HC levenseinde vraagstukken

Question 1

Waar is de apotheker verantwoordelijk voor bij euthanasie?

Answer 1

Voor het correct farmaceutisch technisch handelen en controleert of het met de juiste middelen in de juiste dosering plaatsvindt + borging procedure zorgvuldig vooraf

Question 2

Noem de zorgvuldigheidseisen bij euthanasie

Answer 2

1. vrijwillig en weloverwogen verzoek (autonomie). Wilsbekwaamheid; kinderen onder 12 jaar zijn niet wilsbekwaam
2. uitzichtloos en ondraaglijk lijden
3. patient informeren
4. geen redelijke andere oplossing
5. tenminste een andere onafhankelijke ars raadplegen
6. op medische zorgvuldige wijze uitvoeren

Question 3

Welke waarden zijn belangrijk bij biologische ethiek?

Answer 3

1. Respect voor autonomie
2. Weldoen
3. Niet schaden
4. Rechtvaardigheid

Question 4

Welke waarden bij euthanasie?

Answer 4

1. Autonomie
2. Respect voor leven
3. Weldoen
4. Niet schaden
5. Kwaliteit van leven
6. Geloof
7. Naastenliefde
8. Waardigheid

Question 5

Vragen bij euthanasie wel of niet doen

Answer 5

1. Autonomie <–> Leven
2. Weldoen <–> Niet schaden

Question 6

Welk middel bij sedatie en welke bij euthanasie/hulp zelfdoding?

Answer 6

Sedatie: sedatieva (benzodiazepines)
Euthanasie: barbituraten en spierrelaxantia

Question 7

Welke afspraken maak je met de arts?

Answer 7

Expertisecentrum zelf euthanasie of niet?
2. Hoe ver van te voren wil je het weten?
3. Welke toediening/benodigdheden?
4. Wie maakt het voor toediening gereed?
5. Noodset en retournering?
6. Hoe evalueer je?

Question 8

Wat is de intraveneuze methode?

Answer 8

Thipental als comainductor (alt. propofol 1 gram)
Rocuronium (1,5 gr) als spierrelaxans

Question 9

Wat is de orale methode?

Answer 9

Pento- of secobarbital (wordt opgelost in klein flesje)
Leidt tot ademhalingsdepressie en vasculaire of cardiogene shock
Metoclopramide (tegen de misselijkheid, om maagpassage te versnellen, is anti-emetisch)

Question 10

Hoe wordt de intraveneuze toediening uitgevoerd?

Answer 10

1. Pre-medicatie: Midazolam 2,5 mg iv (je brengt iemand in slaap (kan dus nog wel wakker worden)
   Lidocaine 1% 2 ml : tegen de pijn van thiopental (doet pijn bij injecteren)
2. Thiopental 2000mg : coma-inductor
3. NaCl toedienen (naspoelen (zekerheid dat gehele dosering is toegediend en voorkomen neerslagvorming met spierrelaxans en lijn moet vrij zijn van coma inductor
4. Spierrelaxans: rocuroniumbromide 150 mg
   5: Als laatst weer NaCl (zeker weten dat spierrelaxans helemaal in de patient zit)

tijd tot overlijden: soms direct ademstilstand of hartstilstand door coma-inductor, meestal overlijden enkele minuten na toediening spierrelaxans, soms kan de tijd tussen adem- en hartstilstand oplopen tot 20 minuten

Question 11

Wat is het werkingsmechanisme van thiopental (coma-inductor)?

Answer 11

induceert medicamenteus coma (Tmax 15-30min), GABA mimeticum, opent Cl- kanalen, blokkeert Na+ en Ca+ kanalen, remt glutamaat –> stop signalen –> ademhalingsdepressie en vasodilatatie –> metabole en respiratoire acidose

Question 12

Hoe kan je thiopental toedienen?

Answer 12

Per infuus, elastomeerpomp, per injectie per spuit. De elastomeerpomp kan alleen bij thiopental, want propofol heeft bv een te groot volume

Question 13

Elastomeerpomp

Answer 13

pompsysteem met zelfledigend reservoir, bij een volume van 20 ml thiopental drukt het pompje zichzelf in 5 min leeg.

Waarom 5 minuten?

Bij langer dan 5 minuten kan het zich herverdelen door de weefsels –> te lage piekspiegel en kan de coma niet geïnduceerd

Question 14

Werkingsmechanisme rocuroniumbromide 150 mg

Answer 14

Ach/Nicotine receptor antagonist: dwarsgestreepte spieren worden geparalyseerd (niet het hart) –> ademstilstand en anoxemie (zuurstoftekort)

ALTIJD TOEDIENEN! (zekerheid coma+ medisch correct handeling volgens de zorgvuldigheidseisen)

Question 15

Welke noodset?

