Gallina - rok 3 Flashcards

(135 cards)

1
Q

Patologiczne przyczyny utraty płynów

A
  • krwotok
  • hiperwentylacja
  • gorączka
  • sekwestracja w 3 przestrzeni
  • poliuria
  • biegunki
  • wymioty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Dystrybucja glukozy

A
  • 7% wewnątrznaczyczniowo
  • 26% zewnątrznaczyniowo
  • 67% wewnątrzkomórkowo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Dystrybucja krystaloidów

A
  • 20% wewnątrznaczyniowo

- 80% zewnątrznaczyniowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Dystrybucja koloidów

A

100% wewnątrznaczyniowo - hiperonkotyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Praktyka w płynoterapii

A
  • 5% glukoza nasila kwasicę
  • PWE zawiera potas
  • koloidy można łączyć z krystaloidami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hiponatremia

A
  • ciężka <120 mmol/l
  • nadmiar wody
  • niedobór sodu

Leczenie:

  • zmniejszenie podaży wody
  • podaż NaCl
  • leczenie innych przyczyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hipernatremia

A
  • ciężka >160 mmol/l
  • utrata wody (moczówka prosta, diureza osmotyczna)
  • nadmiar sodu

Leczenie:

  • zwiększenie podaży wody
  • izotoniczne płyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hipokaliemia

A
  • ciężka <2,5 mmol/l
  • niedobór potasu (obniżenie podaży, hiperaldosteronizm, biegunki, alkaloza)
  • uzupełniamy drogą doustną lub dożylną
  • nigdy bolus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hiperkaliemia

A
  • ciężka >7 mmol/l
  • nadmierna podaż (dożylna)
  • kwasica
  • niewydolność nadnerczy

Leczenie furosemidem, glukozą, żywicą jonowymienną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zmiany EKG w przebiegu hiperkaliemii

A
  • wysokie T
  • spłaszczenie P
  • wydłużenie PR
  • poszerzenie QRS
  • asystolia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Leczenie ciężkiej hiperkaliemii

A
  1. Rozpoznanie przyczyny, monitorowanie EKG
  2. 10ml 10% glukonolaktobionianu wapnia w 3min, powtórzyć po 5min
  3. 50ml 50% glukozy + 10j.m. insuliny w 3min
    wlew 10-20% glukozy 50-100ml/h
  4. Wziewne podawanie salbutamolu
  5. Żywice jonowymienne p.o. / p.r.
  6. Hemodializa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gazometria krwi tętniczej

A
pH 7,35-7,45
pCO2 32-45 mmHg
HCO3- 21-27 mmol/l
BE -2,3 - +2,3 mEq/l
pO2 75-100 mmHg
saturacja O2 94-100%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kwasica metaboliczna

A

-> wstrząs i hipoksja, kwasica ketonowa, zatrucia, biegunki, niewydolność nerek

spadek HCO3 lub nadmiar endogennego kwasu

kompensacja oddechowa -> hiperwentylacja (spadek CO2)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zasadowica metaboliczna

A

-> wymioty, leki moczopędne

wzrost HCO3

kompensacyjna hipowentylacja (wzrost CO2)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kwasica oddechowa

A

-> depresja oddechowa, choroby płuc

wzrost CO2

kompensacja metaboliczna (^HCO3-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zasadowica oddechowa

A

-> hiperwentylacja, zatorowość płucna, sepsa

spadek CO2

kompensacja metaboliczna (spadek HCO3-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wstrząs

A

Dysproporcja między zapotrzebowaniem na tlen, a jego podażą

Niewyrównany prowadzi do metabolizmu beztlenowego, kwasicy, MODS i śmierci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kliniczne następstwa wstrząsu

A
  • OUN
  • nerki
  • płuca
  • sercowo-naczyniowe
  • z układu pokarmowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wykładniki wstrząsu

A

Wskaźnik Allgower’a: HR/CTK>1
MAP<70 mmHg
spadek perfuzji obwodowej (nawrót kapilarny)
mleczany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Następstwa wstrząsu - OUN

