H7: Varia Flashcards
(30 cards)
Endometriose
Wat is het?
Baarmoederslijmvlies komt op abnormale plaats voor, nl. buiten de baarmoeder (bekken, abdomen, …)
Ook dit endometrium is cyclisch actief; veroorzaakt lokale bloeding, inflammatie en vergroeiingen
= Ectopisch baarmoederslijmvlies
Endometriose
Typische haarden?
- Douglas-holte (tussen uterus en rectum)
- Ovarium
- Rond ligamenten
- Dikke darm
- Blaas
- …
Endometriose
Wat zijn chocoladecysten?
holten gevuld met (oud) bloed in de ovaria (endometrioma)
Endometriose
Prevalentie?
10% tijdens reproductieve leeftijd
Endometriose
Symptomen?
- Asymptomatisch soms
- Lage rugpijn
- Onderbuikpijn
- defaecatie- of mictieklachten,
- vermoeidheid,
- dyspareunie,
- fertiliteitsproblemen
Endometriose
Bloedanalyse?
Vaak geen afwijkingen, eventueel lichte anemie of stijging
CA-125 (‘tumormarker’)
Wanneer stijgt CA-125?
- Reeks gynaecologische aandoeningen
- Leverziekte
- Diverticulitis
- UWI
- …
→ weinig voorspellende waarde
Endometriose
Diagnose?
Laparoscopisch
Endometriose
Behandeling?
1ste keus: medicamenteus
→ NSAIDs, OAC, progestagenen
Chirurgisch:
→ laparoscopie: ablatie of resectie van endomet-haarden
→ hysterectomie
Ovariële cyste
Wat is het?
Cystisch gezwel van de eierstok, ontstaan uit niet-geovuleerde follikel (= follikelcyste), corpus luteumrest of andere ovariële cellen
Goedaardig, komt voor op jonge leeftijd
Ovariële cyste
Symptomen?
- Vaak asymptomatisch
- buikpijn,
- bloating,
- AUB
Ovariële cyste
Oppassen voor?
Torsie
Ovariële cyste
Behandeling?
Cystectomie: laparoscopische wegname van cyste
Ovariële cyste
Wat is een torsie?
Draaiing rond het lig.
suspensorium ovarii
Waartoe leidt een torsie?
Afsnoering circulatie, stuwing, bloeding ….
(acuut abdomen!)
Meestal bij wat grotere cysten
Wat is een teratoma?
(Meestal) goedaardige tumor, cystisch gezwel uit primordiale kiemcellen.
Differentiëert vanuit deze kiemcellen tot verschillende weefsels van ecto, meso en endodermale oorsprong.
Aandachtspunten bij teratoma?
- Leidt vaak tot torsie
- Kan hCG-produceren en dus een zwangerschap nabootsen
Wat is een follikelcyste? Hoe ziet het eruit op echo?
Cystisch gezwel uit niet geruptureerde follikel (geen ovulatie)
Heeft maar één cyste-compartiment, bevat vocht (donkere kleur op echo)
Behandeling voor follikelcyste?
- afh. van evt. complicaties (cyste-ruptuur, torsie)
- Spontane involutie is mogelijk.
Extra-uteriene zwangerschap
Ectopische implantatie-sites?
- Tubair
- Ovariëel
- Cervicaal
- Abdominaal
Extra-uteriene zwangerschap
Chirurgische behandeling bij tubaire EUZ?
- Salpingectomie (wegname eileider)
- Salpingotomie (sparen eileider)
Extra-uteriene zwangerschap
Risicofactoren?
- chirurgie,
- IVF,
- eerder doorgemaakte salpingitis (PID)
50% heeft geen risicofactoren
Extra-uteriene zwangerschap
Symptomen?
- abdominale pijn,
- AUB tijdens 1e zwangerschapstrimester,
gemiddeld 6 à 8 weken na LM
Extra-uteriene zwangerschap
Nabehandeling?
Na salpingotomie kan trofoblastweefsel aanwezig blijven (hCG blijft meetbaar).
→ Methotrexaat (MTX): sterk teratogeen, leidt tot vruchtdood en spontane absorptie
