Lota 1 Flashcards
(101 cards)
1
Q
Kjarni ekki aðgreindur með himnu
A
Dreifkjörnungur
2
Q
Kjarni aðgreindur með himnu
A
Heilkjörnungur
3
Q
Ekki frumur en fjölga sér í lifandi frumum
A
Veirur
4
Q
Sjúkdómsvaldandi örverur
A
Bakteríur, veirur, frumdýr og sveppir
5
Q
Lögun bakteríufruma
A
Kúlur/kokkar, stafir, gormlaga og óregluleg lögun
6
Q
Allt sem er innan frumu
A
Frymi
7
Q
Mjög grannar gormlaga bakteríur
A
Spíroketur
8
Q
Frumuveggur baktería er oftast úr
A
Peptigoglycan (PG)
9
Q
Þunnur frumuveggur og litast bleikar í gram-litun
A
Gram neikvæðar
10
Q
Þykkari frumuveggur og litast fjólubláar í gram-litun
A
Gram jákvæðar
11
Q
Erfðaefni veira
A
DNA eða RNA
12
Q
Veiruhylki er byggt úr
A
Prótein einingum
13
Q
Veirur sem eru næmar fyrir spritti
A
Hjúpaðar veirur
14
Q
Flestar bakteríur vaxa best við sýrustig
A
6,5 - 7,5
15
Q
Talið er að 99% af bakteríum í náttúrunni séu í
A
þekjum
16
Q
Kynslóðatími baktería
A
Sá tími sem það tekur fyrir bakteríuna að tvöfalda sig
17
Q
Dauðhreinsun
A
Eyðilegging eða brottnám allra lifandi fruma, gróa og veira af hlut eða svæði
18
Q
Sótthreinsun
A
Eyðing, hindrun eða brottnám sjúkdómsvaldandi örvera
19
Q
Vírus utan frumu kallast
A
Virion
20
Q
Vírus sem smitar bakteríur
A
Bacteriophage
21
Q
Prótein sem valda sýkingum
A
Príon
22
Q
Bakteríur sem eru afkomendur einnar bakteríu
A
Bakteríustofn
23
Q
Erfðaefni baktería
A
DNA
24
Q
Litlar hringlaga DNA sameindir sem finnast í sumum bakteríum
A
Plasmíð
25
Flutningur erfðaefnis frá móðurfrumu til dótturfrumu í skiptingu
Lóðréttur flutningur
26
Erfðaefni er frá einnu frumu til annarar af sömu eða annari tegund
Láréttur flutningur
27
Bein upptaka á DNA
Ummyndun
28
Veira sýkir bakteríu og fyrir mistök fer DNA inn í nýja bakteríufrumu sem fær þannig í sig nýja DNA-ið
Veiruleiðsla
29
DNA fer í gegnum festiþræði -sex-pili- frá gjafa til þega
Tengiæxlun (conjugation)
30
Veldur sýkingum
Sýklar (Bakteríur, veirur, sveppir, sníkjudýr, príon)
31
Náttúrulegt efni sem lífvera myndar og skaðar aðra lífveru eða synthetic efni sem skaðar bakteríur
Antibiotic (sýklalyf)
32
Efni sem drepur eða hindrar vöxt örveru
Antimicrobal
33
Bakteríustofnar sem eru ónæmir fyrir 3 flokkum sýklalyfja
Multiresistant
34
Bakteríustofnar sem eru ónæmir fyrir öllum þekktum sýklalyfjum nema einu eða tveimur
Exstensively resistant
35
Bakteríustofnar sem eru ónæmir fyrir öllum þekktum sýklalyfjum
Panresistant (alónæmir)
36
Samlífi þar sem báðir hagnast
Samhjálp
37
Samlífi þar sem annar hagnast
Gistilífi
38
Samlífi þar sem annar hagnast en hinn skaðast
Sníkjulífi
39
Örverur sem finnast reglubundið á líkamanum og valda almennt ekki sjúkdómum
Normalflóra
40
Normalflóra skipist í:
Heimaflóru
| Flökkuflóru
41
Innrás sýkils í hýsil
Sýking
42
Örvera sest að eða á lífveru
Sýklun (bólfesta) Colonization
43
Sjúkdómur sem orsakast af sýkli eða afurð sýkils
Smitsjúkdómur
44
Sýkill sem veldur sýkingu í einstaklingu með skertar varnir eða þegar hann nær bólfestu á óvenjulegum stað í líkamanum
Tækifærissýkill
45
Þegar líkaminn starfar ekki eðlilega
Sjúkdómur
46
Sá staður sem sýkill lifir náttúrulega og fjölgar sér
Heimkynni
47
Sjúkdómar sem berast frá dýrum yfir í menn
Súnur
48
Dýr sem breiðir út sjúkdóm frá einum hýsli í annan
Vektor
49
Þegar normalflóran veldur sjúkdómum
Endogen sýking
50
Þegar sýkill sem veldur sjúkdómi kemur utan frá
Exogen sýking
51
Sá eiginleiki örveru að geta valdið sýkingu
Meinvirkni
52
Afurðir örvera, hlutar þeirra eða eiginleika sem valda meinvirkni
Meinvirkniþættir
53
Eitur sem fruma myndar sem er seitt úr frumunni
Úteitur (endotoxin)
54
Gangur smitsjúkdómar:
Bráðir (acute)
Langvarandi (chronic)
Duldir (latent)
55
Smitleiðir:
```
Snerting
Loft
Matur/drykkur
Skordýr
Inndæling
```
56
Snýst um rannsóknir á tíðni, útbreiðslu og orsökum sjúkdóma
Faraldsfræði
57
Þegar tíðni sjúkdóms verður skyndilega hærri en búist er við
Faraldur (epidemic)
58
Faraldur þar sem upptökin eru þau sömu
Hópsýking
59
Þol þýðis gegn sýkingu og dreifingu smitandi örveru vegna ónæmis stórs hluta þýðisins
Hjarðónæmi
60
Minni breytingar á sýkli
Ónæmisvakaflökt
61
Miklar breytingar á sýkli
Ónæmisvakaskipti
62
Fjöldi nýrra tilfella á tilgreindu tímabili per skilgreindan fjölda einstaklinga
Nýgengi
63
Fjöldi tilfella sem eru í tilgreindu þýði samanlagt
Algengi
64
Hlutfall fólks sem verður veikt af ákveðnum sjúkdómi
Sjúkrahlutfall (Morbidity rate)
65
Hlutfall fólks sem deyr úr ákveðnum sjúkdómi
Dánarhlutfall (Mortality rate)
66
Stöðug tíðni tilfella í samfélaginu í langan tíma
Landlægur sjúkdómur (endemic)
67
Þegar sjúkdómur berst um heiminn
Heimsfaraldur (pandemic)
68
Sjúkdómar sem geta breiðst hratt út en ekki skiptir máli að hægt sé að rekja til einstaklinga
Skráningarskyldir sjúkdómar
69
Sjúkdómar sem geta breiðst hratt út og ógnað almannaheill
Tilkynningarskyldir sjúkdómar
70
Sýking sem er afleiðing dvalar á sjúkrastofnun
Spítalasýking
71
3 flokkar spítalasýkinga:
Smitsjúkdómar
Sýkingar sem tengjast aðgerðum
Sýkingar af völdum baktería sem eru komnar með aukið þol gegn syklalyfjum
72
Algengustu spítalasýkingarnar
Þvagfærasýkingar
73
Valda flestum dauðsföllum af spítalasýkingum
Sýkingar í neðri loftvegum
74
Sýnataka sem greinir erfðaefni sýkils
PCR
75
Helstu smitsjúkdómar í efri öndunarvegi (4)
Kvef
Hálsbólga
Skútabólga
Barkaloksbólga
76
Helstu smitsjúkdómar í neðri öndunarvegi (4)
Berkjubólga
Berkjungabólga
Samfélagslungnabólga
Spítalalungnabólga
77
Sárasýkingar (3)
Skurðsár
slysasár
Þrýstingssár
78
Þegar finnast bakteríur í þvagi
Bakteríumiga
79
Líffæri sem geta sýkst við þvagfærasýkingu
Þvagrás
Blaðra
Nýru
Blöðruhálskirtill
80
Algengasti þvagfærasýkill
Escherichia coli (E. coli)
81
Sýklar sem valda kvefi
Veirur
82
Sýklar sem valda hálsbólgu
Bakteríur, veirur
83
Sýklar sem valda skútabólgu
Bakteríur, veirur, sveppir
84
Sýklar sem valda barkaloksbólgu
Bakteríur
85
Sýklar sem valda augnslímubólgu
Bakteríur, veirur
86
Sýklar sem valda eyrnabólgu í miðeyra
Bakteríur, veirur
87
Sýklar sem valda eyrnabólgu í ytri eyrnagangi
Bakteríur, sveppir
88
Sýklar sem valda bráðri berkjubólgu
Veirur
89
Sýklar sem valda berkjungubólgu
Veirur
90
Nokkur eða mörg hárslíður sýkt og sýking frekar djúp
Drepkýli
91
Hvaða sýklahópur orsakar flestar iðrasýkingar á Íslandi
Veirur
92
Sýklahópar sem eru líklegastir til að valda samfélagslungnabólgu
S. pneumoniae
Influenzaveirur
M. pneumoniae
93
Sýklahópar sem eru líklegastir til að valda spítalalungnabólgu
Cytomegaloveira
Gram neikvæðir stafir
Aspergillus (myglusveppur)
M. pneumoniae
94
Mikilvægustu uppsprettur sýkla sem valda lífhimnubólgu
Meltingarvegur, kynfæri og húð
95
Hjá hvaða hópum er mikilvægt að meðhöndla einkennalausa bakteríumigu
Sjúklingum sem eiga að gangast undir skurðaðgerð á þvagfærum
Þunguðum konum
Nýrnaþegum
96
Hjá hvaða hópum teljast þvagfærasýkingar flóknar
Körlum
Börnum
Þunguðum konum
97
Algengustu staðir beina- og liðasýkinga
Löng bein (t.d. lærleggur)
Hnéliður
Mjaðmaliður í ungum börnum
Hryggsúla
98
Geta ættkvíslirnar Bacillus og Clostridium myndað gró
Já
99
Eitraði hluti lípópólýsakkaríða kallast
Lípíð A
100
Ræktunaræti sem leyfir vöxt ákveðinna örvera en ekki annarra kallast
Valæti
101
Getur autoklavering dauðhreinsað
Já
