HET TESTAMENT Flashcards
(223 cards)
1
Q
Wat is het eerste kenmerk van een testament volgens de definitie in het Burgerlijk Wetboek?
A
Een testament is een eenzijdige rechtshandeling, in tegenstelling tot een schenking.
2
Q
Wat betekent het dat een testament een vormelijke rechtshandeling is?
A
Een testament moet aan bepaalde vormvereisten voldoen. Als deze niet worden gevolgd, is het testament niet geldig. Het opstellen van een testament vereist een plechtige akte.
3
Q
Wie moet het testament opstellen volgens de definitie?
A
Het testament moet worden opgesteld door de erflater, degene die het testament maakt. Het testament kan niet door een vertegenwoordiger namens de erflater worden opgesteld. Dit geldt zowel voor wettelijke vertegenwoordiging als contractuele vertegenwoordiging (lastgeving).
4
Q
Wat zijn de gevolgen van het feit dat het testament door de erflater zelf moet worden opgesteld?
A
Ten eerste kan een testament niet worden opgesteld door een vertegenwoordiger. Ten tweede moet de erflater zelf de legataris(sen) aanwijzen in het testament. De wil van de erflater mag niet worden beïnvloed door iemand die zijn/haar handtekening op het eigenhandige testament plaatst. Het hoogstpersoonlijke karakter van het testament betekent ook dat het niet mogelijk is om een gemeenschappelijk testament op te maken, in tegenstelling tot een spiegeltestament.
5
Q
Wat moeten beschikkingen in een testament bevatten?
A
Een testament moet zowel patrimoniale (gerelateerd aan vermogen) als niet-patrimoniale beschikkingen bevatten. Het kan niet beperkt blijven tot het uiten van wensen en verzoeken.
6
Q
Wanneer krijgt een testament uitwerking?
A
Een testament krijgt pas uitwerking na het overlijden van de erflater. Wat tijdens het leven van de erflater bestemd is, hoort niet thuis in het testament. De rechts- en handelingsbekwaamheid van de legataris wordt beoordeeld op het moment van overlijden. Legatarissen moeten bestaan op het moment van overlijden van de testator, maar het is mogelijk om een testament op te stellen ten voordele van personen die op het moment van de redactie van het testament nog niet bestaan.
7
Q
Wat is het laatste kenmerk van een testament volgens de definitie? herroepb
A
Een testament is ad nutum herroepbaar, wat betekent dat het op elk moment zonder enige motivering kan worden herroepen. De erflater kan eenzijdig van gedachten veranderen en het testament herroepen. Het kan direct na opstelling of zelfs jaren later worden herroepen.
8
Q
Wat is het onderscheid tussen een testament en een legaat?
A
Een testament is het juridische instrument (instrumentum) waarin de specifieke beschikkingen (legaten) staan. Het testament zelf is de overkoepelende rechtshandeling, terwijl legaten de concrete bepalingen zijn over wie welke goederen of rechten ontvangt na het overlijden van de erflater.
9
Q
Wat betekent het vereiste van “gezondheid van geest” bij testamenten?
A
Het houdt in dat de testator, degene die het testament maakt, gezond van geest moet zijn. Dit betekent dat de testator over een voldoende en bewuste vrije wil beschikt. Het is belangrijk dat de testator goed begrijpt wat hij of zij doet en wat de draagwijdte van de beschikking in het testament is.
10
Q
Wie beoordeelt of de testator gezond van geest is?
A
Het is een feitenkwestie die door de rechter wordt beoordeeld als er een betwisting is voor de rechtbank. De rechter moet strenger optreden dan bij de beoordeling van wilsgeschiktheid in het gewone verbintenissenrecht. Dit strengere optreden is gerechtvaardigd omdat het maken van een testament een verregaande rechtshandeling is, vooral bij schenkingen. Het is belangrijk dat de testator goed begrijpt wat hij of zij doet, aangezien er bij een schenking geen tegenprestatie wordt ontvangen zoals bij een verkoop.
11
Q
Wat is het verschil tussen wilsgeschiktheid bij het opstellen van een testament en wilsgeschiktheid in het gewone verbintenissenrecht?
A
Volgens de rechtsleer is er geen verschil in de beoordeling van wilsgeschiktheid bij het opstellen van een testament en wilsgeschiktheid in het gewone verbintenissenrecht. Hoewel er aanvankelijk een versterkte controle op wilsgeschiktheid werd beoogd bij testamenten en schenkingen, omdat men in 1804 negatief stond tegenover testamenten, blijkt in de praktijk dat deze versterkte controle niet plaatsvindt bij de beoordeling door de rechter.
12
Q
Wat houdt het begrijpen van de zin en draagwijdte van de beschikking in?
A
Het gaat verder dan alleen het hebben van psychische aandoeningen of krankzinnigheid. Het betekent dat de testator volledig begrijpt wat de inhoud en gevolgen van de beschikkingen in het testament zijn. Het gaat erom dat de testator de betekenis en implicaties van zijn of haar beslissingen begrijpt.
13
Q
Is het vereiste van toestemming bij testamenten hetzelfde als in het gemeen recht?
A
Nee, het vereiste van toestemming bij testamenten is strenger dan in het gemeen recht. Bij testamenten en schenkingen wordt er volgens de rechtsleer strenger gecontroleerd op wilsgeschiktheid dan bij andere rechtshandelingen. Dit komt doordat testamenten vaak als negatief werden gezien in 1804 en men wilde voorkomen dat goederen buiten de familie zouden worden geschonken.
14
Q
Wat is het vereiste met betrekking tot twijfel bij testamenten
A
Er mag geen enkele twijfel bestaan over de wilsvrijheid en de geestelijke gezondheid van de testator. Als er twijfel bestaat over de wilsvrijheid, zal sneller tot nietigheid worden besloten dan in het gewone verbintenissenrecht. In de praktijk worden echter weinig testamenten nietig verklaard op basis van geestelijke gezondheid.
15
Q
Wat is het effect van het vereiste van geen enkele twijfel?
A
Het effect is dat in de praktijk weinig testamenten en schenkingen nietig worden verklaard vanwege geestelijke ongezondheid. Rechters stellen dat er geen enkele twijfel mag bestaan over de geestelijke ongezondheid om tot nietigheid over te gaan, terwijl tegelijkertijd wordt verwacht dat de wil bewuster en vrijer is dan bij rechtshandelingen onder bezwarende titel.
16
Q
Wanneer moet het bewijs worden geleverd met betrekking tot de geestelijke toestand van de testator?
A
Het bewijs moet worden geleverd op het moment van het testament of de schenking zelf. Dit kan worden aangetoond door bijvoorbeeld aan te tonen dat de persoon gedurende een langere periode een bepaalde geestelijke aandoening had. Degene die het testament betwisten, moeten tegenbewijs leveren dat de testator zich op dat moment in een heldere tussenpoos bevond. Als iemand beweert dat de testator op dat moment niet geestelijk gezond was, is het aan hen om dat aan te tonen.
17
Q
Wat kan een notaris doen in situaties waarin er twijfel bestaat over de geestelijke gezondheid van de testator?
A
Een notaris kan in bepaalde gevallen een medisch attest vragen aan de huisarts om het testament te mogen opstellen of om een schenking te doen. Dit kan gebeuren bij twijfel over de geestelijke gezondheid, na het overlijden om potentiële discussies over het testament te voorkomen, of bij oudere mensen waarbij de geestelijke gezondheid mogelijk ter discussie kan worden gesteld.
18
Q
Welke bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt bij testamenten, inclusief getuigen en vermoedens?
A
Alle bewijsmiddelen kunnen in principe worden gebruikt bij testamenten, inclusief getuigenverklaringen en vermoedens. Dit betekent dat verschillende vormen van bewijs kunnen worden ingediend om de geestelijke gezondheid van de testator te beoordelen.
19
Q
Wat is de tegenstrijdigheid met betrekking tot de verantwoordelijkheid van de notaris bij de geestelijke gezondheid van de testator?
A
Hoewel notarissen verplicht zijn om de geestelijke gezondheid van de testator na te gaan, zijn ze niet bevoegd om medische attesten of diagnoses te stellen. Dit creëert een dilemma waarin notarissen verantwoordelijk kunnen worden gehouden als ze een testament opstellen voor een persoon die niet gezond is van geest.
20
Q
Hoe kunnen medische getuigschriften en getuigenissen van artsen worden verkregen?
A
In de praktijk kan de notaris de cliënt vragen om een medisch attest te verkrijgen van hun huisarts. De huisarts geeft het attest vervolgens aan de cliënt, die het op zijn beurt aan de notaris overhandigt. Op deze manier wordt ervan uitgegaan dat er geen schending is van het medisch beroepsgeheim. Het is echter belangrijk op te merken dat een notaris niet rechtstreeks een medisch attest kan vragen of verkrijgen van een arts.
21
Q
In welke situaties kan een notaris een medisch attest verkrijgen op verzoek van de testator?
A
In uitzonderlijke gevallen, zoals wanneer een testator op zijn sterfbed ligt en het niet haalbaar is om eerst een beroep te doen op een huisarts, kan de notaris op verzoek van de testator een medisch attest verkrijgen. Dit kan gebeuren om zekerheid te krijgen over de geestestoestand van de testator voordat het testament wordt opgesteld.
22
Q
Kan een medisch attest dat tijdens het leven van de testator is afgegeven, worden gebruikt als bewijs van geestelijke gezondheid?
A
Er zijn gevallen waarin gebruik is gemaakt van medische attesten die tijdens het leven van de testator zijn afgegeven. In deze gevallen moet er een belangenafweging plaatsvinden tussen het belang van het medische beroepsgeheim en het belang van de testator dat het testament al dan niet wordt uitgevoerd. Deze attesten kunnen in bepaalde contexten worden gebruikt om te bewijzen of de testator al dan niet gezond van geest was. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat dit afwijkt van de basisregeling en dat de beoordeling van geestelijke gezondheid meestal plaatsvindt op het moment van het testament zelf.
23
Q
Kunnen medische getuigschriften worden verkregen op verzoek van erfgenamen, al dan niet na het overlijden?
A
Medische getuigschriften kunnen worden verkregen op verzoek van erfgenamen, maar de ongezondheid van geest moet worden bewezen door degene die het in twijfel zou trekken. Het hebben van een testament opgesteld voor iemand die zich in een psychiatrische instelling bevindt, betekent niet automatisch dat die persoon ongezond van geest is.
24
Q
Kan een medisch attest dat tijdens het leven van de erflater is afgegeven, worden gebruikt als bewijs van geestelijke gezondheid?
A
In bepaalde gevallen kan een medisch attest dat tijdens het leven van de erflater is afgegeven, worden gebruikt bij een betwisting over de geestelijke gezondheid na het overlijden. Deze attesten kunnen worden gebruikt door de partij die het testament wil verdedigen of aanvechten. Het gebruik van dergelijke attesten hangt af van een belangenafweging tussen het medische beroepsgeheim en het belang van de testator dat het testament al dan niet wordt uitgevoerd.
25
Kunnen behandelende artsen worden opgeroepen om te getuigen over de geestelijke gezondheid van de testator?
Het is mogelijk om aan de behandelende arts te vragen om te getuigen over de geestelijke gezondheid van de testator. Er zijn twee opties: 1) een expert laten nagaan aan de hand van het medisch dossier of de persoon helder van geest was ten tijde van het opstellen van het testament, of 2) de behandelende arts zelf laten getuigen. Het is echter zeldzaam dat behandelende artsen daadwerkelijk worden opgeroepen om te getuigen.
26
Heeft de verklaring van de notaris in het notariële testament of de schenkingsakte betekenis bij de beoordeling van de geestelijke gezondheid?
In de rechtspraak is er de laatste jaren een kentering waar te nemen. Terwijl 30 jaar geleden standaard werd gezegd dat de verklaring van de notaris geen enkele betekenis heeft bij de beoordeling van de geestelijke gezondheid, wordt tegenwoordig erkend dat het feit dat de notaris het testament heeft willen opstellen, een indicatie kan zijn van de geestelijke gezondheid. De verklaring van de notaris zelf in het testament of de schenkingsakte dat iemand gezond van geest is, heeft op zichzelf echter geen doorslaggevende betekenis.
27
Wat is bedrog als wilsgebrek bij testamenten?
Bedrog als wilsgebrek bij testamenten verwijst naar situaties waarin de legataris opzettelijk misleidende handelingen of kunstgrepen gebruikt om de testator te misleiden bij het opstellen van het testament. Het kan ook voorkomen dat bedrog uitgaat van een derde, zoals de moeder van de legataris.
28
Wat zijn de bijzondere verschijningsvormen van bedrog in de context van testamenten?
In de context van testamenten wordt vaak gesproken over captatie en suggestie als bijzondere verschijningsvormen van bedrog.
Captatie verwijst naar situaties waarin de legataris de testator in zijn macht houdt en hem afscheidt van zijn familie om hem te beïnvloeden.
Suggestie verwijst naar het onrechtmatig beïnvloeden van de testator om een testament op te stellen in een bepaalde zin.
29
Kan geveinsde genegenheid, hulpvaardigheid of overdreven vleierij als bedrog worden beschouwd?
Het is moeilijk om geveinsde genegenheid, hulpvaardigheid of overdreven vleierij als bedrog aan te tonen in de praktijk. Hoewel het in de praktijk wel voorkomt dat mensen oudere mensen bezoeken en hen proberen te beïnvloeden om een testament op te stellen in hun voordeel, is het bewijzen van dergelijk bedrog vaak lastig.
30
Wat is de rol van geweld als wilsgebrek bij testamenten?
