Gizarte 2.0 Flashcards
(74 cards)
1
Q
Zer mendean hasi zen Aro Modernoa Europan?
A
XV. mendean.
2
Q
Nola zen Europako egoera XV. mendearen hasieran Indiako eta Txinako zibilizazioen aldean?
A
Kontinente pobrea.
3
Q
Zer gertatu zen XIV. mendeko krisi larritik Aro Modernoan?
A
Pixkanaka superatzen hasi zen.
4
Q
Nola hazi zen biztanleria XV. mendean?
A
Hiriak asko hazi.
5
Q
Zer tasak ziren altuak Aro Modernoan?
A
Jaiotza- eta heriotza-tasa.
6
Q
Zein zen bizitza itzaropena XV. mendeko Europan?
A
35 urte.
7
Q
Zer faktore eragiten zuen bizitza itzaropena murrizteko?
A
Uzta txarra, gosetea, gerrak.
8
Q
Gizarteak zenbat estamendu zituen Aro Modernoan?
A
Hiru estamendu.
9
Q
Zein ziren Aro Modernoan pribilegioa zuten estamentu sozialak?
A
- Kleroa
- Noblea
10
Q
Nork ez zuen pribilegiorik Aro Modernoan?
A
Herri xehea.
11
Q
Zer estamentuk ez zuen eskubiderik Aro Modernoan?
A
Esklaboak.
12
Q
Zer zen jarduera ekonomikorik nagusiena Aro Modernoan?
A
Nekazaritza eta abeltzaintza.
13
Q
Zer kontrolatzen zuten gremioek Aro Modernoan?
A
Artisautza.
14
Q
Non egiten zen gehienbat merkataritza Aro Modernoan?
A
Tokian-tokiko azoketan.
15
Q
Zer produktu luxuzko ekartzen ziren Europara Aro Modernoan?
A
- Zeta Txinatik
- Espeziak Indiatik
16
Q
Nora heldu ziren Mediterraneoko portuetara Aro Modernoan?
A
- Damasko
- Alejandria
17
Q
Ze merkatariek erosi eta Europara ekartzen zuten produktuak garestiago saltzeko?
A
- Veneciako merkatariek
- Genovako merkatariek
18
Q
Zein dinastia izan zen Txinan XV. mendearen lehen erdialdean?
A
Ming dinastia.
19
Q
Zer botere izan zuen Ming dinastiako enperadoreak?
A
Botera osoa.
20
Q
Zeintzuk izan ziren Ming dinastiaren garaiko interesak?
A
Erlazio komertsialak eta diplomatikoak izateko interesak.
21
Q
Zer gertatu zen 1492an Turkiek Konstantinopla konkistatu zutenean?
A
Bizantziar inperioa desagertu.
22
Q
Zer bide bilatu behar zuten Europarrek Aro Modernoan?
A
Zetaren Bideari alternatiba bat.
23
Q
Zer pizgarri izan ziren esploraziorako interesak sortzeko?
A
Bidai-liburuak Ekialdeko aberastasuna deskribatzen zituztenak.
24
Q
Noren liburua izan zen ‘Il Milione’?
A
Marco Polo.
25
Zer hedapen handia gertatu zen XV-XVI. mendeetan Europan?
Gure planeta osatzen duten lurraldeen ezagutza askoz zehatzagoa izan zen.
26
Zein tresna erabiltzen zen latitudea neurtzeko Aro Modernoan?
Astrolabioak eta koadranteak.
27
Zer ez zen zehatza XVIII. mendera arte?
Longitudea.
28
Zer zen korrikina Aro Modernoan?
Soka bat, itsasora jaurti eta askatuz erabiltzen zen.
29
Zer neurtzen zuen hare-erlojuak?
Denbora.
30
Zer erraztu zuen iparrorratza nabigazioan?
Kostaldea bistan izan beharrik gabe nabigatzeko aukera.
31
Noiz hasi zen kartografiaren garapena?
Erdi Aroaren amaieraz geroztik.
32
Zer mapa idazten ziren XIII. mendetik aurrera?
Mapa portulanoak.
33
Zer mapak ziren oso baliotsuak Aro Modernoan?