A
  • pobudzenie
  • splątanie
  • śpiączka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Następstwa wstrząsu - nerki

A
  • aktywacja RAA

- oliguria/anuria

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Następstwa wstrząsu - płuca

A
  • tachypnoe
  • zaburzenie stosunku wentylacja/przepływ
  • hipoksja
  • ARDS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Następstwa wstrząsu - układ sercowo-naczyniowy

A
  • tachykardia
  • hipotensja
  • niedokrwienie serca
  • kwasica i zaburzenia elektrolitowe
  • zaburzenia mikrokrążenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Następstwa wstrząsu - układ pokarmowy

A
  • niedokrwienie jelit
  • translokacja flory bakteryjnej
  • owrzodzenia stresowe
  • ostre niedokrwienie wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Wstrząs hipowolemiczny - mechanizm
zmniejszenie objętości krwi krążącej -> spadek preload -> aktywacja osi katecholaminowej i RAA -> skurcz naczyń obwodowych, tachykardia ostatecznie spadek CTK i przesięk
26
Wstrząs hipowolemiczny - przyczyny
- krwawienie - utrata płynów do III-przestrzeni - choroby nerek - oparzenie - odwodnienie
27
Wstrząs hipowolemiczny - leczenie
hemostaza i płynoterapia
28
Wstrząs hipowolemiczny - płynoterapia
2000 ml krystaloidów -> przy braku poprawy koloidy/KKCz Cele: OCŻ 10-12 mmHg, mleczany <4mmol/l nie stosujemy 5% glukozy oraz leków naczynio-skurczowych
29
Wstrząs oparzeniowy - wskazania do hospitalizacji
- II० > 10%, III० > 5% - oparzenia chemiczne, elektryczne, dróg oddechowych, okrężne - oparzenia dłoni, stóp, krocza, twarzy (okolice wstrząsogenne szczególnie dzieci) - noworodki i niemowlęta
30
Wstrząs oparzeniowy - leczenie
Zwalczenie hipowolemii, bólu, nadkażeń bakteryjnych oraz leczeniu żywieniowym
31
Wstrząs oparzeniowy - procedura
- 3R (regular, replacement, repair) -reguła Parkland 4 ml*m.c. (kg)*% powierzchni oparzonej (½ w 8h, ½ w kolejne 16h) - antybiotykoterapia u dorosłych w przypadku zakażenia, u dzieci rutynowo od 3 doby - leczenie przeciwbólowe - leki opioidowe - leczenie żywieniowe: 25 kcal*m.c. + 40 kcal*% powierzchni oparzonej (25% białka, 70% węglowodany, 5% tłuszcze) - wczesne nacięcia odbarczające (1 doba), wczesne usuwanie tkanek martwiczych (styczne lub usunięcie grubości całej skóry) i przeszczepy własne skórno-naskórkowe
32
Wstrząs kardiogenny - objawy
- spadek CTK - ^ HR - ^ ciśnienia żylnego - obrzęk płuc
33
Wstrząs kardiogenny - leczenie
- wstępna płynoterapia - RR <70 = Noradrenalina RR 70-100 = Dopamina, Dobutamina RR > 100 = Furosemid, Nitrogliceryna - płynoterapia pod kontrolą OCŻ (10-12 mmHg) - mechaniczne wspomaganie IABP (wewnątrzaortalna kontrapulsacja balonem)
34
SIRS
Zespół uogólnionej reakcji zapalnej (2 z poniższych): - temperatura <36℃ lub >38℃ - HR > 90/min - liczba oddechów >20/min lub pCO2 <32 mmHg - leukocyty <4 tys. lub >12 tys. lub formy niedojrzałe
35
Sepsa
SIRS + objawy zakażenia
36
Objawy niewydolności narządowej
