β-laktamy Flashcards

1
Q

jaki jest czteroczłonowy pierścień laktamowy

A

unikalny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Penicyliny dzielą się na

A
  1. penicyliny naturalne (np. penicylina G)
  2. penicyliny przeciwgronkowcowe (np. metycylina i penicyliny izoksazolilowe)
  3. penicyliny o rozszerzonym spektrum (ampicylina i penicyliny antypseudomanalne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

penicyliny naturalne spektrum

A

bakterie Gram-dodatnie, Gram-ujemne ziarenkowce i beztlenowce (nieprodukujące β-laktamaz). słaba aktywność na pałeczki Gram-ujemne i podatność na β-laktamazy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

penicyliny przeciwgronkowcowe spektrum

A

gronkowce i paciorkowce (odporne na gronkowcowe β-laktamazy). nie działają na enterokoki, bakterie beztlenowe i na Gram-ujemne ziarenkowce i pałeczki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

penicyliny o rozszerzonym spektrum

A

jak penicyliny naturalne + lepsza aktywność wobec bakterii Gram-ujemnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

minimalne stężenie hamujące (MIC) określa jednostka

A

μg/ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

większość penicylin występuje w postaci

A

soli sodowych lub potasowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

w iniekcjach domięśniowych penicylina G jest podawana jako

A

sole prokainowe i benzatynowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

czy penicyliny są stabilne?

A

tak, ale tylko w postaci krystalicznej (w roztworze tracą aktywność po 24h, dlatego muszą być przygotowane bezpośrednio przed podaniem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

β-laktamy działają w bakterii na

A

syntezę ściany komórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ściana komórkowa bakterii składa się z

A

peptydoglikanu – usieciowanego polimeru polisacharydów i polipeptydów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

polisacharydowa część peptydoglikanu to

A

N-acetyloglukozamina i kwas N-acetylomuraminowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

jaki ważny fragment ma peptydowa część peptydoglikanu

A

końcówkę D-Ala-D-Ala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

co robi enzym PBP

A

usuwaw końcową alaninę w procesie tworzenia wzajemnego wiązania z najbliższym peptydem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

jak β-laktamy hamują PBP

A

są analogami strukturalnymi D-Ala-D-Ala, kowalcyjnie wiążącymi się z miejscem aktywnym PBP (hamują transpeptydację)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

β-laktamy to bakteriostatyki czy bakteriobójcze?

A

bakteriobójcze (autoliza), ale TYLKO WTEDY KIEDY KOMÓRKI BAKTERYJNE SĄ W OKRESIE AKTYWNEGO WZROSTU I SYNTEZY ŚCIANY KOMÓRKOWEJ ZAPAMIĘTAJ TO DO CHOLERY JASNEJ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

mechanizm oporności na β-laktamy

A

produkcja β-laktamaz (najczęściej)
modyfikacja PBP (MRSA)
upośledzenie penetracji leku do PBP (tylko bakterie Gram-ujemne)
proces aktywnego usuwania antybiotyku (Gram-ujemne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

β-laktamazy, które wykazują raczej wąskie spektrum są produkowane przez

A

S. aureus
H. influenzae
E. coli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

penicyliny i cefalosporyny, ale nie karbapenemy hydrolizują

A

AmpC i ESβL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

karbapenemy hydrolizują

A

metalo-β-laktamazy i karbapenemazy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

dlaczego mechanizm oporności na β-laktamy poprzez zmniejszenie dostępu do PBP jest charakterystyczny dla bakterii Gram-ujemnych?

A

bo mają one błonę zewnętrzną, nieprzepuszczalną dla β-laktamów, które mogą przejść jedynie poprzez pory (białkowe kanały) w błonie. brak lub zmniejszenie ilości produkowanych kanałów powoduje pośrednio (!) oporność. pośrednio dlatego, że nie wystarcza to do wykształcenia oporności, jednak bakterie, które zawierają mało aktywne β-laktamazy, które normalnie nie wystarczają do oporności, teraz wystarczają ze względu na małe stężenie przenikającego antybiotyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

stabilne w środowisku kwaśnym żołądka są

A

dikloksacylina, ampicylina i amoksycylina, dlatego dobrze wchłaniają się po podaniu doustnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

czy wchłanianie penicylin jest osłabiane przez pokarm?

