Finanse ćw

Question 1

Formy pieniądza:


Answer 1

a) gospodarka naturalna - podział pracy w rodzinie, nie produkowano więcej niż potrzebowano
b) wymiana towar za towar – wykształcenie społecznego podziału pracy i własności prywatnej. Powstała specjalizacja i nadwyżki towarowe. Trudności wymiany to: konieczność podwójnej zbieżności potrzeb i problem relacji wymiennych
c) pieniądz towarowy – towary powszechnego użytku (metale, ryby, bydło, skóry, sól). Trudności w wymianie to trwałość i podzielność
d) pieniądz papierowy – wymienialny, niewymienialny.
-weksel – przyrzeczenie zapłaty (mógł zastępować pieniądz)
-kwit depozytowy
- skarbowy pieniądz papierowy 
e) pieniądz bezgotówkowy – zapisy na nośnikach papierowych i elektronicznych

Question 2

Funkcje banku emisyjnego 


Answer 2

-regulowanie emisji wewnętrznej,
- monopolizacja rozliczeń państwa
- nadzór rozliczeń za granicą
- utrzymanie centralnych rezerw walutowych
- kontrola kursu walutowego pieniądza krajowego

Question 3

Pieniądz współczesny

Answer 3

Pieniądz współczesny, niezależnie od swojej postaci i sytemu gospodarczego w którym obiega, jest prawnie określonym i powszechnie akceptowalnym środkiem mogącym wyrażać, przenosić i przechowywać wartość, która jest związana z wielkością produktu społecznego kraju emitenta.

Question 4

Pieniądz w ujęciu funkcjonalnym

Answer 4

Pieniądz jest to dobro, które pełni funkcje pieniądza takie jak
wyrażanie, przenoszenie i przechowywanie wartości.
Najważniejsze funkcje pieniądz:
n Miernik wartości,
n Przenoszenie wartości,
n Przechowywanie wartości.
Inne ujęcie funkcji pieniądz :
n Dobro obrachunkowe,
n Środek cyrkulacji,
n Środek płatniczy,
n Pieniądz międzynarodowy.

Question 5

Pieniądz w ujęciu ilościowym

Answer 5

Ujęcia pieniądza
n Pieniądz standardowy (ujęcie standardowe).
n Pieniądz potencjalny.

Question 6

Pieniądz elektroniczny

Answer 6

wartość pieniężną przechowywaną
elektronicznie, w tym magnetycznie, wydawaną, z
obowiązkiem jej wykupu, w celu dokonywania transakcji
płatniczych, akceptowaną przez podmioty inne niż wyłącznie
wydawca pieniądza elektronicznego;

Question 7

Karta płatnicza

Answer 7

kartę uprawniającą do wypłaty gotówki lub
umożliwiającą złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem
akceptanta

Question 8

Finanse

Answer 8

Finanse to ogół zjawisk pieniężnych powstających w związku z działalnością gospodarczą i społeczną człowieka. Dzielimy je na prywatne i publiczne

Question 9

Funkcje finansów (3):

Answer 9

-alokacyjna- polega na alkowaniu części
zasobów państwa przy pomocy systemu
finansów publicznych. Wiąże się z
dostarczeniem określonych towarów i usług
finansowanych z funduszy publicznych.
Realizacja tej funkcji wiąże się z:
* zadaniami publicznymi,
* zadaniami społecznymi.
- redystrybucyjna - polega na ponownym
rozdzieleniu zgromadzonych wcześniej
zasobów przy pomocy sytemu finansów
publicznych.
- stabilizacyjna - Polega ona na
wykorzystaniu narzędzi o charakterze
pieniężnym do osiągnięcia różnych celów
makroekonomicznych.
Do realizacji tej funkcji najczęściej wykorzystuje
się instrumenty:
* podatkowe,
* wydatkowe.