Geweld als wilsgebrek bij testamenten verwijst naar onrechtmatige dwang die wordt uitgeoefend door de legataris, waardoor de testator wordt gedwongen en vreest voor aanzienlijke aantasting van de fysieke of morele integriteit of het vermogen van henzelf of hun naasten. In de rechtspraak is dit wilsgebrek echter niet veelvoorkomend.
31
Kan geweld ook uitgaan van een derde?
De wet specificeert niet expliciet of geweld als wilsgebrek ook kan uitgaan van een derde. Dit blijkt niet uit de tekst van de wet. Hoewel de wet het voornamelijk heeft over dwang van de legataris zelf, zou het in sommige gevallen mogelijk kunnen zijn dat geweld ook wordt uitgeoefend door een derde.
32
Welke bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt bij wilsgebreken, zoals bedrog en geweld?
Bij wilsgebreken kunnen alle bewijsmiddelen worden gebruikt om de aanwezigheid ervan aan te tonen. Dit omvat het gebruik van alle beschikbare bewijsmiddelen, zoals getuigenverklaringen, medische attesten, medisch dossiers en eventueel de aanstelling van een medisch expert. Het bewijs moet worden geleverd volgens de algemene regels van bewijsvoering.
33
Welke bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt om de aanwezigheid van wilsgebreken aan te tonen?
Getuigenverklaringen
Medische attesten
Medische dossiers
Aanstelling van een medisch expert
34
Wat zijn de algemene regels van bewijsvoering bij wilsgebreken?
Alle beschikbare bewijsmiddelen kunnen worden gebruikt om de aanwezigheid van wilsgebreken aan te tonen. Het bewijs moet worden geleverd volgens de algemene regels van bewijsvoering.
35
Kan een minderjarige een testament maken?
Ja, een minderjarige die 16 jaar oud is, kan een testament maken en beschikken over de helft van wat een meerderjarige zou kunnen beschikken.
36
Kan een persoon onder bewind een testament maken?
Ja, een persoon onder bewind kan een testament maken als de vrederechter hiervoor machtiging verleent. De persoon moet gezond van geest zijn en een omstandige geneeskundige verklaring kan worden vereist.
37
Kan een geesteszieke een testament maken?
a, een geesteszieke die enkel aan een maatregel betreffende zijn persoon is onderworpen, kan een testament maken als hij gezond van geest is en dit kan worden bewezen met een medisch attest.
38
Kunnen geïnterneerden, gefailleerden of personen onder collectieve schuldenregeling een testament maken?
Ja, als deze personen gezond van geest zijn, kunnen ze een testament maken. Het effect van het testament kan echter beïnvloed worden door hun specifieke situatie.
39
Kan een echtgenoot met een bevoegdheidsoverdracht een testament maken?
Een echtgenoot met een bevoegdheidsoverdracht kan geen testament maken. Bevoegdheidsoverdracht heeft betrekking op andere rechtshandelingen en niet op testamenten.
40
Welke beperking geldt er voor een minderjarige onder voogdij met betrekking tot het maken van een testament ten voordele van de voogd?
Een minderjarige onder voogdij kan geen testament maken ten voordele van de voogd. (Artikel 4.140 BW)
41
Mag een minderjarige een legaat maken of een schenking doen aan de voogd?
Nee, een minderjarige kan geen legaat maken of schenking doen aan de voogd zolang de slotrekening van de voogdij niet is opgemaakt en aangezuiverd. (Artikel 4.140 BW)
42
Wat is de uitzondering op de beperking voor een minderjarige onder voogdij met betrekking tot het maken van een testament ten voordele van de voogd?
De beperking geldt niet voor bloedverwanten in opgaande lijn. Als de voogd een grootouder is, kan de minderjarige wel een testament maken ten voordele van de voogd. (Artikel 4.140 BW)
43
Hoe lang duurt de beperking voor een minderjarige onder voogdij om een legaat te maken of een schenking te doen aan de voogd?
De beperking blijft van kracht totdat de slotrekening van de voogdij is opgemaakt en aangezuiverd. Na het verstrijken van 5 jaar vanaf de meerderjarigheid van de minderjarige, vervalt de beperking. (Artikel 4.140 BW)
44
Welke personen zijn uitgezonderd van de onbekwaamheid om voordelen te ontvangen in het geval van een testament gemaakt tijdens een bewindvoering?
itzonderingen zijn:
Een bewindvoerder of vertrouwenspersoon die is aangeduid in een verklaring van voorkeur omtrent aan te wijzen bewindvoerder.
Personen die erfgenamen zijn in de rechte lijn of bloedverwanten tot en met de 4e graad (indien er geen erfgenamen in de rechte lijn zijn).
De echtgenoot, wettelijk samenwonende partner of persoon met wie de persoon onder bewind feitelijk samenwoont. (Artikel 4.141 BW)
45
Wie zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen volgens artikel 4.142 lid 1 BW?
Gezondheidszorgbeoefenaars die een persoon hebben behandeld gedurende de ziekte waaraan hij is overleden en er is een schenking of testament gemaakt tijdens deze ziekte. (Artikel 4.142 lid 1 BW)
46
Wie viel er onder het begrip "officieren van gezondheid" volgens de vroegere tekst van artikel 909 oud BW?
Onder "officieren van gezondheid" vielen in de vroegere tekst van artikel 909 oud BW alle gezondheidszorgbeoefenaars, inclusief personen die technisch werk verrichten in de gezondheidszorg, zoals iemand die een toestel voor radiologie hanteert. (Artikel 909 oud BW)
47
Welke personen zijn uitgesloten van het ontvangen van een schenking of legaat volgens artikel 911 (4.144 lid 3)?
Afstammelingen, echtgenoot en ouders van de buurman zijn uitgesloten en kunnen geen erfgenaam zijn in het geval van een testament in het voordeel van de buurman en zijn aanhangsels. (Artikel 911 / 4.144 lid 3 BW)
48
Wie zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen volgens artikel 4.142 lid 2 BW?
: Beheerders en personeelsleden van instellingen voor residentiële ouderenzorg, inclusief alle personeelsleden zoals de poetsvrouw. Deze onbekwaamheid geldt wanneer de schenking of het testament werd gemaakt terwijl de schenker of testator verbleef in de instelling. (Artikel 4.142 lid 2 BW)
49
Wat zijn de uitzonderingen op de onbekwaamheid tot ontvangen volgens artikel 4.142 lid 3 BW?
De uitzonderingen op de onbekwaamheid tot ontvangen zijn: (1) beschikkingen tot vergelding van diensten onder bijzondere titel, mits in verhouding tot de bewezen diensten en het vermogen van de schenker of testator, en (2) giften ten voordele van bepaalde verwanten, waaronder bloedverwanten tot en met de vierde graad in het geval er geen erfgenamen in rechte lijn zijn, en erfgenamen in rechte lijn als er wel erfgenamen zijn in rechte lijn. Daarnaast kan een schenking of legaat ook ten voordele van een echtgenoot, wettelijk samenwonende partner of persoon met wie men feitelijk samenwoont, plaatsvinden, waarbij wordt aangenomen dat het testament ingegeven is door een affectieve relatie. (Artikel 4.142 lid 3 BW)
50
Wie zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen volgens artikel 4.142 lid 4 BW?
Bedienaren van erediensten en andere geestelijken, evenals afgevaardigden van de Centrale Vrijzinnige Raad. Zij zijn onbekwaam om een schenking of legaat te ontvangen wanneer zij de schenker of testator hebben bijgestaan tijdens de ziekte waaraan hij overleden is, en de schenking of het testament is gemaakt tijdens die ziekte. Daarnaast geldt de onbekwaamheid ook wanneer de schenking of het testament is gemaakt terwijl de schenker of testator verbleef in de instelling waaraan zij verbonden zijn. (Artikel 4.142 lid 4 BW)
51
Wat zijn de personen waar de notaris geen akte voor mag verlijden volgens artikel 8 lid 1 van de Notariswet?
De notaris mag geen akte verlijden waarin een bepaling voorkomt in het voordeel van: (1) de notaris zelf of een andere notaris van het kantoor, (2) de echtgenoot en de wettelijk samenwonende partner van een notaris van het kantoor, (3) bloedverwanten in de rechte lijn zonder onderscheid van graad en in de zijlijn tot en met de tweede graad van een notaris van het kantoor, en (4) aanverwanten in de rechte lijn zonder onderscheid van graad en in de zijlijn tot en met de tweede graad van een notaris van het kantoor. (Artikel 8 lid 1 Notariswet)
52
Welke voorwaarden moeten vervuld zijn voor de onbekwaamheid tot ontvangen volgens artikel 15 van de Wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie?
De voorwaarden van artikel 4.142 lid 1 of lid 2 moeten vervuld zijn. Dit betekent dat de betreffende persoon de schenker of testator heeft bijgestaan tijdens de ziekte waaraan hij overleden is, en de schenking of het testament is gemaakt tijdens die ziekte (voor lid 1). Voor lid 2 geldt dat de schenking of het testament is gemaakt terwijl de schenker of testator verbleef in de instelling waaraan de persoon verbonden is. (Artikel 15 Wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie)
53
Wat zijn de vereisten met betrekking tot de oorzaak van een testament volgens deel 4 van het Burgerlijk Wetboek?
Er mag geen ongeoorloofde oorzaak zijn. Dit betekent dat geen van de determinerende beweegredenen van het testament strijdig mag zijn met de openbare orde. Als bijvoorbeeld een testament een legaat bevat dat is gebaseerd op ongeoorloofde activiteiten, zoals betalingen voor seksuele diensten, dan is de oorzaak van het legaat strijdig met de openbare orde. (Deel 4 Burgerlijk Wetboek)
54
Wat zijn de vereisten voor een eigenhandig testament volgens Deel 1 van het Burgerlijk Wetboek?
Een eigenhandig testament moet volledig eigenhandig geschreven zijn door de testator in zijn eigen handschrift. Typen door de testator is niet toegestaan. Daarnaast moet het testament eigenhandig gedagtekend zijn, waarbij de testator de datum invult. Hoewel de exacte dag, maand en jaar vroeger vereist waren, is er een evolutie in de rechtspraak waarbij het voldoende is dat het testament binnen een redelijke periode kan worden gesitueerd. Het is belangrijk dat het testament enige datering heeft en dat het mogelijk is om de volgorde van testamenten en de geestelijke gezondheid van de testator te beoordelen. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
55
Wat gebeurt er als er meerdere testamenten zijn gemaakt binnen een korte periode en de volgorde niet duidelijk is?
Als er meerdere testamenten zijn gemaakt binnen een korte periode en de volgorde niet duidelijk is, kan dit een probleem vormen. Het testament zonder duidelijke datum zal normaal gesproken geen uitvoering krijgen als het onduidelijk is dat het na het testament met een wel duidelijke datum is gemaakt. De datum van het testament is van belang voor de volgorde van testamenten en de beoordeling van de geestelijke gezondheid van de testator. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
56
Wat zijn de vereisten voor de handtekening in een eigenhandig testament?
Vroeger werd de handtekening beschouwd als diegene die gewoonlijk door de testator wordt geplaatst. Echter, in de rechtspraak wordt tegenwoordig ook de geldigheid van testamenten zonder traditionele handtekening erkend, zoals wanneer het testament wordt afgesloten met termen als 'papa' of 'mammie'. De handtekening is belangrijk omdat het aangeeft dat de testator de intentie heeft om het testament als geldig te beschouwen. Een eigenhandig testament zonder handtekening wordt over het algemeen beschouwd als een ontwerp van testament. Pas met de plaatsing van de handtekening wordt duidelijk dat het testament als 'af' wordt beschouwd. De wet preciseert niet specifiek wat onder 'handtekening' moet worden verstaan, en er zijn twee benaderingen: de formele benadering waarbij alleen de gebruikelijke handtekening geldig is, en de benadering waarbij elk teken dat de identiteit van de erflater weergeeft en aangeeft dat het testament als afgesloten wordt beschouwd, voldoende is. Tegenwoordig wordt erkend dat de handtekening niet noodzakelijk de gebruikelijke handtekening hoeft te zijn en dat zelfs een bijnaam of familiale functie voldoende kan zijn om de erflater te identificeren. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
57
Wat is het belang van de handtekening in een eigenhandig testament?
De handtekening in een eigenhandig testament geeft aan dat de testator de intentie heeft om het testament als geldig te beschouwen en uitvoering te geven aan de inhoud ervan. Het is een uiting van de wil van de testator en markeert het testament als 'af'. Zonder een handtekening wordt het testament beschouwd als een ontwerp en kan het geen uitwerking hebben. Hoewel vroeger de traditionele handtekening vereist was, wordt tegenwoordig erkend dat ook afwijkende handtekeningen of zelfs vermeldingen van bijnamen of familiale functies voldoende kunnen zijn om de erflater te identificeren en de intentie tot ondertekening aan te tonen. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
58
Wat zijn de twee fasen waarin men te maken kan krijgen met een eigenhandig testament?
Er zijn twee fasen waarin men te maken kan krijgen met een eigenhandig testament. Ten eerste, wanneer de testator nog leeft, kan iemand, zoals een advocaat, notaris, jurist, of estate planner bij een bank, het testament ter bewaring afgeven. Hoewel het mogelijk is om het testament bij iemand anders dan een notaris in bewaring te geven, is het risico van verlies of zoekraken van het testament groter. Het voordeel van het bewaren van een testament bij een notaris is dat notarissen altijd worden opgevolgd, waardoor het testament toegankelijk blijft. Het is belangrijk om bij het in bewaring geven van een testament aan bepaalde vereisten te voldoen om discussies en problemen te voorkomen. Ten tweede, wanneer de testator is overleden, kan men bij twijfel over de geldigheid van de dagtekening en handtekening van het testament de soepele rechtspraak raadplegen. (Deel 1 Burgerlijk Wetboek)
59
Wat is het verschil tussen absolute en relatieve nietigheid van een testament volgens de Notariswet?
