GNED 12 Flashcards

(78 cards)

1
Q

Tumutukoy sa paraan ng pag-Iisip o pagpapaliwanag sa mga
bagay o pangyayari.

A

DALUMAT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Humihiwalay ito sa leksikal na
kahulugan lamang ng salita at
nililirip ito sa mataas na antas
ng interpretasyon

A

dalumat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

“P(F)ilipino ang ating wika.
Nararapat lamang na magamit
ito nang husto sa
pinakamalalim at pinakasaklaw
na pag-uusisa ng tao. Nararapat
na mainternalisang
napakayaman ang ating wika
para sa pagdukal ng malalim na
kaalaman.”

A

Emelisa S. Quito (1972)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nakabatay sa
talatinigan
▪ Literal na
kahulugan

A

denotatibo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

-lampas sa talatinginan
-kahulugang nakakabit sa salita

A

konotatibo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

sa wikang Ingles ay salita o
grupo ng mga salita na patalinghaga at ‘di tuwirang
naglalarawan sa isang bagay, sitwasyon o pangyayari

A

sawikain

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ayon kay ______ ang salitang dalumat ay kasingkahulugan ng paglilirip at paghihiraya na may katumbas sa wikang ingles bilang very deep thought at abstract conception

A

panganiban (1973)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ayon kay ____ at ____, ang dalumat-salita ay paggamit ng wika sa mataas na antas ng pagteteorya batay sa masusi, masinop, kritikal at analitikal na paggamit ng mga salitang kumakatawan ng mga ideya

A

nuncio at nucio (2004)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kinilala ng ____ ang kakayahan ng wikang filipino na maging wika ng katurungan at magamit sa pagdadalumat ng mga teoryang nakabatay sa kontekstong pilipino

A

1987 konstitusyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

ayon sa kanya, ang paniniwalang walang kakayahan ang wikang filipino upang maging wika ng karunungan ay pakulo lamang ng mga maka-ingles at may baluktot na paniniwala na hindi tayo uunlad dahil hindi tayo marunpng ng ingles

A

virgilio almario (1991)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ayon sa kanya, ang nasasabing di sapat ang filipino bilang wikang pangkalinangan ay nagpapahiwatig lamang na siya ang talagang kapos o kulang

A

zeus salazar (1997)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

tumurukoy sa pagsanga-sanga ng talastasang pangkalinangan sa loob at labas ng bansa na may lalim at lawak

A

sangandiwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

tawa bilang kritikang gumagamit ng pagbasang kritikal ng kamalayan sa isyu at tauhan sa lipunan

A

pantawang pananaw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

tumutukoy sa usaping pagkakaroon ng urduja at iba pang mito

A

mitong-may-katwiran

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

tumutukoy sa isang konseptong nakapaloob sa pagtingin ng mga pilipino sa kanilang sarili

A

pantayong pananaw ni zeus salazar (2000)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

nagmula ang padadalumat nito sa mga salitang tayo, kami, sila, at kayo

A

pantayong pananaw ni zeus salazar (2000)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

ibigsabihin ng fit

A

filipinas institute of translation inc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ayon sa ___ ang sawikaan ay isang masinsiang talakayan para piliin ang pinakanatatanging salitang namayani sa diskurso ng sambayanan sa nakalipas na taon

A

fit (2004)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

tatlong kriterya sa pagpili ng salita ng taon

A
  1. kahusayan sa presentasyon
  2. pagkilala sa husay ng saliksik at bigat ng patunay at katwiran at retorikang nakapaloob dito
  3. pagsakot sa mga tanong sa mismong araw ng presentasyon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

mga katangian ng mga salitang napipili sa sa sawikaan

A
  1. bagong imbentong salita
  2. bagong hiram mula sa katutubo o wikang banyaga
  3. lumang salita sibalit may ebolusyon sa kahulugan
  4. patay na salitang muling nabuhay
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

