L1 werkboek 2: Algemene aspecten van sanctieoplegging Flashcards
(36 cards)
Wat is het tweesporenstelsel?
Een stelsel waarin twee verschillende sanctiesoorten voorkomen:
- straf
- maatregel
Verschil tussen beide ligt vooral in de rechtsgrond.
Wat is de rechtsgrond voor straf?
verwijtbaarheid
Wat is de rechtsgrond voor een maatregel?
Bescherming van het algemeen belang
Komt naar voren in de ‘oude maatregelen’:
- vrijheidsbenemende maatregelen (personen die gevaarlijk zijn toch uit de maatschappij houden)
- onttrekking aan het verkeer (goederen die gevaarlijk zijn uit de maatschappij houden)
In tegenstelling tot straf hoeft de zwaarte van de maatregel niet gerelateerd te zijn aan de ernst van het gepleegde strafbare feit
Wat is een tweede onderscheidend criterium tussen straf en maatregel?
Straf is gericht op leedtoevoeging, de maatregel niet ( hoewel de veroordeelde dit vaak anders zal ervaren)
Wat is het verschil tussen hoofdstraffen en bijkomende straffen?
Vroeger was dit belangrijk, tegenwoordig kan de rechter straffen cumuleren, bv gevenagnisstraf of hechtenis en een geldboete –> geen relevant onderscheid meer.
– Bijzondere strafbepalingen geven aan welke hoofdstraf gegeven mag worden, bijkomende straffen is geregeld of in het algemeen deel, of per groep van verschillende (bijzondere) strafbepalingen is geregeld.
Waarom wordt de taakstraf nergens als op te leggen hoofdstraf genoemd?
Deze hoofdstraf mag alleen ter vervanging van een
- onvoorwaardelijke vrijhdeidstraf, of
- geldboete kan worden opgelegd
(art 9 lid2 Sr)
Worden de bijkomende straffen geregeld in het algemeen deel?
Soms, bv:
- verbeurdverklaring (art 33a Sr), en geldt dus bij een veroordeling voor elk strafbaar feit
Soms bij een bepaald artikel, bv
- openbaarmaking van de uitspraal
- ontzetting uit de uitoefening van een beroep
Wat zijn de wettelijke sancties?
1) Hoofdstraffen: art 9 lid1 onder a Sr:
- gevengenisstraf
- hechtenis
- taakstraf
- geldboete
2) Bijkomende straffen: art 9 lid 1 onder b Sr:
- ontzetting uit bepaalde rechten
verbeurdverklaring
- openbaarmaking rechterlijke uitspraak
3) Maatregelen (Boek I, Titel IIa Sr) - onttrekking aan het verkeer
- ontnemeing wederrechtelijk verkregen voordeel
- schadevergoeding
- plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis
- terbeschikkingstelling
- plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders
Zijn er nog meer sancties?
- Jeugdstrafrecht, art 77a t.m 77 hh Sr
- in principe voor jongeren tussen 12 & 18
- uitzonderingen:
- jeugdigen vanaf 16 volwassenenstrafrecht
- tot 21 jaar jeugdstrafrecht
Welke wetten zijn van belang bij vrijheidsbenemende sancties?
- Penitentaire begeinselenwet (PBW)
- Beginselenwet Verpleging Terbeschikkinggestelden (BegW.TBS)
- Wet Bijzondere opneming in Psychiatrische ziekenhuizen ( Wet BOPZ)
- Beginselenwet Justitiele Jeugdinrichtingen (BegW. JJI)
Mogen lagere wetgevers afwijken en andere sancties bedenken?
Nee, art 91 Sr
wel afwijkingen via een wet in formele zin
- bijzondere wetten wijken voor wat betreft hoofdstraffen niet af van art 9 Sr, maar sommige voorzien wel in aparte bijkomende straffen en/of maatregelen,bv ontzegging van de rijbeveogdheid
Wat zijn de minimumstraffen?
art 10 lid 2 Sr: minimum gevangenisstraf is 1 dag
art 18 lid 1 Sr : minimum hechtenis is 1 dag
- art 23 lid 2 : minimum geldboete is € 3,-
Er is geen minimum tav de taakstraf
Wat zijn de strafmaxima?
art 10 lid 1 Sr: levenslang
art 10 lid 2 Sr : maximum van tijdelijke gevangenisstraf is 15 jaar
art 10 lid 3 Sr: onder bepaalde omstandigheden tijdelijke gevangenisstraf van 30 jaar
art 18 lid 1 Sr: maximum hechtenis : 1 jaar
art 22 c lid 2: maximum taakstraf is 480 uur, waarvan max. 240 uur werkstraf
- art 23 lid 4 Sr : maximum geldboete is € 740.000 (alleen voor een rechtspersoon)
Wat zijn de minima en maxima van de bijkomende straffen?
art 31 lid 1 Sr:
alleen bij ontzetting van bepaalde rechten is er een regeling
Rest is moeilijk aan te geven: half openbaarmaken gaat bv niet
Alleen bij verbeurdverklaring kan de rechter er een maximum aan stellen
Wat zijn de minima & maxima bij maatregelen?
art 37 & 38 Sr
Geen minima
Maxima per maatregel, veelal 2 jaar met eenmalig verlengen.
