İlk Türk İslam Devletleri Flashcards
(190 cards)
1
Q
Talas Savaşının diğer adı
A
Atlık Savaşı
2
Q
Sermerkant’ın şehrinin ünvanı
A
Şehirlerin Şahı
3
Q
Buhara şehrinin ünvanı
A
İslam’ın Roması
4
Q
Kaşgar şehrinin ünvanı
A
Kaşi (Işıldayan inci)
5
Q
Mevali Politikası
A
Emevilerin Arap olmayan Müslümanları ikinci sınıf vatandaş olarak görme politikası
6
Q
Karahanlıların merkezi
A
Balasagun
7
Q
Karahanlıların kurucusu
A
Bilge Kül Kadir Han
8
Q
Karahanlıları oluşturan Türk boyları
A
Karluk, Yağma, Çiğil, Tuhsi
9
Q
Satuk Buğra Han’ın İslamiyet’e geçildikten sonraki ismi
A
Abdülkerim
10
Q
Satuk Buğra Han’ın İslamiyet’a geçildikten sonra aldığı ünvanlar
A
El-Mücahit ve El-Gazi
11
Q
İlk Türk İslam Medresesi
A
Semerkant Medresesi
12
Q
Karahanlılar’da ilk Türk-İslam Medresesinin yapıldığı dönemin hükümdarı
A
Tabgaç Buğra Han
13
Q
Dünya tarihinde ilk bursu öğrencilik sistemini başlatan devlet
A
Karahanlılar Devleti
14
Q
Gulam sistemi nedir?
A
Gulam sistemi, savaşlarda düşman ülkelerden satın alınan veya esir olarak alınan çocukların devlet kademesinde veya ordu bünyesinde görevlendirilme sürecini içeren bir sistemdir.
15
Q
Gulam sistemini ilk kez uygulayan devlet
A
Karahanlılar
16
Q
Ribat adı verilen kervansarayların özellikleri nelerdir?
A
1) Genel güvenliği sağlamaları
2) Yol güvenliğini sağlamaları
3) Gaziler için sığınma mekanı olmaları
4) Dini yayma merkezi olmaları
17
Q
İslamiyeti devletin resmi dini olarak kabul eden ilk Türk-İslam Devleti
A
Karahanlılar
18
Q
Gazneliler’in diğer adı
A
Yeminiler
19
Q
Gazneliler’in kurucusu
A
Alp Tigin
20
Q
Gazneliler’in en önemli hükümdarı
A
Gazneli Mahmut
21
Q
Gazneli Mahmut’un Abbasileri Şii Büveyhoğulları baskısından kurtarması üzerine aldığı ünvanlar
A
“Zamanın Yeganesi” ve “Alemin Aslanı ve Sultanı”
22
Q
Dünya tarihinde “Sultan” ünvanını ilk kez kullanan hükümdar
A
Gazneli Mahmut
23
Q
Gazneli Mahmut’un Hindistan’a 17 sefer düzenlemesinin temel sebepleri
A
1) Hindistanı ele geçirip İslamın yayılışında lider güç haline gelmek
2) Hindistan’ın yer altı ve yer üstü kaynaklarını kullanmak
3) Hindistan’da bulunan zararlı mezheplere son vererek İslam’ın yayılışını daha sağlıklı hale getirmek
24
Q
Gazneli Mahmut’un “Put Kırıcı” ünvanını aldığı seferin adı?
A
Sumnat Seferi
25
Gazneli Mahmut'un "sarayımın yegane hazinesi" ünvanını verdiği kişi
Biruni
26
Gaznelilerin Selçuklular ile yaptıkları ve yıkılış sürecine girmelerine sebep olan savaşlar
- 1035 Nesa Savaşı
- 1038 Serahs Savaşı
- 1040 Dandanakan Savaşı
27
Gaznelilerin yıkılış sürecine girmelerinde çok büyük bir rol oynayan ve iki farklı Türk devleti arasında yapılmasından ötürü de öneme sahip savaş hangisidir?
1040 Dandanakan Savaşı
28
Gaznelilerin yıkılmasının temel sebepleri
1) Geniş bir coğrafyaya hakimiyet kurmaları
2) Milleti bünyesinde farklı etnik gruplardan insanlar olması
3) Ordu bünyesinde de farklı milletlerce askerler bulunması ve sık sık ayaklanmalar yaşanması
29
Büyük Selçuklu Devleti nerede kurulmuştur?
İran
30
Büyük Selçuklu Devleti hangi savaşın sonucunda kurulmuştur?
1040 Dandanakan Savaşı
31
Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu kimdir?
Tuğrul Bey
32
Tuğrul Bey'in kardeşi Çağrı Bey'in yurt edinme amaçlı Anadolu'ya düzenlediği seferlerin birinde nerede Bizans tarafından pusuya düşürülüp ağır bir yenilgiye uğratılmıştır?