Esplorazio-bideetako luraldeen ibilbideekin eguneratutako mapak.
34
Zer lurralde ezagutu ziren XV. mendeko Europan?
* Mediterraneo itsasoa
* Itsaso beltza
* Txina
* India
35
Zer ez zuten ezagutzen XV. mendeko europatarrak?
* Saharako hegoaldea
* Amerika
* Ozeania
* Antartika
36
Zer zen lema ontzigintzan Aro Modernoan?
Ardatzari ezarri ontzien maniobra-gaitasuna handitzeko.
37
Zer belak aldatu zuten norabidea Aro Modernoan?
Triangeluarrak.
38
Zer ontzi mota izan zen oso arina, segurua eta zama edukiera handikoa?
Karabela.
39
Zer ontzi mota zen galeoia?
Karga-edukiera handia eta kanoiez eramatua.
40
Zer zen nao Aro Modernoan?
Karabela handiagoa baina berdina.
41
Zer esplorazio mota izan zen Portugalen Aro Modernoan?
Esplorazio portugesak.
42
Noiztik hasi ziren esplorazio portugesak?
XV. mendearen hasieran
## Footnote
Esplorazioak Indiara beste bide mediterraneotik ez pasatzeko eta ekialde urruneko produktuen kontrola ahal pentsatzeko hasi ziren.
43
Nor zen Henrike Nabigatzailea?
Joan 1.a Portugalgo erregearen semea eta esplorazio portugesak bultzatu egin zituen
## Footnote
Henrike Nabigatzailea Sagresen bizileku hartu zuen eta kartografo, astronomo eta ontzigileak batu zituen.
44
Zer lortu zuten lehen bidaietan XV. mendearen lehen herenean?
Ceuta, Madeira eta Azore uharteak konkistatu
## Footnote
Geldialdiak egiteko lurrak izan ziren.
45
Zer gertatu zen XV. mendearen erdialdean?
Boajor lurmuturra gainditu, Cabo verde uharteak okupatu eta Gineako golkoa barneratu
## Footnote
Horrela, Portugalen esplorazioak aurrera jarraitu zuen.
46
Zein urtetan iritsi zen Vasco de Gama Indiara?
1497. urtean
## Footnote
Ontzia 10 hilabete geroago Indiara iritsi zen.
47
Nor aurkitu zuen Brasil 1500. urtean?
Pedro Alvarez Cabral
## Footnote
Portugal itsas inperioa sortu zen Brasil aurkitu zenean.
48
Zer faktore izan zen kostaldeko faktorea Portugalentzat?
Itsasontzien hornidura zihurtatzeko eta merkataritza kontrolatzeko kokalekua
## Footnote
Portugal sortu zen Brasilera ahilegatzean.
49
Zer egin zuen Kolonek asiara iristeko?
Mendebalderantz nabigatu
## Footnote
Portugali galdetu eta ezetz esan zioten, Bartolome Diaz Esperantza Oneko lurmuturra gainditzen zegoelako.
50
Noiz iritsi zen Kolon Amerikara?
1492ko urriaren 12an
## Footnote
Japonia zela uste zuen, hain zuzen ere Gunahani uharteetara.
51
Nor zen Amerikoa Vespuzio?
Nabigatzaile italiarra
## Footnote
Frogatu zuen lurrak ez zirela Asia.
52
Zer gertatu zen 1519an?
Fernando Magallaes Sevillatik abiatu zen Amerikara jo eta kontinentea inguratzen hasi zen
## Footnote
1520an Magallaes (itsasartea) gurutzatu eta Ozeano Baretik Filipinasera iritsi zen.
53
Zer izan zen Tordesillako Ituna?
1494ko akordioa meridianoa marrazteko Azoretik 2000 km
## Footnote
Mendebaldera zeuden lurraldeak (Amerika gehiena) Gaztelarako eta ekialdera zeuden lurraldeak (Afrika, Asia eta Brasil) Portugalerako izan ziren.
54
Zein inperio hasi ziren Espainia eta Portugalekin?
Bi inperioa
## Footnote
Esplorazioen bidez, planetako lurralde eta ozeanoak ezagutu eta landare- eta animalia-espeziak aurkitu zituzten.
