Kafli 2

Question 1

Fjögur algengustu frumefni líkamans

Answer 1

Vetni (hydrogen) 63% , súrefni 26%, carbon (kolefni) 9%, nitur (nitrogen) 1%

Question 2

Hvað gefur atómum sætistölu

Answer 2

Fjöldi róteinda

Question 3

Eining fyrir massatölu

Answer 3

Dalton

Question 4

Það magn frumefnis í grömmum sem samsvarar tölugildinu á atommassanum

Answer 4

Mólmassi

Question 5

Mismunandi form frumefnis þar sem róteindirnar eru jafnmargar en nifteindafjöldi getur verið mismunandi

Answer 5

Ísótópar (samsætur)

Question 6

Atóm þar sem ysta hvelið er ekki fullskipað

Answer 6

Jónir

Question 7

Efni sem hafa staka rafeind á ysta hveli

Answer 7

Sindurefni

Question 8

Jöfn dreifing rafeinda, sameindin óskautuð

Answer 8

Óskautuð samgild tengi

Question 9

Þegar sameiginlegu rafeindirnar dreifast ekki jafnt milli atómana

Answer 9

Skautuð tengi

Question 10

Jónir með mismunandi hleðslu tengjast

Answer 10

Jónísk tengi

Question 11

Skautaðar sameindir loða saman

Answer 11

Vetnistengi

Question 12

Neikvætt hlaðnar jónir

Answer 12

Anions

Question 13

Jákvætt hlaðnar jónir

Answer 13

Cations

Question 14

Þegar atóm tengjast saman með því að fullnýta ysta rafeindahvelið

Answer 14

Samgild tengi

Question 15

Jónatengi losna í

Answer 15

vatni

Question 16

Efni leyst upp í vökva

Answer 16

Leyst efni (solute)

Question 17

Vökvi sem efni leysist upp í

Answer 17

Leysir (solvent)

Question 18

Leyst efni í leysi

Answer 18

Lausn (solution)

Question 19

Rof samgildra tengja þar sem byggingarefnum vatns er bætt í afurðina

Answer 19

Vatnsrof (hydrolysis)

Question 20

Sameining tveggja sameinda í eina stærri sameind með því að nýta byggingarhluta vatns sem “lím” á milli sameindanna

Answer 20

Afvötnun (dehydration)

Question 21

Framkallar flæði frá milli svæðum með lágan styrk uppleystra efna til svæða með háum styrk uppleystra efna óháð gerð uppleystu efnanna

Answer 21

Osmósa

Question 22

Sameindir sem hafa mörg skautuð samgild tengi eða jónaða hópa

Answer 22

Vatnsleysanlegar sameindir

Question 23

Sameindir sem hafa ekki skautuð samgild tengi

Answer 23

Ekki vatnsleysanlegar

Question 24

Sérstakur flokkur sameinda sem hafa skautað svæði á einum stað og óskautað á öðrum

Answer 24

Tvígæfar (amphiphatic) sameindir

Question 25

Segir til um fjölda einda í ákveðnu rúmmáli af leysi

Answer 25

Mólstyrkur

Question 26

Sameind sem sleppir róteind (vetnisjón) í lausn kallast

Answer 26

sýra

Question 27

Sameind sem tekur við róteind (vetnisjón) í lausn kallast

Answer 27

basi

Question 28

Styrkur vetnisjóna í lausn er gefin til kynna sem

Answer 28

sýrustig (ph)

Question 29

Eðlilegt sýrustig í utanfrumuvökva

Answer 29

7,35 - 7,45

Question 30

Hversu mörg samgild tengi getur kolefni (C) myndað

Answer 30

4

Question 31

Mjög stórar lífrænar sameindir

Answer 31

Macromolecules

Question 32

Risasameindir sem eru myndaðar úr mörgum smærri eins eða svipuðum einingum sem tengjast saman

Answer 32

Fjölliður (Polymers)

Question 33

Fjölliða af glúkósasameindum sem er nauðsynleg til að viðhalda eðlilegum blóðsykri