Question 10

Płynność w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym

Answer 10

• przedmiotowym – zdolność do szybkiej i łatwej bez nadmiernej straty zamiany aktywów na środki pieniężnej

• podmiotowym – zdolność do wywiązywania sie w terminie zobowiązań

Question 11

Instrument finansowy w ujęciu: wąskim i szerokim

Answer 11

• wąskim – umowa regulująca zależności finansowe pomiędzy stronami; roszczenia majątkowe/ zobowiązania finansowe; papiery wartościowe
- szerokim – ogół narzędzi o charakterze pieniężnym, które są wykorzystywane przez podmioty do kształtowania dziedzin życia społecznego i gospodarczego

Question 12

System finansowy

Answer 12

mechanizm współtworzenia i przepływu siły nabywczej pomiędzy podmiotami niefinansowymi

Question 13

Funkcje systemu finansowego

Answer 13

1) Funkcja pieniężna (monetarna)
2) Funkcja kapitałowo – redystrybucyjna
3) Funkcja kontrolna

Question 14

Finanse publiczne

Answer 14

są to zjawiska i procesy pieniężne związane powstaniem i rozdysponowaniem pieniężnych śrdków publicznych zapewniających funkcjionowanie sektora publicznego.

Question 15

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności:

Answer 15

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym;
7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Question 16

Funkcje państwa

Answer 16

Gromadzenie środków publicznych umożliwia funkcjonowanie sektora publicznego aby można było realizować funkcje państwa. Realizacja funkcji państwa wiąże się z dostarczaniem dóbr publicznych.

1) Klasyczne funkcje państwa
- Wewnętrzne (administracja, bezpieczeństwo wewnętrzne itp)
- Zewnętrzne (dyplomacja, obrona narodowa)
2) Socjalne funkcje władz publicznych
3) Ekonomiczne funkcje państwa

Question 17

Dobro publiczne sensu stricte

Answer 17

dobro służące zaspokojeniu potrzeb zbiorowych finansowane, ze względu na cechy naturalne, tylko ze środków publicznych. Przykłady: administracja publiczna, bezpieczeństwo wewnętrzne, obrona narodowa.

Question 18

Dobro społeczne

Answer 18

dobro służące zaspokojeniu potrzeb zbiorowych finansowane albo ze środków publicznych albo/i ze środków prywatnych. Decyzja o finansowaniu ze środków publicznych albo/i ze środków prywatnych zależy od obowiązującej w danym czasie i w danym państwie doktryny społeczno-politycznej. Przykłady: edukacja, ochrona zdrowia.

Question 19

Dobro publiczne sensu largo

Answer 19

dobro publiczne sensu stricte + dobro społeczne.

Question 20

Ustawa budżetowa

Answer 20

to plan dochodów i wydatków a także przychodów i rozchodów w formie ustawy na okres roku. Jest podstawą gospodarki finansowej państwa w danym roku budżetowym. Uchwalana jest na okres roku budżetowego. Rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy. Ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy.

Question 21

Projekt finansowy

Answer 21

Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi gospodarkę finansową na podstawie przedłożonego projektu ustawy. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym.
Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu
Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.

Question 22

Plan finansowy

Answer 22

jest to plan dochodów i wydatków określonej formy organizacyjnej na podstawie którego prowadzi ona gospodarkę finansową. Struktura a także inne regulacje dotyczące planu finansowego są określona w odpowiednich regulacjach prawnych dotyczących określonych form organizacyjnych. Jest opracowywany na podstawie uchwalonej ustawy budżetowej (W tym informacja o kwotach dochodów i wydatków, w tym wynagrodzeń).

Question 23

Wieloletni Plan Finansowy

Answer 23

Państwa zawiera Program Konwergencji oraz określa cele wraz z miernikami stopnia ich realizacji, w układzie obejmującym główne funkcje państwa, stanowi podstawę przygotowywania projektu ustawy budżetowej na kolejny rok budżetowy. Jest on sporządzany w formie uchwały Rady Ministrów na dany rok budżetowy i trzy kolejne lata.