- hipoksemia - skąpomocz lub wzrost kreatyniny - zaburzenia krzepnięcia - małopłytkowość (wybroczyny) - hiperbilirubinemia - niedrożność porażenna
37
Wstrząs septyczny
sepsa + hipotensja
38
Triada Keniga
antybiotykoterapia + opracowanie chirurgiczne ogniska + leczenie wspomagające
39
Wstrząs anafilaktyczny
Nagła reakcja alergiczna lub niealergiczna spowodowana uwolnieniem histaminy z mastocytów
40
Wstrząs anafilaktyczny - terapia doraźna
- przerwanie ekspozycji na alergen - udrożnienie GDO i dostęp dożylny - ułożenie w pozycji przeciwwstrząsowej - adrenalina 0,5-1mg i.m (50-100ug i.v.) do stabilizacji hemodynamicznej
41
Wstrząs anafilaktyczny - terapia podtrzymująca
- GKS i.v., antagoniści H1 - salbutamol - glukagon (u leczonych B-blokerami) - adrenalina - płynoterapia i tlenoterapia
42
Wstrząs neurogenny - mechanizm
Uszkodzenie RK w odcinku Th5 i wyżej -> spadek impulsacji współczulnej -> rozszerzenie naczyń, spadek CTK, bradykardia, sucha i ciepła skóra, hipotermia
43
Wstrząs neurogenny - leczenie
- płynoterapia + aminy katecholowe | - atropina (gdy bradykardia), GKSy, mannitol, furosemid
44
Pierwotne zapalenie otrzewnej
- częściej u dzieci - spowodowane rozsiewem bakterii drogą krwionośną - związane m.in. z zapaleniem płuc, chorobami wątroby (wodobrzusze) i nerek (zespół nerczycowy) - leczenie zachowawcze - antybiotykoterapia - śmiertelność 20-80%`
45
Wtórne zapalenie otrzewnej
- spowodowane stanem chorobowym wewnątrz jamy brzusznej | - zazwyczaj chemiczne lub bakteryjne
46
Trzeciorzędowe zapalenie otrzewnej
Objawy zapalenia otrzewnej po próbie leczenia wtórnego zapalenia (często grzybicze z florą fizjologiczną)
47
Objawy zapalenia otrzewnej
- ból brzucha - objaw kaszlowy - niedrożność porażenna - ^ temperatury - rozwój wstrząsu - bolesność uciskowa - objawy otrzewnowe
48
Objawy otrzewnowe
- obrona mięśniowa - Blumberg - kaszlowy
49
Objawy chorób, które mogą być przyczyną ostrego brzucha
- Objaw Chełmońskiego - Objaw Murphy’ego - Objaw Rovsinga - Objaw Jaworskiego - Objaw Grey Turnera - Objaw Cullena - Objaw Goldflama
50
Najczęstsze przyczyny ostrego brzucha u mężczyzn
- OZWR - zap trzustki - zap pęcherzyka - perforacja wrzodu
51
Najczęstsze przyczyny ostrego brzucha u kobiet
- OZWR - przyczyny ginekologiczne - zap trzustki - zap pęcherzyka
52
Triada śmierci w chirurgi
hipotermia + koagulopatia + kwasica
53
Sekwencja zmian w procesie zapalnym OZWR
zatkanie światła -> zap -> przerost flory bakteryjnej -> zwiększenie wydzielania śluzu -> obrzęk i rozdęcie -> zamknięcie naczyń żylnych -> niedokrwienie -> owrzodzenie -> martwica -> perforacja -> ropień
54
Objawy OZWR
- ból trzewny w śródbrzuszu -> ból somatyczny w prawym podbrzuszu - nudności/wymioty - brak apetytu - obrona mięśnowa - Blumberg, Rovsing, Jaworski - stan podgorączkowy - ^ CRP - leukocytoza - światło >7mm
55
Leczenie OZWR
- appendektomia laparoskopowa + antybiotyk | - naciek leczymy zachowawczo
56
Uchyłek Meckela
- 2% populacji - 2x częściej u mężczyzn - 2 stopy od Bauchina - 2 cale długości - wycinamy objawowe oraz bezobjawowe u mężczyzn, <40r.ż., >2cm, u dzieci