Büyük Zap Suyu
33
Büyük Selçuklular ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan ilk büyük ve önemli mücadele nedir?
1048 Pasinler Savaşı
34
1048 Pasinler Savaşının sonucunda yaşanan bazı gelişmeler nelerdir?
1) Gürcü kralı Liparit esir alınmıştır.
2) Bizans İmparatorluğu Büyük Selçuklu tehlikesini ciddiye almaya başlamıştır.
35
1555 Bağdat Seferi sonucunda yaşanan bazı gelişmeler nelerdir?
1) Tuğrul bey Şii Büveyhoğulları'na son vermiştir.
2) Halife Tuğrul Bey'e Doğu'nun ve Batı'nın Sultanı Ünvanını vermiştir.
3) Bu dönemden itibaren Büyük Selçuklu Hükümdarları "Sultan-ı İslam" ünvanını kullanmaya başlamıştır.
4) İslam'ın koruyuculuğu Büyük Selçuklular'a geçmiştir.
36
1064 Ani'nin fethi sonucunda yaşanan bazı gelişmeler nelerdir?
1) Hristiyanlarca oldukça kutsal kabul edilen bir bölge Sultan Alparslan tarafından fethedilmiştir.
2) Halife Sultan Alparslan'a "Fetihlerin Babası", "Ebul Feth" ünvanını vermiştir.
37
1071 Malazgirt Savaşının sonuçları nelerdir?
1) Anadolu'nun kapıları Türklere açılmıştır.
2) Anadolu'da ilk Türk-İslam devletleri (beylikleri) ortaya çıkmıştır.
3) Bizans İmparatoru Romen Diyojen esir alınmıştır.
4) Büyük Selçuklular'ı tek başına yenemeyeceğini anlayan Bizans komşu Avrupa devletlerinden yardım istemiş ve haçlı seferlerinin başlamasına sebep olmuştur.
5) Halife Malazgirt Savaşı'nın kazanılmasıyla Sultan Alparslan'a "İslam Ülkelerinin Sultanı" ünvanını vermiştir.
38
1071 Malazgirt Savaşının Büyük Selçuklular tarafından kazanılmasın en büyük rol oynayan etken nedir?
Halihazırda Bizans İmparatorluğu bünyesinde ücretli askerlik yapan Uzlar ve Peçeneklerin taraf değiştirerek Büyük Selçuklular tarafında geçmesidir.
39
Tarihte Malazgirt Savaşı'na .......... (1), Miryakefalon Savaşı'na .......... (2) ve Büyük Taarruza .......... (3) isimleri verilmiştir.
1) Yurtaçan
2) Yurttutan
3) Yurtkurtaran
40
Büyük Selçuklu Devleti en parlak zamanını hangi hükümdar zamanında yaşamıştır?
Sultan Melikşah döneminde yaşamıştır.
Bu dönemde Gürcistan, Kudüs, Suriye, Yemen ve Aden fethedilmiştir.
41
Büyük Selçuklu Devletinin Yıkılma Sebepleri Nelerdir?
1) Hasan Sabbah'ın düzenlemiş olduğu devlet içi suikastler
2) Abbasilerin Büyük Selçuklular aleyhinde yürütmüş oldukları gizli faaliyetler.
3) Oğuzların devlete küsmesi ve isyanlar başlatması.
4) Meliklerin taht kavgaları.
5) Melikler ve Atabeylerin bağımsızlık çalışmaları.
6) 1141'de Karahitaylar ile yapılan Katvan Savaşı'nın kaybedilmesi. (Yıkılışta en büyük role sahip olan etkendir.)
7) Sultan Sencer'in ölümü.
42
Mısır'da kurulan İlk Türk İslam Devleti hangisidir?
Tolunoğulları Devleti.
43
Tolunoğulları Devleti'nin kurucusu kimdir?
Tolunoğulları Devleti'nin kurucusu Tolunoğlu Ahmet'tir.
44
Tolunoğulları Devleti en parlak dönemini hangi hükümdar döneminde yaşamıştır?
Tolunoğlu Ahmet'in yerine gelen Hümareveyh zamanında yaşamıştır.
45
Tolunoğulları Devleti Abbasilerin zayıflaması sonucu kurulduğu için hangi isimle anılan bir devlettir?
Tevaif-ü Mülük Devleti
46
Tolunoğulları .......... (1) adını verdikleri hastaneler inşa etmiş ve halka ücretsiz ilaç dağıtmışlardır.
1) Maristan
47
Tolunoğulları Devleti'ne kimler son vermiştir?
Abbasiler
48
Mısır'da kurulan ikinci Türk-İslam Devleti hangisidir?
Akşitler (İhşidler)
49
Akşitler (İhşidler) in kurucusu kindir?
Akşitler (İhşidler) in kurucusu Muhammed bin Togaç'tır.
50
Hicaz bölgesine hakim olunan ilk Türk Devleti hangisidir?
