H2. Anatomie Flashcards
Neurale plasticiteit
Hersenweefsel heeft het vemogen om zich aan te passen aan de omgeving, bijv. leren
Breinoriëntatie
Dorsaal; dorsum = rug
Ventraal; venter = buik
Mediaal; medialis = midden
Lateraal; lateralis = zijkant
Anterieur; anterior = voor
Poserieur; posterior = achter
Spatiële oriëntatie
Rostaal; rostum = bek
Caudaal; caudum = staart
Superieur; superior = boven
Inferieur; inferior = onder
Anatomische oriëntatie
Coronale sectie = frontaal zicht
Horizontale sectie = dorsaal zicht
Sagitale sectie = mediaal zicht
Lagen op brein (herzenvliezen)
- schedel
- Dura mater = harde hersenvlies
- Aracnoïd mater = Spinnewebvlies (eiwit)
- Pia mater = zachte hersenvlies
- brein
Meningen
Dura mater, Arachnoïd mater en pia mater, zitten ook om het ruggenmerg
Bloedtoevoer
Anterior cerebral artery = gehele bovenkant brein
Middel cerebral artery = buitenkant (zijkant) brein
Posterior cerebral artery = achter-/onderkant brein
Cerebro Vasculaire Accident CVA
Ischemisch CVA = herseninfarct, afsluiting bloedtoevoer, dus zuurstof tekort (80% in NL)
Hemorragisch CVA = hersenbloeding, bloeditsorting (20% in NL)
Hersendelen
Cerebrum = Grote hersenen –> complexere hersenactiviteit
Cerebellum = Kleine hersenen
Hersenstam
Hersenschors (cerebrale cortex)
Frontale lobe, Temporale lobe, Parietale lobe en Occipitale lobe
Grijze stof = zenuwcellen, bruitenkant brein
Witte stof = zenuwvezels, binnenkant brein
Reticulaire stof = vezels en cellen –> netvormig
Hersenoppervlak
opp = 0,25 m^2
Gyrus = bocht/ winding, gyrus temporalis superior –> gebied rond fissura laterialis
Sulcus = groef, sulcus centralis –> Groeve tussen frontale en parietale lobe
Fissuur = diepe groef, fissura lateralis ( groeve van Sylvius) –> scheiding frontale en temporale lobe
Ventrikelsysteem
4 holtes gevuld met cerebrospinale vloeistof, ze zijn onderling verbonden.
1e en 2e laterale ventrikels –> 1 per hemisfeer (hersenhelft) verbonden met de 3e
3e ventrikel –> in diencephalon (tussenhersenen) –> tussen thalamus vebonden met 4e vetrikel via cerebrale viaduct
4e vertrikel –> tussen cerebellum en pons (brug) verbonden met subarachnoïdale ruimte en centraal kanaal.
Functie: metabolisme, afvoer afvalstoffen en bescherming hersenweefsel
Indeling zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel: Hersen en ruggenmerg
Perifeer zenuwstelsel: Alles behalve hersenen en ruggenmerg
Perifeer bestaat uit somatisch (hersenen en ruggenmerg zenuwen) en autonomisch (sympatisch = opwinding en parasympatisch = rust) zenuwstelsel
Zenuwcellen
Neuronen = primaire functies
Gliacellen = Onderstening neuronen
bundel cellen = tractus binnen CZS en zenuw buiten CZS (witte stof)
axon = zenuwvezels
Ruggenmerg
i.t.t. brein, grijze stof binnen en witte stof buiten. Opgedeeld in segmenten die lichaamsdelen aansturen
1. cervicaal; 8 delen
2. Thoracaal; 12 delen
3. Lumbaal; 5 delen
4. Sacraal; 5 delen
5. coclygeaal; staartbeen
sensorische zenuw = binnenkoment (afferent) –> impulsinfo
motorische zenuw = uitgaand (efferent) –> stuurt reactie naar spieren
Ruggenmergzenuw
Wet van Bell en Magendie
- Dorsale / posterieure hoorn = sensorisch
- Ventrale / anterieure hoorn = motorisch
bilaterale paren = ruggenmergzenuwen zijn aan beide kanten van het ruggenmerg
Hersenzenuwen
olfactorius = reuk
opticus = zicht
oculomotorius = oogbewegingen
trochlearis = oogbewegingen
trigeminus = gevoel in gezicht en bewegen kauwspieren
abducens = oogbeweging
facialis = beweging en gelaatspieren
vestibalocochlearis = gehoor en evenwicht
glossapharyngeus= tong en farynxbewegingen en sensatie
vagus = hartslag, bloeddruk, ingewanden, beweging farynx larynx
accessorius = nek- en halsspieren
hypoglossus = tongspieren
Aangezichtsverlamming van Bell = ontsteking nervus facialis –> zwelling –> compressie –> functieverlies
Sympatische divisie (autonoom zenuwstelsel)
- Stimulerend –> activerend en opwinding
- Thorale en lumbale ruggenmergsegmenten
- Ganglia dichtbij het ruggenmerg –> minibrains
- preganglionaire vezels zijn kort –> postganglionaire vezels zijn lang
- acetylcholine = preganglionair norepinephrine = postganglionair
Parasympathische divisie (autonoom zenuwstelsel)
- Inhiberend –> relaxen en voedsel verteren
- Sacrale ruggensegmenten en vagus, facialis en oculomotorius
- Ganglis dichtbij organen
- preganglionaire vezels zijn lang –> postganglionaire vezels zijn kort
- acetylcholine = postganglionair
Hersenstam
Rhombencephalon = achterhersenen (metencephalon en myencephalon) –> daadwerkelijke stam –> motorische functie
Mesencephalon = middenhersenen –> conncetie achter en tussenhersenen –> sensorische functie
Diencephalon = tussenhersenen –> midden in brein –> integratie van sensorisch en motorisch
Achterhersenen
Metencephalon = pons en cerebellum
myelencephalon = medulla oblongata
Reticulaire formatie = mix van zenucellen en zenuwvezels, opwinding en slaap/waak
Pons = brug –> verbindt cerebellum met de rest
Medulla = merg en pons = vitale functie
Cerebellum = timing en coordinatie van complexe bewegingen
Tussenhersenen
Thalamus = kamer –> integreert sensorische informatie en stuurt door
Hypothalamus = onder de kamer –> reguleert hormoon productie via hypofyse –> betrokken bij meeste gedrag
Grote hersenen
Ganglion = cluster neuronen (impliciet geheugen en controle en coördinatie)
hypoactiviteit = parkinson –> - dopamine
hyperactiviteit = Tourette –> + dopamine
Motor cortex = voor de centrale groeve
Sensorische cortex = achter de centrale groeve
Anterior cerebral artery
Bloedtoevoer voor de gehele bovenkant van het brein en een stukje van de voorkant