Volgens de Notariswet kan een testament vernietigbaar zijn wanneer niet aan een van de vormvereisten is voldaan. Echter, de rechtspraak hanteert een soepele benadering en aanvaardt dat een testament toch geldig kan worden verklaard als de beoogde doelstellingen van de vormvereisten niet worden aangetast. Hierdoor worden de vormvereisten eerder gezien als bijkomende geldigheidswaarborgen dan als strikte vormvereisten. Bij schending van de vormvereisten na het overlijden van de testator is er sprake van relatieve nietigheid, wat betekent dat de nietigheid kan worden ingeroepen door de erfgenamen. Het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid is echter van belang op fiscaal vlak, waar de fiscale administratie alleen een absolute nietigheid kan inroepen. Het onderscheid tussen beide is minder belangrijk geworden in de burgerlijke rechtspraak door de cassatierechtspraak, die vereist dat rechters de toepasselijke rechtsregels toepassen, zelfs als deze niet door de partijen worden aangehaald.
60
Wat houdt de absolute nietigheid in bij een testament volgens de Notariswet?
: De absolute nietigheid houdt in dat een testament volledig ongeldig is wanneer niet aan een van de vormvereisten is voldaan. Dit betekent dat het testament geen enkele juridische uitwerking heeft en alsof het nooit is opgesteld.
61
Wat houdt de relatieve nietigheid in bij een testament volgens de Notariswet?
De relatieve nietigheid betekent dat een testament ongeldig is ten opzichte van degenen die een belang hebben bij de nalatenschap en die de nietigheid kunnen inroepen, zoals erfgenamen. Het testament kan echter geldig blijven ten opzichte van andere partijen die geen belang hebben bij de nietigheid ervan.
62
Kan de rechter ambtshalve de absolute nietigheid inroepen bij een testament?
Ja, de rechter kan ambtshalve de absolute nietigheid van een testament inroepen, zelfs als dit niet door de partijen wordt aangevoerd. De rechter moet de op de feiten toepasselijke rechtsregels toepassen, zelfs als deze niet zijn aangehaald door de partijen, om ervoor te zorgen dat de laatste wil van de testator wordt gerespecteerd.
63
Moet de relatieve nietigheid in limine litis worden opgeworpen?
Nee, de relatieve nietigheid hoeft niet in limine litis te worden opgeworpen. In de praktijk kan de nietigheid op elk moment in het geding worden ingeroepen. Het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid is minder belangrijk geworden in de burgerlijke rechtspraak, waar rechters de nietigheid ook kunnen toepassen, zelfs als deze niet in het begin van het rechtsgeding is aangevoerd.
64
Wat is het belang van het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid op fiscaal vlak?
Op fiscaal vlak is het onderscheid tussen absolute en relatieve nietigheid van belang. De fiscale administratie kan alleen een absolute nietigheid inroepen. Als een rechtshandeling absoluut nietig is, kan de administratie de nietigverklaring vorderen en de nalatenschap belasten alsof de rechtshandeling niet heeft plaatsgevonden. Het onderscheid is dus van groot belang voor de praktijk van de fiscale administratie bij de belastingheffing van nalatenschappen.
65
Wat houdt het notarieel testament in volgens de Notariswet?
Het notarieel testament wordt opgesteld door een notaris, waarbij de testator zijn wil uitdrukt over de inhoud van het testament. Sinds 1 januari 2023 zijn er geen getuigen meer nodig bij het notarieel testament, maar het testament moet wel op papier worden opgemaakt volgens de door de testator uitgedrukte wil.
66
Wat houdt het notarieel testament in volgens de Notariswet?
Het notarieel testament wordt opgesteld door een notaris, waarbij de testator zijn wil uitdrukt over de inhoud van het testament. Sinds 1 januari 2023 zijn er geen getuigen meer nodig bij het notarieel testament, maar het testament moet wel op papier worden opgemaakt volgens de door de testator uitgedrukte wil.
67
Wat is de rol van getuigen bij het notarieel testament volgens de huidige wetgeving?
Sinds 1 januari 2023 zijn er geen getuigen meer vereist bij het notarieel testament. Dit is een wijziging in de Notariswet die voortvloeit uit de hervorming van 2000, waarbij voor andere notariële akten getuigen ook werden afgeschaft. De aanwezigheid van getuigen is niet langer vereist om te voorkomen dat de testator niet zijn vrije wil zou uitdrukken of beïnvloed zou worden.
68
Moet het notarieel testament op papier worden opgemaakt?
Ja, het notarieel testament moet altijd op papier worden opgemaakt volgens artikel 13 van de Notariswet. In tegenstelling tot volmachten of het oprichten van een BV, kan het notarieel testament niet digitaal worden opgesteld. Het testament moet fysiek worden opgemaakt op papier.
69
Wat houdt de voorlezing van het testament aan de testator in?
Het notarieel testament moet aan de testator worden voorgelezen door de notaris. Na de voorlezing moet de testator bevestigen dat dit zijn laatste wil is, waarmee hij instemt met de inhoud van het testament.
70
: Wat is het belang van artikel 13 van de Notariswet bij het notarieel testament?
Artikel 13 van de Notariswet schrijft voor dat het notarieel testament op papier moet worden opgemaakt en dat bepaalde voorschriften moeten worden gevolgd op straffe van nietigheid. Het niet naleven van deze voorschriften kan leiden tot een nietig testament. Echter, volgens Jan Bael en enkele andere auteurs, is dit geen juiste interpretatie van de wet en mag deze interpretatie niet worden gevolgd.
71
Op een bepaald moment heeft men gezegd dat een notarieel testament niet meer eigenhandig geschreven hoeft te worden door de notaris, maar dat het getypt mocht worden door de notaris of door iemand anders. Wat waren de verschillende visies hierover?
Er waren drie visies met betrekking tot het typen van een notarieel testament:
Walter Pintens was van mening dat het dictaat pas getypt mocht worden nadat het testament gedicteerd was aan de notaris. Hij stelde dat een getypt testament ongeldig is als het wordt getypt voordat het gedicteerd is.
Het Comité voor studie en wetgeving was van mening dat het testament getypt mocht zijn voordat het gedicteerd is, maar dat het pas afgedrukt mag worden nadat het gedicteerd is.
Jan Bael, een professor in familiaal vermogensrecht aan de Universiteit Leuven, stelde dat het dictaat op voorhand getypt mocht worden, omdat het testament pas wordt opgemaakt wanneer de handtekening van de testator is gezet. Het testament is niet opgemaakt nadat het dictaat is neergeschreven. Volgens hem mogen de handtekeningen pas geplaatst worden na het dictaat.
72
Wat was het standpunt van Walter Pintens met betrekking tot het typen van een notarieel testament?
Walter Pintens was van mening dat het typen van het dictaat in een notarieel testament pas mocht gebeuren nadat het testament gedicteerd was aan de notaris. Hij stelde dat een getypt testament ongeldig is als het getypt wordt voordat het gedicteerd is. Dit was gebaseerd op zijn interpretatie van de tekst van de wet.
73
Wat was het standpunt van het Comité voor studie en wetgeving met betrekking tot het typen van een notarieel testament?
et Comité voor studie en wetgeving was van mening dat het typen van het dictaat in een notarieel testament mocht gebeuren voordat het gedicteerd was. Echter, het afgedrukte testament mocht pas worden overhandigd nadat het gedicteerd was. Dit standpunt verschilde dus zowel van het standpunt van Walter Pintens als van Jan Bael.
74
Vraag: Wat was het standpunt van Jan Bael met betrekking tot het typen van een notarieel testament?
Jan Bael was van mening dat het dictaat in een notarieel testament op voorhand getypt mocht worden. Hij benadrukte dat het testament pas wordt opgemaakt nadat de handtekening van de testator is gezet. Het dictaat op voorhand typen was volgens hem geen probleem, omdat het testament pas af is na de handtekeningen. Dit standpunt verschilde dus van het standpunt van Walter Pintens.
75
Wat is de rol van het Comité voor studie en wetgeving met betrekking tot vraagstukken rond het notariaat?
Het Comité voor studie en wetgeving is een orgaan dat vraagstukken met betrekking tot het notariaat onderzoekt en tracht te beantwoorden. Ze spelen een rol in het interpreteren van wetgeving en het geven van advies in notariële kwesties.
76
Wat was het probleem met betrekking tot de verschillende standpunten over het typen van een notarieel testament?
Het probleem ontstond wanneer het testament buiten het notariskantoor werd gemaakt, bijvoorbeeld in een bejaardentehuis of ziekenhuis. In die gevallen kon het testament niet worden afgedrukt volgens het standpunt van het Comité voor studie en wetgeving. Dit betekende dat die testamenten toch weer eigenhandig geschreven moesten worden door de notaris, omdat het niet afgedrukt kon worden.
77
Waar draaide de discussie rond het typen van een notarieel testament om?
De discussie draaide om de vraag of je de wil van de testator mag typen voordat hij zijn wil heeft uitgedrukt en het is afgedrukt, of dat je volgens de stelling van Jan Bael pas de handtekeningen mag zetten nadat de wil is uitgedrukt over de inhoud van het testament.
78
Waarom was de discussie niet zo problematisch voor de geldigheid van een notarieel testament?
Een ongeldig notarieel testament kon bijna altijd geherkwalificeerd worden als een geldig internationaal testament. Bij een internationaal testament zijn er meer vormvereisten, maar slechts enkele hiervan leiden tot nietigheid. Als het testament volgens de stelling van Jan Bael was opgemaakt in een ziekenhuis, kon het nog steeds als een geldig internationaal testament worden beschouwd. Dit standpunt is ook gecodificeerd in de tekst van de wet.
79
Wat was het verschil tussen de vormvereisten van een notarieel testament voor en na 1 januari 2023?
Voor 1 januari 2023 werden alle notariële testamenten opgemaakt in aanwezigheid van twee getuigen. Na die datum zijn geen getuigen meer vereist bij het notarieel testament, waardoor het notarieel testament weer een delicaat testament wordt.
80
Is het nog steeds mogelijk om een notarieel testament op te maken met twee getuigen, ook al is dit niet meer noodzakelijk volgens de wet?
Katrijn Boone, het hoofd van het consultatiecentrum voor notarissen, heeft aangegeven op de interne website van notarissen dat je geen testament meer mag opstellen met twee getuigen. Echter, volgens Jan Bael is dit een deontologische regel en geen wettelijke regel, dus heeft het geen impact op de geldigheid van het testament. Bael is van mening dat het nog steeds mogelijk is en zelfs veiliger dan zonder getuigen, omdat er dan geen risico is van beïnvloeding van de testator.
81
Wat zijn de vermeldingen die moeten worden opgenomen in de akte van een notarieel testament op straffe van nietigheid?
De vermeldingen zijn als volgt:
Dat het testament verleden wordt voor een notaris.
Dat de testator zijn wil heeft uitgedrukt omtrent de inhoud van zijn testament.
Dat het testament is opgemaakt op papier door de notaris overeenkomstig artikel 13 van de Notariswet volgens de door de testator uitgedrukte wil.
Dat het testament is voorgelezen aan de testator.
Dat de testator (na de voorlezing) heeft bevestigd dat dit zijn laatste wil is.
82
Welk artikel van het Burgerlijk Wetboek vereist de vermelding dat het testament verleden wordt voor een notaris?
Artikel 1004 van het Burgerlijk Wetboek (BW): "Het testament wordt verleden voor een notaris."
83
Wat was vroeger de term die werd gebruikt voor de vermelding dat de testator zijn wil heeft uitgedrukt omtrent de inhoud van zijn testament?
Vroeger werd dit omschreven als het dictaat door de testator aan de notaris.
84
Is er een arrest van het Hof van Beroep Gent dat afwijkt van de gebruikelijke formulering?
Ja, er is een alleenstaand arrest van het Hof van Beroep Gent waarin werd geoordeeld dat het wegvallen van de woorden 'gedicteerd door de testator aan de notaris' niet leidt tot de nietigheid van het notarieel testament. In dit specifieke geval bleek het dictaat uit de tekst van het testament zelf, dat geschreven was in de ik-vorm met de verklaring "ik herroep alle voorgaande testamenten en wilsbeschikkingen".
85
Welk artikel van de Notariswet vereist de vermelding dat het testament is opgemaakt op papier door de notaris overeenkomstig artikel 13 van de Notariswet volgens de door de testator uitgedrukte wil?
Artikel 13 van de Notariswet schrijft voor dat het notarieel testament op papier moet worden opgemaakt door de notaris overeenkomstig de wil van de testator.
86
Welke vermelding moet worden opgenomen om aan te geven dat het testament is voorgelezen aan de testator?
De vermelding in de akte moet aangeven dat het testament is voorgelezen aan de testator.
87
Welke vermelding moet worden opgenomen om aan te geven dat de testator (na de voorlezing) heeft bevestigd dat dit zijn laatste wil is?
De akte moet vermelden dat de testator (na de voorlezing) heeft bevestigd dat dit zijn laatste wil is.
88
Wat is het doel van het internationaal testament?
Het doel van het internationaal testament is om een testament op te stellen dat in een reeks landen als geldig wordt beschouwd. Dit is vooral relevant wanneer iemand vermogen heeft in verschillende landen. In veel westerse landen geldt ook in het internationaal privaatrecht (IPR) de regel dat een testament geldig is als het is opgemaakt volgens de regels van het land waarin het is opgesteld. Het internationaal testament wordt in de praktijk voornamelijk gebruikt voor zeer lange testamenten of in gevallen waarin het niet mogelijk is om een notarieel testament met twee getuigen op te maken.
89
Welke wet regelt het internationaal testament en waar is deze wet te vinden?