Akşitler (İhşidler)
51
Akşitler (İhşidler) Devleti, Abbasilerin zayıflaması sonucu kurulduğu için hangi isimle anılan bir devlettir?
Tevaif-ü Mülük Devleti
52
Akşitler (İhşidler) de Hicaz bölgesinde hakimiyet kurulduğu için Muhammed Bin Togaç'a halife tarafından verilen ünvan nedir?
"Nur yüzlü, güneş gibi parlayan" anlamına gelen "Akşit" dir.
53
Eyyubiler'in kurucus kimdir?
Eyyubiler'in kurucusu Selahattin Eyyubi'dir.
54
Eyyubiler hangi savaş sonucunda Haçlılardan Kudüs'ü geri almışlardır=
1187 Hıttin Savaşı sonucunda Kudüs Haçlılardan geri alınmıştır ve 3. haçlı seferleri başlamıştır.
55
Avrupalı Şövalyeler arma sistemlerini geliştirirken hangi Türk-İslam Devleti'ni örnek almışlardır?
Eyyubiler.
56
1187 Hıttin Savaşı sonucunda Kudüs geri alındığından dolayı Selahattin Eyyubi'ye verilen ve "Mekke ve Medine'nin Hizmetkarı" anlamına gelen ünvan nedir?
"Hadimül-Haremeyn"
57
Memluk'un kelime anlamı nedir?
Köle, kölemen anlamlarına gelmektedir.
58
Memlüklerin bilinen ilk hükümdarı kimdir?
Memlüklerin bilinen ilk hükümdarı Aybek olarak bilinmektedir.
59
Memlükler'in diğer Türk Devletlerinden farklılık gösteren yanı nedir?
Memlüklerin diğer Türk Devletlerinden farklılık gösteren yanı yetkin ve güçlü komutanların tahta geçebilme imkânı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yani Memlükler'de ülke hanedanın ortak malıdır anlayışı yoktur.
60
Memlükler 1260 Ayn Calud ve 1277 Elbistan savaşlarıyla Dünya tarihinde ilk kez hangi imparatorluğu mağlup etmiştir?
Cengiz İmparatorluğu'nu mağlup etmişlerdir.
61
Memlükler hangi savaşlar sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'na yenilerek yıklımışlardır?
1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye savaşları sonucunda Osmanlı'ya yenilerek yıkılmışlardır.
62
Anadolu'da kurulan ilk Türk-İslam Devletleri (Beylikleri) nelerdir?
1) Danişmentliler
2) Saltuklar
3) Mengücekler
4) Artuklar
5) Çaka Devleti
63
Danişmentliler'in genel özellikleri nelerdir?
- Danışment Ahmet Gazi tarafından Sivas-Tokat-Malatya civarında kurulmuştur.
- Günümüze bırakmış oldukları eserler:
1) Kayseri Ulu Camii
2) Yağıbasan Medresesi'dir.
Yağıbasan medresesi özellikle Anadolu'da kurulan ilk Türk-İslam medresesi olması açısında çok büyük bir öneme sahiptir.
64
Saltuklar'ın genel özellikleri nelerdir?
- Erzurum ve çevresinde kurulmuştur.
- Günümüze bırakmış oldukları eserler
1) Kale Camii
2) Üç Kümbetler
3) Tepsi Minare
4) Mama Hatun Türbesi
5) Micingerd Kalesi'dir.
65
Mengüceklerin genel özellikleri nelerdir?
- Divriği ve Erzincan civarında Mengücek Gazi tarafından kurulmuştur.
- Mengüceklerden günümüze yalnıza Divriği Ulu Camii adlı eser kalmıştır.
- Yalnızca Divriği Ulu Camii'nin günümüze kalmasının temel sebebi ise 1921 ve 1939 Erzincan depremlerinden dolayı oluşan yıkımlardır.
- Ayrıca Divriği ulu camii, 1985 yılından beri UNESCO tarafından koruma altında bulunmaktadır.
- Mengücekler zamanında Muvafak Abdülatif adlı bilim insanı bilime hizmet etmiştir.
66
Artukların genel özellikleri nelerdir?
- Artuklar Harput-Mardin civarında 3 şube olarak Artuk Bey tarafından kurulmuştur.
- Artukların günümüze bıraktıkları eserler:
1) Hasankeyf
2) Malabadi Köprüsü
3) Hatuniye Medresesi
4) Necmettin Külliyesi
5) Koçhisar Ulu Camii
6) Semanın Medresesi'dir.
67
Çaka Devleti'nin genel özellikleri nelerdir?
- İzmir'de Çaka Bey tarafından kurulmuştur.
- Çaka Bey tarihte bilinen ilk Türk denizcidir.
- Çaka Bey'in kurmuş olduğu donanmanın kuruluş yılı olan 1081 günümüz deniz kuvvetleri komutanlığının kuruluş yıldönümü olarak kutlanmaktadır.