57
OZT przyczyny
- kamica zółciowa - alkohol - idiopatyczne - po ERCP - hiperlipidemia i hiperkalcemia - uraz
58
OZT objawy
- ból w nadbrzuszu o opasającym charakterze - nudności i wymioty nieprzynoszące ulgi - objaw Grey Turnera - objaw Cullena - wstrząs
59
OZT rozpoznanie
2 z 3: - typowy obraz kliniczny - podwyższenie amylazy i/lub lipazy 3x GGN - typowe zmiany obrazowe w USG ew. TK
60
Postaci OZT
Berger: a. obrzękowa - 85% - śmiertelność 1% b. martwicza - 15%: - jałowa 60% - śmiertelność 10% - zakażona 40% - śmiertelność 30%
61
Skale oceny zaawansowania OZT
- skala Trapnella I-IV० (objawy pacjenta) - skala z Atlanty (łagodne, umiarkowane - MODS <48h lub powikłania miejscowe, ciężkie - MODS >48h) - skala Apache II (>8 punktów = ciężkie), Glasgow - Skala Ransona (>3 punkty = ciężkie)
62
Leczenie OZT
Zachowawcze: - płynoterapia i kontrola zaburzeń elektrolitowych - leczenie przeciwbólowe (petydyna, tramadol) (u alkoholików metamizol) - jak najszybsze włączenie diety doustnej jeśli pacjent ją toleruję, jeśli nie to żywienie dojelitowe (zmniejsza translokację bakteryjną), rzadko pozajelitowe - nie stosujemy: antybiotyków, probiotyków, leków hamujących wydzielanie trzustkowe
63
Wskazanie do chirurgicznego leczenia OZT
- zakażona martwica - ropień - krwotok - perforacja - niedokrwienie/martwica jelit - utrzymująca się niedrożność
64
Wczesne powikłania OZT
- hipowolemia - MODS - sepsa
65
Późne powikłania OZT
- martwica trzustki - ropień - pseudotorbiele
66
Ostre zap pęcherzyka żółciowego - mechanizm i przyczyna
zap -> zgorzej ściany -> perforacja najczęściej spowodowane kamicą pęcherzyka
67
Czynniki ryzyka kamicy
- kobiety - płodna - pulchna - po 40
68
Objawy OZPŻ
- ból w prawym nadbrzuszu promieniujący do łopatki - nudności - wymioty - ból przy ucisku - objaw Chełmońskiego - objaw Murphy'ego
69
Reguła Courvoisiera
Jeśli powiększonemu pęcherzykowi towarzyszy zółtaczka to kamica jest mało prawdopodobna
70
Leczenie OZPŻ
- zachowawcze - operacyjne - wskazane jest wykonanie cholecystektomii w trybie planowym - zwykle usuwa się laparoskopowo
71
I okres perforacji pp
do 2h - nagły, bardzo silny ból - objawy wstrząsu
72
II okres perforacji pp
do 12h - zmniejszenie bólu - deskowaty brzuch - brak stłumienia wątrobowego - bolesność przy ruchu i w badaniu per rectum
73
III okres perforacji pp
po 12h - objawy rozlanego zap otrzewnej - nudności i wymioty - wstrząs i zgon
74
Leczenie perforacji pp
- resuscytacja płynowa, sonda żołądkowa, IPP, antybiotykoterapia - XII-nica - pyloroplastyka lub zaszycie wrzodu - żołądek - wycięcie owrzodzenia i zaszycie lub resekcja fragmentu
75
Uchyłki jelita grubego
Uchyłki rzekome występujące u większości osób starszych, mogą być mnogie zwykle powstają w esicy
76
Czynniki ryzyka uchyłków jelita grubego
- wiek - dieta ubogoresztkowa - zaparcia - otyłość - zaburzenia kolagenu
77
Objawy choroby uchyłkowej
- ból brzucha (nad lewym talerzem biodrowym) - wzdęcia - zaparcia
78