Answer 15

Bij IV toediening: IV noodset
Bij orale toediening: IV noodset

Question 16

Waarom geen rectale toediening?

Answer 16

Verschillende absorptie/onvoorspelbare absorptie, te langzaam, patientonvriendelijk, lichaamstemperatuur minder, liggend toedienen, je moet meerdere maken, het werkt laxerend.
Subcutaan/IM: te langzame opname, variatie, pijnlijk.

Question 17

Welke middelen mogen niet als euthanatica gebruikt worden?

Answer 17

Opiaten (tolerantie ademhalingsdepressie bij reeds gebruik), benzodiazepines (onvoldoende bewustzijnsvermindering), insuline (diepte coma wisselt, oppervlakkig, met veel krampaanvallen)
Kaliumchloride: spiertrekkingen en pijnlijk

Question 18

Wat is methemoglobine?

Answer 18

hemoglobine omgezet in methemoglobine, dit kan geen zuurstof binden, overlijden aan zuurstoftekort

Question 19

Wat is poeder X

Answer 19

Natriumnitriet: vaatverwijder & methemoglobine
Intoxicatie? dan methyleenblauw geven

Natriumazide: remt mitochondriale stofwisseling
Gevolg: insulten, hypotensie, cardiale effecten, lactaatacidose
Intoxicatie lijkt op cyanide
Kan niet behandeld worden

Question 20

Welke medicatie bij orale methode / hulp bij zelfdoding?

Answer 20

1. Premedicatie: metoclopramide: zetpillen 2x10 mg dus 20 mg, start 12,6, en 1 uur van tevoren!. Alternatief is ondansetron zetpillen
   Anti emeticum preventief!, barbituraat zittend in bed innemen
2. Pentobarbital of secobarbital: dit leidt tot ademhalingsdepressie ; dit leidt tot ademhalingsdepressie en vasculaire en / of cardiogene shock

Voorwaarde: moet de patiënt in voldoende mate en snel kunnen slikken, niet misselijk en dehydreert zijn en/of geen gestoorde maagdarmpassage hebben (opiaten zorgen voor verstoorde maagdarmpassage)

Effect merk je heel snel, daarom snel innemen, daarom ook niet met rietje drinken of snel yoghurt vaak ook uitgebraakt ivm vieze smaak

Question 21

welke type argumenten zijn er?

Answer 21

• een (wetenschappelijk vastgesteld) feit

(bv. Er is een toenemende vergrijzing in Nederland: het aandeel 65-plussers groeit van 18 procent van de bevolking in 2017 naar 26 procent vanaf 2040)

• een ethische waarde of principe
  (bv. Respect voor autonomie is zeer belangrijk)
• een juridische bepaling

(bv. In het Wetboek van Strafrecht staat in artikel 293 dat hulp bij zelfdoding verboden is)

Question 22

welke ethische principes zijn er?

Answer 22

respect voor autonomie
weldoen
niet schaden
rechtvaardigheid

Question 23

1. De invoering van de zogenaamde “Voltooid Leven Wet” is een goede zaak.
   (bijv. Assisted dying for healthy older people: a step too far? Els van Wijngaarden et al, BMJ 2017, 357)
   * Groep A is VOOR
   * Groep B is TEGEN

Soorten argumenten bij stelling 1

Answer 23

P1: Zelfbeschikking (doen)
P2: Autonomie(denken)

C1P2: beslissing door anderen
P1C1P2: Er is onderscheid
————————
c1: stimuleert zelfdood
p1c1: zelfmoord is onwenselijk

c2: signaal oude mensen zijn minder waard
c3: alternatieven worden onderbelicht (kwaliteit van leven)
c4: doodswens verandert vaak

‘wanneer wij niet langer actief, assertief, zelfredzaam en van betekenis kunnen zijn, dan verliest ons leven zijn betekenis .’

Question 24

2. COVID-19 patiënten moeten voorrang krijgen op kankerpatiënten als het gaat om zorgverlening door ziekenhuizen in de lockdown.

noem argumenten tegen deze stelling en evt ook voorargumenten

Answer 24

onrechtvaardigheid
weldoen/niet schaden
uitgestelde zorg
voorrang obs spoed

Question 25

Praktische problemen euthanasie

Answer 25

Bewaren: is het van belang voor de toediening? of voor retourneren?
Houdbaarheid
Heb je voldoende voorraad in huis?
Gebruikt de patient opiaten?
Wie bereidt het ? Betrek je je team?
Vergoeding ?
Bereiding infuus of drank of elastomeerpomp?
Lijkschouwer

Question 26

NIET TE gebruiken toedieningen

Answer 26

subbutaan, rectaal, intramusculair