerkdeur Wittenberg
103
1521
Rijksdag in Worms (Luther moet zijn stelling terug nemen, maar weigert dat te doen tenzij bezwaar vanuit Bijbel, moet daarna gaan onderduiken)
104
1531
Oprichting Collaterale Raden ( = centraal advies orgaan v. binnen + buitenlandse zaken + belastingen)
105
1550
Bloedplakkaten ( = vervolgingen van protestanten; doel is eenheid van geloof, katholieke geloof rechtvaardigde macht van de vorst door /droit divin/)
106
1555
Filips II volgt Karel V op
107
1566
Smeekschrift der edelen + beeldenstorm
108
1567
Komst Ijzeren hertog Alva met leger in Nederlanden
109
1576
Pacificatie van Gent (alle 17 gewesten verenigd in oorlog tegen Spanje + gewetensvrijheid)
110
1579
Unie van Utrecht ( nadat zuiden afvallig is blijven 7 noordelijke gewesten in oorlog tegen Spanje)
111
1581
Plakkaat van Verlatinghe ( = onafhankelijkheidsverklaring; eerst nog geen onafhankelijkheid, alleen strijden voor matiging van onredelijke bloedplakkaten + voor meer onafhankelijkheid steden)
112
1585
Spanjaarden nemen Antwerpen in (NL sluit Schelde af; economisch zwaartepunt verplaatst naar A'dam, Antwerpenaren vluchten daar naartoe en nemen kennis en geld mee)
113
1588
Oprichting Republiek de Zeven Verenigde Nederlanden (tot 1795)
114
1602
Oprichting VOC
115
1618-1648
Dertigjarige Oorlog (grote oorlog tussen bijna alle Europese landen, vooral door conflict kath. / prot. ; groot deel v.d. DU'se bevolking wordt uitgeroeid)
116
1621
Oprichting WIC
117
1648
Vrede van Munster, Spanje erkent de Republiek
118
1650-1672
Eerste stadhouderloze tijdperk ( de gewesten Holland, Zeeland en Utrecht benoemden geen stadhouders; Friesland, Stad en Lande (Nu Groningen) en Drenthe wel (Gelderland = ???); oorzaak Stadhouderloze tijdperk is staatsgreep Willem II, gevolgd door zijn door en het feit dat zijn zoon pas een paar dagen na zijn dood geboren werd; regenten waren macht van de stadhouder zat, bovendien was er vrede dus er geen behoefte aan een leger aanvoerder. Eindigde door aanvallen vanuit buitenland in Rampjaar)
119
1651
Engelse Acte van Navigatie ( vorm van Mercantilisme door GB om eigen scheepshandel te beschermen; maatregelen tegen handel met Republiek; lokte eerste Engels-Nederlandse oorlog uit)
120
1661
Lodewijk XIV absoluut vorst
121
1672
Rampjaar / Einde Gouden Eeuw
122
+- 9000 bc
Neolithische / agrarische revolutie
123
+-3300 bc
Uitvinding schrift
124
510 bc
- begin Atheense democratie
- begin Romeinse republiek
125
27 bc
Begin Romeinse Keizerrijk
126
1100 -1600
Renaissance / humanisme
127
1620
Pilgrim Fathers
128
17e eeuw
Wetenschappelijke revolutie
129
2e helft 17e + 18e eeuw
Verlichting
130
1773
Boston tea party
131
1776-1783
Amerikaanse Revolutie
132
1776
Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring
133
1780-1787
Bataafse revolutie
134
1787
Amerikaanse grondwet (treedt in werking 1789)
135
1789-1792
Gematigde fase Franse revolutie
136
1789
Bijeenroepen Staten Generaal + Val Bastille + Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger
137
1791
Eerste Franse grondwet / Frankrijk constitutionele monarchie + Nacht van Varennes (Koning probeert te vluchten maar wordt ontdekt, en vervolgens beschuldigd van landverraad)
138
1792-1795
Radicale fase Franse Revolutie
139
1792
Begin Franse Republiek (onthoofding koning Lodewijk XVI + Marie Antoinette '93)
140
1795-1813
Bataafse Republiek ( Democratische republiek gesticht met behulp van FR)
141
1798
Eerste Nederlandse grondwet / eenheidsstaat
142
1799-1815
Napoleon
143
1799
Staatsgreep Napoleon
144
1804
Napoleon wordt keizer + code Napoleon (wetten die o.a. de rechten van de mens beschermen, maar ook invoering van meters etc en achternamen)
145
1806-1810
Koninkrijk Holland (broer van Napoleon; Lodewijk Napoleon; is koning van Nederland, "ik ben de konijn" --> geliefd door NL's, was bovendien tolerant van handel met Engeland ondanks hevig verbod Napoleon, werd om deze rede ontbonden door Napoleon; NL is in deze tijd Vazalstaat van FR)
146
1810-1813
NL is onderdeel FR
147
1812
Russische veldtocht Napoleon (mislukt door supply-issues door grote afstand van FR)
148
1815
Napoleon verslagen bij Waterloo (wordt verbannen naar Elba, in de Middelandse zee, wordt keizer van Elba benoemd)
149
1861-1865
Amerikaanse burgeroorlog (oorlog tussen het Noorden (Lincoln, tegen slavernij) en Zuiden (voor slavernij))
150
1865
Afschaffing van slavernij in de VS
151
1880
Jim Crow wetten (wit en zwart moeten gescheiden leven, in principe "gelijk maar apart", maar in werkelijkheid nog veel discriminatie)
