Enghreifftiau Uned 1 Flashcards
(57 cards)
Cyfraith Statud
> Deddf Diwygio’r Senedd (1832)- ymestyn etholfraint
Deddf yr Alban (1998)- diwygio pwer
Deddf Cymru (2006)- mwy o phwer i senedd cymru
Cyfraith Gwlad
> Marriage (Same Sex Couples) Act 2013
Confensiynau
> Rhaid i’r teyrn caniatau deddfau seneddol
> Cyfarfod wythnosol y teyrn a’r brif weinidog
Gweithiau o awdurdod cyfansoddiadol
Magna Carta (1215)- Teyrn yn cael ei rheoli gan ei bobl “The english constitution’ gan walter bagehot
Cyfraith a Chytundebau Ewrop
> Cytundeb Rhyfain (1957)cytundeb a chafodd ei gytuno gan chwe gwlad orllewinol Ewrop i sefydlu’r Gymuned Economaidd Ewropeaidd
Cytundeb maastricht(1992)cytunodd 12 aelod i greu’r undeb economaidd ac arianol
Digwyddiadau Pwysig- Cyfansoddiad
> Deddf Ty’r Argwlyddi 1997- Newid nifer argwlyddi + tynu pwer
Deddf rhyddid gwybodaeth 2000- Hawl i weld wyboadaeth
Deddf DIwygio Cyfansoddiadol- Sefydlu y Goruchaf Llys
Deddf Diddymu Aelod Seneddol- Gall 10% o lofnodion etholwyr sbarduno is-etholiad os ydy AS wedi ei garcharu neu camymddwyn
Pŵer Y Goruchaf Lys
> Tai Lluniau Cysylltiedig Provincial Ltd v Wednesbury Corporation [1948]: sefydlu’r cysyniad o adolygiad afresymoldeb Wednesbury ar gyfer cyfraith well
Achos Factortame (1991) lle’r oedd perchnogion llongau Sbaen yn defnyddio dyfroedd y DU i bysgota ac yna gwerthu’r pysgod yn Sbaen, newidiodd yr Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth y gyfraith i’w wneud yn anghyfreithlon i wneud hyn, fodd bynnag, gwrthdroodd Llys Cyfiawnder Ewrop hyn gan nad oedd yn dilyn cyfraith Ewrop.
Y Llys Apêl Uchaf
R (Miller) v Ysgrifennydd y Wladwriaeth ar gyfer Gadael yr Undeb Ewropeaidd [2017]
>bu’n rhaid i’r senedd bleidleisio ar y cytundeb brexit terfynol
Y Llys Apêl Uchaf yn atebol i’r goruchaf llys
Yr achos brechu 2017: Ar 30 Ionawr, dyfarnodd y Llys Teulu y dylai babi saith mis dderbyn brechiadau Haemophilus Math B (Hib) a pneumococcal conjugate (PCV) er gwaethaf y ffaith bod hyn wedi mynd yn groes i ddymuniadau’r rhieni.
Goruchaf Lys
Allgludo troseddwyr tramor: 2017
Mae alltudio troseddwyr tramor bob amser wedi bod yn flaenoriaeth i’r Llywodraeth. Fodd bynnag, ar 14 Mehefin dyfarnodd y Goruchaf Lys fod cynllun blaenllaw i allgludo a gwrando apeliadau yn ddiweddarach o du allan i’r DU yn anghydnaws â phâr o hawliau apelyddion i barch at eu bywyd preifat a theuluol.
Adolygiad Barnwrol
Mae’r nifer wedi cynyddu o 4300 [2000]y blwyddyn i 15600 [2013]
Ultra Vires
Yn 2010 penderfynodd y Goruchaf Lys fod y Trysorlys wedi gweithredu ‘Ultra Vires’ pan lofnododd y gyfraith y gallai awdurdodau fynd ag asedau’r rhai sy’n destun ymchwiliad i derfysgaeth, pŵer y penderfynodd y llys fynd yn erbyn eu hawliau dynol
Aelodau’r Cabinet + Ultra Vires
Yn 2013 aeth y mudiad ‘arbed Lewisham hospital’ â Jeremy Hunt, yr ysgrifennydd iechyd, i’r llysoedd dros y toriadau yr oedd yn bwriadu eu gwneud i’r prif adran famolaeth. Yn ôl y llysoedd, roedd Jeremy Hunt wedi ymddwyn yn uwch na’i pwerau wrth iddo fynd yn erbyn deddf iechyd gwladol 2006
Goruchaf Lys + Y Llys Apêl Uchaf
20 Ebrill 2018 - Aeth rhieni Alfie Evans i’r llysoedd i atal meddygon rhag gallu diffodd ei gefnogaeth bywyd, gan ei fod yn ddibynnol arno ac roedd meddygon wedi penderfynu mai’r cam gorau oedd dileu cefnogaeth bywyd, barnodd y llysoedd o blaid y meddygon.
Farnwriaeth annibynnol
Deddf Goruchaf Llys 2005= sefydlu’r goruchaf lys
Cyafrfodydd Undeb Ewropeaidd, Nato a Cenhedloedd unedig
Theresa May yn cynrychioli prydain yn ystod trafodaethau Brexit: Ebrill 2019- cwrdd ag Emmanuel Macron ac Angela Merkel i drafod BrexSHIT
Cytundeb Rhyfain
Creu yr EEC- sylfaen cyfansoddiad yr undeb ewropeaidd
Cytundeb yr Esgyniad
Y cytundeb a gadawodd i’r DU, denmark, norway i egynnu (ascend) i’r cymuned ewropeaidd
Cytundeb Maastricht
Y cytundeb a creuodd yr undeb ewropeaidd- symudiad rhydd, ewro a.y.y.b
Cytundeb Lisbon
Amendio’r cytundeb Maastricht a rhyfain- creu predient + senedd mwy bwerus
Cytundeb Gogledd yr Iwerydd (1949)
Rhannu iwerddon yn ddau
Siarter y cenhedloedd unedig (1945)
Cytundeb sylfaenol y Cenhedloedd Unedig-sefydliad rhynglywodraethol.
PW: Cyafrfodydd Undeb Ewropeaidd, Nato a Cenhedloedd unedig
1- G20 summit yn Buenos Aires yn 2018
2- Theresa May yn cynrychioli prydain yn ystod trafodaethau Brexit: Ebrill 2019- cwrdd ag Emmanuel Macron ac Angela Merkel i drafod
PW: Rheolaith Dros Polisiau
1- Thatcher- Preifateiddio gwasanaethau
2- Blair- Heddwch Gogledd Iwerydd
3- Blair- Diwygio Gwasanaethau Cyhoeddus