A

tak (wyjątek: amoksycylina), dlatego 1-2h przed/po posiłku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

jak podajemy penicylinę G

A

dożylnie, bo domieśniowo ma działanie drażniące i wywołuje duży ból przy dużych dawkach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Czy penicyliny wnikają do komórek?

A

nie, bo są polarne, dlatego ich stężenie jest większe w płynie pozakomórkowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

które penicyliny wiążą się słabo z białkami?

A

np. penicylina G i ampicylina (dlatego osiągają w osoczu wyższe stężenia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

jaką cechę mają penicylina benzatynowa i prokainowa

A

opóźnione wchłanianie, stąd długotrwałe utrzymywanie się stężeń we krwi i w tkankach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

czy penicylina przenika do OUNu?

A

słabo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

czy penicylina przenika do gałki ocznej?

A

słabo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

czy penicylina przenika do prostaty?

A

słabo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

czy penicylinę można stosować w zapaleniu opon?

A

można! ponieważ bariera jest uszkodzona w aktywnym procesie bakteryjnym, a to wystarcza do zabicia pneumo- i meningokoków, jeśli są wrażliwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

jak jest wydalana penicylina?

A

głownie z moczem, 10% przesączaniem kłębuszkowym a 90% sekrecją kanalikową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

okres półtrwania ampicyliny i innych penicylin o rozszerzonym spektrum

A

ok. 1h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

jak jest wydalana oksacylina, dikloksacylina i kloksacylina?

A

nerkami i z żółcią (dlatego nie jest wymagana modyfikacja dawki w niewydolności nerek)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

wydalanie penicyliny u noworodków

A

mniejszy klirens, dlatego dostosowujemy dawkę do masy ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

czym można zwiększyć stężenia penicylin we krwi?

A

probenecydem, lekiem moczanopędnym stosowanym w dnie moczanowej lub hiperurykemii, który zmniejsza sekrecję kanalikową słabych kwasów, w tym β-laktamów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

penicylina G lekiem z wyboru w zakażeniach

A
  1. paciorkowce
  2. meningokoki
  3. niektóre enterokoki
  4. wrażliwe na penicylinę pneumokoki
  5. gronkowce nieprodukujące β-laktamaz
  6. Treponema pallidum
  7. Clostiridium sp.
  8. Actinomyces
  9. niektóre Gram-dodatnie pałeczki
  10. nieprodukujące β-laktamaz Gram-ujemne beztlenowce
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Penicylina V

A

doustna, tylko w lekkich infekcjach (słaba biodostępność), wąskie spektrum raczej stosowana amoksycylina w jej miejsce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

penicylina benzatynowa skuteczna w leczeniu

A

zapalenia gardła przez paciorkowce β-hemolizujące

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

penicyliny przeciwgronkowcowe mają taką budowę

A

są półsyntetyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

penicyliny przeciwgronkowcowe lekami z wyboru w

A

zakażeniach metycylinowrażliwymi i zarazem penicylinoopornymi gronkowcami
działają też na penicylinowrażliwe paciorkowce/pneumokoki, ale nie działają na L. monocytogenes, enterokoki i MRSA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

penicyliny izoksazolilowe, przedstawiciele i zakażenia

A

oksacylina, kloksacylina lub dikloksacylina (metycyliny już się nie stosuje); doustne (pokarm zaburza wchłanianie)
łagodne zakażenia gronkowcowe
oksacylina we wlewie dożylnym w ciężkich ogólnoustrojowych zakażeniach gronkowcowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

wobec jakich bakterii i dlaczego penicyliny o rozszerzonym spektrum (aminopenicyliny, karboksypenicyliny, ureidopenicyliny) są bardziej aktywne od penicylin naturalnych/przeciwgronkowcowych

A

wobec Gram-ujemnych, łatwiej przechodzą przez błonę zewnętrzną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

jak się różni spektrum ampicyliny od amoksycyliny?

A

nijak!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

czym się różni amoksycylina od ampicyliny?