Het internationaal testament is ingevoerd op basis van een verdrag. Er is een afzonderlijke wet genaamd "Wet op het internationaal testament" die de regels hiervoor bevat. Deze wet staat los van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek.
90
: Wat zijn de vereisten voor een internationaal testament?
Het moet een geschrift (document) zijn.
De testator moet een verklaring afleggen in aanwezigheid van twee getuigen en een notaris:
De verklaring moet inhouden dat het document zijn testament is en dat hij de inhoud ervan kent.
Als de handtekening van de testator al onderaan het testament staat, moet hij bevestigen dat hij zijn handtekening erkent.
Als de testator niet kan tekenen, moet de oorzaak daarvan worden vermeld.
Er moeten getuigen aanwezig zijn bij de verklaring van de testator.
De taal waarin het testament is opgesteld, maakt niet uit.
Het geschrift moet bepaalde vermeldingen bevatten, zoals de handtekeningen van de testator, de getuigen en de notaris, nummering van ieder blad, en de vermelding van de datum waarop het testament is aangeboden.
De notariële akte moet worden opgemaakt overeenkomstig artikel 10 van de Wet op het internationaal testament. In artikel 10 staat de modelverklaring die in de notariële akte moet worden opgenomen.
91
Wat is de rol van de notariële akte bij het internationaal testament?
De notariële akte bij het internationaal testament bevat de modelverklaring zoals voorgeschreven in artikel 10 van de Wet op het internationaal testament. Deze modelverklaring beschrijft dat de testator een testament heeft gedaan met getuigen en andere relevante informatie. Het testament zelf is het geschrift dat aan de notaris is overhandigd en niet de notariële akte zelf.
92
: Wat zijn de voordelen van een eigenhandig testament?
Enkele voordelen van een eigenhandig testament zijn:
Kostenbesparing: Voor het opstellen van een eigenhandig testament worden vaak geen extra kosten in rekening gebracht, vooral wanneer het testament wordt opgemaakt in de context van andere juridische procedures, zoals een aankoop van onroerend goed.
Flexibiliteit: Het opstellen van een eigenhandig testament kan relatief eenvoudig en snel gebeuren. Als de testator advies inwint bij een deskundige, zoals een notaris, kan deze een ontwerp maken dat vervolgens door de testator kan worden overgeschreven en ondertekend. Dit biedt de mogelijkheid om een geldig testament op te stellen zonder al te veel problemen.
Bewaringsopties: Een eigenhandig testament kan worden gedeponeerd bij een notaris, die het kan opnemen in het Centraal Register Testamenten (CRT). Dit maakt het testament traceerbaar en beschermt tegen verlies of vernietiging. Als de testator er echter voor kiest om het testament niet te laten registreren, is het van belang dat de locatie van het testament bekend is bij naaste familieleden.
93
Wat zijn de nadelen van een eigenhandig testament?
Enkele nadelen van een eigenhandig testament zijn:
Mogelijke betwisting: Erfgenamen die benadeeld zijn in een eigenhandig testament kunnen de handtekening van de testator betwisten. Dit kan leiden tot langdurige juridische geschillen, aangezien degenen die in het testament zijn genoemd moeten bewijzen dat de handtekening daadwerkelijk van de testator is.
Gezondheid van geest: Het beoordelen van de geestelijke gezondheid van de testator kan problematisch zijn bij een eigenhandig testament. In tegenstelling tot een notarieel testament, dat een vaste datum heeft en kan dienen als bewijs van het tijdstip van opmaak, ontbreekt deze duidelijkheid bij een eigenhandig testament.
Kosten na overlijden: Na het overlijden van de testator moet een notariële akte worden opgemaakt waarbij het eigenhandig testament wordt bijgevoegd en beschreven. Hoewel de kosten van het opstellen van een notarieel testament tijdens het leven worden bespaard, komen er na het overlijden kosten voor de akte van neerlegging van het testament.
94
Wanneer kiest men voor een notarieel testament?
Men kiest vaak voor een notarieel testament in de volgende situaties:
Wanneer er betwisting wordt gevreesd.
Wanneer een testament op hogere leeftijd wordt opgesteld, omdat de kans op wijzigingen klein is.
95
Wanneer kiest men voor een internationaal testament?
Men kiest vaak voor een internationaal testament in de volgende situaties:
Wanneer de nalatenschap goederen bevat die zich in verschillende landen bevinden en aan de testamentvormvereisten van die landen moet voldoen.
Wanneer het opmaken van een notarieel testament te zwaar is voor iemand die op sterven ligt en fysiek niet in staat is om te dicteren.
96
Wat gebeurt er als een notarieel testament niet voldoet aan de vormvereisten en ongeldig is?
Als een notarieel testament een vormvereiste heeft geschonden en ongeldig is, kan het nog steeds voldoen aan de voorwaarden voor een geldig internationaal testament. Het ontbreken van vormvereisten die op straffe van nietigheid zijn voorgeschreven bij internationale testamenten biedt deze mogelijkheid.
97
Wie mogen optreden als getuigen bij een internationaal testament?
Volgens het laatste lid van artikel 10 van de Notariswet mogen legatarissen, nauw verwante personen opgesomd in artikel 10 en personen die nauw verbonden zijn met de testator niet optreden als getuigen bij een internationaal testament. Het gaat erom te voorkomen dat de getuigen invloed kunnen uitoefenen op de testator of de notaris.
98
Mogen notarissen zichzelf als legataris aanstellen in een testament?
Bij een notarieel testament is het niet toegestaan dat de notaris een akte maakt waarin hij zichzelf als legataris aanstelt, volgens artikel 8 van de Notariswet. Echter, bij een internationaal testament is het mogelijk om een document af te geven aan de notaris en twee getuigen zonder kennis te geven van de inhoud van het testament. Het Hof van Cassatie heeft geoordeeld dat in zo'n geval de clausule met de notaris als legataris niet nietig is, omdat het document geen notariële akte is en de notaris de inhoud ervan mogelijk niet kent.
99
Wat is de prijs voor het opmaken van een notarieel testament?
De prijs voor het opmaken van een notarieel testament bedraagt ongeveer 400 euro.
100
Wat zijn de mogelijkheden voor fysiek gehandicapte testators bij het opstellen van een testament?
Bij een blind persoon is het opstellen van een eigenhandig testament problematisch, terwijl een notarieel testament en een internationaal testament geen probleem vormen. Voor doven en stomme personen is dicteren niet langer noodzakelijk, aangezien zij hun wil kunnen uitdrukken door tekst te overhandigen. Bij doofstomme personen bestaat er discussie of zij een testament kunnen opstellen, omdat het testament moet worden voorgelezen en bevestigd door de testator. Als iemand niet kan tekenen, is er een probleem bij een eigenhandig testament, maar een notarieel testament is nog steeds geldig. Sinds 1 januari 2023 kan een akte desgevallend worden verleden door twee notarissen als de testator blind, doofstom is of niet in staat is om te ondertekenen. In het geval van een ongeletterde testator die niet kan schrijven, is er een probleem bij een eigenhandig testament, maar een notarieel testament kan worden opgesteld. Bij een internationaal testament kan volgens sommige opvattingen ook gebruik worden gemaakt van twee notarissen.
101
Wat is het Centraal Register van Testamenten (CRT)?
Het CRT is een centraal register waarin notariële testamenten en internationale testamenten altijd worden opgemaakt en geregistreerd. Bij een eigenhandig testament dat in bewaring is gegeven bij een notaris kan ervoor worden gekozen om het al dan niet in het CRT in te schrijven. Het doel van het CRT is om na te gaan of er een testament is gemaakt en wie de notaris is bij wie het testament te vinden is.
102
Wat zijn de verschillende soorten legaten in een testament?
Er zijn drie soorten legaten: algemeen legaat, legaat ten algemene titel en bijzonder legaat.
Een algemeen legaat (artikel 4.193 BW) maakt kans om geroepen te worden tot de volledige nalatenschap, maar dit betekent niet dat de legataris altijd de volledige nalatenschap ontvangt. Er kunnen bijzondere legaten zijn of de reserve van de erfgenamen kan aangetast zijn. De algemene legataris kan de facto alles ontvangen als andere legatarissen of erfgenamen de nalatenschap verwerpen of niet kunnen erven.
Een legaat ten algemene titel (artikel 4.195 BW) houdt in dat de legataris een breukdeel van de goederen ontvangt, zoals alle roerende goederen, alle onroerende goederen, een breukdeel van alle roerende goederen of een breukdeel van alle onroerende goederen.
Een bijzonder legaat (artikel 4.201 BW) omvat alles wat niet kan worden gekwalificeerd als een algemeen legaat of legaat ten algemene titel. Het onderscheid tussen de verschillende legaten ligt puur in de verwoording ervan.
Het is belangrijk om op te merken dat het onderscheid in de bewoordingen en het potentieel om de volledige nalatenschap te verwerven, bepalend is, ongeacht het uiteindelijke bedrag of de goederen die de legataris ontvangt.
103
Wat zijn de gevolgen van een algemeen legaat?
Een algemeen legataris maakt kans om geroepen te worden tot de volledige nalatenschap, maar dit betekent niet dat hij altijd de volledige nalatenschap ontvangt. Er kunnen bijzondere legaten zijn of de reserve van de erfgenamen kan aangetast zijn. Het is mogelijk dat de algemene legataris de facto alles ontvangt als andere legatarissen of erfgenamen de nalatenschap verwerpen of niet kunnen erven.
104
Wat zijn de kenmerken van een legaat ten algemene titel?
Een legaat ten algemene titel omvat een breukdeel van de goederen. Het kan betrekking hebben op alle roerende goederen, alle onroerende goederen, een breukdeel van alle roerende goederen of een breukdeel van alle onroerende goederen. Het breukdeel dat aan de legataris wordt toegekend, is bepalend en hij zal nooit meer kunnen ontvangen dan wat in het legaat vermeld is, tenzij anders voorzien.
105
Wat zijn bijzondere legaten?
Bijzondere legaten omvatten alle beschikkingen in een testament die niet gekwalificeerd kunnen worden als een algemeen legaat of legaat ten algemene titel. Het kan bijvoorbeeld gaan om specifieke goederen, geldbedragen of bepaalde eigendommen die aan een specifieke persoon worden nagelaten. De verwoording in het testament is bepalend voor de kwalificatie als bijzonder legaat.
106
Wat zijn de verschillen tussen een algemeen legaat en legaat ten algemene titel?
Een algemeen legaat maakt kans om geroepen te worden tot de volledige nalatenschap, terwijl een legaat ten algemene titel een breukdeel van de goederen omvat. Een algemeen legataris kan de facto alles ontvangen als andere legatarissen of erfgenamen de nalatenschap verwerpen of niet kunnen erven, terwijl een legataris ten algemene titel nooit meer kan krijgen dan het breukdeel dat aan hem is toegewezen. Het onderscheid ligt voornamelijk in de bewoordingen en het potentieel om de volledige nalatenschap te verwerven.
107
Wat zijn voorbeelden van bijzondere legaten?
Voorbeelden van bijzondere legaten zijn specifieke goederen, zoals een huis, een auto of geldbedragen, die in het testament aan een specifieke persoon worden nagelaten. Het kan ook gaan om bepaalde eigendommen, kunstwerken, sieraden of andere specifieke bezittingen die aan een erfgenaam worden toegewezen. Het onderscheid tussen een bijzonder legaat en andere legaten ligt in de verwoording en specificiteit van de beschikkingen in het testament.
108
Wat is een bijzonder legaat?
Een bijzonder legaat omvat alle beschikkingen in een testament die niet gekwalificeerd kunnen worden als een algemeen legaat of legaat ten algemene titel. Het kan bijvoorbeeld gaan om specifieke goederen, zoals geld, een huis of een auto, die aan een specifieke persoon worden nagelaten.
109
Hoe maak je onderscheid tussen een bijzonder legaat en andere legaten?
Het onderscheid tussen een bijzonder legaat en andere legaten ligt in de verwoording van het legaat. Als in het testament specifieke goederen of eigendommen aan een persoon worden nagelaten, wordt dit beschouwd als een bijzonder legaat. Bijvoorbeeld, als iemand zegt "X krijgt mijn geld, mijn auto en mijn huis," dan zijn dit drie bijzondere legaten, zelfs als X daardoor de facto de volledige nalatenschap ontvangt.
110
Wat is het verschil tussen een algemeen legaat en een bijzonder legaat?
Een algemeen legaat maakt kans om geroepen te worden tot de volledige nalatenschap, terwijl een bijzonder legaat specifieke goederen of eigendommen omvat die aan een bepaalde persoon worden nagelaten. Het onderscheid ligt in de bewoordingen en het potentieel om de volledige nalatenschap te verwerven. Een bijzondere legataris zal nooit meer kunnen krijgen dan de specifieke goederen die aan hem zijn toegewezen.
111
: Kunnen er meerdere bijzondere legatarissen zijn?
a, het is mogelijk dat er meerdere bijzondere legatarissen zijn in een testament. Elke legataris ontvangt dan specifieke goederen of eigendommen die aan hem zijn nagelaten. Het aantal bijzondere legatarissen heeft echter geen invloed op de kwalificatie van het legaat als bijzonder legaat.
112
Wat gebeurt er als een legataris van een bijzonder legaat vooroverlijdt?
Als een legataris van een bijzonder legaat vooroverlijdt, zal het deel dat aan hem is nagelaten niet naar hem gaan, maar naar de wettelijke erfgenamen of de afstammelingen van de legataris, als er plaatsvervulling is voorzien. Het legaat blijft een bijzonder legaat, maar de specifieke goederen gaan naar een andere erfgenaam volgens de testamentaire bepalingen.
113
Wat is saisine?