Question 24

Dysponentami środków budżetu państwa są

Answer 24

dysponenci części budżetowych i kierownicy podległych tym dysponentom państwowych jednostek budżetowych, którzy dokonują wydatków budżetu państwa ujętych w planie finansowym jednostki lub realizują dochody budżetu państwa a także kierownicy państwowych jednostek organizacyjnych.

Question 25

Dysponent główny

Answer 25

to dysponent dla którego w budżecie państwa ustalono odrębną część budżetową. Dysponent główny może dysponować więcej niż jedną częścią budżetową. Ustanawia on bezpośredni podległych mu dysponentów drugiego i trzeciego stopnia, a także dysponentów trzeciego stopnia bezpośrednio podległych dysponentowi drugiego stopnia. Dysponent dysponuję środkami w ramach danej części budżetowej. Część środków wykorzystuje samodzielnie, część przekazuje innym podmiotom. Gospodarkę finansową prowadzi na podstawie planu finansowego (projektu planu finansowego).

Question 26

Dysponent drugiego stopnia

Answer 26

to kierownik państwowej jednostki budżetowej otrzymują środki budżetowe od dysponentów głównych. Część środków wykorzystuje samodzielnie, część przekazują dysponentom trzeciego stopnia. Gospodarkę finansową prowadzi na podstawie planu finansowego (projektu planu finansowego).

Question 27

Dysponent trzeciego stopnia

Answer 27

to kierownik państwowej jednostki budżetowej otrzymują środki budżetowe od dysponenta głównego lub dysponenta drugiego stopnia. Środki, które otrzymuje przeznacza na realizację zadań własnych. Gospodarkę finansową prowadzi na podstawie planu finansowego (projektu planu finansowego).

Question 28

Klasyfikacja budżetowa

Answer 28

jest to jednorodny sposób grupowania przychodów, rozchodów, dochodów i wydatków publicznych.

Question 29

Formy organizacyjno prawne sektora finansów | publicznych

Answer 29

1. Powiązanie formy organizacyjno prawnej z budżetem 2. Jednostka budżetowa 3. Samorządowy zakład budżetowy 4. Instytucja gospodarki budżetowej 5. Państwowy fundusz celowy 6. Agencja wykonawcza 7. Inne formy organizacyjno prawne

Question 30

1. Powiązanie formy organizacyjno prawnej z budżetem brutto i netto

Answer 30

- Brutto – forma organizacyjna otrzymuje w całości środki na wydatki z budżetu w ramach, którego działa, dochody w całości przekazuje do budżetu w ramach, którego działa (Jednostka budżetowa). - Netto – forma organizacyjna pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych. Może otrzymywać dotację (samorządowy zakład budżetowy, instytucja gospodarki budżetowej, państwowy fundusz celowy, agencja wykonawcza).

Question 31

Jednostka budżetowa

Answer 31

Jest to forma organizacyjna sektora finansów publicznych, która pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu w ramach którego działa a pobrane dochody odprowadza na rachunek dochodów budżetu z którego otrzymuje środki na wydatki. Nie posiada osobowości prawnej. Działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności. Podstawą gospodarki finansowej jest plan dochodów i wydatków, zwany również „planem finansowym jednostki budżetowej”. Jeżeli nie ma opracowanego planu finansowego po rozpoczęciu roku budżetowego projekt planu finansowego.

