Lota 1 Flashcards

1
Q

Kjarni ekki aðgreindur með himnu

A

Dreifkjörnungur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kjarni aðgreindur með himnu

A

Heilkjörnungur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ekki frumur en fjölga sér í lifandi frumum

A

Veirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Sjúkdómsvaldandi örverur

A

Bakteríur, veirur, frumdýr og sveppir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Lögun bakteríufruma

A

Kúlur/kokkar, stafir, gormlaga og óregluleg lögun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Allt sem er innan frumu

A

Frymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Mjög grannar gormlaga bakteríur

A

Spíroketur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Frumuveggur baktería er oftast úr

A

Peptigoglycan (PG)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Þunnur frumuveggur og litast bleikar í gram-litun

A

Gram neikvæðar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Þykkari frumuveggur og litast fjólubláar í gram-litun

A

Gram jákvæðar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Erfðaefni veira

A

DNA eða RNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Veiruhylki er byggt úr

A

Prótein einingum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Veirur sem eru næmar fyrir spritti

A

Hjúpaðar veirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Flestar bakteríur vaxa best við sýrustig

A

6,5 - 7,5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Talið er að 99% af bakteríum í náttúrunni séu í

A

þekjum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kynslóðatími baktería

A

Sá tími sem það tekur fyrir bakteríuna að tvöfalda sig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Dauðhreinsun

A

Eyðilegging eða brottnám allra lifandi fruma, gróa og veira af hlut eða svæði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Sótthreinsun

A

Eyðing, hindrun eða brottnám sjúkdómsvaldandi örvera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Vírus utan frumu kallast

A

Virion

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Vírus sem smitar bakteríur

A

Bacteriophage

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Prótein sem valda sýkingum

A

Príon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Bakteríur sem eru afkomendur einnar bakteríu

A

Bakteríustofn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Erfðaefni baktería

A

DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Litlar hringlaga DNA sameindir sem finnast í sumum bakteríum

A

Plasmíð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Flutningur erfðaefnis frá móðurfrumu til dótturfrumu í skiptingu

A

Lóðréttur flutningur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Erfðaefni er frá einnu frumu til annarar af sömu eða annari tegund

A

Láréttur flutningur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Bein upptaka á DNA

A

Ummyndun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Veira sýkir bakteríu og fyrir mistök fer DNA inn í nýja bakteríufrumu sem fær þannig í sig nýja DNA-ið

A

Veiruleiðsla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

DNA fer í gegnum festiþræði -sex-pili- frá gjafa til þega

A

Tengiæxlun (conjugation)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Veldur sýkingum

A

Sýklar (Bakteríur, veirur, sveppir, sníkjudýr, príon)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Náttúrulegt efni sem lífvera myndar og skaðar aðra lífveru eða synthetic efni sem skaðar bakteríur

A

Antibiotic (sýklalyf)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Efni sem drepur eða hindrar vöxt örveru

A

Antimicrobal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Bakteríustofnar sem eru ónæmir fyrir 3 flokkum sýklalyfja

A

Multiresistant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Bakteríustofnar sem eru ónæmir fyrir öllum þekktum sýklalyfjum nema einu eða tveimur

A

Exstensively resistant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Bakteríustofnar sem eru ónæmir fyrir öllum þekktum sýklalyfjum

A

Panresistant (alónæmir)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Samlífi þar sem báðir hagnast

A

Samhjálp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Samlífi þar sem annar hagnast

A

Gistilífi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Samlífi þar sem annar hagnast en hinn skaðast

A

Sníkjulífi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Örverur sem finnast reglubundið á líkamanum og valda almennt ekki sjúkdómum

A

Normalflóra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Normalflóra skipist í:

A

Heimaflóru

Flökkuflóru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Innrás sýkils í hýsil

A

Sýking

42
Q

Örvera sest að eða á lífveru

A

Sýklun (bólfesta) Colonization

43
Q

Sjúkdómur sem orsakast af sýkli eða afurð sýkils

A

Smitsjúkdómur

44
Q

Sýkill sem veldur sýkingu í einstaklingu með skertar varnir eða þegar hann nær bólfestu á óvenjulegum stað í líkamanum