Saisine is het voorlopige bezitsrecht dat betrekking heeft op de goederen van de nalatenschap. Het geeft de erfgenamen het recht om de goederen voorlopig in bezit te nemen en handelingen van bewaring, toezicht of voorlopig beheer te verrichten. Het is echter geen eigendomsrecht omdat de erfgenamen nog geen definitieve keuze hebben gemaakt of ze de erfenis willen aanvaarden.
114
: Waarom is saisine nodig?
Saisine is nodig omdat er goederen in de nalatenschap kunnen zijn die bepaalde beheershandelingen vereisen en niet kunnen wachten op de definitieve beslissing van de erfgenamen. Het stelt hen in staat om voorlopig het beheer en toezicht over de goederen uit te oefenen, aangezien erfgenamen theoretisch gezien 30 jaar de tijd hebben om een beslissing te nemen over de erfenis.
115
3: Wat is het belang van het "voorlopig beheer" bij saisine?
Het is belangrijk dat erfgenamen het "voorlopig beheer" niet overschrijden en geen handelingen van gewoon beheer of beschikking stellen, omdat dit hen geacht maakt de nalatenschap te hebben aanvaard. Saisine heeft betrekking op het voorlopig bezitsrecht en niet op het recht om de goederen te beheren of te beschikken.
116
Wie heeft automatisch de saisine bij wettelijke devolutie?
Bij wettelijke devolutie, waarbij er geen testament is opgesteld, worden de wettelijke erfgenamen automatisch in bezit gesteld van de goederen. Zij hebben dus van rechtswege de saisine. Een uitzondering hierop is als bepaalde goederen onderworpen zijn aan het anomaal erfrecht (wettelijke terugkeer), waarbij de begiftigden van die goederen de saisine hebben.
117
Wie heeft wel en wie heeft geen bezitsrecht bij verschillende soorten legaten?
Algemene legataris: Heeft bezitsrecht vanaf het overlijden, tenzij er sprake is van samenloop met reservataire erfgenamen. Als er samenloop is, hebben de reservataire erfgenamen het bezitsrecht en moet de algemene legataris afgifte van het legaat aan hen vragen. Bij een eigenhandig testament is inbezitstelling door de familierechtbank vereist.
Legaat ten algemene titel: Heeft geen bezitsrecht.
Bijzonder legaat: Heeft geen bezitsrecht. Een legataris van een bijzonder legaat of legaat ten algemene titel kan echter wel bezitsrecht verkrijgen, maar pas nadat afgifte van het legaat heeft plaatsgevonden. Dit betekent dat ze het bezitsrecht krijgen zodra het legaat daadwerkelijk aan hen is overhandigd.
118
Wat is het effect van reservataire erfgenamen op de saisine?
Als er reservataire erfgenamen zijn, hebben zij automatisch het bezitsrecht van de goederen van de nalatenschap. De legatarissen moeten afgifte van het legaat vragen aan de reservataire erfgenamen. Dit geldt voor algemene legatarissen, legaten ten algemene titel en bijzondere legatarissen.
119
Hoe wordt afgifte van het legaat verkregen bij aanwezigheid van reservataire erfgenamen?
Bij onroerende goederen moet er een notariële akte worden opgemaakt voor de afgifte van het legaat. Bij roerende goederen is een onderhandse akte voldoende. De legatarissen moeten dus een formele procedure volgen om afgifte te verkrijgen van de reservataire erfgenamen.
120
Wat is het effect van het ontbreken van reservataire erfgenamen?
Als er geen reservataire erfgenamen zijn, hangt het bezitsrecht af van het type legaat.
Algemene legataris: Bij een notarieel testament wordt de algemene legataris van rechtswege in bezit gesteld van de goederen. Bij een eigenhandig of internationaal testament moet de algemene legataris de inbezitstelling aanvragen bij de familierechtbank.
Legaat ten algemene titel: De legataris moet afgifte van het legaat verkrijgen van de algemene legataris.
Bijzonder legaat: De legataris moet afgifte van het legaat verkrijgen van de algemene legataris.
121
Wat gebeurt er als er geen reservataire erfgenamen zijn, geen algemene legatarissen zijn, maar wel wettelijke erfgenamen?
In dit geval moeten legatarissen ten algemene titel en bijzondere legatarissen afgifte van het legaat vragen aan de wettelijke erfgenamen. Dit kan een tijdrovende en moeilijke procedure zijn, aangezien legatarissen de wettelijke erfgenamen moeten opsporen en overtuigen om afgifte te doen. Het is raadzaam om een goed opgesteld testament te hebben om dergelijke problemen te voorkomen.
122
Wat zijn de vereisten voor afgifte van legaat bij verschillende soorten goederen?
Onroerende goederen: Afgifte van legaat van onroerende goederen vereist een notariële akte.
Roerende goederen: Afgifte van legaat van roerende goederen kan worden gedaan met een onderhandse akte.
123
Wat zijn de vereisten voor afgifte van legaat bij verschillende soorten goederen?
Onroerende goederen: Afgifte van legaat van onroerende goederen vereist een notariële akte.
Roerende goederen: Afgifte van legaat van roerende goederen kan worden gedaan met een onderhandse akte.
124
Wat gebeurt er als er geen reservataire erfgenamen, geen algemene legatarissen en geen wettelijke erfgenamen zijn?
In dit geval moet er eerst een curator over de onbeheerde nalatenschap worden aangesteld. Dit gebeurt nadat is aangetoond dat er geen erfgenamen kunnen worden gevonden. De curator wordt aangesteld om de onbeheerde nalatenschap te beheren.
125
Wat is de rol van de curator over de onbeheerde nalatenschap?
De legatarissen ten algemene titel en bijzondere legatarissen moeten afgifte van het legaat verkrijgen van de curator over de onbeheerde nalatenschap. De curator fungeert als de beheerder van de nalatenschap en is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de afgifte van het legaat.
126
Is het mogelijk om een beheerder ad hoc aan te stellen in plaats van een curator over de onbeheerde nalatenschap?
Hoewel dit niet in de wet is vastgelegd, gebeurt het soms in de praktijk dat als er geen erfgenamen worden gevonden tijdens het onderzoek, maar het onderzoek niet volledig is afgerond, een beheerder ad hoc wordt aangesteld en afgifte van de nalatenschap wordt gedaan. Dit is echter niet gegarandeerd en er is geen wettelijke basis voor. Het kan worden aangevraagd bij de familierechtbank, maar de toewijzing is afhankelijk van de specifieke omstandigheden.
127
Wat is aanwas in het erfrecht?
Aanwas is de situatie waarin erfgenamen of legatarissen geen aanspraak maken op hun erfdeel, waardoor dat deel van de erfenis verdeeld wordt onder de andere erfgenamen of legatarissen die in het testament zijn benoemd.
128
Heeft aanwas invloed op algemene legaten?
Ja, bij aanwas is er een voordeel voor de algemene legataris. Als een legaat wegvalt omdat een legataris het verwerpt of vooroverlijdt, zal dat deel aanwassen bij het legaat van de algemene legataris.
129
Heeft aanwas invloed op legaten ten algemene titel?
Nee, bij legaten ten algemene titel is er geen aanwas. Als een legataris van een legaat ten algemene titel het verwerpt of vooroverlijdt, zal dat deel niet aanwassen bij de andere legatarissen.
130
Heeft aanwas invloed op bijzondere legaten?
Nee, bij bijzondere legaten is er ook geen aanwas. Als een bijzonder legaat wegvalt, wordt dat deel niet verdeeld onder de andere legatarissen.
131
Wat kan er gebeuren als er onduidelijkheid bestaat over de aanwasregeling in een testament?
Als de bedoeling van de testator duidelijk is dat de legatarissen gelijke delen moeten ontvangen, kan de rechtspraak in bepaalde gevallen een uitzondering maken op de wettelijke regels. Bijvoorbeeld, als het testament uitdrukkelijk vermeldt dat er algemene legatarissen zijn die elk een gelijk deel moeten ontvangen, zelfs als er sprake is van aanwas, zal dit als een algemeen legaat worden beschouwd.
132
Wie moet bijdragen in de lasten en schulden van de nalatenschap?
De algemeen legataris en de legataris ten algemene titel moeten bijdragen in de lasten en schulden van de nalatenschap.
133
Hoe wordt de bijdrage in de lasten en schulden bepaald voor de algemeen legataris?
De algemeen legataris moet bijdragen in de lasten en schulden naar verhouding van het legaat dat hij heeft ontvangen.
134
Hoe wordt de bijdrage in de lasten en schulden bepaald voor het legaat ten algemene titel?
De legataris ten algemene titel moet pro rata bijdragen in de lasten en schulden van de nalatenschap.
135
Moet de bijzonder legataris bijdragen in de lasten en schulden van de nalatenschap?
Nee, volgens artikel 4.206 van het Burgerlijk Wetboek (BW) is de bijzonder legataris niet verplicht om bij te dragen in de lasten en schulden van de nalatenschap.
136
Kan er in het testament worden afgeweken van de wettelijke regels met betrekking tot de bijdrage in de lasten en schulden?
Ja, het testament kan bepalingen bevatten die afwijken van de wettelijke regels. Bijvoorbeeld, door specifieke instructies te geven dat de bijzondere legataris moet bijdragen in de schulden en lasten naar evenredigheid van het legaat dat hij heeft ontvangen, samen met de algemene legataris. Testamentaire bepalingen hebben voorrang op de wettelijke regels.
137
Vanaf wanneer hebben algemene legatarissen recht op de inkomsten van wat aan hen is gelegateerd?
Algemene legatarissen hebben recht op de inkomsten van de gelegateerde goederen vanaf het overlijden van de erflater, zonder reservataire erfgenamen. Als er reservataire erfgenamen zijn, hebben ze recht op de inkomsten vanaf het overlijden als de afgifte van de vruchten binnen 1 jaar is gevraagd of vrijwillig is afgegeven binnen het jaar.
138
Vanaf wanneer hebben legatarissen ten algemene titel recht op de inkomsten van wat aan hen is gelegateerd?
Legatarissen ten algemene titel hebben recht op de inkomsten van de gelegateerde goederen vanaf het overlijden van de erflater, als de afgifte van de vruchten binnen 1 jaar is gevraagd of vrijwillig is afgegeven binnen het jaar.
139
Vanaf wanneer hebben bijzondere legatarissen recht op de inkomsten van wat aan hen is gelegateerd?
Bijzondere legatarissen hebben recht op de inkomsten van de gelegateerde goederen vanaf de betekening van de dagvaarding tot afgifte, of vanaf het moment waarop de afgifte van de vruchten vrijwillig aan hen is toegestaan. Het is echter raadzaam om in het testament duidelijk te bepalen vanaf wanneer de bijzondere legataris aanspraak kan maken op de vruchten om problemen te voorkomen.
140
Zijn er uitzonderingen op de regels voor het verkrijgen van vruchten door legatarissen?
Ja, er zijn enkele uitzonderingen waarbij de regels kunnen afwijken. Bijvoorbeeld, als het testament uitdrukkelijk anders bepaalt, als het legaat betrekking heeft op onderhoudsgeld, of als de fout bij degene ligt die gehouden is tot afgifte, bijvoorbeeld als hij het testament heeft verborgen gehouden waardoor de bijzondere legataris geen kennis had van het legaat en dus geen dagvaarding kon doen.
141
Wat is het gevolg van het verbergen van bepaalde bezittingen of het geven van valse verklaringen om een voordeel te verkrijgen bij de verdeling van een erfenis?
Het gevolg van heling is tweeledig: (1) De persoon die zich schuldig maakt aan heling wordt beschouwd als een zuiver aanvaardende erfgenaam, wat betekent dat ze de erfenis niet onder voorrecht van boedelbeschrijving kunnen aanvaarden. Dit brengt het risico met zich mee dat ze met hun eigen vermogen moeten opdraaien voor de schulden van de nalatenschap als de activa van de nalatenschap ontoereikend zijn. (2) Degene die zich schuldig maakt aan heling verliest elk recht of aanspraak op de verborgen gehouden bezittingen.
142
Welke soorten legatarissen kunnen aansprakelijk worden gesteld voor heling?
Heling kan worden toegepast op algemene legatarissen en legatarissen ten algemene titel, maar niet op bijzondere legatarissen.
143
Wat zijn de voorwaarden voor heling?
Heling vindt plaats wanneer een erfgenaam opzettelijk bezittingen verbergt of valse verklaringen aflegt om zelf een voordeel te verkrijgen ten opzichte van de andere erfgenamen.
144
Wat is het verschil tussen een legaat zonder vrijstelling van inbreng en een legaat met vrijstelling van inbreng?
Een legaat zonder vrijstelling van inbreng, ook wel een voorschot op erfdeel genoemd, is alleen mogelijk wanneer het legaat wordt gemaakt aan een gewone wettelijke erfgenaam. Het betekent dat de legataris dat specifieke goed sowieso krijgt, maar de waarde van dat goed wordt wel meegerekend als onderdeel van hun erfdeel in de nalatenschap. Een legaat met vrijstelling van inbreng daarentegen is een legaat dat de legataris bovenop zijn erfdeel ontvangt.
145
Kunnen legaten aan derden, die geen erfgenamen zijn, ooit als voorschot op erfdeel worden beschouwd?
Nee, legaten aan derden zijn altijd met vrijstelling van inbreng. Dit betekent dat de legataris het legaat ontvangt zonder dat dit als voorschot op zijn erfdeel wordt beschouwd.
146
Wat is het wettelijk vermoeden met betrekking tot legaten aan erfgenamen in rechte en nederdalende lijn?