68
Akkoyunlar'ın genel özellikleri nelerdir?
- Akkyounlar Şii karakterli bir Türk Devleti'dir.
- Akkoyunlar'ın en önemli hükümdarı Uzun Hasan'dır.
- Akkoyunlar Kuranı Kerimi Türkçeye çevirmişlerdir.
- Akkoyunlar Dede Korkut Hikayelerini yazılı hale getirmişlerdir.
- Akkoyunlar 1402 Ankara Savaşı sonucunda güçlenerek Osmanlıya ciddi bir rakip haline gelmişlerdir.
- Akkoyunlar 1473 Otlukbeli Savaşında Osmanlıya yenilerek yıkılış sürecine girmişlerdir.
- Ali Kuşçu, Celaleddin Revvani ve İsa Savcı Akkoyunlar'da yetişmiş önemli bilim insanları olarak karşımıza çıkmaktadır.
69
Karakoyunlar'ın genel özellikleri nelerdir?
- Karakoyunlar Azerbaycan'ın Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır.
- Karakoyunlar'a Akkoyunlar son vermiştir.
70
Safevilerin genel özellikleri nelerdir?
- Safeviler İran'da kurulmuş Şii karakterli bir Türk devletidir.
- Safelviler 1514 Çaldıran savaşını Osmanlıya kaybederek yıkılmışlardır.
71
Babür İmparatorluğu'nun genel özellikleri nelerdir?
- Babür İmparatorluğu Babür Şah tarafından Hindistan'da kurulmuştur.
- Babür Şah, tüm hayatını vekayı'de (babürname) toplamıştır.
- Cihan Şah, karısı Mümtaz Sultan için Taç Mahal'i yaptırmıştır.
- 1858'de İngiltere Babürlere son vermiştir.
72
Harzemşahlar'ın genel özellikleri nelerdir?
- Harzemşahlar kendilerini Büyük Selçuklunun devamı olarak görmektedir.
- Harzemşahlara Cengiz Han Otrar faciasını yaşatmıştır.
- 1230'da Yassıçemen Savaşı'nı Anadolu Selçuklu Devleti'ne karşı kaybetmişlerdir. İlhanlıar tarafından ise 1231'de yıkılmışlardır.
73
Timur Devleti'nin genel özellikleri nelerdir?
- Timur'un kendisi Türk, yönettiği halk Moğol'dur.
- Timur Türk Tarihine 2 kez zarar vermiştir:
1) 1402 Ankara savaşında Osmanlı Devletini mağlup ederek Fetret devrine sokmuş ve yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmıştır.
2) Karadeniz'in kuzeyinde bulunan Altınorda devletini parçalayarak Rusların elini güçlendirmiştir.
- Timur Devleti döneminde Ali Kuşçu, Hüseyin Baykara, Uluğ Bey ve Ali Şiir Neval gibi önemli bilim insanları yetişmiştir.
74
Cengiz (Moğol) İmparatorluğunun genel özellikleri nelerdir?
- Temuçin 1206 yılında yapılan kurultayda Türk - Moğol boyları tarafından kağan seçilmiş ve Cengiz adını almıştır.
- Moğol boylarının uzun mücadeleler sonucu bir araya toplayan Cengiz istila hareketiyle dünyanın en geniş kara imparatorluğunu kurmuştur.
- Cengiz Han, Türk töresini kendisine ilham alarak Yasaname-i Büzürg'ü (Büyük Cengiz Yasaları) oluşturmuştur. Cengiz ölmeden önce devleti torunları ve oğulları arasında paylaştırmıştır.
74
Cengiz Han'ın oğulları ve torunları arasında Moğol İmparatoluğu'nu paylaştırması sonucunda ortaya çıkan devletler nelerdir?
1) Altınorda Devleti
2) Çağatay Devleti
3) İlhanlı Devleti
4) Kubilay Devleti
75
Tıraz
Halife tarafından hükümdara gönderilen hediye elbise.
76
Hilat
Halife tarafından hükümdara tıraz yanında gönderilen hediyeler.
77
Çetr
Hükümarı olası düşman saldırılarından korumak için kullanılan büyük şemsiye.
78
İslamiyet'in kabulüyle birlikte terk edilen hükümdar ünvanı hangisidir?
İslamiyetin kabulüyle birlike Türklerde Kağan ünvanı terk edilmiştir.
79
İlay-ı Kelimetullah
Allah'ın adını yüceltme
80
İlk Müslüman - Türk devletlerinde merkezi yönetim .......... (1), .......... (2) ve .......... (3) dan oluşur.
1) Saray
2) Hükümet
3) Hükümdar
81
Sarayın diğer isimleri nelerdir?
- Kapu
- Bargah
82
Hares Emiri
Hükümdara karşı suç işleyenleri cezalandırır.
