Osmanlı Devleti Kültür ve Medeniyeti Flashcards
(104 cards)
1
Q
Osmanlı Devleti’nin diğer adları nelerdir?
A
- Gaziler
- Osmanoğulları
- Devlet-i Aliyye (Resmi adı)
- Osmaniye
- Ottoman
- Atman (Bizanslılar bu şekilde adlandırmıştır)
2
Q
Osmanlı Devleti’ni oluşturan etmenler nelerdir?
A
- Halk
- Hakimiyet
- Ülke
- Teşkilat
3
Q
Osmanlı Devleti kültür ve medeniyetinin oluşmasında etkili olan etmenler nelerdir?
A
1) Orta Asya Türk gelenekleri
2) İslam dininin gereklilikleri (Şeriat)
3) Fethedilen bölgelerin kültürel esasları
4
Q
Osmanlı Devleti, kuruluşunda hangi Türk devletlerini örnek almıştır?
A
Anadolu Selçuklu ve İlhanlılar
5
Q
Osmanlı Devleti’nde hükümdar sembolleri hangi sembol hariç aynıdır?
A
Ok
6
Q
Osmanlı Devleti’nde ilk Sultan unvanını kullanan hükümdar?
A
Orhan Bey (Sultanül Guzat)
7
Q
Osman Bey zamanındaki veraset anlayışı?
A
Osman Bey zamanındaki veraset anlayışına göre ülke hanedanın ortak malıdır.
8
Q
- Murat zamanındaki veraset anlayışı?
A
- Murat zamanındaki veraset anlayışına göre ülke padişah ve oğullarına aittir (ilk değişiklik)
9
Q
Fatih Sultan Mehmet zamanındaki veraset anlayışı?
A
Fatih Sultan Mehmet zamanındaki veraset anlayışına göre ülke padişahındır.
10
Q
- Ahmet zamanındaki veraset anlayışı?
A
- Ahmet zamanındaki veraset anlayışına göre ülke Padişahın ekber (en büyük) ve erşet (en akıllı) olan oğluna aittir. (son değişiklik)
- Ekber ve erşet sistemi sayesinde Osmanlı’daki taht kavgaları tamamen sona erdirilmiştir.
- Ekber ve erşet sistemi tecrübesiz ve beceriksiz hükümdarların tahta geçmesine sebep olmuştur.
11
Q
Ferman nedir?
A
Ferman, hükümdarın herhangi bir konuda yazılı emir vermesidir.
12
Q
Hatt-ı Hümayun nedir?
A
Hatt-ı Hümayun, hükümdarın herhangi bir konuda yazılı beyan vermesidir.
13
Q
Yasakname nedir?
A
Yasakname, hükümdarın herhangi bir şeyi yasaklamasıdır.
14
Q
Müsadere nedir?
A
Müsadere, hükümdarın herhangi bir memurun mallarına el koymasıdır.
15
Q
Kulluk Hakkı nedir?
A
Kulluk Hakkı, hükümdarın herhangi bir devşirmeyi öldürmesidir.
16
Q
Beratname nedir?
A
Beratname, hükümdarın herhangi bir memuru görevden atması veya almasıdır.
17
Q
Adaletname nedir?
A
Adaletname, hükümdarın herhangi bir haksızlığı gidermesidir.
18
Q
Amanname nedir?
A
Amanname, hükümdarın herhangi bir kişiyi himayesi altına almasıdır.
19
Q
Hangi Padişah zamanına kadar divanı hümayuna hükümdar başkanlık etmiştir?
A
Fatih Sultan Mehmet
20
Q
Hangi Padişah zamanına kadar hükümdar ordunun başında sefere çıkmıştır?
A
- Selim
21
Q
Şehzadelerin eğitiminden sorumlu olan tecrübeli devlet adamları?
A
Lala
22
Q
Şehzadelerin sancağa gönderildikten sonra aldıkları unvan?