Volgens de wet wordt vermoed dat wanneer een legaat wordt gemaakt aan erfgenamen in rechte en nederdalende lijn, dit als voorschot op hun erfdeel (zonder vrijstelling van inbreng) wordt beschouwd. Voor legaten aan broers en zussen wordt daarentegen aangenomen dat deze met vrijstelling van inbreng zijn gemaakt. Dit is een weerlegbaar vermoeden en kan worden tegengesproken door de wil van de testator of door externe omstandigheden die aangeven dat het legaat anders moet worden geïnterpreteerd.
147
Waarom is het belangrijk om in het testament duidelijk aan te geven of een legaat een voorschot op erfdeel is of met vrijstelling van inbreng?
Het is belangrijk om in het testament aan te geven of een legaat een voorschot op erfdeel is of met vrijstelling van inbreng om discussies en misverstanden te voorkomen. Dit helpt ook om de aansprakelijkheid te beperken. Als er geen specifieke vermelding is bij een legaat aan een erfgenaam, kan dit als vreemd worden beschouwd en kan het lijken alsof dit aspect over het hoofd is gezien.
148
Is plaatsvervulling standaard van toepassing in het testamentenrecht?
Nee, plaatsvervulling is niet standaard van toepassing in het testamentenrecht, tenzij dit uitdrukkelijk wordt bepaald in het testament zelf. Als er geen specifieke bepaling is over plaatsvervulling, zal er geen plaatsvervulling plaatsvinden.
149
Wat is een voorbeeld van het ontbreken van plaatsvervulling in een testament?
Een voorbeeld is wanneer een testator kind A vooroverlijdt en het testament de nalatenschap aan de broers en zussen toekent, niet aan de kinderen van kind A. In dit geval is er geen plaatsvervulling en erven de broers en zussen rechtstreeks.
150
Waarom is het belangrijk om in het testament duidelijk aan te geven of plaatsvervulling van toepassing is?
Het is belangrijk om in het testament aan te geven of plaatsvervulling van toepassing is om mogelijke onduidelijkheden en ongewenste gevolgen te voorkomen. Bij het opstellen van een testament is het essentieel om de vraag te stellen wat er moet gebeuren in geval van vooroverlijden van een erfgenaam, of er plaatsvervulling moet plaatsvinden of dat de erfgenaam moet worden opgevolgd door zijn of haar afstammelingen.
151
Wat is een voorwaarde van overleving gedurende een bepaalde periode in een testament?
Een voorwaarde van overleving gedurende een bepaalde periode houdt in dat een legataris alleen recht heeft op het legaat als hij of zij een bepaalde periode overleeft na het overlijden van de testator. Als de legataris binnen die periode overlijdt, komt het legaat te vervallen en gaat het naar andere erfgenamen of volgens andere bepalingen in het testament.
152
Wat kan het gevolg zijn van een voorwaarde van overleving in een testament?
Het gevolg van een voorwaarde van overleving kan zijn dat er meerdere nalatenschappen ontstaan, zoals in het voorbeeld waarin de testator en de legataris beide om het leven komen in een ongeluk. Dit kan leiden tot het betalen van successierechten op meerdere nalatenschappen en het verdelen van de nalatenschap volgens de bepalingen van het testament.
153
Wat is aanwas in het testamentenrecht?
Aanwas in het testamentenrecht verwijst naar de situatie waarin twee of meer personen samen een goed bezitten, zoals een huis, en er wordt bepaald wat er met het deel van de persoon gebeurt die als eerste overlijdt. In zo'n geval kan worden gekozen dat het deel van de eerst overledene aanwast bij het deel van de langstlevende.
154
Wat is een voorbeeld van aanwas in een testament?
Een voorbeeld is wanneer een testator zijn huis aan Gilbert en Ginette toekent en bepaalt dat bij het vooroverlijden van een van hen, het huis volledig toekomt aan de langstlevende. Dit betekent dat als Gilbert overlijdt, het huis automatisch volledig eigendom wordt van Ginette.
155
Wat is de verdeling bij hoofden in het testamentenrecht?
De verdeling bij hoofden in het testamentenrecht houdt in dat elke persoon die in het testament wordt genoemd, een gelijk deel krijgt. Dit is het principe van gelijke verdeling onder de erfgenamen of legatarissen.
156
Wanneer is er een uitzondering op de verdeling bij hoofden?
Er is een uitzondering op de verdeling bij hoofden wanneer bepaalde legatarissen groepsgewijs worden aangeduid in het testament, terwijl anderen individueel worden genoemd. In dit geval kan er een interpretatieregel van toepassing zijn, waarbij de groepsgewijs genoemde personen een gelijk deel krijgen als ze tot dezelfde generatie behoren. Als ze tot verschillende generaties behoren, kan er een verdeling bij staken plaatsvinden.
157
Hoe kan de bedoeling van de testator worden vastgesteld bij de verdeling bij hoofden of bij staken?
Om de bedoeling van de testator bij de verdeling bij hoofden of bij staken te achterhalen, kan worden gekeken naar specifieke elementen in het testament. Als de bedoeling niet duidelijk is, geldt een algemene interpretatieregel waarbij groepsgewijs genoemde personen een gelijk deel krijgen als ze tot dezelfde generatie behoren, en bij verschillende generaties kan er een verdeling bij staken plaatsvinden. Het is belangrijk om de bewoordingen en context van het testament zorgvuldig te bestuderen om de bedoeling van de testator te begrijpen.
158
Wat is een vervangingsgoed in het testamentenrecht?
Een vervangingsgoed verwijst naar een bepaling in een testament waarbij een legataris een specifiek goed ontvangt, maar als dat goed door de testator wordt vervreemd voordat deze overlijdt, wordt er een ander goed in de plaats daarvan toegekend aan de legataris. Het is een manier om ervoor te zorgen dat het legaat nog steeds kan worden uitgevoerd, zelfs als het oorspronkelijke goed niet meer beschikbaar is in de nalatenschap.
159
Waarom wordt vervreemding van het gelegateerde goed gezien als een vorm van herroeping van het legaat?
Vervreemding van het gelegateerde goed wordt beschouwd als een vorm van herroeping van het legaat omdat het goed waarop het legaat betrekking had, niet langer beschikbaar is in de nalatenschap. Dit betekent dat het legaat niet kan worden uitgevoerd zoals oorspronkelijk bedoeld.
160
: Waarom is het belangrijk om een vervangingsgoed te overwegen in geval van vervreemding van het gelegateerde goed?
Het is belangrijk om een vervangingsgoed te overwegen in geval van vervreemding van het gelegateerde goed, omdat dit ervoor zorgt dat het legaat nog steeds kan worden uitgevoerd en de legataris een vergelijkbaar goed ontvangt als het oorspronkelijk beoogde goed. Dit voorkomt dat het legaat komt te vervallen door het ontbreken van het oorspronkelijke goed in de nalatenschap.
161
: Moet er standaard een vervangingsgoed worden voorzien als het gelegateerde goed niet meer aanwezig is in de nalatenschap?
Er is discussie over of er standaard een vervangingsgoed moet worden voorzien als het gelegateerde goed niet meer aanwezig is in de nalatenschap. Sommige stemmen pleiten voor een standaard vervangingsgoed, terwijl anderen van mening zijn dat dit afhangt van de specifieke omstandigheden en de wil van de testator. Het is belangrijk om zorgvuldig na te denken over het voorzien van een vervangingsgoed en rekening te houden met de concrete situatie en intenties van de testator.
162
Kan een legataris afstand doen van legaten als er geen vervangingsgoed is voorzien?
Ja, een legataris kan afstand doen van legaten als er geen vervangingsgoed is voorzien en het gelegateerde goed niet meer beschikbaar is in de nalatenschap. In dat geval zal de legataris geen aanspraak maken op het legaat en zal het legaat vervallen. Dit kan worden gedaan door middel van een uitdrukkelijke verklaring van afstand door de legataris.
163
Wat is het advies als de wettelijke (niet reservataire) erfgenamen feitelijk (geheel of gedeeltelijk) onterfd zijn?
In dergelijke gevallen is het raadzaam om een algemene legataris aan te stellen. Als de erfgenamen in feite bijna niets erven, zullen ze weinig motivatie hebben om de legaten af te geven.
164
Wat is het advies als er talrijke wettelijke erfgenamen zijn?
Als er veel wettelijke erfgenamen zijn, kan het moeilijk zijn om hen te laten meewerken aan de afgifte van legaten. In dergelijke gevallen is het raadzaam om een algemene legataris aan te stellen om te voorkomen dat de wettelijke erfgenamen moeten meewerken en om mogelijke problemen te vermijden.
165
Wat is de basisregel met betrekking tot herroeping van vorige testamenten?
De basisregel is dat er altijd een uitdrukkelijke herroeping van vorige testamenten en contractuele erfstellingen moet plaatsvinden. Dit betekent dat wanneer iemand een nieuw testament maakt, alle voorgaande testamenten en contractuele erfstellingen worden herroepen.
166
: Hoe kan een testament worden herroepen?
Een testament kan worden herroepen door het maken van een nieuw testament waarin de herroeping expliciet wordt vermeld. Het is ook mogelijk om een speciale akte van herroeping op te stellen om een testament te herroepen.
167
Wat zijn de regels met betrekking tot het legaat van een zaak in onverdeeldheid of een zaak die behoort tot het gemeenschappelijk vermogen?
Artikel 4.102 BW en artikel 2.3.38 BW zijn van toepassing. In geval van onverdeelde eigendom kan het legaat alleen uitwerking krijgen als de zaak aan de begunstigde wordt toebedeeld bij de verdeling. Als de zaak niet aan de begunstigde wordt toebedeeld, heeft het legaat geen uitwerking. Bij een gemeenschappelijk vermogen kan de begunstigde het onroerend goed ontvangen als het in zijn of haar aandeel wordt gelegd bij de vereffening-verdeling. Als dat niet het geval is, ontvangt de begunstigde de tegenwaarde.
168
Waarom is het belangrijk om het voorwerp van bijzondere legaten nauwkeurig te formuleren?
: Het is essentieel om het voorwerp van bijzondere legaten nauwkeurig te formuleren om discussies en problemen bij de uitvoering te voorkomen. Het is geen goed idee om vage termen zoals "inboedel" of "huisraad" te gebruiken, omdat de interpretatie daarvan kan variëren. Het is beter om specifieke omschrijvingen te geven, zoals "alle lichamelijke roerende goederen die zich in de woning bevinden".
169
Kan er voorrang worden gegeven tussen bijzondere legaten?
Ja, het is mogelijk om voorrang te geven tussen bijzondere legaten. Als er bijvoorbeeld een legaat van 300.000 euro is voor de beste vriend Guy en een legaat van 200.000 euro voor de vriend Frank, maar de nalatenschap bevat slechts 250.000 euro, dan worden de legaten pondspondsgewijs verdeeld. Echter, als de testator bepaalt dat er voorrang is tussen de bijzondere legaten, kan bijvoorbeeld het legaat voor Guy als prioriteit worden uitgekeerd, waardoor Frank niets zal ontvangen. Het is echter belangrijk dat deze voorrang uitdrukkelijk wordt vermeld in het testament.
170
Wat gebeurt er als bijzondere legaten niet volledig kunnen worden uitgekeerd?
Bijzondere legaten van een geldsom kunnen problemen veroorzaken als de algemene legataris niet zeker is dat hij de legaten kan uitkeren met het aanwezige actief in de nalatenschap. In sommige gevallen wordt verdedigd dat de algemene legataris het tekort uit zijn eigen vermogen moet aanvullen. Om dit te voorkomen, kan in het testament worden opgenomen dat de algemene legataris alleen gehouden is tot het netto-actief van de nalatenschap, zodat hij nooit meer hoeft uit te keren dan wat er in de nalatenschap aanwezig is.
171
Wat is een erfstelling over de hand?
Een erfstelling over de hand is een clausule in een testament of schenking waarbij iemand een bepaald goed ontvangt, maar dit moet bewaren voor een andere persoon. Na het overlijden van de legataris/begunstigde moet het goed worden doorgegeven aan de aangewezen persoon. Een voorbeeld hiervan is wanneer een ouder een huis legateert aan zijn kind onder de voorwaarde dat het na het overlijden van het kind wordt doorgegeven aan de kleinkinderen.
172
Wat is een fideï-commis de residuo?
Een fideï-commis de residuo is een clausule in een testament waarbij de nalatenschap in eerste instantie toekomt aan een bepaalde erfgenaam, maar na diens overlijden wordt doorgegeven aan een andere erfgenaam of afstammelingen daarvan. Het wordt vaak gebruikt om fiscale redenen, waarbij het erfgenamen in staat stelt om lagere successierechten te betalen. Het kan ook gebruikt worden om burgerrechtelijke motieven te vervullen, zoals het gelijk behandelen van erfgenamen of het toekennen van de nalatenschap aan een specifieke instelling.
173
: Kan er zaakvervanging plaatsvinden bij een fideï-commis de residuo?
Over het algemeen wordt aangenomen dat zaakvervanging mogelijk is bij een fideï-commis de residuo. Dit betekent dat als het oorspronkelijke voorwerp van het legaat (bijvoorbeeld een huis) wordt vervreemd of verkocht, de opbrengst of de vervangende goederen nog steeds onder het fideï-commis de residuo vallen. Dit maakt het mogelijk om de opbrengst van het legaat toe te kennen aan de erfgenamen volgens de bepalingen van het fideï-commis.
174
: Hoe kan een fideï-commis de residuo worden gebruikt in combinatie met vruchtgebruik?
Een voorbeeld is wanneer de ouders het vruchtgebruik van een onroerend goed hebben en de kinderen de blote eigendom. Als de langstlevende ouder overlijdt, krijgen de kinderen de volle eigendom zonder successierechten te betalen. Een fideï-commis de residuo kan worden opgenomen om te bepalen dat hetgeen wat geschonken en eventueel herbelegd is, na het overlijden van een van de kinderen, toekomt aan de overlevende broer en zus. Hierdoor kunnen lagere successierechten worden betaald.