83
Candar
Padişahı korur.
84
Alemdar
Bayrağı taşır.
85
Silahdar
Hükümdarnı silah işleriyle ilgilenir.
86
Camedar
Hükümdarın kıyafet işleriyle ilgilenir.
87
Serhenk
Hükümdar için törenler düzenler ve yol güzergahını belirler.
88
Vekil-i Has
Sarayın tüm işleriyle ilgilenir.
89
Emir-i Ahur
Atların bakımından sorumludur.
90
Taştdar
Hükümdarın temizlik işlerine bakar.
91
Şarapdar
Hükümdarın içecekleriyle ilgilenir.
92
Hansalar
Hükümdarın sofrasıyla ilgilenir.
93
Emir-i Şikar
Hükümdarın av partilerini tertip eder.
94
Çaşnigir
Padişahın yiyecekleriyle ilgilenir.
95
Hacip
Hükümdar ve vezirden sonra gelen en yetkili 3. kişidir.
Hükümdar ile devlet, hükümdar ile halk arasındaki ilişkileri düzenler. Elçileri kabul eder. Törenleri düzenler. Uygun gördüklerini Divan-ı Mezalime çıkarır.
96
Haciplerin en bilgilisine ne denir?
- Has Hacip
- Uluğ Hacip
- Hacibül Hüccab
97
Gaznelilerde en bilgili hacipe ne denir?
Hacib-i Bozorg denir.
98
Karahanlılarda Hacip'e ne denir?
Tayangu.
99
Karahanlılarda divan-ı saltanata ne denir?
Meclis-i Ali
100
Gaznelilerde mali ve genel işlerden sorumlu divanın adı nedir?
Divan-ı Vezaret
101
Divan- İstifa
Ekonomi ile ilgilenen bir divandır.
Görevlisi ise müstevfi'dir.
102
Divan-ı Arz
Askeriye ile ilgilenen bir divandır.
Görevlisi ise Emir-i Arz'dır.
103
Divan-ı İşraf
Ülkeyi denetlemekle sorumlu divandır.
Görevlisi ise Müşrif-i Memalik'tir.
104
Divan-ı İnşa
Yazı işleriyle ilgilenen divandır.
Görevlisi ise Tuğrai'dir.
105
Divan-ı Berid
Posta ve Haberleşmeden sorumlu bir oluşumdur. Herhangi bir divan değildir ve bir divana da bağlı değildir.
Görevlisi ise Berid'dir.
106
Niyabet-i Saltanat
Padişahın yokluğunda faaliyete geçen divandır.
Görevlisi ise Naib'dir.
107
Divan-ı Mezalim
Memurlara veya vatandaşlara yapılan haksızlıkları inceleyen ve değerlendiren divan olarak bilinmektedir.
Görevlisi Padişahtır.
Özellikle memurlar hakkında yapılan şikayetleri de inceler.
Ayrıca insanların yaşadığı haksızlıkları çözüme ulaştırmaya çalışır ve hukuki bir işleve sahiptir.
"Mazlumların Divanı" olarak da bilinir.
108
Amid
Sivil yönetici
109
Amil
Vergi toplayan görevli
110
Yuğruş
Karahanlılarda vezir
111
Hace
Gaznelilerde vezir
112
Melik
Hükümdar oğlu
113
Atabey
Melik eğitmeni
114
Şıhne
Askeri vali
115
Muhtesip
Belediye işlerinden sorumlu çarşı pazarı denetleyen görevli.
116
İlk Türk İslam Hukukunun oluşmasında neler etkili olmuştur?
- İslamın getirdiği esaslar
- Oğuzların kablie gelenekleri
- Köktürk, Uygur, Sasani ve Akhun gelenekleri.
117
İlk Türk-İslam devletlerinde mahkemelerin türleri nelerdir?
Şeri ve Örfi mahkemeler bulunmaktadır.
118
Şeri mahkemelerde hangi davalara bakılır?
Şeri mahkemelerde evlenme, boşanma, hırsızlık, miras, savaş, ticaret, mürted olma (dinden çıkma) ve zina gibi davalara bakılır.
119
Şeri mahkemelerde davalara bakan kimdir?
Şeri mahkemelerde davalara bakana "Kadı" adı verilir. Kadıları atayan baş kadıya ise "Kadı'ül Kudat" adı verilir.
120
Örfi mahkemelerde hangi davalara bakılır?
Örfi mahkemelerde Sosyal hayat, yönetim, maliye, askerlik ve güvenlik ile ilgili davalara bakılır.
121
Örfi mahkemelerde davalara bakan kimdir?
Örfi mahkemlerde davalara "Emir-i Dad" bakar.
122
Askeri davalara kim bakar?
Askeri davalara "Kadıasker" veya "Kadıleşker" bakmaktadır.
123
Miri Toprak
Devlete ait olan topraklardır.
124
Mülki Toprak
Özel şahsa ait olan topraklardır.