A
Çelebi Sultan
23
Q
Osmanlı Devleti sürekliliğini sağlayabilmek amacıyla ………. (1), ………. (2) ve ………. (3) ilkelerini uygulamaya çalışmıştır.
A
1) Devlet-i Ebed Müddet (Sonsuza kadar yaşatma)
2) Nizam-ı Alem (Dünya düzeni)
3) Kanun-i Kadim (Devlet fert ve toplumu)
24
Q
Osmanlı Devleti hangi bölgede kurulmuştur?
A
Bitinya
25
Osmanlı Devleti'nin 1298 yılındaki başkenti?
Karacahisar
26
Osmanlı Devleti'nin 1302 yılındaki başkenti?
Bilecik
27
Osmanlı Devleti'nin 1331 yılındaki başkenti?
İznik
28
Osmanlı Devleti'nin 1335 yılındaki başkenti?
Bursa
29
Osmanlı Devleti'nin 1363 yılındaki başkenti?
Edirne
30
Osmanlı Devleti'nin 1453 yılındaki başkenti?
İstanbul
31
İstanbul'un diğer adları nelerdir?
- Konstantiniyye
- Konstantinopolis
- İslambol
- Asitane
- Payitaht
- Dersaadet
32
İstanbul'da boğazlardan kim sorumludur?
Kaptanıderya
33
İstanbul'da adaletten kim sorumludur?
Taht Kadısı
34
İstanbul'da güvenlikten kim sorumludur?
Yeniçeri Ağası
35
İstanbul'da imar işlerinden kim sorumludur?
Mimarbaşı
36
İstanbul'da belediye işlerinden kim sorumludur?
Şehremini
37
İstanbul'da genel işlerinden kim sorumludur?
Sadrazam
38
Bey Sarayı'nın özelliği nedir?
Bursa'da Orhan Bey tarafından açılan ilk saraydır.
39
Topkapı Sarayı'nın özelliği nedir?
Fatih Sultan Mehmet zamanında yapılmıştır. Osmanlı Devleti'nde yönetim merkezi olarak en uzun süreli kullanılan saraydır.
40
İshak Paşa Sarayı'nın özelliği nedir?
Ağrı'nın Doğu Beyazıt ilçesinde yapılmıştır. Batı mimari tarzının örnek alındığı ilk eserdir. Ayrıca ilk ısıtma sisteminin görüldüğü yapıdır.
41
Dolmabahçe Sarayı'nın özelliği nedir?
Tamamen batı mimari tarzı örnek alınarak yapılmış sarayımızdır.
42
Yıldız Sarayı'nın özelliği nedir?
2. Abdülhamit'in yönetim merkezi olarak kullandığı saraydır.
43
Topkapı sarayı .......... (1), .......... (2) ve .......... (3) olmak üzere 3 bölümden oluşur.
1) Birun
2) Enderun
3) Harem
44
Birun kelimesinin anlamı nedir?
Taşra, dış.
45
Birun bölümünün işlevi nedir?
Birun bölümünde dışarıdan gelen elçiler kabul edilir.
46
Divan toplantıları birun bölümünün .......... (1) kapısında yapılır.
1) Babüssade
47
Enderun kelime anlamı nedir?
İç, içeri.
48
Enderun ilk defa hangi padişah zamanında nerede kurulmuştur?
Enderun ilk defa 2. Murat zamanında Edirne Sarayı'nda kurulmuştur.
49
Enderun'da eğitim gören devşirme çocuklarının yeteneklerine göre ya taşrada ya da Enderun'da görevlendirilmesi sürecine ne denir?
Çıkma
50
Hangi padişah zamanında Enderunların önemi azalmıştır?
2. Mahmut zamanında Enderunların önemi azalmıştır ve memur ihtiyacı Mekteb-i Maarifi Adliyeden karşılanmıştır.
51
Harem kelime anlamı nedir?
Yasak
52
Harem bölümünün işlevi nedir?
Harem bölümü, padişah ve ailesinin özel yaşantısını geçirdiği yerdir.
53
Erkek çocuk doğuran kadına ne unvanı verilir?