Powikłania choroby uchyłkowej
- zapalenia (25%) - krwawienia (15%) - zwężenie i niedrożność - perforacja
79
Ocena powikłań zapalenia uchyłków
Klasyfikacja Hincheya ``` Niepowikłane zapalenie: I ropień okołookrężniczy II odległy ropień III ropne zap otrzewnej IV kałowe zap otrzewnej ``` I i II leczone przez drenaż przezskórny lub operacyjny III i IV - operacja Harmana - resekcja z wyłonieniem kolostomii
80
Przyczyny ostrego niedokrwienia jelit
- 50% zator tętnicy krezkowej - 25% zakrzepica (tętnicza - miażdżyca, alkohol; żylna - nadkrzepliwość, z Budda-Chiariego, OZT, nowotwory) - 15% bez zwężenia - niski rzut serca, dializy
81
Objawy ostrego niedokrwienia jelit
- ból brzucha - wzdęcia - wymioty - leukocytoza - ^ amylazy
82
Postępowanie w przypadku ostrego niedokrwienia jelit
- heparyna, antybiotyki, płynoterapia - RTG, USG + doppler, angio-TK - leczenie zachowawcze lub operacyjne
83
Przyczyny krwawienia z GOPP
- wrzód dwunastnicy - wrzód żołądka - zap nadżerkowe żołądka - zespół Mallory'ego - Weissa - żylaki przełyku i żołądka - zap przełyku
84
Postępowanie w przypadku krwawienia z GOPP
- resuscytacja płynowa, ewentualnie przetoczenie KKCz - ocena ciężkości krwawienia ocena ryzyka nawrotu krwawienia i ryzyka zgonu (skala Rockalla - przed i po endoskopii) - podstawowe badania laboratoryjne - IPP dożylnie 80mg, Erytromycyna 250mg - gastroskopia
85
Skala Forresta
Ocena krwawienia oraz ryzyka nawrotu krwawienia z wrzodu trawiennego w endoskopii - najczęściej występuje stopień III - najczęściej nawraca stopień Ia i Ib ``` Ia - aktywne krwawienie tętnicze Ib - sączenie IIa - niekrwawiące naczynie IIb - skrzep pokrywający wrzód IIc - plama na dnie wrzodu III - brak znamion krwawienia ```
86
Leczenie farmakologiczne iPP
3 dni w pompie 8mg/h 2 dni 2x 40mg i.v. 4-8 tygodni 40mg p.o eradykacja H.pylorii
87
Techniki endoskopowe, a krwawienie z GOPP
- opaskowanie - sklerotyzacja - koagulacja - ostrzykiwanie
88
Krwawienie z żylaków
- 20% śmiertelności | - ocena endoskopowa (kontrola co 2 lata)
89
Postępowanie w przypadku krwawienia z żylaków
- profilaktyka antybiotykowa - Terlipresyna, Somatosatyna, Okreotyd - Endoskopia jak najszybciej do 12h - Niepowodzenie → Sonda Sengstakena - ponowna próba gastroskopii - TIPS - Ewentualnie leczenie przyczynowe - przeszczep wątroby
90
Sonda Sengstakena
- balon żołądkowy 100-200ml NaCl - balon przełykowy 35-45 mmHg powietrza - 0,5kg wyciągu - max 24h
91
Skala Rockala
- przed endoskopowo: wiek, wstrząs, choroby towarzyszące | - po endoskopowo: rozpoznanie, znamiona krwawienia
92
Krwawienia z DOPP
- 20% krwawień z pp | - 80% ustępuje samoistnie
93
Przyczyny krwawienia z DOPP
- guzki krwawnicze - choroba uchyłkowa - rak jelita grubego - stosowanie antykoagulantów - malformacje naczyniowe - angiodysplazje
94
Postępowanie w masywnym krwotoku z DOPP
1. Ocena stanu ogólnego 2. Per rectum 3. Anoskopia 4. Gastroskopia 5. Kolonoskopia (złoty standard)
95
Wole obojętne
