Geneeskunde 3A1 HC week 3 Flashcards
(37 cards)
Wat is de ideale vorm van anticonceptie?
- 100% betrouwbaar
- Geen negatieve effecten op gezondheid
- Eenvoudig te gebruiken
- Goedkoop
- Toegankelijk
- Direct toepasbaar
- Reversibel
- Geen effect op seksualiteitsbeleving
- Toepasbaar door man en vrouw
Wat is de hoofdwerking van hormonale anticonceptie?
- Follikelontwikkeling en ovulatie verhinderen (onderdrukken LH piek)
- Onderdrukken follikelontwikkeling (onderdrukken FSH stijging)
Wat zijn nevenwerkingen van hormonale anticonceptie (progestagenen)?
- Transformatie van endometrium (ontregelen proliferatie/differentiatie proces)
- Veranderingen in cervicaal slijmproductie
- Beïnvloeding tubamotoriek-/peristaltiek
Waar zorgt de combinatie progestavium en oestrageen voor in gonadenas?
Hypo-gonadotrofie
-> oestrogeen toegevoegd, mn ter stabilisering endometrium
-> progestageen is afgeleid van nor-testosteron -> intrinsiek androgen effecten
Wat zijn voordelen van hormonale anticonceptie?
- Cyclusregulatie
- Minder bloedverlies en dysmenorroe
- Minder androgeen effect
- Minder endometriumca, ovariumca
Wat zijn nadelen van hormonale anticonceptie?
- Tromboserisico verhoogd (stollingsfactoren verhoogd zoals V, VIII, X, fibrinogeen)
- Cardio-vasculaire aandoeningen risico mogelijk verhoogd (androgene werking, maar lijkt sterker geassocieerd met leeftijd, roken)
- Cerebrovasculaire accidenten (arteriële trombose geassocieerd met oestrogene component, zeer zeldzaam)
Wat zijn neveneffecten van hormonale anticonceptie?
- Metabolisme: verstoorde gluc. Tolerantie test
- Serum lipiden: verhoogt triglyceriden, HDL/LDL ratio
- Binding globulines: TBG, SHBG, CBG hoger, vrije fractie lager
- Lever adenoma
- Stolling
Wat is het risico op kanker bij hormonale anticonceptie?
- licht verhoogd risico op mamma ca
- beschermend voor ovarium en endometrium ca
- BRCAI-II genmutatie: onzeker, nog te weinig bekend
- verhoogd risico op benigne leverafwijkingen en hepatocellulair ca
Wat zijn klachten bij gebruik van hormonale anticonceptie?
- Hoofdpijn: spanningshoofdpijn
- Onregelmatige bloedingen: spotting
- Libidovermindering: stress, angst
- Stemmingswisseling: PMS onttrekking P e/o EE
- Gewichtstoename: niet evidence-based
Wat zijn contra-indicaties voor gebruik hormonale anticonceptie?
- Trombose in VG
- Cardiovasculaire aandoeningen
- Ischemic stroke
- Leveraandoening
- Mamma carcinoom of familiair belast
Wat zijn kenmerken van de minipil?
- Alleen progestativa
- Endometrium decidualisatie, cervix slijm verdikking, mindere mate ovulatie remming
- Continue gebruik
- Marge van vergeten kritiek
- Kan met borstvoeding
Wat zijn kenmerken van de implanon?
- Alleen progestageen
- Onderdrukt mn ovulatie (LH-piek)
- Spotting
- Bloedingspatroon verandert
- 3 jaar werkzaam
- Uiterst betrouwbaar: inbrengen vergt ervaring
Wat zijn kenmerken van de prikpil?
- 3 mnd
- Vrijwel volledige onderdrukking ovulaties, in beperkte mate ook follikelontwikkeling
- Atrofische bloedingen en amenorroe
- Lange nawerking
- Botmineraal dichtheid verminderd
Wat doe je als je de pil bent vergeten? Waar ga je vanuit?