Uitzondering is TBS met dwangverpleging voor geweldsdelict tegen personen, dan kan de tbs zo vaak verlengd worden als voor de bescherming van de maatschappij van belang is
Normaal tbs max 4 jaren
Voor andere maatregelen geen limitering, bv schadevergoeding of ontnemeing wederrechtelijk voordeel –> wel mogelijkheid tot matiging
bij onttrekking aan het verkeer kan de rechter ter compensatie een vergoeding aanbieden als hi vindt dat de veroordeelde onevenredig wordt getroffen in zijn vermogen
Noem wat uitzonderingen op de strafmaxima?
- combinatie vrijheidstraf en tbs met voorwaarden: vrijheidsstraf max 3 jaren
- indien naast een taakstraf een onvoorwaardelijke vrijheidstraf, mag de laatste niet meer dan 6 maanden zijn
- bij rechtspersoon kan de rechter een boete uit de naasthogere categorie kiezen als hij at meer passend vindt (art 23 lid 7 Sr)
Welke strafverhogende-strafverlagende methodieken kent het strafrecht?
- Bijzonder: geldend voor een of een paart artikelen, bv art 256 vs 258 & 259 Sr
– gekwalificeerd
- gepriviligeerd
Noem de algemene strafverhogende en strafverlagende omstandigheden?
Geef de randvoorwaarden aan?
Verhoging:
- recidive van misdrijven (art 43a t/m 43c Sr)
- ambtelijke hoedanigheid (art 44 Sr)
Verlaging:
- samenloop van misdrijven (art 57 & 58 Sr)
- afspraak met OvJ voor een getuigenverklaring tegen een andere verdachte (art 44a Sr)
Randvoorwaarden:
- verhoging/verlaging geldt alleen voor vrijheidsstraffen; voor overtredingen (geldboeten) geen regeling
- verhoging wordt begrensd door art 10 lid 4 Sr en art 18 lid 3 Sr (nooit meer dan 30 jaar tijdelijke gevangenisstraf of hechtenis van max 1 jaar en 4 maanden
- dit geldt ook voor samenloop, maar werkt daar strafverlagend
Kernelementen recidive?
art 43 a-c Sr:
- alleen misdrijven
- alleen indien de dader eerder is veroordeeld tot gevangenisstraf voor hetzelfde of soortgelijk misdrijf
- alleen het maximum van de vrijheidsstraf wordt door recidive verhoogd
- bij overtredingen een bijzondere strafverhogende omstandigheid (staat bij het artikel vermeld)
Kenmerken strafverhoging door ambtelijke hoedanigheid?
art 44 Sr:
- geldt voor alle delicten
- beperkt tot vrijheidsstraffen
- NIET van toepassaing op ambtsmisdrijven en ambtsovertredingen
Noem de 3 vormen van samenloop?
- meerdaadse samenloop
- eendaadse samenloop
- voortgezette handeling
Verschil eendaadse en meerdaadse samenloop?
Eendaadse samenloop (art 55 Sr): een feit dat over verschillende delictsomschrijvingen valt te kwalificeren
Meerdaadse samenloop(art 57 Sr): feiten die als op zichzelf staande handelingen moeten worden beschouwd
Omschrijf voortgezette handeling?
Zit qua wettelijke omschrijving tussen eendaadse en meerdaadse samenloop in (art 56 Sr)
Kenmerken:
- de onderscheidene handelingen moeten vallen onder strafbepalingen van dezelfde strekking
- deze handelingen moeten voortkomen uit een ongeoorloofd wilsbesluit
- waarbij de tijd die ligt tussen de handelingen een indicatie kan zijn of er sprake is van een dergelijk wilsbesluit
Wat is het verschil tussen eendaadse samenloop en voortgezette handeling vs meerdaadse samenloop?
Bij eendaadse samenloop en voortgezette handeling wordt slechts 1 strafbepaling toegepast, bij verschil die waarbij de zwaarste hoofdstraf is gesteld. Als de hoofstraffen niet dezelfde zijn dan gevangenisstrafvoor hechtenis voor geldboete (taakstraf wordt nooit apart benoemd)
Uitzondering: art 55 lid 2:
Lex generalis vs Lex specialis: in dat geval moet het bewezenverklaarde onder de lex specialis gekwalificeerd worden. Is dat niet mogelijk, dan zal OVAR volgen.