125
Miri Toprak türleri nelerdir?
Miri topraklar:
1) Has Toprakları: Tüm geliri Padişaha aktarılan topraklardır.
2) Vakıf Topraklar: Tüm geliri kamu yararına faaliyet gösteren vakıflara aktarılan topraklardır.
3) İkta Topraklar: Tüm geliri devlet memuru veya asker maaşı ödemesine aktarılan topraklardır.
126
Mülki Toprak türleri nelerdir?
Mülki Topraklar:
1) Öşri Topraklar: Müslamanlara ait olan topraklardır.
2) Haraci Topraklar: Gayrimüslimlere ait olan toprakladır.
127
İkta Nedir?
İkta, devlete ait olan ve kimsenin mülkiyetinde bulunmayan topraklardan elde edilen vergi ve gelirlerin askeri ve sivil devlet görevlilerine maaş veya hizmet karşılığı verilmesi olarak tanımlanlmaktadır.
128
İkta sisteminin faydaları nelerdir?
1) Toprağın boş kalması engellenmiştir.
2) Üretimde süreklilik sağlanmıştır.
3) Düzenli vergi toplanmıştır.
4) Memurun maaşı ödenmiştir.
5) Masrafsız bir ordu kurulmuştur.
6) Bölgenin güvenliği sağlanmıştır.
129
İkta sisteminde yetişen askere barış zamanı .......... (1), savaş zamanı ise .......... (2) denir.
1) Sipahi
2) Cebelü
130
İmarethane
İhtiyaç sahiplerine yemek dağıtılan hayır kurumudur.
131
Kapan
Tek cins malların satıldığı pazarladır.
132
Bedesten
Çeşit çeşit malların satıldığı, lüks malların da satıldığı pazarlar olarak nitelendirilebilir. Günümüz AVM'lerine benzetilebilir.
133
Sebil
Çeşme
134
Kümbet
Önemli devlet görevlilerinin veya yakınlarının gömüldüğü çadır şeklinde mezar.
135
Türbe
Önemli din adamlarının gömüldüğü, oda şeklindeki mezarlar.
136
Külliye
Cami kampüsü olarak değerlendirilebilir.
137
Arasta
Çarşı.
138
Bargah
Saray
139
Tekke
Din eğitimlerinin verildiği oluşumlar.
140
Zafiye
Tekkelerin küçük versiyonları olarak değerlendirilebilir. Köy veya kasabalarda bulunur.
141
Darüşşifa - Darüssıhha - Maristan - Bimaristan - Darülafiye
Hastane
142
Büyük Selçuklu ordusunu oluşturan asker grupları nelerdir?
1) İkta Askerleri
2) Gulamlar
3) Bağlı Devletler
4) Türkmenler
143
Gulam askerlerinin tipleri nelerdir?
1) Hassa Ordusu: En iyi asker ordusu olarak bilinir.
2) Gulaman-ı Saray: Padişahı korumakla yükümlü ve sarayda görevlendirilen asker grubudur.
144
Hassa ordusunun Osmanlı Devleti'ndeki karşılığı nedir?
Kapıkulu Ocağı.
145
Gulam askerlerinin yetiştirildiği yer
Gulamhane
146
Gulam sistemini ilk kez uygulayan Türk-İslam devleti?
Karahanlılar
147
İlk Türk-İslam medresesi?
Semerkant medresesidir. Karahanlılar'ın Tamgaç Buğra Han döneminde yapılmıştır.
148
Anadolu'da kurulan ilk Türk-İslam medresesi?
Yağıbasan medresesidir. Danişmentliler tarafından kurulmuştur?
149
Büyük Selçuklular tarafından kurulan ilk medrese?
Nişabur medresesidir.
150
Büyük Selçukluların en ünlü medresesi?
Nizamiye medresesidir.
151
Nizamiye medreselerinin ilki Nişabur'da .......... (1) tarafından kurulmuştur.
Sultan Alparslan
152
Nizamiye Medreselerinin açılma nedenleri nelerdir?
1) İslamiyet'e yeni geçen Oğuzlar topluluklarının inançlarını pekiştirmek
2) Yoksul ve yetenekli öğrencileri topluma kazandırmak
3) Bilim insanı yetiştirmek
4) Devlet memuru ihtiyacını karşılamak ve din adamı yetiştirmek
5) Zararlı fikir akımlarına karşı (haşhaşilik gibi) karşı fikir ile karşılık vermektir.
153
Medreslerde yetişen öğrenciye ne denir?
Danişment
154
Medreselerde öğretmene ne denir?
Müderris
155
Medreselerden alınan diplomaya ne denir?
İcazetname
156
Hadi ilmiyle uğraşana ne denir?
Muhaddis
157
Tefsir işiyle uğraşana ne denir?
Müfessir
158
Fıkıh ile uğraşana ne denir?