Uitgangspunt 7 dagenregel:
* Tenminste 7 dagen achtereen onderdrukking nodig
* Verlengt de pil-vrije periode tot > 7 dagen betrouwbaarheid <
* Interval tussen 2 pillen < 36 uur alsnog innemen, geen aanvullende maatregelen
Waarom moet je als dokter dingen weten over seks?
- Ziekte of handicap kan voor seksuele disfuncties zorgen
- Seksuele klachten soms symptoom van ziekte
- Seksuele problemen soms met medicijnen of operaties te behandelen
- Seksuele problemen als gevolg van medisch handelen
- Een fijn seksleven is gezond: betere prognoses, goede preventie
Wat is de prevalentie van seksuele disfuncties?
Mannen: 8% min 1 disfunctie, voortijdige zaadlozing 3%, erectiestoornis 4%. Risicogroep mannen: > 70j (erectiestoornis wegens ziekte)
Vrouwen: 15% 1 disfunctie: verminderd verlangen 8%, opwindingsproblemen 8%, lubricatieproblemen 6%, orgasmeproblemen 4%, dyspareunie 4%
Risicogroep vrouwen: jonge vrouwen < 25 jr (pijn, disfunctie)
Wat is gezonde seksualiteit?
Seksueel gedrag dat als egosyntoon (als passend ervaren) en bevredigend wordt ervaren en waardoor geen schade wordt berokkend aan zelf of anderen. Plezier!
Waaruit bestaat de seksuele responscyclus?
Verlangen/opwinding -> orgasme -> herstel
Seksuele stimuli -> opwinding -> seksuele actie
Wat houdt het incentive motivation model in?
Je hebt zin om dat je seks hebt
Voorwaarden voor zin en opwinding:
- Intact seksueel systeem
- Stimuli met seksuele betekenis
- Geschikte omstandigheden (mogelijkheid tot seksuele activiteit)
Wat is belangrijk omtrent seks tijdens eerste levensfase?
0-25 jaar:
- Lichamelijke ontwikkeling
- Ontdekken lichaam (kijken, voelen, doktertje, masturbatie)
- Eerste seksuele ervaringen va 12 jaar
Wat zijn voorwaarden voor gezonde seksuele ontwikkeling?
- Intacte seksuele anatomie/endocrinologie
- Intact brein
- Overeenkomend fenotypisch geslacht en genderidentiteit
- Affectrijk pedagogisch klimaat
- Positief voorbeeldgedrag tav relationeel gedrag
- Positieve boodschappen tav seksualiteit in informeel en formeel curriculum
- Mogelijkheid tot leeftijdsspecifiek consensueel sexual rehearsal play
Wat is belangrijk omtrent seks in tweede levensfase?
25-55 jaar:
Seks en zwangerschap
Seks na partus
Wat is belangrijk voor seks na de partus?
- Tot 3 weken na partus kans op infecties verhoogd
- Vermoeidheid: hormonale veranderingen, emoties, nachtrust, aandacht baby
- Lactatie: prolactineverhoging (ovaria liggen stil)
- Lage Oestrogenen: atrofie
- Lage Androgenen: minder zin, minder opwindbaar
- Extra vermoeidheid
- Oxytocine vrijgave: melkuitstoot, contracties uterus -> prettig, orgasme, verwarrend
- Stoppen lactatie: binnen 4 weken alles weer als normaal
- Eerste maanden na partus trager fysiologische seksuele reacties vrouw: vagocongestie, spiercontracties
- Ingang vagina minder strak, minder intense beleving beiden
- Beschadiging vagina: grotere kans op dyspareunie
- Grotere kans op seksuele problemen: zin daalt, seksuele activiteit daalt
- Grotere kans op aanpassing: communicatie, gevarieerd repertoire, privé tijd
Wat is belangrijk omtrent seks in de derde levensfase?
Hormonale veranderingen: overgang, penopauze
Verlies van de partner
Tweede kans? Nieuwe relatie, anticonceptie, SOA