A

amoksycylina się lepiej wchłania po podaniu doustnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

ampicylina i amoksycylina są najbardziej aktywne ze wszystkich doustnych penicylin wobec

A

pneumokoki z podwyższonym MIC dla penicylin (preferowane w zakażeniach, w których można podejrzewać pneumokoki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

amoksycylina podawana jest w

A

infekcji dróg moczowych
zapaleniu zatok
zapaleniu ucha środkowego
infekcji dolnych dróg oddechowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

ampicylina (ale nie amoksycylina) jest skuteczna wobec

A

Shigella, ale jej stosowanie może przedłużyć nosicielstwo, także jej użycie jest kontrowersyjne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

ampicylina dożylnie wskazania

A

ciężkie zakażenia wywołane przez wrażliwe na penicyliny:

  1. beztlenowce
  2. enterokoki
  3. L. monocytogenes
  4. niewytwarzające β-laktamaz Gram-ujemne ziarenkowce
  5. niewytwarzające β-laktamaz Gram-ujemne pałeczki (E. coli, Salmonella sp.)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Ampicylina nie jest aktywna wobec

A
Klebsiella sp.
Enterobacter sp.
Pseudomonas aeruginosa
Citrobacter sp.
Serratia marcescens
indolo-dodatnie Proteus 
(powszechne w zakażeniach szpitalnych)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Ampicyliny nie stosuje się empirycznie w… i czemu

A

zakażeniu dróg moczowych, zapaleniu opon i durze brzusznym; dlatego, że wiele bakterii Gram-ujemnych wytwarza β-laktamazy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

ureidopenicyliny, przedstawiciel i aktywność

A

piperacylina, aktywność dodatkowo wobec Gram-ujemnych tak jak Klebsiella pneumoniae

53
Q

penicyliny działania niepożądane to w większości

A

reakcje nadwrażliwości

54
Q

szansa na reakcję alergiczną u osoby bez historii nadwrażliwości na penicyliny wynosi

A

9428592385982395819385148102984109284019248 przypadków na 942859238598239581938514810298410928401924800 podań
(1%)

55
Q

znikoma częstość reakcji alergicznych na penicyliny występuje u

A

małych dzieci

56
Q

wstrząs anafilaktyczny po penicylinach występuje

A

bardzo rzadko: 0,05%

57
Q

działania niepożądane po penicylinach

A
  1. po dużych dawkach: wymioty, nudności i biegunki
  2. wysypki skórne
  3. owrzodzenia jamy ustnej
  4. gorączka
  5. pokrzywka
  6. śródmiąższowe zapalenie nerek (kompleksy immu z penicyliną)
  7. eozynofilia
  8. niedokrwistość hemolityczna

7-12 dni po ekspozycji:

  1. zapalenie naczyń
  2. obrzęk stawów
  3. obrzęk naczynioruchowy
  4. intensywny świąd
58
Q

u pacjentów z niewydolnością nerek penicyliny w dużych dawkach

A

mogą wywołać drgawki

59
Q

metycylina została wycofana ponieważ

A

powoduje śródmiąższowe zapalenie nerek

60
Q

oksacylina może spowodować

A

zapalenie wątroby

61
Q

możliwe powikłanie ampicyliny

A

rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego

62
Q

cefalosporyny jako ogół nie są aktywne wobec

A

enterokoków i L. monocytogenes

63
Q

pierwsza generacja cefalosporyn to

A
  1. cefazolina
  2. cefadroksyl
  3. cefaleksyna
  4. cefalotyna
  5. cefapiryna
  6. cefradyna
64
Q

pierwsza generacja cefalosporyn spektrum

A
  1. Gram-dodatnie ziarenkowce (bardzo duża aktywność) – pneumokoki, paciorkowce, gronkowce (oprócz MRSA)
  2. E. coli, K. pneumonie. P. mirabilis często wrażliwe
  3. beztlenowe ziarenkowce (peptokoki, peptostreptokoki
65
Q

pierwsza generacja cefalosporyn jest nieaktywna wobec:

A
  1. MRSA
  2. P. aeruginosa
  3. P. mirabilis indolo+
  4. Enterobacter
  5. Serratia marcescens
  6. Citrobacter
  7. Acinetobacter
  8. B. fragilis
66
Q

jedyna parenteralna cefalosporyna I generacji to

A

cefazolina, wciąż powszechnie stosowana, wydalana przez nerki

67
Q

podawana domięśniowo cefalosporyna I generacji to

A

cefazolina, wydalana przez nerki

68
Q

penetracja tkanek cefalosporyn I generacji

A

zazwyczaj stężenia w tkankach niższe niż we krwi, ale bardzo wysokie stężenia w moczu