175
Wat gebeurt er met een legaat dat wordt ontvangen door een legataris die gehuwd is onder een stelsel van algehele gemeenschap?
Als de legataris gehuwd is onder een stelsel van algehele gemeenschap, komt het legaat in principe terecht in de gemeenschappelijke vermogenspot. Dit kan ertoe leiden dat de nalatenschap van de ouders of voorouders ook in de gemeenschap terechtkomt, wat zij mogelijk niet wensen. Het is mogelijk om uitdrukkelijk in een testament te bepalen dat hetgeen wat het kind erft niet in de algehele gemeenschap zal vallen.
176
Hoe kan de langstlevende echtgenoot bevoordeeld worden in een testament?
In een testament kan de testator ervoor kiezen om de hele nalatenschap aan de langstlevende echtgenoot toe te kennen. Echter, als er kinderen zijn, hebben zij recht op een voorbehouden erfdeel, wat betekent dat zij een vordering hebben op de waarde van het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot. Om de langstlevende echtgenoot meer te geven dan het vruchtgebruik, kan bijvoorbeeld bepaald worden dat de langstlevende echtgenoot de volle eigendom van de helft van de nalatenschap krijgt, terwijl de kinderen de andere helft in natura ontvangen.
177
Hoe kan de langstlevende echtgenoot benadeeld worden in een testament?
De langstlevende echtgenoot kan onterfd worden als er sprake is van langdurige feitelijke scheiding (minimaal 6 maanden), een afzonderlijk verblijf is gevorderd bij de rechtbank, een vordering tot echtscheiding is ingesteld of dringende maatregelen zijn gevraagd aan de rechtbank. In dit geval kan de langstlevende echtgenoot onterfd worden en wordt alles aan een andere erfgenaam toegewezen. Het is belangrijk dat er geen hereniging plaatsvindt tijdens de periode van 6 maanden. Als er een huwelijkscontract is dat de langstlevende echtgenoot bevoordeelt, kan dit alleen worden herroepen door onderling akkoord of door een echtscheidingsprocedure.
178
Wat is de weerslag van een beding waarbij de successierechten of erfbelasting niet moeten worden gedragen door bepaalde legatarissen of erfgenamen?
Het beding heeft als gevolg dat de legatarissen of erfgenamen die in het beding worden genoemd, niet verplicht zijn om de successierechten of erfbelasting te betalen die voortvloeien uit de nalatenschap. Dit kan fiscaal gezien voordelig zijn voor de betreffende personen. Hoewel de wetgever bepaalde vormen van dergelijke bedingen heeft geblokkeerd in het kader van fiscale successieplanning, kan het nog steeds interessant zijn op burgerrechtelijk vlak.
179
Wat is een testamentaire voogd en waarom is het belangrijk om dit in een testament op te nemen?
Een testamentaire voogd is een persoon die wordt aangewezen om de voogdij over de kinderen op zich te nemen na het overlijden van de ouders. Hoewel dit niet direct betrekking heeft op de nalatenschap zelf, is het van groot belang voor de zorg en opvoeding van de kinderen. In een testament kan worden bepaald wie de testamentaire voogd zal zijn. De keuze van de testamentaire voogd moet worden aanvaard door de vrederechter, tenzij er sprake is van uitzonderlijke omstandigheden. Het is een goed idee om deze regeling op te nemen in een testament, vooral als er minderjarige kinderen zijn.
180
Wat houdt het onttrekken van vruchtgenot aan de ouders in bij een minderjarig kind?
Wanneer een minderjarig kind erft, komen de inkomsten en het genot van de geërfde goederen normaal gesproken toe aan de ouders. Echter, in bepaalde situaties kan een ouder wensen dat de ex-echtgenoot geen toegang heeft tot de nalatenschap die bestemd is voor het kind. Hoewel het ouderlijk gezag niet kan worden uitgeschakeld in een testament, kan worden overwogen om het vruchtgenot aan de ouders te ontnemen, waardoor de inkomsten direct aan het kind toekomen.
181
Wat is een keuzelegaat en wat zijn de voordelen ervan voor de legataris?
Een keuzelegaat is een legaat waarbij de testator de legataris de mogelijkheid geeft om te kiezen tussen bepaalde specifieke goederen of bedragen uit de nalatenschap. De legataris kan dan zelf bepalen wat hij/zij wenst te ontvangen. Een keuzelegaat biedt de legataris de vrijheid om zijn aandeel in de nalatenschap samen te stellen op basis van zijn eigen behoeften en rekening houdend met eventuele successierechten die verschuldigd zijn. Dit geeft de legataris meer flexibiliteit en kan fiscaal gunstig zijn. In het Vlaams Gewest is artikel 68 W.Succ, dat betrekking had op de verwerping van een nalatenschap en de verschuldigde successierechten, afgeschaft en vervangen door artikel 2.7.7.0.3 VCF (Vlaamse Codex Fiscaliteit).
182
Wat hield de wet op de kleine nalatenschappen in en wat is er veranderd?
De wet op de kleine nalatenschappen, die nu is opgenomen in boek 4 BW, gaf erfgenamen het recht van overname bij relatief kleine nalatenschappen met een onroerend goed (bijvoorbeeld OG met een kadastraal inkomen van €1565). Dit recht werd uitgeoefend volgens een bepaalde rangorde, waarbij de langstlevende echtgenoot als eerste het recht had om de nalatenschap over te nemen, gevolgd door andere aangewezen erfgenamen. Echter, met de mogelijkheid om in een testament te bepalen welke goederen aan wie toekomen, is het belang van deze wet aanzienlijk verminderd.
183
Wat was het doel van de Wet continuïteit landbouwbedrijven en hoe heeft de invoering van boek 4 BW dit beïnvloed?
De Wet continuïteit landbouwbedrijven uit 1988 had tot doel de versnippering van landbouwbedrijven te voorkomen. Het gaf voorrang aan bepaalde personen bij de overname van een landbouwbedrijf, zoals de persoon die bij testament was aangewezen en in het bedrijf meewerkte. Met de invoering van boek 4 BW en de mogelijkheid om in een testament te bepalen wie welke goederen ontvangt, is het belang van de rangorde in de Wet continuïteit landbouwbedrijven aanzienlijk verminderd.
184
: Wat is een strafbeding en hoe kan het worden gebruikt in een testament?
Een strafbeding is een bepaling in een testament waarbij de kinderen die zich verzetten tegen de wensen van de erflater in het testament, hun beschikbaar deel van de nalatenschap wordt ontnomen. Dit kan bijvoorbeeld worden toegepast wanneer de erflater wil dat een bepaald onroerend goed aan een specifiek kind toekomt, maar de erflater zelf alleen over de volle eigendom van dat goed beschikt voor de ene helft in vruchtgebruik en voor de andere helft in blote eigendom. Het strafbeding zorgt ervoor dat de andere kinderen hun beschikbaar deel verliezen als ze hun deel van het onroerend goed niet aan de aangewezen erfgenaam overdragen.
185
Kan je bepalingen opnemen in een testament met betrekking tot het stoffelijk overschot en de uitvaartplechtigheid?
Ja, het is mogelijk om bepalingen op te nemen in een testament met betrekking tot het stoffelijk overschot en de uitvaartplechtigheid bij overlijden. Deze bepalingen zijn echter extra-patrimoniale en gaan niet over het vermogen van de erflater. Het is echter volgens de professor geen goed idee om deze zaken in een testament op te nemen, omdat mensen meestal eerst de uitvaart regelen en pas daarna naar de notaris gaan. Een verklaring afleggen bij de gemeente waarin je je wensen met betrekking tot de uitvaartplechtigheid kenbaar maakt, is een betere optie.
186
Wat is een bewindsclausule en wat is de geldigheid ervan?
Een bewindsclausule in een testament houdt in dat het beheer van het geërfde vermogen van een kind wordt uitgeoefend door één of meer door de erflater aangewezen personen. Er zijn twee varianten van een bewindsclausule: 1) waarbij een welbepaalde persoon het beheer en de beschikkingsbevoegdheid over het geërfde vermogen heeft en als deze persoon hier niet mee instemt, gaat het grootst beschikbare gedeelte naar iemand anders, en 2) waarbij het kind kan kiezen tussen het ontvangen van de volledige nalatenschap met een bewindsclausule of het wettelijk toegekende voorbehouden erfdeel. Hoewel bewindsclausules eerder als geldig werden beschouwd, is er een recent arrest van het Hof van Beroep in Antwerpen dat bewindsclausules in strijd acht met het ouderlijk gezag, dat van openbare orde is. Dit arrest heeft geleid tot discussie onder estateplanners en heeft de geldigheid van bewindsclausules in twijfel getrokken.
187
Wat is een maatschap als beheersregeling en hoe verschilt het van een private stichting?
: Een maatschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid die kan worden opgericht voor een bepaalde duur. In het kader van estate planning wordt vaak een maatschap opgericht waarin een belangrijk deel van het roerend vermogen wordt ondergebracht. Vervolgens worden de aandelen van de maatschap geschonken aan het kind, waarbij het bestuur van de maatschap wordt toevertrouwd aan iemand anders dan de moeder. Dit is een regeling die tijdens het leven van de erflater wordt getroffen. Het lijkt op een Amerikaanse trust. In tegenstelling tot een private stichting, is een maatschap niet bedoeld om het vermogen van het kind te beheren.
188
Wat houdt een beding van onvervreemdbaarheid in?
Een beding van onvervreemdbaarheid is een clausule in een testament waarbij het vruchtgenot van de langstlevende ex-echtgenoot wordt ontnomen en het kind wordt verboden om de geërfde goederen te vervreemden tot een bepaalde leeftijd, zoals 25 jaar. Het doel van dit beding is om ervoor te zorgen dat het vermogen van het kind niet roekeloos wordt besteed en dat het kind voldoende volwassenheid heeft bereikt voordat het over het geërfde vermogen kan beschikken.
189
: Is een beding van onvervreemdbaarheid geldig en zijn er voorwaarden waaraan moet worden voldaan?
Over het algemeen wordt aangenomen dat een vervreemdingsverbod geldig is, maar er zijn twee voorwaarden waaraan moet worden voldaan. Ten eerste moet het vervreemdingsverbod in tijd beperkt zijn, bijvoorbeeld tot een bepaalde leeftijd zoals 25 jaar. Ten tweede moet er een belang zijn voor het vervreemdingsverbod, zoals het bevorderen van de maturiteit van het kind voordat het over het geërfde vermogen kan beschikken. Het is echter belangrijk om een redelijke leeftijd te kiezen, omdat een te lange duur kan worden gezien als een poging om het ouderlijk gezag uit te schakelen. In de praktijk worden vaak leeftijden zoals 23, 25 of 28 jaar gekozen. Het kind moet echter in staat zijn om successierechten en kosten voor de regeling van de nalatenschap te betalen, en er kunnen uitzonderingen worden gemaakt voor kosten zoals onderwijs, opvoeding en gezondheidszorg.
190
Kan een legaat worden toegekend aan een rechtspersoon?
Ja, een legaat kan ook worden toegekend aan een rechtspersoon. In tegenstelling tot dieren, die niet als legataris kunnen worden aangeduid, kunnen rechtspersonen wel als legataris optreden. Voorheen was er een machtiging van de minister van justitie nodig voor rechtspersonen om een legaat te aanvaarden, maar deze vereiste is afgeschaft. Bij schenkingen aan rechtspersonen bestaat nog steeds toezicht door de minister van justitie, maar bij legaten is dit niet meer het geval.
191
Zijn er beperkingen met betrekking tot wie als legataris kan worden aangeduid?
Ja, er zijn beperkingen met betrekking tot wie als legataris kan worden aangeduid. Volgens artikel 4.140 BW kunnen voogden, volgens artikel 4.141 BW bewindvoerders, volgens artikel 4.142 BW artsen en zorgverstrekkers, en volgens artikel 4.144 BW tussenpersonen niet als legataris worden aangeduid. Daarnaast zijn er beperkingen opgenomen in de Organieke Wet Notariaat, artikel 8, en artikel 10, lid 5, met betrekking tot het internationaal testament, waarbij getuigen en personen met een specifieke band met de getuigen ook niet als legataris kunnen optreden.
192
Is een legaat ten gunste van een samenwonende partner toegestaan?
In het verleden werd een legaat ten gunste van een ongehuwde feitelijk samenwonende partner als strijdig met de openbare orde beschouwd. Tegenwoordig is er alleen nog een probleem van strijdigheid met de openbare orde als er in het legaat een vergoeding wordt gegeven voor seksuele prestaties. Anders wordt een legaat ten gunste van een samenwonende partner als geldig beschouwd.
193
Moet een testament ook in een ander land worden uitgevoerd? Welke vereisten zijn er?
Als een testament in een ander land moet worden uitgevoerd, moet het aan bepaalde vereisten voldoen. In de meeste landen wordt de regel "locus regis actum" toegepast, wat betekent dat als een testament is opgesteld volgens de vereisten van het land waar het is opgemaakt, het ook in het buitenland zal worden geaccepteerd. Er kunnen echter inhoudelijke problemen ontstaan als het testament moet worden uitgevoerd in een land met een andere juridische traditie, zoals het Engelse common law-systeem. In dat geval wordt geadviseerd om een basistestament in eigen land op te stellen en afzonderlijke testamenten te maken voor de in het buitenland gelegen roerende of onroerende goederen.
194
Kan een testament onherroepbaar worden gemaakt?
Nee, een testament waarin de onherroepbaarheid wordt bedongen is strijdig met de wezenlijke kenmerken van het testament. Het principe van herroepbaarheid is een essentieel onderdeel van het testament en kan niet worden uitgesloten. Een dergelijk beding wordt als nietig of niet-bestaand beschouwd.
