Kafli 4

Question 1

Glósur

Answer 1

Húðin er stærsta líffæri líkamans

Question 2

Hvað gerir húðin

Answer 2

Verndar líkaman gegn 
•hnjaski
•sólargeislunum
•framandi efnum, bakteríum og veirum
Og stjórnar líkamanshitanum og vökvajafnvægi
Og er með snertiskyn

Question 3

Hvað gerir yfirhúðin?

Answer 3

Geymir litfrumur með brúntlitarefnum sem myndar ver erfðefnið gegn útfjólubláum geislum. Endurnýjast stöðugt frá vaxtarlagi á milli yfirhúðar og leðurhúðar

Question 4

Hvað er hornlag?

Answer 4

Hornlag er ysta lag húðarinnar og er úr samþjöppuðum dauðum frumum. Verndar líkaman gegn hnjaski og gerir húðina vatnsþéttari

Question 5

Úr hverju er hornlagið?

Answer 5

Er úr teygjanlegur prótíni sem kallast hyrni sama efni og er í hári og nöglum.

Question 6

Hvað gerir leðurhúðin?

Answer 6

Hún myndar svita sem kælir húðina og gerir tíu sem smyr húðina og gerir hana mjúka.

Question 7

Hvað gerir undirhúðin?

Answer 7

Þar geymist fitan sem. Hita einangrar og ver gegn höggum

Question 8

Hvernig myndast fingraför?

Answer 8

Sem myndast af svitanum sem er með ofurlítil li fitu sem situ eftir. Sem þornar fitan og fingrafarinu verður eftir

Question 9

Úr hverju er hár og neglur

Answer 9

Hyrni

Question 10

Glósur

Answer 10

Frumur nágranna fjölgar sér við naglaótina og árið frá hárrótinni. Í hárrótinni myndast litarefni sem ákvarðar hár litinn.

Question 11

Hvaðan kemur svitinn?

Answer 11

Svitinn lætur frá sér sveit um lítið op á húðinni

Question 12

Hvernig strjórnar húðin líkamshitanum?

Answer 12

Þegar okkur er of heitt svitnum við og líkaminn kólnar þegar svitinn gufar upp. Þegar okkur er of klst þrengjast æðarnar og hárin rísa.

Question 13

Glósur

Answer 13

Exem stór af bólgu í húðinni. Bólur myndast þegar rásir í fitu kirtla á í húðinni lokast vegna tappa úr hyrni og fitu.

Question 14

Hvað er sortuæxli

Answer 14

Er hættulegasta tegund krabbameins og myndast of í fæðingarblettum.

Question 15

Glósur

Answer 15

Sólbruni skaðar aðein ysta lag húðarinnar . En bruni frá heitu vatni þæg túr leðurhúðin líka skaðast

Question 16

Hvað gerir beinagrindin?

Answer 16

Hún styrkir og heldur líkamanum uppi, verndar líffærin, geymir kalk og fosfór ásamt öðrum mikilvægum efnum.

Question 17

Nefndu nokkrar gerðir af beinum

Answer 17

Pípulaga bein
Flöt bein
Stutt og teningslaga bein
Óregluleg bein að lögun

Question 18

Hvar finnur pípulaga bein?

Answer 18

handleggjum og fótum

Question 19

Hvar finnurðu flöt bein?

Answer 19

herðablöðum, mjöðmum og höfuðkúpum

Question 20

Hvar finnurðu tennislaga bein?

Answer 20

Í úlnliðunm og ökklum

Question 21

Hvar finnurðu óregluleg bein?

Answer 21

Í hryggjaliðunum

Question 22

Hvernig geta beinin verið sterk en létt?

Answer 22

af því að beinin eru hörð og þétt að utan en hol, mjúk og frauðkennd að innan.

Question 23

Hvað gerist í rauða beinmergnum?

Answer 23

Þar myndast öll blóðkorn

Question 24

Gula beinmergnum?

Answer 24

Guli mergurinn er að mestu leyti fita

Question 25

Hvað gerir beinhimnan?

Answer 25

Hún bæði verndar beinin og sjá þeim fyrir næringu með æð unum sem er í himnunni

Question 26

Glósur?

Answer 26

Bein tengjast með liðmótum, rennislétt brjósk þegar beinrndana og lið vökvi smyr liðfletina.

Question 27

Hvað gera liðirnir?

Answer 27

Þeir gera beinunum kleift að hreyfast hvert að öðru

Question 28

Hvað heita liðirnir?

Answer 28

Kúluliðir, hjöruliðir og hverfi liðir

Question 29

Hvaða liðir eru þessir liðir, kúlu,hverfi og hjöruliðir

Answer 29

Kúluliðir: Axlaliðir og mjaðmaliður Hjöruliðir : hné, fingur og tær Hverfiliður: hálsliðir og hryggjaliðir

Question 30

Hvað er brjósklos?

Answer 30

Þegar hryggþófarnir skaddast og þá geta þeir gengið á milli hryggjliða og þrýst á taug

Question 31

Hvaða geriðir eru til af vöðvum?

Answer 31

Það eru til þrjár: rákóttir vöðvar, sléttir vöðvar og hjartvöðvinn

Question 32

Hvaða vöðvum getum við stjórnað með viljanum og hvaða vöðvum getum við ekki?

Answer 32

Rákóttum vöðvum getum við stjórnað með viljanum okkur en sléttum vöðvum getum við ekki stjórnað og þeir eru t.d í meltingarveginum og æðum. Hjartavöðvanum getum við heldur ekki stjórnað og hann sér um samdrætti hjartans.

Question 33

Útskýrðu samvinnu beugjuvöðva og réttivöðva og muninn þeim

Answer 33

Beygjuvöðvar beygja liðamót og réttivöðvar rétta úr liðamótum. Þegar annar vöðvinn dregst saman slakar á hinum.

Question 34

Hvað festir vöðvana við beinin?

Answer 34

Sinar

Question 35

Úr hverju eru vöðvaræðir?

Answer 35

vöðvar eru bunir til úr vöðvafrumum (vöðvaþráðum) sem eru margir í hóp og eru langir og grannir. Vöðvaknippir mynda svo vöðva. Inni í hverjum þræði er prótínþræðir sem draga frumuna saman prótínþráður - vöðvafruma - knippi- vöðvi (frá minnstu til stærstu einingu)

Question 36

Hvað er þol?

Answer 36

Þol er hversu lengi vöðvar geta starfað og hversu mikið súrefni fá þeir úr blóðinu

Question 37

Glósur

Answer 37

Við áreynslu þurfa vöðvar meira súrefni

Question 38

Hvernig hefur magn hvatbera áhrif á þol?

Answer 38

Við þjálfun fjölgar hvatberinn i vöðvafrumum og því ná þær meira súrefni úr blóðinu. Og bruninn fer hratt fram.

Question 39

Glósur

Answer 39

Ef vöðvar fá ekki nægileg mikið af súrefni myndast í þeim mjólkursýra og þá myndast harðsperrur

Question 40

Hvað geturðu gert til að koma í veg fyrir harðsperrur?

Answer 40

Að vera hitaður upp fyrir æfingar og teygja eftir æfingar