Question 32

Samorządowy zakład budżetowy

Answer 32

- odpłatnie wykonuje zadania, - pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych. - Realizuje zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie wskazanym ustawą - może otrzymywać dotacje. - roczny plan finansowy samorządowego zakładu budżetowego podstawą gospodarki finansowej.
Zadania:
1) gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi, 2) dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, 4) lokalnego transportu zbiorowego 5) targowisk i hal targowych, 6) zieleni gminnej i zadrzewień, 7) kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, pomocy społecznej, reintegracji zawodowej i społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, 8) utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego występowania, 9) cmentarzy

Question 33

Instytucja gospodarki budżetowej

Answer 33

jest jednostką sektora finansów publicznych tworzoną w celu realizacji zadań publicznych, która: 1) odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania; 2) pokrywa koszty swojej działalności oraz zobowiązania z uzyskiwanych przychodów Instytucja gospodarki budżetowej uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego, może otrzymywać dotacje z budżetu państwa na realizację zadań publicznych, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią. Podstawą gospodarki finansowej instytucji gospodarki budżetowej jest roczny plan finansowy. Instytucja gospodarki budżetowej działa na podstawie statutu nadanego przez organ wykonujący funkcje organu założycielskiego

Question 34

Państwowy fundusz celowy

Answer 34

stanowi wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje wskazany w ustawie tworzącej fundusz minister albo inny organ. Przychody państwowego funduszu celowego pochodzą ze środków publicznych, a koszty są ponoszone na realizację wyodrębnionych zadań państwowych. Państwowy fundusz celowy nie posiada osobowości prawnej. Państwowy fundusz celowy jest tworzony na podstawie odrębnej ustawy. Podstawą gospodarki finansowej państwowego funduszu celowego jest roczny plan finansowy.

Question 35

Agencja wykonawcza

Answer 35

jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa. Zasady działania agencji wykonawczej określa ustawa tworząca agencję oraz statut. Agencja wykonawcza prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w niniejszej ustawie o finansach publicznych oraz w ustawie tworzącej agencję. Podstawą gospodarki finansowej agencji wykonawczej jest roczny plan finansowy

Question 36

Wpływy publiczne

Answer 36

są to wszystkie środki pieniężne zasilające rachunki władz publicznych (rządowych i samorządowych). Wpływy obejmują: dochody publiczne i wszystkie wpływy o charakterze pożyczkowym.

Question 37

Dochody publiczne

Answer 37

są to środki przejęte przez podmioty publiczno-prawne (państwo, samorząd) bezzwrotnie w celu zaspokojenia określonych potrzeb publicznych.

Question 38

Podatek

Answer 38

pieniężne, przymusowe, bezzwrotne, nieodpłatne i ogólne świadczenie na rzecz państwa lub innych podmiotów publicznoprawnych (np. samorządów).

Question 39

Opłata

Answer 39

ieniężne, przymusowe, bezzwrotne ogólne, odpłatne świadczenie pieniężne na rzecz państwa lub innych podmiotów publicznoprawnych (np. samorządów) pobierane z tytułu określonych czynności urzędowych oraz usług jednostek sektora publicznego.

Question 40

Cło

Answer 40

pieniężne, przymusowe, bezzwrotne, nieodpłatne i ogólne świadczenie nakładana na towary w związku z ich wywozem, przywozem tranzytem dokonywanym przez granice celne państwa (obszar celny państwa).

Question 41

System podatkowy

Answer 41

jest to zbiór wszystkich podatków, i związanych z nimi przepisów obowiązujących w danym kraju.

Question 42

Klasyfikacja przedmiotowa podatków:

Answer 42

1 majątkowe – przedmiotem opodatkowania majątek - realne - zmniejszają majątek, - nominalne – zmniejszają dochód z majątku, 2 przychodowe – przedmiotem opodatkowania przychód 3 dochodowe – przedmiotem opodatkowania dochód (przychód – koszt) 4 od wydatków – przedmiotem opodatkowania wydatki,

Question 43

Klasyfikacja podatków z uwzględnieniem podmiotu ponoszącego ciężar podatku:

Answer 43

1 Podatki bezpośrednie – to takie podatki z których konstrukcji wynika, że z ciężar ekonomiczny podatku ponosi podatnik (np. podatek dochodowy od osób fizycznych), 2 Podatki pośrednie – to takie podatki z których konstrukcji wynika, że z ciężar ekonomiczny podatku ponosi inny podmiot niż podatnik (np. podatek dochodowy od towarów i usług).