195
Kan er in het testament worden verwezen naar mondelinge instructies die geen deel uitmaken van het testament zelf?
Nee, het testament is een plechtig document en alle bepalingen moeten voldoen aan de vormvereisten van het testament. Het is niet mogelijk om te verwijzen naar mondelinge instructies in het testament. Wat wel mogelijk is, is om bijvoorbeeld de inboedel toe te kennen aan een persoon en die persoon mondeling instructies te geven over hoe deze verdeeld moet worden. Echter, deze mondelinge instructies maken geen deel uit van het testament zelf.
196
Wat is een duo-legaat en waarom is het niet meer populair in het Vlaamse Gewest?
Een duo-legaat is een testament waarbij een deel van de nalatenschap wordt gelegateerd aan een stichting of vzw om belastingvoordelen te verkrijgen. Echter, door wijzigingen in de wetgeving is het duo-legaat nu afgeblokt in het Vlaamse Gewest. Het is niet langer mogelijk om belastingvoordelen te verkrijgen door middel van een duo-legaat.
197
Wat is het voordeel van het opstellen van een testament in het voordeel van kleinkinderen?
en testament in het voordeel van kleinkinderen kan voordelig zijn voor de nalatenschap van een ouder met meerdere kleinkinderen. Door de nalatenschap op te splitsen en toe te kennen aan de kleinkinderen, kan men profiteren van lagere schijven/tarieven in de erfbelasting. Hierdoor kan het tarief van 9% worden toegepast op een lager bedrag, in plaats van het tarief van 27% op het volledige bedrag.
198
Wat is een fideï-commis de residuo en in welke situaties kan dit van belang zijn?
Een fideï-commis de residuo is een bepaling in een testament waarbij wordt bepaald dat als de erfgenaam (bijvoorbeeld een broer zonder partner of kinderen) niet anders beschikt, het vermogen dat hij heeft verkregen uit de nalatenschap toekomt aan een andere persoon (bijvoorbeeld een volle geadopteerd kind). Dit kan van belang zijn in situaties waarin iemand geen directe afstammelingen heeft en wil zorgen voor de toekomstige erfopvolging of bescherming van bepaalde familieleden. Het fideï-commis de residuo heeft betrekking op het deel dat de erfgenaam heeft verkregen uit de nalatenschap van specifieke personen en niet op het volledige vermogen. Het is belangrijk om een boedelbeschrijving te maken, het vermogen gescheiden te houden en alle relevante documenten bij te houden om het fideï-commis de residuo correct uit te voeren.
199
Hoe kan een testator het testament uitdrukkelijk herroepen?
Een testator kan het testament uitdrukkelijk herroepen door middel van een nieuw testament op te stellen waarin de vorige testamenten worden herroepen. Het nieuwe testament hoeft niet dezelfde vorm te hebben als het oude testament. Het is belangrijk om nieuwe legatarissen aan te stellen in het nieuwe testament.
200
Wat gebeurt er wanneer het testament wordt herroepen door middel van een notariële akte?
Wanneer het testament wordt herroepen door middel van een notariële akte, komt het testament te vervallen en zal de nalatenschap toekomen aan de wettelijke erfgenamen. Het is niet langer nodig om getuigen te hebben bij de herroeping, en de herroeping kan worden gedaan in een willekeurige notariële akte.
201
Kan de herroeping van het testament op haar beurt worden herroepen?
Ja, de herroeping van het testament kan op haar beurt worden herroepen. Dit kan worden gedaan door middel van een notariële akte waarin de eerdere herroeping wordt herroepen. Hierdoor kan het vorige testament weer van kracht worden.
202
Wat gebeurt er met de herroeping van het testament als andere bepalingen in het testament niet uitvoerbaar zijn?
In principe blijft de herroeping van het testament van kracht, zelfs als andere bepalingen in het testament geen uitwerking kunnen krijgen. Dit is de basisregel volgens artikel 4.216 BW. Echter, in gevallen waarin de herroeping onverbrekelijk verbonden is met andere bepalingen die niet uitvoerbaar zijn, kan de herroeping geen uitwerking krijgen. De herroeping blijft dus geldig tenzij het onverbrekelijk verbonden is met andere onuitvoerbare bepalingen in het testament.
203
Wanneer kan er sprake zijn van stilzwijgende herroeping van het testament?
Er kan sprake zijn van stilzwijgende herroeping van het testament wanneer een later testament geheel of gedeeltelijk onverenigbaar of strijdig is met een vroegere beschikking. Dit geldt ook voor een latere contractuele erfstelling. Er wordt onderscheid gemaakt tussen materiële onverenigbaarheid, waarbij gelijktijdige materiële uitvoering niet mogelijk is, en intentionele onverenigbaarheid, waarbij de uitvoering niet overeenstemt met de wil van de erflater.
204
Wat gebeurt er bij materiële onverenigbaarheid van testamenten?
Bij materiële onverenigbaarheid van testamenten, waarbij geen gelijktijdige materiële uitvoering mogelijk is, worden beide testamenten normaal gesproken samen uitgevoerd, tenzij er sprake is van een stilzwijgende herroeping. In dat geval wordt het testament dat later is opgesteld en een materiële onverenigbaarheid heeft met het eerdere testament, niet uitgevoerd.
205
Wat gebeurt er bij intentionele onverenigbaarheid van testamenten?
Bij intentionele onverenigbaarheid van testamenten, waarbij de uitvoering niet overeenstemt met de wil van de erflater, is het uitgangspunt dat beide testamenten samen worden uitgevoerd. Er wordt echter een beperkende interpretatie toegepast op de impliciete herroeping. Rechtspraak over dit onderwerp is niet eenduidig en kan in verschillende richtingen gaan.
206
: Wat is de rechtspraak over stilzwijgende herroeping van testamenten?
De rechtspraak over stilzwijgende herroeping van testamenten is niet eenduidig. Er zijn verschillende uitspraken die twee richtingen uitgaan. In sommige gevallen oordeelt de rechtbank dat testamenten samen moeten worden uitgevoerd, terwijl in andere gevallen testamenten gedeeltelijk kunnen worden herroepen vanwege onaanvaardbare disproportionaliteit tussen de legaten. De beoordeling hangt af van de specifieke omstandigheden en de interpretatie van intentionele en materiële onverenigbaarheid.
207
Wat houdt herroeping door vervreemding van de vermaakte zaak in?
Herroeping door vervreemding van de vermaakte zaak betekent dat wanneer een specifiek goed in een bijzonder legaat wordt genoemd, en dit goed vervolgens wordt verkocht of op een andere manier uit het vermogen van de erflater wordt verwijderd, het legaat als herroepen wordt beschouwd.
208
Wat is het belang van de wil/bedoeling van de testator bij herroeping door vervreemding?
Het resultaat van herroeping door vervreemding hangt grotendeels af van de wil of bedoeling van de testator. Als de vervreemding niet intentioneel was, zoals in het geval van onteigening, wordt het legaat niet herroepen. Als het goed onderhevig is aan wettelijke terugkeer en naar iemand anders gaat, wordt het legaat wel herroepen.
209
Wat gebeurt er als het goed na vervreemding terugkeert naar de testator?
Als de onteigening later ongedaan wordt gemaakt of als de verkoop door de testator nietig wordt verklaard en het goed terugkeert naar de testator, herleeft het legaat. Het legaat kan echter niet worden uitgevoerd als het goed zelf niet terugkeert.
210
Wat houdt herroeping door vernietiging van het testament in?
Als een erflater zijn eigenhandig testament verscheurt, wordt dit beschouwd als een herroeping van het testament. Dit geldt echter niet voor internationale en nationale notariële testamenten.
211
Hoe kan vernietiging van het testament worden voorkomen?
Om vernietiging van het testament te voorkomen, kan de notaris ervoor zorgen dat het originele testament niet wordt verwijderd en een kopie voorlezen in plaats daarvan. Dit is vooral relevant bij notariële testamenten waarin vernietiging door de testator zeer zeldzaam is.
212
Wat is de traditionele opvatting met betrekking tot de interpretatie van testamenten?
Volgens de traditionele opvatting mag een duidelijk testament niet worden geïnterpreteerd en moet de bedoeling van de testator altijd een basis vinden in de tekst van het testament zelf. Extrinsieke elementen mogen alleen worden gebruikt als het testament onduidelijk, dubbelzinnig of tegenstrijdig is.
213
Wat is het belang van een geschreven basis en extrinsieke elementen bij de interpretatie van testamenten?
Er moet een geschreven basis zijn voor de bedoeling van de testator, wat betekent dat mondelinge laatste wilsuitingen niet als testament kunnen gelden. Extrinsieke elementen kunnen worden gebruikt om de bedoeling van de testator te achterhalen, zelfs als ze strijdig lijken te zijn met de bewoordingen van het testament, zolang ze verzoenbaar zijn met de zin en de draagwijdte van de akte.
214
Wat waren de voorwaarden voor herroeping van vorige testamenten in het geval van Cass. 9 maart 1989?
In het geval van Cass. 9 maart 1989 werd een testament opgesteld waarin alle vorige testamenten werden herroepen. De rechtbank kon echter bepalen dat een brief die als eigenhandig testament kon gelden, niet werd herroepen omdat het in de ogen van de testator geen testament was. Dit toont aan dat de bedoeling van de testator kan worden nagegaan en dat extrinsieke elementen kunnen worden gebruikt om te bepalen welke testamenten worden herroepen.
215
Wat is de rol van de bedoeling van partijen bij de interpretatie van verbintenissen?
Volgens artikel 1156 van het oude Burgerlijk Wetboek (artikel 5.64, lid 1 BW) moet de bedoeling van partijen worden nagegaan bij de interpretatie van verbintenissen, inclusief de bedoeling van de testator bij het interpreteren van een testament. Soms moeten extrinsieke elementen worden gebruikt als de woorden van het testament niet duidelijk genoeg zijn.
216
Wat betekent het principe van interpretatie in de zin waarin het een gevolg kan hebben?
Artikel 1157 van het oude Burgerlijk Wetboek (artikel 5.65, 1° BW) stelt dat een verbintenis eerder moet worden geïnterpreteerd in de zin waarin het een gevolg kan hebben, in plaats van in de zin waarin het geen gevolg zal hebben. Dit betekent dat de interpretatie moet leiden tot een uitvoering van het testament, tenzij duidelijk blijkt dat de testator dit niet heeft bedoeld.
217
Wat houdt het principe in dat een beding ten nadele van de legataris moet worden uitgelegd?
Artikel 1162 van het oude Burgerlijk Wetboek (artikel 5.66, 3° BW) stelt dat in geval van twijfel een beding uitgelegd moet worden ten nadele van de begunstigde ervan, wat betekent dat het beding ten nadele van de legataris moet worden uitgelegd. Dit principe is gebaseerd op de algemene regel dat de wettelijke erfopvolging de regel is en de testamentaire erfopvolging de uitzondering.
218
Wat zijn enkele specifieke interpretatieregels met betrekking tot legaten?
Artikel 4.204, § 1 BW: Als een legaat wordt vermaakt met het "noodzakelijk toebehoren", worden bijbehorende zaken zoals wisselstukken automatisch aan het legaat toegevoegd.
Artikel 4.204, § 3 BW: Bij een onroerend goed worden "vergrotingen" van het goed, zelfs aangrenzend, niet automatisch toegevoegd aan het legaat. Een apart legaat moet worden opgesteld om deze aanvullende eigendommen op te nemen. Verfraaiingen of toevoegingen aan hetzelfde erf vallen echter wel automatisch onder het legaat.
219
In welke gevallen kan een testament nietig worden verklaard?
Een testament kan volledig nietig zijn als de wettelijk voorgeschreven vormvereisten niet worden nageleefd. Een bepaald legaat kan nietig zijn als bijvoorbeeld de testator niet gezond van geest was bij het opstellen ervan. Het testament zelf kan echter geldig blijven, behalve de nietige bepaling.
220
Wat zijn de gevolgen van de nietigheid van een testament?
Zolang de testator nog leeft, kan een erfgenaam niet verzaken aan de nietigheid van het testament. Na het overlijden van de testator kan verzaking aan de nietigheid plaatsvinden, waardoor het testament bevestigd wordt en uitwerking kan krijgen.
221
In welke gevallen kan een testamentair legaat gerechtelijk worden herroepen?
Een gerechtelijke herroeping van een testamentair legaat kan worden gevraagd na het overlijden van de testator. Dit kan gebeuren vanwege niet-vervulling van de lasten die aan het legaat verbonden zijn of vanwege ondankbaarheid, zoals een aanslag op het leven van de testator, mishandelingen, misdrijven, grove beledigingen tegenover de testator, of grove belediging van de nagedachtenis van de testator.
222
Wat zijn enkele redenen voor het verval van een legaat?
Antwoord:
Vooroverlijden van de legataris vóór de erflater.
Tenietgaan van de gelegateerde zaak (bv. als het specifieke object dat is gelegateerd niet meer bestaat).
Verwerping van het legaat door de legataris.
Verdwijning van de oorzaak die heeft geleid tot het maken van het testament (hoewel dit controversieel is en er tegenstrijdige rechterlijke uitspraken zijn over de toepassing van deze reden voor verval).
223
Wat zijn enkele redenen voor het verval van een legaat?
Antwoord:
Vooroverlijden van de legataris vóór de erflater.
Tenietgaan van de gelegateerde zaak (bv. als het specifieke object dat is gelegateerd niet meer bestaat).
Verwerping van het legaat door de legataris.
Verdwijning van de oorzaak die heeft geleid tot het maken van het testament (hoewel dit controversieel is en er tegenstrijdige rechterlijke uitspraken zijn over de toepassing van deze reden voor verval).