55
Non kokatzen da Inka inperioa?
Gaur egungo Peru, Ekuador eta Kolombiako pixka bat
## Footnote
Inka inperioa hego amerikako lurralde zabal batean zegoen.
56
Nork osatzen zuen Inka gizartea?
Inka, nobleak eta kleroak, herri xehea eta esklaboa
## Footnote
Gizarte honek hierarkia sendoa zuen, nobleziak eta kleroak botere handia zutela.
57
Zer lanbide nabarmendu ziren Inka inperioan?
Nekazariak, urregintza eta buztingintza
## Footnote
Inka inperioan nekazaritza nagusitzen zen, baina artisautza ere garrantzitsua zen.
58
Zer eskatzen zen neskatila ederrenak aukeratzeko prozesuan?
Gauzak egiteko ikasi behar
## Footnote
Neskatila ederrenak aukeratzen ziren eta prestakuntza jaso behar zuten.
59
Nork zen Coya inkaren lehen emaztea?
Baztuk nobleen 2. emaztea, eguzkiko apaiza
## Footnote
Coya izeneko emakumeak garrantzi handia zuen Inka gizartean.
60
Zer adinarekin ezkondu ziren ez hautatuak Inka inperioan?
12 urterekin
## Footnote
Ezkontzak gizartearen egituraren parte garrantzitsua ziren.
61
Zer sinesmen zuten Inka inperioan?
Politeistak
## Footnote
Inka inperioa jainko anitzen kultua zuen.
62
Zer eraiki zuten Inka inperioan?
Jauregi, tenplu, gotorleku eta bide zabalak
## Footnote
Arkitektura aurreratua izan zuten, eta Machu Picchu nabarmendu zen.
63
Non kokatzen da Azteka inperioa?
Gaur egungo Mexiko eta Amerika zentralko parte asko
## Footnote
Azteka inperioa lurralde zabal batean zegoen, kultura aberats batekin.
64
Zer da Azteka gizartearen hierarkia?
Enperadorea, noblezia eta kleroa, merkatariak, nekazariak, artisauak, esklaboak
## Footnote
Gizarte hau estratifikatutako sistema batekin antolatuta zegoen.
65
Nola antolatuta zeuden tributak Azteka inperioan?
Tributan antolatua
## Footnote
Tributuen sistema ekonomia oinarrizko zutabea zen.
66
Zer rol zuten emakumeek Azteka inperioan?
Gizonaren menpe
## Footnote
Emakumeek gizartean murriztutako rolak zituzten.
67
Zein hiri zen Azteka inperioaren hiriburua?
Tenochtitlan
## Footnote
Tenochtitlan Azteka inperioaren gune nagusia izan zen.
68
Non kokatzen da Maia zibilizazioa?
Gaur egungo Honduras, Guatemala, Belice, El Salvador eta Mexiko hego
## Footnote
Maia zibilizazioa Mesoamerikako gune garrantzitsu bat izan zen.
69
Zer jarduera nagusi zuten Maia zibilizazioan?
Nekazaritza, artisautza eta merkataritza
## Footnote
Maia zibilizazioak ekonomia anitza zuen.
70
Zer egin zuten emakumeek Maia zibilizazioan?
Nekazaritzan, familia zaindu eta etxeko-lanak egin
## Footnote
Emakumeek garrantzi handia zuten etxeko ekonomian.
71
Zer eraiki zuten Maia zibilizazioan?
Piramide formako jauregi eta tenpluak
## Footnote
Arkitektura aurreratu eta ikusgarria izan zuten.
72
Zein hiri izan zen Maia zibilizazioaren gune garrantzitsua K.a. 800. urtean?
Ikal
## Footnote
Ikal hiria Maia zibilizazioaren garapenaren ikur izan zen.
73
Zein hiri zen Palenquen emakumeen garrantzia?
Bere semeen erregeorde ziren
## Footnote
Emakumeek garrantzia handia izan zuten Maia zibilizazioan.
74
Zein zen Maia zibilizazioaren hiriburua?
Chiché
## Footnote
Chiché Maia zibilizazioaren gune kultural eta politiko nagusia izan zen.
