H12.5 Flashcards
1
Q
Microscopische hematurie
A
- > 3 ery’s per gezichtsveld
- Op 2 verschillende momenten bepaald
- Kans op maligniteit is ongeveer 2-5%
- Geen reden om iemand door te verwijzen
- Belangrijk om te kijken naar de leeftijd en of roken
2
Q
Macroscopische hematurie
A
- Dezelfde week nog doorverwijzen naar uroloog
- Kans op maligniteit is 30% (hoger bij ouderen en rokers)
3
Q
Nefrogene oorzaken
A
- In nieren (nefritisch, nefrotisch)
- Dysmorf
4
Q
DD hematurie
A
- Vasculair: arteriële embolie/trombose, arterioveneuze malformatie of fistel, niervenetrombose, loin pain hematuria-syndroom, nutcracker-syndroom (compressie linkerniervene)
- Glomerulair: IgA-nefropathie, BM nefropathie, ziekte van Alport, glomerulonefritis
- Interstitieel: allergische interstitiële nefritis, analgeticanefropathie, niercysteziekten, pyelonefritis, TBC, rejectie (transplantaatnier)
- Uro-epitheel: maligniteit, zware lichamelijke inspanning, parasitaire ziekte, urolithiasis, radiatieschade, steenlijden, UWI
- Verscheidene locaties of onduidelijke orgine: hypercalciurie, hyperuricosurie, sikkelcelziekte
5
Q
Blaaskanker epidemiologie
A
- 6000 gevallen per jaar
- Vaker bij manen dan vrouwen (4:1 door roken)
- 90% heeft oorspong in urotheel (UCC)
- 8% PVC
- 25% blaastumoren in invasief (m. detrusor infiltratie)
- Belangrijk om onderscheid te maken in verband met behandeling
- 25 doden per week
- 5-jaarsoverleving bij behandeling met curatieve opzet is 50-55%
- Zowel bij mannen als vrouwen neemt incidentie toe
- Onafhankelijk van therapie
- Sterfte is in afgelopen jaren stabiel gebleven
6
Q
Risicofactoren
A
- Roken (intoxicaties)
- VG en medicijngebruik
- FA
- Omgevingsfactoren
7
Q
Uitleg roken
A
Amines die vrijkomen door roken verlaten lichaam via urine en zorgen voor kwaadaardige aandoeningen van de blaas
8
Q
Uitleg VG en medicijngebruik
A
Bestraling in bekkengebied, chronische UWI, verblijfskatheter, fenacetine (pijnstiller), immunosuppressie, cyclofosfamide, schistosomiasis
9
Q
FA uitleg
A
Balkan-nefropathie
10
Q
Omgevingsfactoren uitleg
A
- Minder vaak een rol, omdat er steeds meer restricties zijn in gebruik van chemicaliën zoals aromatische amines (schilders, verfindustrie, rubberindustrie, mijnwerkers, kappers)
- Bij roken komen toxines in bloed, uitgescheiden door nieren
- In blaas zorgen ze voor irritatie en uiteindelijk voor blaascarcinoom
11
Q
Labonderzoek
A
- Bloedonderzoek: creatinine, ureum, eGFR, Hb
- Urinesediment: ery’s of leuko’s in urine
- Morfologie ery’s: bij nierziekten kunnen de ery’s misvormd zijn, bij urologische oorzaak ery’s normaal
- Kweek: E.coli is meest voorkomende bacterie die UWI veroorzaakt, maar ook tumorcellen kunnen gevonden worden bij patiënten met grote tumoren
- Urine cytologie is niet geïndiceerd omdat gevoeligheid maar 12% is
12
Q
Beeldvorming
A
- Echo blaas en nieren: stenen, ruimte innemende massa’s, dilatatie
- CT (urinewegen): <40 en rookt
- Urethroscopie (UCS): kijken met flexibele of starre scoop in blaas. Papillaire blaascarcinoom goed zichtbaar
- Alleen op indicatie: X-BOZ voor zoeken naar stenen/blokkades bij mensen met koliekpijn, X-RPG, MRI-urografie en X-RUG
13
Q
Therapie bepalen a.d.h.v.