69
Q

wydalanie cefalosporyn I generacji

A

przesączanie kłębuszkowe + sekrecja kanalikowa w nerkach (probenecyd zwiększa stężenia we krwi)

70
Q

zastosowanie kliniczne cefalosporyn I generacji

A

doustnie

  1. zakażenia dróg moczowych
  2. gronkowcowe/paciorkowcowe zakażenia (w tym zapaleniu/ropniu tkanek miękkich), jednak nie w ciężkich ogólnoustrojowych zakażeniach
71
Q

cefazolina lekiem z wyboru

A

w profilaktyce chirurgicznej (dobra penetracja do większości tkanek)
paciorkowcowe/gronkowcowe zakażenie z uczuleniem na penicylinę (innym niż natychmiastowa reakcja nadwrażliwości) – alternatywa dla przeciwgronkowcowych penicylin u uczulonych

72
Q

czy cefazolina przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego?

A

nie

73
Q

cefalosporyny II generacji

A
  1. cefaklor
  2. cefamandol
  3. cefonicid
  4. cefuroksym
  5. cefprozyl
  6. lorakarbef
  7. ceforanid
  8. cefamycyny (strukturalnie powiązane) – cefoksytyna, cefmetazol i cefotetan
74
Q

cefamycyny są skuteczne wobec

A

bakterii beztlenowych

75
Q

spektrum cefalosporyn II generacji ogólnie

A

Klebsiella (zazwyczaj wrażliwe) – przedłużony zakres działania na bakterie Gram-ujemne

76
Q

skuteczne wobec H. influenzae, ale nie wobec Serratia i B. fragilis są

A
  1. cefamandol
  2. cefuroksym
  3. cefonicid
  4. ceforanid
  5. cefaklor
77
Q

aktywne wobec B. fragilis, niektórych szczepów Serratia, ale nie wobec H. influenzae są

A

cefoksytyna
cefmetazol
cefotetan

78
Q

żadna z cefalosporyn II generacji nie jest aktywna wobec

A

enterokoków i P. aeruginosa (tak jak cefalosporyny I gen.)

79
Q

aktywność cefalosporyn II generacji wobec Enterobacter

A

są czasem aktywne in vitro, ale nie powinno się ich stosować żeby nie selekcjonować opornych szczepów wytwarzających chromosomalne β-laktamazy

80
Q

cefalosporyny II generacji mogące być podawane doustnie

A
  1. cefuroksym (jedyny o stwierdzonym działaniu na pneumokoki penicylinooporne)
  2. cefprozil
  3. lorakarbef
81
Q

Poza jelitowe podawanie cefalosporyn II generacji

A

iniekcje domięśniowe bolesne, powinno się ich unikać. wszystkie wydalane przez nerki

82
Q

cefalosporyny II generacji są stosowane w

A
  1. leczeniu zapalenia zatok, ucha środkowego oraz infekcjach dolnych dróg oddechowych przez H. influenzae/M. catarrhalis β-laktazo+
  2. cefoksytyna, cefmetazol, cefotetan – zapalenie otrzewnej, zapalenie uchyłków, zapalenie narządów miednicy mniejszej (mieszane zakażenia tlenowcami i beztlenowcami, a cefalosporyny II gen są skuteczne na beztlenowce w tym na B. fragilis)
  3. cefuroksym – pozaszpitalne zapalenie płuc (H. influenzae i K. pneumoniae β-laktamazo+ i niektóre penicylinooporne pneumokoki)
83
Q

czy cefuroksym przenika przez barierę krew–mózg

A

tak, ale jest mniej skuteczny niż ceftriakson lub cefotaksym, dlatego nie powinien być stosowany

84
Q

cefalosporyny III generacji

A
  1. cefoperazon
  2. cefotaksym
  3. ceftazydym
  4. ceftyzoksym
  5. ceftriakson
  6. cefiksym
  7. cefpodoksym
  8. cefdinir
  9. cefditoren
  10. ceftybuten
  11. moksalaktam
85
Q

jak się różni spektrum cefalosporyn III od II generacji

A

rozszerzony zakres na Gram-ujemne, niektóre mogą też przekraczać barierę krew-mózg

86
Q

jedynymi cefalosporynami przeciwko P. aeruginosa są

A

ceftazydym i cefoperazon

87
Q

skuteczność cefalosporyn III generacji jest niepewna wobec

A

Enterobacter, Serratia, Citrobacter – mogą wytwarzać AmpC lub chromosomalnie kodowane cefalosporynazy

88
Q

z cefalosporyn III generacji skutecznymi wobec B. fragilis są

A

ceftyzoksym i moksalaktam

89
Q

cefiksym jak i na co

A

doustnie w zakażeniach dróg moczowych i niepowikłanym gonokokowym zapaleniu cewki moczowej i szyjki macicy

90
Q

które cefalosporyny III gen są wydalane z żółcią

A

cefoperazon i ceftriakson

91
Q

jak są wydalane cefalosporyny III gen?