niedobór jodu -> spadek stężenia T3 i T4 -> nadmierna stymulacja TSH -> rozrost tkanki tarczycy podanie tyroksyny hamuje rozrost wola
96
Objawy nadczynności tarczycy
- nasilenie przemiany materii - upośledzona tolerancja ciepła - wilgotna skóra - nerwowość - drżenie dłoni - biegunka - tachykardia - zaburzenia rytmu
97
Choroba Gravesa-Basedowa
- najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy - częściej u młodych kobiet - orbitopatia i obrzęk przedgoleniowy - leczenie farmakologiczne, jodem radioaktywnym lub operacyjnie
98
Leczenie radiojodem
Można stosować zarówno w nadczynności tarczycy jak i w jodochwytnych nowotworach tarczycy
99
Leczenie operacyjne chorób tarczycy
- wole z objawami ucisku - nowotwory tarczycy - niepowodzenie leczenia zachowawczego - ch Gravesa-Basedowa u osób młodych - względy kosmetyczne
100
Powikłania leczenia operacyjnego chorób tarczycy
- tężyczka - uszkodzenie n krtaniowego wstecznego - krwotok - przełom tarczycowy
101
Czynniki przemawiające za rakiem tarczycy
- zimne guzki - napromieniowanie szyi - rodzinne występowanie - powiększone węzły
102
Rak brodawkowaty tarczycy
- najczęstszy - zwykle młode kobiety, zależny od TSH, 30-50% wieloogniskowo - przerzutuje do węzłów - jodochwytnny - dobre rokowanie (90% przeżyć 10-letnich)
103
Rak pęcherzowy tarczycy
- 2 co do częstości - zwykle kobiety 30-50 r.ż., zależny od TSH, jednoogniskowy - przerzutuje do płuc, kości, wątroby - jodochwytnny - dobre rokowanie (85% przeżyć 10-letnich)
104
Rak z komórek Hurthle'a
Wariant raka pęcherzowego tarczycy - 5-6 dekada życia - wieloogniskowy - przerzutuje do węzłów - leczenie tylko operacyjne
105
Rak anaplastyczny tarczycy
- rzadki - zwykle u starszych, szybko rosnący guz, powoduje objawy ucisku - zabiegi paliatywne - bardzo złe rokowanie, brak przeżyć 5-letnich
106
Rak rdzeniasty tarczycy
- z komórek C tarczycy, związany z MEN II - może występować rodzinnie (mutacja Ret) - przerzutuje do węzłów
107
Pierwotna nadczynność przytarczyc
- 3x częściej u kobiet - zwykle po 50 rż - okres bezobjawowy może być wieloletni
108
Przyczyny pierwotnej nadczynności przytarczyc
- pojedynczy gruczolak 80% - hiperplazja przytarczyc 15% - mnogie gruczolaki - rak przytarczyc Może być związana z MEN I i MEN II
109
Objawy i powikłania pierwotnej nadczynności przytarczyc
- objawy neurologiczne - przełom hiperkalcemiczny - kamica nerkowa - wapnica nerek - patologiczne złamania - guz brunatny kości
110
Leczenie nadczynności przytarczyc
Pojedynczy gruczolak -> usunięcie jednej przytarczycy Hiperplazja przytarczyc -> usunięcie 3 i 1/2 przytarczyc, lub usunięcie wszystkich i autotransplantacja jednej Rak przytarczyc -> usunięcie nowotworu z płatem tarczycy i marginesem tkanek
111
Wtórna nadczynność przytarczyc
- przy spadku Ca2+ w surowicy - przy ^ PO4 - przy spadku wit D3
112
Odma samoistna
- pierwotna najczęściej u młodych i wysokich mężczyzn - najczęściej z powodu pęknięcia małych pęcherzy rozedmowych - wtórna w przebiegu chorób płuc
113
Odma prężna