Haseki
54
Divanı Hümayun hangi padişah tarafından kurulmuştur?
Orhan Bey
55
Divanı Hümayun hangi padişah tarafından kaldırılmıştır?
2. Mahmut
56
........... (1)'e kadar Divanı Hümayun'a padişahlar başkanlık etmiştir ancak sonrasında .......... (2) başkanlık etmiştir.
1) Fatih Sultan Mehmet
2) Sadrazam
57
Divanı Hümayun'da alınan kararlara ne denir?
Hüküm
58
Divanı Hümayun'da hükümlerin yazıldığı deftere ne denir?
Mühimme
59
Divanı Hümayın'da alınan kararları dini açıdan inceleyip değerlendiren görevli kimdir?
Şeyhülislam
60
Ayak Divanı nedir?
Ayak divanı, hükümdarlar hariç diğer tüm görevlilerin ayakta olduğu olağanüstü bir divandır.
61
Galebe Divanı nedir?
Yabancılar ve elçiler geldiğinde toplanan divandır.
62
İkindi Divanı nedir?
Veziriazam önderliğinde devlet işlerinin görüşüldüğü divandır.
63
Sefer Divanı nedir?
Sefer zamanı toplanan divandır.
64
Divan üyesi olan Padişahın verdiği emire ne denir?
Ferman
65
Padişahın mutlak vekili olarak değerlendirilen ve Fatih Sultan Mehmet'ten itibaren Divanı Hümayuna başkanlık eden devlet görevlisi kimdir?
Sadrazam
66
Padişahın sefere çıkmadığı durumlarda sefere çıkan sadrazam hangi unvanı alır?
Serdar-ı Ekrem
67
Kubbealtı veziri
Günümüz bakanına denktir. İlk vezir "Alaaddin Paşa"dır. Sayıları zamanla artmıştır.
68
Defterdar
Günümüzün maliye bakanıdır. Bütçe hesabı yapar. Sayıları iki tanedir. Rumeli ve Anadolu Defterdarı.
69
Kazasker (Kadıasker)
Günümüzün hem milli eğitim hem de adalet bakanı olarak değerlendirilebilir. Doğuştan Müslümandır ve medrese çıkışlıdır. Hem müderris hem kadı ataması yapar. Sayıları iki tanedir. Rumeli ve Anadolu Kazaskeri.
70
Kazaskerin tuttuğu deftere ne denir?
Ruznamçe
71
Nişancı
- Tımar topraklarının dağıtımından sorumludur.
- Herhangi bir bölgenin sosyoekonomik durumunu raporlar.
- Örfi hukukun divandaki temsilcisidir.
- Belgelere padişahın tuğrasını çeker.
- Tapu ve kadastro işlerine bakar.
72
Nişancının bir bölgenin sosyoekonomik yapısını raporladığı defter?
Tahrir Defteri
73
Kaptanıderya
- Divanın doğal üyesi değildir
- Denizcilikle ilgili kanunların çıkmasını hızlandırır.
- 16. yy'da Kanuni Sultan Süleyman zamanında divana üye olmuştur.
74
İlk Kaptanıderya kimdir?
Karamürsel Alp
75
Divana ilk üye olan Kaptanıderya kimdir?
Barbaros Hayrettin Paşa
76
Yeniçeri Ağası
- Divanın doğal üyesi değildir.
- Rütbesi vezirse divan toplantılarına katılır.
77
Şeyhülislam
- Divana sonradan üye olmuştur.
- Alınan kararların dine uygun olup olmadığı hakkında karar verir.
- Protokolde sadrazama denktir.
78
Şeyhülislamın almış olduğu karara ne deniir?
İfta
79
Şeyhülsilamın yayınladığı karara ne nedir?
Fetva
80
İlk Şeyhülislam kimdir?
Molla Fenari
81
Sayıları zamanla artan devlet görevlileri hangileridir?