sino ang nag-imbento ng salitang canvass

A

randy david (2004)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

sino ang nag-imbento ng salitang huweteng

A

roberto añonuevo (2005)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

sino ang nag-imbento ng salitang lobat

A

jelson capilos (2006)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

sino ang nag-imbento ng salitang miskol

A

adrian remodo (2007)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
sino ang nag-imbento ng salitang jejemon
roland tolentino (2010)
26
sino ang nag-imbento ng wangwang
david michael san juan (2012)
27
sino ang nag-imbento ng salitang selfie
jose javier reyes at noel ferrer (2014)
28
sino ang nag-imbento ng salitang fotobam
michael charleston chua (2016)
29
sino ang nag-imbento ng salitang tokhang
mark angeles (2018)
30
sino ang nag-imbento ng salitang pandemya
zarina joy santos (2020)
31
taong ___ unang naganap ang kumprensyang ambagan
2009
32
ang ambagan ay mula sa knoseptiwasasyon ni?
dr. galileo zafra
33
layunin nito na pagyamanin at palaganapin ang wikang filipino bilang wikang pambansa
ambagan
34
ayon sa kanya, na sa pagpasok nito ay higit na makikilala ang iba't ibang kultura ng mga pilipino at mabibigyang hugis ang ating pagkafilipino at makabansa
zafra (2014)
35
ibinihagi niya sa ambagan nong 2011 ang mga salitang kankanaey, isa sa wika nh CAR, partikular sa mga bayan ng buguis, kapangan, kubungan, mankayan, bauku, cesao, sagada, at tadian na maaring makaambag sa pagpapayaman ng leksyon ng wikang filipino
ruth m. tindaan (2011)
36
bukal na palitan ng tulong sa pagitan ng mga magsasaka sa mga gawain sa bukid
alluyun
37
tinatawag na black berry (Ingles)
ayusip
38
pinakamaliwagan at pinakamalaking bituin na makikita sa hilagang bahagi ng himpapawid kapag madaling araw
batakagan
39
unang paglabas ng buwan na hugis letrang C
beska
40
ritwal bago tumira ang pamilya sa ipinataying bahay
dasadas
41
isang tradisyonal na telang pangkumot sa patay na nakapagdaos ng canao
dilli
42
pagpigil sa isang tao sa pagawa ng isang bagay laban sa kanyang kapwa bunga ng takot sa makapangyarihang diyos
inayan
43
pagpapahayag ng pagkadisymaya at takot
inayan
44
pangkalahatang tawag sa orchids
lungayban
45
ginagamit na pangalan o palayaw sa mga anak
lungayban
46
ginagamit ng mga kalalakihan upang ilarawan ang napupusuang dalaga
lungayban
47
ginagawa pagkatapos ilibing ang pumanaw dahil sa suicide o aksidente
pakde
48
pangunahing layunin ng ritwal ay manalagin upang hindi maulit ag trahedya at mapasalangit ang espiritu ng namatay
pakde
49
tinatawag na wild berry at halos katulad ng strawberry
pinit
50
hiwa-hiwang karne tuwing kainan sa ritwal o canao
watwat
51
pangalawang pag- aararo para mapino ang nabungkag na tigang na lupa
baliskad
52
lupang nagbibitak-bitak bunga ng mga matinding tag-init o tagtuyot
bangag
53
ang palayan na naararo na at natubigan
binati
54
palay na tumubo na at itatanim na
panggas
55
unang proseso ng pag- aararo para mabaklas ang tigang na lupa
bungkag
56
ito at pagbungkal ng lupa upang mapatag at malinis ito
bungkag
57
uri ng lupang mabato
hamod
58
hindi ito masustansya kaya hindi mainam pagtaniman
hamod
59
napakaitim na lupa
hinalon
60
masustansya at mainam pagtaniman
hinalon
61
bugkos ng mga naani
inupong
62
komunidad ng mga inaning palay
inupong
63
malulusog at mabubuting uri ito ng butyl ng palay
lamidas
64
proseso ng pag- aalis, paghihiwalay ng lamigas sa uhay nito sa pamamagitan ng pagkiskis dito ng mga paa
linas
65
mababaw na pag araro ito matapos makapagpanggas sa tuyong lupa o palayan
likyad
66
bigas na sinangag mula sa bagong ani ng palay
limbuk
67
tinola mula sa iba’t – ibang gulay na karaniwang napipitas sa bukid gaya ng talbos ng kamote, sayote, malunggay atbp
linapwahan
68
isa rin itong matingkas na imahen ng kahirapan sa bulubunduking brgy ng antique
linapwahan
69
tawag sa maliit na tumutubong palay
marinhut
70
madalang ang tubo o sibol at arikutoy o malnourished
marinhut
71
ritwal na isinasagawa bago ang pagbubungkal ng lupat at pagtatanim
panudlak
72
tawag sa pagsasabog ng binhi ng palay sa tigang na naararong lupa o palayan
panggas
73
sa mga buto, ito aay isang paglagay, paghasik isa-isa sa hanay na gawa ng pag-aararo sa tulong ng panungkod at pagtakip dito sa pamamagitan ng paa
panggas
74
palay na walang laman o maupa
panalinpin
75
ito ang unang ani
suka
76
bukas at malawak na lupain
wayang
77
parang sa tagalog
wayang
78
bahagi ng bukid na bukas fahil hindi tinataniman
wayang