Fakih
159
Karahanlılar'dan günümüze kalan eserler nelerdir?
1) Arap Ata Türbesi
2) Ayşe Bibi Türbesi
3) Hazara (Degaron) Camii
4) Talhatan Baba Camii
160
Gazneliler'den günümüze kalan eseler nelerdir?
1) Zafer Kuleleri
2) Leşker-i Bazaar Camii
3) Ribat-ı Mahi
4) Sultan 3. Mesut Minaresi
161
Hat sanatının özellikleri nelerdir?
- Arapçayı güzey yazma sanatıdır.
- Hat sanatını icra edene Hattat denir.
- İlk büyük Türk hattatı Amasyalı Yakut'tur.
162
Minyatür sanatının özellikleri nelerdir?
- Perspektife dikkat edilmez.
- Kişiler statülerine bağlı olarak büyük veya küçük çizilir.
- Tasvir sanatıdır. Uğraşana musavvir veya nakkaş denir.
- Cezeri tasarlamış oluğu mekanik cihazları otomoto adlı eserinde toplamıştır.
163
Tezhip sanatının özellikleri nelerdir?
- Süsleme ve yalzıdlama sanatı olarak bilinmektedir.
- Genellikle kuranı kerim süslemekte kullanılan bir sanat dalıdır.
- Uğraşanına müzehhip denir.
164
Telkari sanatının özellikleri nelerdir?
- Gümüş işleme sanatıdır.
165
Malakari sanatının özellikleri nelerdir?
- Duvar süsleme sanatıdır.
166
Viray sanatının özellikleri nelerdir?
- Cam süsleme sanatıdır.
167
Ebru sanatının özellikleri nelerdir?
- Yoğunlaştırılmış suya dökülen boyaların belirli bir şekilde kağıda aktarılmasını içeren bir sanat dalıdır.
168
İslamiyetin kabul edilmesiyle Türklerde gerileyen sanat dalları hangilerdir?
İslamiyetin kabulüyle birlikte Türkler'de Resim ve Heykelcilik sanat dallarında ciddi bir gerileme görülmüştür.
169
Farabi'nin özellikleri nelerdir?
- Lakabı muallim-i sani'dir.
- Kitabul Musiki adlı dünyanın ilk modern müzik kitabını yazmıştır. Ses ve hava titreşim olayını bulmuştur. Logaritmayı bulmuştur.
- İhsaül Ulüm adlı eseriyle İslam dünyasında bilimleri sınıflandıran ilk kişi olarak tarihe geçmiştir.
- El Medinetül Fazıla adlı eseriyle ise İslam dünyasında Siyaset Felsefesinden bahseden ilk filozoftur.
170
Gazali'nin özellikleri nelerdir?
- Lakabı huccetül islam yani islamın ispatlayıcısıdır.
- Felsefe ile uğraşmıştır.
- Zararlı fikir akımlarına (Haşhaşilik gibi) karşı fikir üretmiştir.
- Büyük Selçuklular'ın ünlü medresesi Bağdat'ta bulunan Nizami'ye medresesin rektörlüğünü yapmıştır.
- İhyaül Ulumiddin (Dini ilimleri ihyası), Cevahirül Kuran ve Kimya-yı Saadet adında eserleri bulunur.
171
Biruni'nin özellikleri nelerdir?
- Lakabı El-Üstad'dır.
- Coğrafyacı, fizikçi, matematikçi, tarihçi ve astronomdur. Bilimsel özgürlüğü savunmuştur.
- Yer çekiminin varlığını Newton'dan önce söylemiştir.
- Asyalı milletlerin tarihini anlattığı Asarül Bakiye adlı eserinde çeşitli toplumların kullandıkları takvimleri, ay ve yıllardaki farklılıkları, dini gün ve bayramların tarihini incelemiştir.
- El Kanunül Mesudi ve eczacılık alanında Kitabü's Saydeletif Tıp adında eserleri bulunur. Jeodazi ilmini bulmuştur.
172
İbni Sina'nın özellikleri nelerdir?
- Lakabı Avicenna'dır.
- Fıkıh, kelam, mantık, felsefe, tıp, astronomi, jeoloji ve matematik ile iliglenmiştir. "İnsanın içinde bir kurt vardır. Bu kurt, insanı hasta eder. Bu kurdu günümüzde görmek mümkün değildir." diyerek mikrobun tanımını yapmıştır.
- İlk kez mide ameliyatı yapmıştır. Şeker hastalığını tespit etmiştir.
- El-Kanun Fit Tıbb ve Kitabüş Şifa kitaplarını yazmıştır. Diğer lakabı "Şeyhülfelasife" dir.
- Ay'da bir kratere ismi verilmiştir. "Azimut Halkası" adında bir gözlem aleti geliştirmiştir.
173
Zekeriya Er-Razi'nin özellikleri nelerdir?