Answer 33

Glýkógen

Question 34

Hversu mörg grömm ca af glúkósa í blóði á hverjum tíma

Answer 34

4 grömm

Question 35

Fjórir flokkar fitu

Answer 35

Fitusýrur Triglyceríð ("fita") Fosfólípíðar Sterar

Question 36

Byggingarefni frumuhimna

Answer 36

Fosfólípíðar

Question 37

Fitusýra þar sem öll kolefnistengin eru fullnýtt með samgildum tengjum

Answer 37

Mettuð fitusýra (hörð fita)

Question 38

Fitusýra þar sem er að finna eitt eða fleiri kolefnis tvítengi

Answer 38

Ómettuð fitusýra (olíur)

Question 39

Þegar sýrustig hækkar fjölgar hverju í lausn

Answer 39

Vetnisjónum

Question 40

Fitusýra þar sem er eitt kolefnis tvítengi

Answer 40

Einómettuð (Monounsaturated)

Question 41

Fitusýra þar sem er að finna tvö eða fleiri kolefnis tvítengi

Answer 41

Fjölómettuð (Polyunsaturated)

Question 42

Triglýceríð er sameind sem er uppbyggð af:

Answer 42

Glyceról og þremur fitusýrum

Question 43

Fosfólípíð er sameind sem er uppbyggð af:

Answer 43

Tveimur fitusýrum, glyceról, fosfati og litlum hlöðnum hóp sem inniheldur nitur

Question 44

Glýkogen í líkamanum er geymt í

Answer 44

Lifur og rákóttum vöðvum

Question 45

Hversu mikið glýkogen getur lifrin geymt

Answer 45

Allt að 120 grömm (5-6% þunga lifrannar)

Question 46

Hversu mikið glýkógen geta vöðvarnir geymt

Answer 46

allt að 400 grömm

Question 47

Byggingarefni próteina

Answer 47

Amino sýrur

Question 48

Öll prótein manna og dýra eru upbyggð af hversu mörgum mismunandi amínósýrum

Answer 48

20

Question 49

Keðjur amínósýra kallast

Answer 49

Polypeptíð

Question 50

Keðjur með færri en 50 aminósýrum kallast

Answer 50

Peptíð

Question 51

Keðjur með fleiri en 50 amínósýrum kallast

Answer 51

Prótein

Question 52

Einsykrur tengjast gjarnan R-keðjum ákveðinna amínósýra og kallast þá

Answer 52

Glýkóprótein

Question 53

Tvær breytur sem ákvarða byggingu fyrsta stigs próteina

Answer 53

- Fjöldi amínósýra í keðjunni | - Nákvæm röð amínósýra af mismunandi gerð í keðjunni

Question 54

2 megin uppbyggingargerðir af próteinum

Answer 54

- Alpha helix | - Beta bárur

Question 55

Fjöldi amínósýra í hverjum hring í Alpha helix

Answer 55

3,6

Question 56

Er alpha helix oftar vatnsfælin eða vatnssækin

Answer 56

Vatnsfælin

Question 57

Fjöldi atóma milli vetnissameinda í alpha helix

Answer 57

13

Question 58

Mjög veik rafhleðsla þegar 2 atóm koma nálægt hvort öðru

Answer 58

van der Waals

Question 59

Hlutverk kjarnsýra

Answer 59

Geyma, tjá og miðla upplýsingum til fruma

Question 60

Keðjur byggingareininga sem kallas nucleotíð innihalda

Answer 60

Phosphat + sykru + niturbasa

Question 61

Tvær gerðir kjarnsýra

Answer 61

DNA og RNA

Question 62

Adenin og Gúanin eru

Answer 62

Púrin

Question 63

Dna er gert úr 2 keðjum ákveðinna basa:

Answer 63

A+T | C+G

Question 64

Tengin sem halda tvöfalda helixnum saman í DNA

Answer 64

vetnistengi

Question 65

Fjöldi vetnistengja á milli A og T

Answer 65

2

Question 66

Fjöldi vetnistengja á milli G og C

Answer 66

3

Question 67

Phosphat í kjarnsyrum tengist við

Answer 67

Kolefni 3 og kolefni 5