- Vezir
- Kazasker
- Defterdar
82
1840'a kadar uygulanan vilayet nizamnamesine göre birimlerin küçükten büyüğe doğru sıralaması nasıl bir şekildedir?
Köy- Kaza - Sancak - Eyalet
83
Köyde adaletten sorumlu kişi kimdir?
Naib
84
Kaza- Sancak - Eyalette adaletten sorumlu kişi kimdir?
Kadı
85
Köyde güvenlikten sorumlu kişi kimdir?
Yiğitbaşı
86
Kaza - Sancak - Eyalette güvenlikten sorumlu kişi kimdir?
Subaşı
87
Köyün yöneticisi kimdir?
Kethüda
88
Kazanın yöneticisi kimdir?
Kadı
89
Sancağın yöneticisi kimdir?
Sancakbeyi
90
Eylaetin yöneticisi kimdir?
Beylerbeyi
91
Osmanlı'da eyaletler ......... (1), .......... (2), .......... (3) ve .......... (4) olmak üzere 4 başlık altında incelenmektedir.
1) Salyaneli
2) Salyanesiz
3) Yurtluk - Ocaklık
4) İmtiyazlı
92
Salyaneli Eyaletler
- Salyeneli eyaletler maaşlı eyaletler olarak değerlendirilebilir.
- Bu eyaletlerde devlet memurlarına yılda bir defa maaş verilir.
- Tımar sistemi uygulanmaz.
- Merkeze uzak yerlerdir.
- İltizam sistemi ile vergi toplanır.
93
İltizam sistemi nedir?
İltizam sistemi, devlet merkezine uzak olan ve vergi toplama imkânı zor olan bölgelerde devletin bir vergi ihalesi düzenlemesi ve söz konusu bölgenin yıllık vergisini ihaleyi kazanan kişiden peşin almasıyla işleyen bir sistemdir.
Bu sistemde ihaleyi kazanan kişi o bölgenin vergilerini parça parça toplar ancak çok daha fazla bir miktar almış olur.
94
İltizam sisteminde ihaleyi kazanan kişiye ne denir?
Mültezim
95
İltizam sisteminin belirli bir kişi ve bölge için ömür boyu sürdürülmesine ne denir?
Malikane
96
İltizam sistemini ilk uygulayan padişah kimdir?
Fatih Sultan Mehmet
97
Salyanesiz Eyaletler
Salyanesiz eyaletler, maaşsız eyaletler olarak değerlendirilebilir. Bu eyaletlerde memura herhangi bir maaş ödenmez. Bunun yerine memura bir tımar toprağı verilir ve geliri memura ait olur.
Salyanesiz eyaletler merkeze yakın eyaletlerdir ve verimli toprakların olduğu bölgelerdir.
98
Yurtluk - Ocaklık Eyaletler
- Yurtluk - Ocaklık eyaletler aşiretlerin yoğun olduğu yerlerdir.
- Bu eyaletlerde aşiret liderlerine birtakım yönetimsel (kazai) haklar tanınır.
- Bu eyaletler kendi içlerinde serbesttir.
- Bu eyaletler Dersim (Tunceli) ve Çölemerik (Hakkari) örnek gösterilebilir.
99
Eflak ile Boğdan'a ne denir?
Memleketeyn
100
Sonunda -eyn eki olan bir kelime bize ne anlamı verir?
Bir şeyin iki tane olduğu.
101
İmtiyazlı Eyaletler
- İmtiyazlı Eyaletler, ayrıcalıklı eyaletler olarak değerlendirilebilir.
- Bazı imtiyazlı eyaletlerde vergi verilmez iken asker verilir bazılarında ise asker verilmez iken vergi verilir.
- Hicaz bölgesi ise ne vergi veren ne de asker veren imtiyazlı bir eyalettir.
102
Hangi bölgeler hicaz olarak adlandırılır?
1) Mekke
2) Medine
3) Taif
4) Hayber
103
Mekke Şerifliği, yöneticilerine hangi unvanı verir?
Emir
103
En imtiyazlı bölge hangisidir?
Hicaz
