Hipotalamo-hipofizer Aks Flashcards

(48 cards)

1
Q

Endokrin sistem merkezleri?

A
  1. Hipotalamus (tersiyer-santral)
  2. Hipofiz (sekonder-santral)
  3. End organ (primer-periferik)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hipotalamik inhibisyon altında olan hipofizer hormon?

A

Prolaktin. Hipofiz sapı kesisi veya hipotalamik lezyon varlığında artar !
Dopamin etkisi ile inhibisyon olur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ön hipofizde hormon sentezleyen hücreler arasında en çok bulunan?

A

Somatotrop hücreler. Hipofiz sapı veya hipotalamik lezyon varlığında ilk ve en çok etkilenen hormon GH.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Glisemi ile doğru orantılı hormonlar? (Antiinsülinik)

A

-GH
-Kortizol
-Adrenalin
-Glukagon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ACTH yüksekliği ce hiperpigmentasyon yapan hastalıklar?

A

-Cushing hastalığı
-Ektopik Cushing sdr
-Nelson sdr
-Addison sdr
—MSH, ACTH sentezlenirken beraberinde sentezlenir, benzer yapıları vardır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Sekonder ve primer adrenal yetmezlik kıyaslaması?

A

Sekonder: Sorun hipofizde, ACTH düşük, kortizol düşük fakat RAAS sağlam olduğundan Aldosteron ve Renin normal!

Primer: Sorun adrenal bezde, RAAS çalışmaz, Aldosteron düşük, Kortizol düşük, ACTH normal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hipofizer adenom basısına bağlı gelişen görme defekti?

A

Bitemporal hemianopsi (optik kiasma basısı)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kraniofarenjioma vaka sorusu ipuçları?

A

Çocuk/genç
Hipotalamus/hipofiz yetmezliği bulguları (Boy kısalığı)
Bası bulguları (nörolojik)
Suprasellar kistik kalsifik kitle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kallman Sdr.?

A

Bulbus olfactorius agenezisi (anosmi) + Hipogonadotropik hipogonadism (cinsel fonksiyon bozukluğu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hipotalamusu en çok etkileyen tümörler?

A

-Hipofizer tümörler en çok
-En sık primer tümör ise kraniofarenjioma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hipofiz yetmezliği en sık nedenleri?

A

Hipofiz adenomu
İlaç: imünoterapi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hipofiz hasarında hormonların etkilenme sırası ve yetişkinlerde en erken bulgu veren?

A

GH > FSH-LH > TSH > ACTH
(Büyüdüm, Gonadlandım, Tiroidle, Kanatlandım)
En erken bulgular yetişkinlerde FSH-LH eksikliğinden kaynaklanır, GH eksikliği farkedilmez.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Panhipopitüitarism farkı?

A

Hipotalamik ise: Hiperprolaktinemi + diğerlerinin düşüklüğü + ısı, susama, iştah kaybı

Hipofizer ise: PRL dahil tüm ön hipofizer hormonlar düşük.

Ayırıcı: PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Postpartum kadında hipofiz yetmezliği?

A

PRL yüksek, adenom kitle, baş ağrısı, görme kaybı —> Lenfositik infiltrasyon

PRL düşük, nekroz, laktaston ve menstruasyon kaybı —> Sheehan Sdr.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Sheehan Sdr.?

A

Hipoprolaktinemi: Laktaston yok
Düşük FSH&LH: Amenore
Doğumda aşırı kanayan kadın
=Hipofiz nekrozu (Gebeler hipoksemiye daha duyarlı)
—> Tedavi: Steroid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Lenfositik hipofizit?

A

Hiperprolaktinemi
Hipofizde adenomu andıran kitle
Baş ağrısı, görme kaybı
Sedimentasyon hızında artış
Etkilenme sırası: ACTH, TSH, FSH&LH, GH (Ters)
—> Tedavi: Steroid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hipofizer apopleksi?

A

Genellikle Adenom öyküsü + Ani başlayan şiddetli baş ağrısı, kusma, nörolojik bulgular (görme kaybı, bilinç kaybı)

Eğer Nöro bulgu + > Cerrahi
Nöro bulgu - > Steroid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hipofiz yetmezliği laboratuvar bulguları?