A

przez nerki (tylko cefoperazon i ceftriakson z żółcią)

92
Q

ceftriakson i cefotaksym wskazania

A
  1. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych przez pneumokoki (penicylinowrażliwe), meningokoki, H. influenzae i wrażliwe jelitowe Gram-ujemne, ale nie L. monocytogenes
  2. empirycznie ciężkie zakażenia mogące być wywołane przez penicylinooporne pneumokoki (najlepsza aktywność na nie spośród cefalosporyn)
  3. zapalenie opon przez penicylinooporne pneumokoki, ale wtedy w połączeniu z wankomycyną, bo mogą być niepodatne na same cefalosporyny przy dużym MIC dla penicyliny
93
Q

cefalosporyny III generacji wskazania

A

sepsa o nieznanej etiologii (u immunokompetentnych i u tych z upośledzoną odpornością) + leczenie zakażeń, w których cefalosporyny są najmniej toksyczne

u gorączkujących z neutropenią często w połączeniu z innymi antybiotykami

94
Q

cefalosporyny IV generacji

A

cefepim

95
Q

czy cefepim przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego?

A

tak

96
Q

cefepim spektrum

A
  1. P. aeruginosa
  2. Enterobacteriaceae
  3. S. aureus
  4. S. pneumoniae
  5. penicylinooporne paciorkowce
  6. Enterobacter sp.
97
Q

cefalosporyny V generacji

A

ceftarolina

98
Q

ceftarolina właściwości

A

aktywna wobec MRSA (dobrze wiąże PBP2a odpowiedzialne za metycylinooporność)
pewna aktywność wobec enterokoków
szerokie spektrum na Gram-ujemne
nieaktywna na szczepy ESβL(+)

99
Q

działania niepożądane cefalosporyn

A

ALERGIA (niektóre osoby uczulone na penicyliny tolerują cefalosporyny) –
1. gorączka
2. wysypka
3. zapalenie nerek
4. granulocytopenia
5. niedokrwistość hemolityczna
6. anafilaksja
INNE –
1. ból po iniekcji domięśniowej
2. zakrzepowe zapalenie żył po wstrzyknięciu dożylnym
3. hipoprotrombinemia przez cefalosporyny z grupą metylotiotetrazolową – doustnie witamina K żeby zapobiec
4. ciężkie reakcje disulfiramowe przez cefalosporyny z grupą metylotiotetrazolową (≠alkohol)

100
Q

nadwrażliwość krzyżowa między cefalosporynami i penicylinami

A

5-10% (głównie początkowe generacje), jednak nie powinny być podawane z anafilaksją po penicylinach w wywiadzie

101
Q

cefalosporyny z grupą metylotiotetrazolową

A
  1. cefamandol
  2. cefmetazol
  3. cefotetan
  4. cefoperazon
102
Q

Monobaktamy spektrum

A

takie jak cefalosporyn III generacji, ze względu na strukturalne podobieństwo (aztreonamu) do ceftazdymu

103
Q

Monobaktamy różnią się od innych β-laktamów

A

nie mają aktywności wobec Gram-dodatnich i beztlenowców

104
Q

Monobaktamy są hydrolizowane przez

A

AmpC i ESβL

105
Q

czy monobaktamy przenikają do płynu mózgowo-rdzeniowego

A

tak

106
Q

droga podawania aztreonamu (monobaktam)

A

dożylnie

107
Q

droga wydalania monobaktamów

A

nerki

108
Q

zarejestrowane (w USA) monobaktamy

A

aztreonam

109
Q

nadwrażliwość krzyżowa z penicylinami?