- stan zagrożenia życia - odbarczenie igłowe w 2 pmż w linii środkowo-obojczykowej - transport do szpitala i założenie drenu
114
Objawy odmy
- ból w kp - duszność - sinica - NZK - ściszenie szmerów - wypuk bębenkowy
115
Leczenie odmy
Zachowawcze -> mała odma, samoistne wchłonięcie Aspiracja igłowa Drenaż opłucnowy -> podstawowa metoda leczenia odmy Wideotorakoskopia lub torakotomia
116
Drenaż opłucnowy
Drenaż zakładamy w przypadku krwawienia, odmy prężnej, dużej odmy, ropniaka. Zakładamy zwykle w VII-VIII pmż w linii pachowej tylnej (ewentualnie III jeśli tylko powietrze) Końcówka drenu skierowana do góry. Błędy: Dren poza opłucną, nieszczelność drenu Podczas transportu pacjenta nie wolno klemować drenażu
117
Rak płuc
- najczęstszy nowotwór | - związany z paleniem fajek
118
Typy raka płuc
Drobnokomórkowy i niedrobnokomórkowy
119
Objawy raka płuc
Tylko w stopniu zaawansowanym - kaszel - duszność - krwioplucie - spadek masy ciała - wysięk w opłucnej - przerzuty
120
Diagnostyka raka płuc
- RTG - TK - USG - PET-CT - bronchoskopia - biopsja
121
Leczenie operacyjne raka płuc
Stadium 1 - zwykle możliwa operatywa Stadium 2 - operacja + chemioterapia Stadium 3 - leczenie skojarzone, rzadko operacja Stadium 4 - paliatywna farmakoterapia
122
Protokół ERAS
- celem jest kompleksowa opieka nad pacjentem - redukcja stresu - zmniejszenie powikłań - zmniejszenie czasu hospitalizacji - przyspieszenie rekonwalescencji
123
Postępowanie ogólne przedoperacyjne - ERAS
- ograniczenie alkoholu i papierosów - zwiększenie aktywności fizycznej - poprawienie stanu odżywienia - nie zaleca się oczyszczania jelit
124
Stosowanie napoju węglowodanowego
2-3 h przed operacją: - spadek insulinooporności, glukoneogenezy, glikogenolizy, lipolizy i katabolizmu białek - zmniejszenie stresu, suchości w ustach - szybszy powrót perystaltyki
125
Znieczulenie - ERAS
- preferowane zewnątrzoponowe - utrzymywane do 48h po operacji - mała śmiertelność - mniejsza ilość powikłań - lepsza kontrola bólu
126
Leki krótkodziałające - ERAS
- szybkie wybudzenie - mniej kaszlu, nudności - spadek ryzyka hipertermii złośliwej np: - propofol do indukcji + gazy do znieczulenia - fentanyl i pochodne jako leki przeciwbólowe
127
Podaż płynów i sodu - ERAS
- podaż doustna przed i pooperacyjna (800 ml w dobę po zabiegu) - w czasie operacji podtrzymująco krystaloidy, a w razie dużej utraty krwi koloidy
128
Leki opioidowe - ERAS
Unikamy - analgezja multimodalna - stosowanie koanalgezji - znieczulenie zewnątrzoponowe i miejscowe - TAP-blcok
129
Jelito grube - patomorfa
trzeba znaleźć 12 węzłów chłonnych
130
Zespół FAP
100% ryzyka raka jelita grubego
131
Zespół Lynch II
80% ryzyka raka jelita grubego
132
Staging
ocena zaawansowania (TNM, Clark, Breslow, Dueks, FIGO)
133
Grading
ocena zróżnicowania histologicznego (G1-G3, Gleason)
134
TNM
T - wielkość guza N - przerzuty w węzłach M - przerzuty odległe
135
TNM w zależnośći od oceniającego
``` c - klinicznie p - patomorfologicznie y - po chemioterapii lub terapii neoadiuwantowej a - pośmiertne s - śródoperacyjne ```