A

Anemi (ACTH, TSH düşük)
Hiponatremi (ACTH, TSH düşük)
Hipoglisemi (ACTH, GH düşük)

Potasyum? Normal çünkü RAAS sağlam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

İnsülin tolerans testi?

A

Hem GH hem ACTH eksikliğinin gösterilmesinde kullanılır. İnsülin verildiğinde glükozun düşmesi ile ACTH ve GH artmalı.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hipofiz yetmezliğinde ilk tercih tedavi?

A

Glukokortikoid

21
Q

Hipofizde en sık görülen adenom?

A

Nonfonksiyonel adenom
Sekretuvar olanlardan en sık: Prolaktinom

22
Q

Hipofiz adenomlarında klinik tablo?

A

Üretimine bağlı hormon fazlalığı
Basısına bağlı:
-Hipofiz yetmezliği
-Baş ağrısı
-Bitemporal hemianopsi (optik kiazma)
Kranial sinir hasarları (3,4,5,6)

23
Q

Hipofiz adenomlarında öncelikli tedavi?

A

Prolaktinom: Medikal
Diğerleri: Transsfenoidal cerrahi

24
Q

Carney kompleksi ipuçları?

A

Hipofiz adenomu + Pigmente adrenal hiperplazi (Cushing Sdr) + Atriyel Miksoma

PRKAR1A gen mutasyonu

25
McCune Albright Sdr.?
—Cafe au lait —Poliostotik fibröz displazi —Otonom endokrin hiperfonksiyon: Puberte prekoks, akromegali, cushing, hipertiroidi, hiperparatiroidi
26
Prolaktinom klinik bulgular?
GnRH salınımını inhibe eder: —Kadınlarda: Galaktore, amenore, infertilite —Erkeklerde: Libido azalması, impotans, az galaktore —İki cinste osteoporoz Erkeklerde, kadınlara göre daha silik bir hipogonadism tablosu olduğundan daha geç prezentasyon olur, bası ağrıları ve bozukluklarıyla gelirler.
27
Prolaktin yüksekliğinde ayırıcı tanı?
Gebelik İlaçlar (Dopamin antagonisti—antipsikotikler) Tiroid fonksiyonları (TRH, PRL yi uyarır) Böbrek & karaciğer fonksiyonları
28
Makroprolaktinemi?
Asemptomatik Sadece PRL yüksek Diğer testler normal (PRL arttıran neden yok) Hipofizde adenom yok —> PEG ile çöktürme işlemi
29
Prolaktinom tedavisi?
İlk tercih: Kabergolin (Dopamin agonisti) Direnç veya bası varlığında: Cerrahi
30
GnRH salgısı ise akromegaliye neden olabilen nöroendokrin tümörler?
Bronşiyal veya abdominal karsinoid Küçük hücreli akciğer karsinomu Medüler tiroid karsinomu Pankreatik islet cell tümör
31
GH salgılayan adenom klinik tablosu?
Yetişkinlerde akromegali, çocuklarda ise gigantizm. Akral büyüme: El, ayak, çene, burun, alın, dudaklar büyür. Maloklüzyon: Diş aralıklarında genişleme Artrit, karpal tünel sdr Ciltte kalınlaşma ve yağlanma (kötü kokulu) Yumuşak dokularda büyüme: Dil, tükrğk bezleri, kalp, karaciğer, dalak Uyku apne sdr Hiperprolaktinemi bulguları HTA, Sekonder DM, Hipertrofik kardiyomiyopati Kemik değişiklikleri, hipertansiyon ve santral uyku apne sdr genellikle geri dönüşümsüz.
32
GH salgılayan adenomun büyümesine yol açabilen GH reseptör antagonisti?
Pegvisomant, ayrıca toksik hepatit te yapar
33
Somatostatin analogları yan etkileri?