A
- TUR (transurethrale resectie)
- Blaasbiopsie
- Blaasspoelingen
- re-TUR
14
Q
Andere behandelopties
A
- Radicale cystectomie met urinederivatie (verwijderen blaas vanwege ingroei in m. detrusor)
- Chemoradiotherapie
- Chemo
- Immunotherapie
15
Q
TUR
A
- Operateur: aantal tumoren, grootte tumoren, radicaliteit, bimanueel toucher, eenmalige spoeling met chemo om afgeschraapte tumorcellen niet in te laten nestelen
- Patholoog: histologie, T-stadium, gradering, CIS, detrusorspier aanwezig, spierinvasie
16
Q
T-stadium
A
- Tis: blaascarcinoom IS
- Ta: papillaire tumor
- T1: ingroei lamina propria
- T2: ingroei m. detrusor
- T3: doorgroei m. detrusor en ingroei perivesicaal vet rondom blaas
- T4: doorgroei in omliggende organen of in bekkenwand
17
Q
Factoren die een rol spelen bij kans op recidief
A
- Aantal laesies
- Grootte
- Primair of recidief
- Recidief vrije interval
18
Q
Factoren die een rol spelen bij kans op progressie
A
- T-stadium
- Gradering
- Wel of niet CIS
19
Q
Spoelingen
A
- Chemotherapiespoeling: mitomycine C/MCC of epirubicine
- Immuuntherapiespoeling: BCG, geïnactiveerd TBC, massale immuunreactie
20
Q
Onderhoudsspoelingen zijn afhankelijk van het risico op progressie
A
- Low risk: geen spoelingen
- Intermediate risk: MCC
- High tisk: re-TUR en BCG-spoelingen voor 1-3 jaar
21
Q
T1 en hooggradige urotheelcarcinomen
A
- Altijd re-TUR
- Kans is groot dat er nog microscopische resten zijn
- Kijken of het nog T1 is of dat het al T2 is
- Geen m. detrusor aanwezig dan kans op T2 hoger
- Wel m. detrusor aanwezig en tumorvrij, dan kans op recidief 4x lager
22
Q
Behandeling spierinvasief urotheelcarcinoom
A
- Chirurgie: radicale chirurgie (cystectomie)
- RT: chemoradio, uitwendig radio, inwendig radio
- Systemisch: neoadjuvant, adjuvant, inductie, palliatief, systemisch immuno
23
Q
Bij mannen verwijderd
A
- Blaas
- Vesiculae seminales
- Prostaat
- Urethra (cystoprostatectomie)
24
Q
Bij vrouwen verwijderd
A
- Blaas
- Uterus
- Vaginareep
- Adnexen
- Urethra als tumor hoog is (voorste exenteratie)
25
Urinedeviaties
- Bricker (incontinente deviatie)
- Continente niet-orthotope deviatie (indiane pouch)
- Continentie orthotope deviatie (orthotope blaas)
- Ureterocytaneostomie
26
Bricker
- Incontinente urineafleiding
- Stoma wordt op rechterkant onderbeen geplaatst
- Deel van terminale ileum geïsoleerd en aan ureteren vastgemaakt en als stoma functioneel
27
Continente niet-orthotope deviatie (indiane pouch)
- Terminale ileum, colon ascendens en deel transversum nieuwe blaas
- Klep van Bauhin heeft als functie dat urine niet direct naar buiten loopt via stoma
- Continent door klep
28
Continentie orthotope deviatie (orthotope blaas)
- Nieuwe blaas maken van dunne darm (terminale ileum)
- Darm heeft geen knijpkracht en gevoel van volle blaas heel anders
- Alleen bij jonge, gemotiveerde patiënten met goede nierfunctie, vermogen tot zelfkatheterisatie en geen bestraling in bekken
- Blaashals moet tumorvrij zijn
- Darm maakt slijmvlokken aan die de katheter verstoppen, daarom moet om de zoveel tijd de blaas gespoeld worden
- Darm blijft peristaltische bewegingen houden wat de knijpkracht van urethra overtreffen waardoor lekkage kan optreden
29
Ureterocytaneostomie
Bij 1 functionele nier wordt de ureter direct op de huid geplaatst
30
Complicatie urinedeviaties
- Postoperatief: ileus, wondinfectie, UWI, abces, trombo-embolische complicaties vanwege duur operatie en bedlegerigheid tijdens herstel
- Lange termijn: parastomale hernia, metabole acidose, NI, ureterstenose, littekenbreuk
31
Neoadjuvante chemo
- Absolute overlevingswinst van 6% na 10 jaar
- Verdubbelt kans op afwezigheid resttumor
- Cisplatinum wat toxisch is en bijwerkingen zoals gehoorschade, nierfunctiestoornissen en beenmergdepressie
- Alleen dit middel als nierfunctie voldoende is
- 3/4 kuren cisplatine-based, daarna radicale cystectomie
- 1 op 3 kan geen cisplatine krijgen vanwege slechte nierfunctie, cardiovasculaire belasting of gehoorschade
- eGFR moet minimaal 60 ml/min zijn
32
Chemo als inductie
- Alleen bij respons lokale behandeling
- Als tumor locoregionaal lymfogeen gemetastaseerd is, primaire tumor met klinisch stadium T4 of cisplatine/carboplatine-based
33
Palliatieve chemo
- Levensverlenging
- Bestrijding klachten
34
Interstitiële RT bij
- Solitaire tumor <5 cm
- Klinisch stadium T2N0M0
- Geen bijkomend CIS
- Tumor niet op blaashals of trigonum
35
Urotheelcelcarcinoom
- Veel mutaties
- Genoom instabiel
- Inflammatoire reacties
- Vermijden immuunrespons