A

nie występuje. aztreonam dobrze tolerowany przez uczulonych na penicyliny

110
Q

działania niepożądane monobaktamów

A

sporadycznie wysypki skórne i podwyższenie aminotransferaz. poważniejsze działania nie były odnotowane

111
Q

czy aztreonam może być stosowany u pacjentów z anafilaksją po penicylinie w historii?

A

tak, w ciężkich zakażeniach – zapalenie płuc, opon i sepsa przez wrażliwe patogeny Gram-ujemne

112
Q

inhibitory β-laktamaz to

A

kwas klawulanowy, sulbaktam i tazobaktam

113
Q

najbardziej aktywne wobec β-laktamaz

A

Ambler klasy A β-laktamazy (w szczególności β-laktamazy TEM, zapraszam do dzierżanowskiej!), raczej nieaktywne wobec klasy C

114
Q

charakterystyka połączenia penicyliny z inhibitorem β-laktamaz

A

są dostępne w określonych połączeniach, a spektrum określane jest wtedy przez penicylinę a nie inhibitor (inhibitor poszerza spektrum jeżeli warunkiem zawężenia spektrum jest produkcja określonej β-laktamazy przez dany szczep/gatunek)

115
Q

sulbaktam nie hamuje na przykład

A

β-laktamaz Serratia (stąd ampicylina+sulbaktam nie działa na Serratia)

116
Q

tazobaktam nie hamuje na przykład

A

β-laktamazy P. aeruginosa (stąd piperacylina+tazobaktam nie działa na P. aeruginosa)

117
Q

spektrum hamowania β-laktamaz przez inhibitory obejmuje

A

(klasa A Ambler)

  1. gronkowce
  2. H. influenzae
  3. N. gonorrhoeae
  4. Salmonella & Shigella

oraz
chromosomalne β-laktamazy B. fragilis i M catarrhalis
5. E. coli
6. K. pneumoniae

118
Q

spektrum hamowania β-laktamaz przez inhibitory nie obejmuje

A

(klasa C Ambler):

  1. Enterobacter
  2. Citrobacter
  3. Serratia
  4. P. aeruginosa
119
Q

karbapenemy

A

doripenem, meropenem ,ertapenem, imipenem

120
Q

imipenem spektrum

A

pałeczki Gram-ujemne w tym P. aeruginosa

bakterie Gram-dodatnie, beztlenowce

121
Q

imipenem jest podawany razem z

A

cylastatyną, inhibitorem dehydropeptydazy nerkowej, która rozkłada imipenem (wzrasta więc jego stężenie we krwi)

122
Q

imipenem nie działa na

A

Enterococcus faecium, MRSA, Clostridium difficile, Burkholderia cepacia, Stenotrophomonas maltophilia

123
Q

doripenem i meropenem się różnią od imipenemu

A

nieco większą aktywnością wobec tlenowych Gram-ujemnych i mniejszą wobec Gram-dodatnich, nie są degradowane przez dehydropeptydazę

124
Q

ertapenem różni się od innych karbapenemów

A

słabszą aktywnościa na P. aerugniosa i Acinetobacter oraz nie jest rozkładany przez nerkową dehydropeptydazę (jak imipenem) oraz ma najdłuższy okres półtrwania (może być podawany dożylnie/domięśniowo raz dziennie, a inne nie)

125
Q

karbapenemy penetrują do płynu mózgowo-rdzeniowego?

A

tak

126
Q

droga usuwania karbapenemów

A

nerki

127
Q

karbapenemy wskazania

A
  1. zakażenie przez wrażliwe drobnoustroje, oporne na inne dostępne leki np. P. aeruginosa (≠ertapenem)
  2. w leczeniu mieszanych zakażeń tlenowcami i beztlenowcami
  3. aktywne wobec wielu bardzo opornych na penicylinę pneumokoków
  4. skuteczne wobec Enterobacter (oporne na ich β-laktamazy)
  5. są lekami z wyboru na szczepy ESβL(+)
  6. imi-/meropenem (+ aminoglikozydy) w leczeniu gorączkujących chorych z neutropenią
128
Q

karbapenemy działania niepożądane

A

głównie imipenem:

  1. nudności, wymioty, biegunka
  2. wysypki skórne i reakcje w miejscu infuzji
  3. drgawki jeśli za duża dawka u typa/typiary z niewydolnymi nerkami (mero-,dori-,ertapenem znacznie rzadziej)
  4. krzyżowa nadwrażliwość z penicylinami