- Çiçek ve kızamık hastalıkları arasındaki farkı bulmuştur.
- El Havi ansiklopedisini yazmıştır.
174
Cabir bin Hayyan'ın özellikleri nelerdir?
- Modern kimyanın kurucusudur. Kitabul Kimya adında ilk kimya kitabını yazmıştır.
- Hassas teraziyi kullanmıştır. Yapay altın elde etmeye çalışmıştır. Atomun parçalanabileceğini ilk kez öne sürmüştür. Birçok asit keşfetmiştir.
175
Harezmi'nin özellikleri nelerdir?
- Cebr'in kurucusudur.
- Hisabül Cebr Vel Mukabele adında eser yazmıştır. Ondalık sayı sistemini bulmuştur.
176
İbni Rüşt'ün özellikleri nelerdir?
- Her zaman aklı ön planda tutup Aristo'yu Avrupalılar'a anlatmıştır.
- "Zamanın Volter'i" olarak adlandırılmıştır. Güneş lekelerini ilk defa gözlemlemiştir.
177
İbni Heysem'in özellikleri nelerdir?
- Fotoğraf makinesinin mucididir. Fiziğin ışık bilimi (optik) sahasında günümüzde temel olarak ne görülüyorsa ilk ortaya koyan bilim insanıdır.
- Kitabül Menazir (Görme Kitabı) adında bir eser yazmıştır.
178
Ömer Hayyam'ın özellikleri nelerdir?
- Matematikçi ve astonomdur. Rubai yazmıştır.
- 2. ve 3. derece denklemleri yazmıştır.
- Melikşah'a sunulan Celali takvimini hazırlayan heyetin başkanlığını yapmıştır.
179
İdrisi'nin özellikleri nelerdir?
- Coğrafyacıdır. Batı Avrupa'yı dünyada aslına uygun çizen ilk kişidir. Kuzey ve Güney Yarım Küre ile Ekvator'un varlığından bahsetmiştir.
180
Hazini'nin özellikleri nelerdir?
- İran'da yaşamış astronom ve mekanikçidir. Kitabül Mizanül Hikme adlı eserinde metallerin ve taşların saf olup olmadığını, iki elementten meydana gelen alaşımlarda metallerin karışım oranlarını yaptığı hassas terazi ile bulmaya çalışmıştır.
181
Kudatgu Bilig
- Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.
- "Mutluluk veren bilgi" anlamına gelen ilk Türk-İslam yazılı eseridir.
- Hem siyasetname hem de nasihatname olarak bilinmektedir.
- İnsanlara hem günümüz dünyasında hem de ahirette nasıl mutluluğa ulaşacaklarına dair bilgi sağlayan bir eserdir.
- Daha sonraki ve birçok devlet adamı ve hükümdarın başucu kitabı olmuştur.
- Adalet, devlet, akıl ve kanaat olmak üzere 4 temel üzerinde kurulmuştur.
182
Divanü Lügatit Türk
- Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.
- Eser, Türkçe'nin ne kadar zengin ve derin bir dil olduğunu göstermek amacıyla Araplara hitaben yazılmıştır.
- İlk Türkçe Ansiklopedik sözlüğü olma niteliği taşır.
- Arapça yazılmıştır.
- 2008, UNESCO tarafından Kaşgarlı Mahmut yılı olarak ilan edilmiştir.
183
Atabetül Hakayık
- "Gerçeklerin Eşiği" anlamına gelir.
- Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır.
- Hem konusu hem de edebi tarzından ötürü Kutadgu Bilig'in devamı niteliğinde değerlendirilmektedir.
- İçeriğinde tasavvufi ve ahlaki öğütler bulunmaktadır.
184
Divan-ı Hikmet
- Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır.
- İlk Türk-İslam tasavvufi eseridir.
- Eserde Hz. Muhammed'in yaşamı, dervişliğin özellikleri, güzel ahlak, cennet ve cehennem ve dini hikayeler anlatılmıştır.
185
Tarihi Yemin
- Utbi tarafından yazılmıştır.
- Gaznelilerin kuruluş süreci anlatılır.
186
Şehname
- Firdevsi tarafından yazılmıştır.
- Gazneli Mahmut'u anlatan biyografik bir eserdir.
- Eserde Alper Tunga "Afrasiyap" olarak adlandırılmıştır.
187
Muhakemetül Lugateyn
- Ali Şiir Neval tarafından yazılmıştır.
- Türkçe'nin Farça ve Hintçeden daha zengin bir dil olduğunu kanıtlamak amaçlı yazılmıştır.
188
Siyasetname
- Nizamülmük tarafından kaleme alınmıştır.
- Eserde "Devlet nasıl yönetilir" sorusuna cevap aranmıştır.
189
Rubai
- Ömer Hayyam tarafından yazılmıştır.
- Aşk, doğa, ahiret sözlerini Ömer Hayyam Rubai eserinde toplamıştır.