Question 44

Klasyfikacja podatków z uwzględnieniem władztwa | podatkowego

Answer 44

1. państwowe | 2. samorządowe

Question 45

Klasyfikacja podatków z uwzględnieniem zdolności podatkowej:

Answer 45

``` 1 podmiotowe (osobiste) – nakładany na osobę przy uwzględnieniu jej zdolności podatkowej podatnika (określonych cech osobistych), 2 przedmiotowe (rzeczowe) – nakładany na czynność lub przedmiot uwzględnieniu zdolności podatkowej podatnika (określonych cech osobistych). ```

Question 46

Podmiot podatku czynny i bierny

Answer 46

1 Podmiot czynny jest to związek publicznoprawny (władze państwowe, lokalne) uprawnione do nakładania podatków. 2 Podmiot bierny -Podatnik jest to osoba fizyczna, prawna, jednostka nie posiadająca osobowości prawnej, na której ciąży obowiązek zapłacenia podatku. -Płatnik jest to podmiot, który z mocy prawa jest zobowiązany do obliczenia należnego podatku, pobrania go od podatnika (jeżeli są to różne osoby) i wpłaceniu go na rachunek właściwego urzędu skarbowego. -Inkasent jest to podmiot, który z mocy prawa jest zobowiązany do pobrania należnego podatku od podatnika i wpłaceniu go na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Question 47

Podatnik

Answer 47

est to osoba fizyczna, prawna, jednostka nie posiadająca osobowości prawnej, na której ciąży obowiązek zapłacenia podatku.

Question 48

Płatnik

Answer 48

est to podmiot, który z mocy prawa jest zobowiązany do obliczenia należnego podatku, pobrania go od podatnika (jeżeli są to różne osoby) i wpłaceniu go na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Question 49

Inkasent

Answer 49

jest to podmiot, który z mocy prawa jest zobowiązany do pobrania należnego podatku od podatnika i wpłaceniu go na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Question 50

Przedmiot opodatkowania

Answer 50

jest to rzecz lub zdarzenie powodujące powstanie obowiązku zapłacenia podatku.

Question 51

Podstawa opodatkowania

Answer 51

jest to ilościowo lub wartościowo wyrażony przedmiot podatku.

Question 52

Stawka podatku

Answer 52

jest to wskazanie jaką kwotę podatku w relacji do podstawy opodatkowaniu lub procent wartości podstawy opodatkowania należy zapłacić z tytułu określonego podatku.

Question 53

Skala podatkowa

Answer 53

jest to zestawienie podstaw opodatkwania i odpowiadających im stawek. Skala podatkowa wskazuje jaką stawkę należy zastosować do danej podstawy opodatkowania.

Question 54

Rodzaje stawek podatku

Answer 54

1 kwotowe, 2 procentowe: - stałe (proporcjonalne) dla każdej wartości podstawy opodatkowania istniej taka sama stawka podatku, - progresywne stawka podatku rośnie szybciej niż podstawa podatku, -> globalne (progresja globalna) dla całej podstawy opodatkowania stosuje się jedną stawkę, -> szczeblowa (progresja szczeblowa) polega na podziale podstawy opodatkowania na części i stosowaniu dla każdej z nich osobnej stawki. - Regresywne stawka podatku rośnie wolniej niż podstawa podatku kolejnym przedziałom podstawy opodatkowania odpowiadają coraz niższe stawki.

Question 55

Ulga podatkowa

Answer 55

polega na zmieszeniu obciążenia podatkiem po przez obniżenie wielkości podstawy opodatkowania lub kwoty należnego podatku.

Question 56

Zwolnienie podatkowe

Answer 56

polega na wyłączeniu określonej grupy podatników lub określonych przedmiotów opodatkowania z obowiązku zapłaceniapodatku.