Pankreas (-): Karın ağrısı, diyare, yağ malabs, bulantı, Glukoz toleransında bozulma Kalp (-): Asemptomatik bradikardi Safra K (-): Colesistolitiazis Tiroid (-): Hipotiroidi
34
TSHoma?
—Hipertiroidizm varken TSH normal veya yüksek. Difüz guatr bulunur. —T3,T4,TSH yüksek + hipofiz MRda adenom —Ayırıcı tanı: Refetoff Sdr (Tiroid hormon rezistansı), negatif feedback algılanmıyor (hipofizer rezistans), doluda tiroid algılanmıyor (periferik rezistans); Tipine göre hiper veya hipotiroidi olabilir. —Ayırıcı tanıda TRH stimülasyon testi yapılır, TSH yanıtı olursa Refetoff. Tedavi: Cerrahi, okreotid
35
Cushing Sdr alt tipleri?
—Kortikosteroidler artmış -> Cushing sdr —Hipofiz adenomundan ACTH salgısı -> Cushing hastalığı (Hastalık-Hipofiz) —Ektopik ACTH salınımı: KHAK en sık —İyatrojenik: Aşırı steroid alımına bağlı (ACTH düşük) —Sürrenalde kortizol üreten hiperplazi (ACTH düşük)
36
Cushing sdr en sık nedeni?
İyatrojenik Endojenlerden: Hipofizer
37
Cushing Sdr kliniği?
Santral obezite Ay dede yüz Supraklaviküler yağ artışı (Bufalo hörgücü) Osteoporoz Kas güçsüzlüğü HipoK, Alkaloz, HTA, HiperGl, Hiperkalsiüri (HiperCa olmaz) En ağırı Ektopik Cushing Sdr!
38
Cushing Sdr. tarama testleri?
—Düşük doz deksametazon süpreston testi: Cushing sdr.da kortizol baskılanmaz. —24h lik idrarda servest kortizol —Gece yarısı serum kortizol —Gece yarısı tükrük kortizol En az iki pozitif tanıyı koydurur Ayırıcı tanı: Plazma ACTH düzeyi: bağımlı/bağımsız ayrımı
39
Cushing sdr hemogram bulguları?
NET: Nötrofil Eritrosit Trombosit artar BEL: Bazofil Eozinofil Lemfosit azalır
40
Cushing hastalığı tedavisi?
1-Cerrahi ilk tercih 2-Glukokortikoid reseptör antagonisti (Mifepriston) Steroid sentez inhibitörü Hipofizer RT 3-Adrenalektomi
41
Nelson Sdr.?
Cushing hastalığında bilateral sürrenalektomi yapılan hastalarda adenomun büyümesi ve ACTH salgısının artması. Ciddi hiperpigmentasyon görülür. Profilaktik RT ile engellenebilir.
42
Diabet İnsipid vaka ipuçları?
**Poliüri (>40ml/kg) ve polidipsi Hipotonik idrar (<300 mOsm)** Enurezis, noktüri (ADH yetmezliği, en sık idiyopatik)
43
Diabet insipid etiyoloji?
(Santral) SSS patolojileri: ADH yok Nefrojenik: ADH reseptör düzeyinde direnç. Serum ADH yüksek. (V2R/AQP2 defektleri)
44
Nefrojenik Dİ nedenleri?
İlaçlar: Demoklosiklin, Metoksifluran, Lityum Elektrolit: HipoK, HiperCa Romatolojik: Sjögren
45
Lityum endokrinolojik yan etkileri?
Nefrojenik Dİ Hipotiroidi Hiperparatiroidi (Hiperkalsemi)
46
Dİ ayırıcı tanısı?
—ADH düzeyi: Yüksek ise: Nefrojenik Düşük ise: Hipofiz MR —Hipofiz MR: Parlak nokta var ise: Psikojenik polidipsi Parlak nokta yok ise: Santral Dİ —Su kısıtlama testi: Cevap var ise Paikojenik polidipsi —Vazopresin testi: Cevap var ise: Santral Cevap yok ise: Nefrojenik
47
Dİ tedavisi?
Santral Dİ: Desmopresin Nefrojenik: Tuz kısıtlama, Tiazid diüretik
48
Akromegali tanısı?
İlk yapılacak: Serum IGF-1 düzeyinin ölçümü En değerli: OGTT GH yanıtı