A

Tækifærissýkill

45
Q

Þegar líkaminn starfar ekki eðlilega

A

Sjúkdómur

46
Q

Sá staður sem sýkill lifir náttúrulega og fjölgar sér

A

Heimkynni

47
Q

Sjúkdómar sem berast frá dýrum yfir í menn

A

Súnur

48
Q

Dýr sem breiðir út sjúkdóm frá einum hýsli í annan

A

Vektor

49
Q

Þegar normalflóran veldur sjúkdómum

A

Endogen sýking

50
Q

Þegar sýkill sem veldur sjúkdómi kemur utan frá

A

Exogen sýking

51
Q

Sá eiginleiki örveru að geta valdið sýkingu

A

Meinvirkni

52
Q

Afurðir örvera, hlutar þeirra eða eiginleika sem valda meinvirkni

A

Meinvirkniþættir

53
Q

Eitur sem fruma myndar sem er seitt úr frumunni

A

Úteitur (endotoxin)

54
Q

Gangur smitsjúkdómar:

A

Bráðir (acute)
Langvarandi (chronic)
Duldir (latent)

55
Q

Smitleiðir:

A
Snerting
Loft
Matur/drykkur
Skordýr
Inndæling
56
Q

Snýst um rannsóknir á tíðni, útbreiðslu og orsökum sjúkdóma

A

Faraldsfræði

57
Q

Þegar tíðni sjúkdóms verður skyndilega hærri en búist er við

A

Faraldur (epidemic)

58
Q

Faraldur þar sem upptökin eru þau sömu

A

Hópsýking

59
Q

Þol þýðis gegn sýkingu og dreifingu smitandi örveru vegna ónæmis stórs hluta þýðisins

A

Hjarðónæmi

60
Q

Minni breytingar á sýkli

A

Ónæmisvakaflökt

61
Q

Miklar breytingar á sýkli

A

Ónæmisvakaskipti

62
Q

Fjöldi nýrra tilfella á tilgreindu tímabili per skilgreindan fjölda einstaklinga

A

Nýgengi

63
Q

Fjöldi tilfella sem eru í tilgreindu þýði samanlagt

A

Algengi

64
Q

Hlutfall fólks sem verður veikt af ákveðnum sjúkdómi

A

Sjúkrahlutfall (Morbidity rate)

65
Q

Hlutfall fólks sem deyr úr ákveðnum sjúkdómi

A

Dánarhlutfall (Mortality rate)

66
Q

Stöðug tíðni tilfella í samfélaginu í langan tíma

A

Landlægur sjúkdómur (endemic)

67
Q

Þegar sjúkdómur berst um heiminn

A

Heimsfaraldur (pandemic)

68
Q

Sjúkdómar sem geta breiðst hratt út en ekki skiptir máli að hægt sé að rekja til einstaklinga

A

Skráningarskyldir sjúkdómar

69
Q

Sjúkdómar sem geta breiðst hratt út og ógnað almannaheill

A

Tilkynningarskyldir sjúkdómar

70
Q

Sýking sem er afleiðing dvalar á sjúkrastofnun

A

Spítalasýking

71
Q

3 flokkar spítalasýkinga:

A

Smitsjúkdómar
Sýkingar sem tengjast aðgerðum
Sýkingar af völdum baktería sem eru komnar með aukið þol gegn syklalyfjum

72
Q

Algengustu spítalasýkingarnar

A

Þvagfærasýkingar

73
Q

Valda flestum dauðsföllum af spítalasýkingum

A

Sýkingar í neðri loftvegum

74
Q

Sýnataka sem greinir erfðaefni sýkils

A

PCR

75
Q

Helstu smitsjúkdómar í efri öndunarvegi (4)

A

Kvef
Hálsbólga
Skútabólga
Barkaloksbólga

76
Q

Helstu smitsjúkdómar í neðri öndunarvegi (4)

A

Berkjubólga
Berkjungabólga
Samfélagslungnabólga
Spítalalungnabólga

77
Q

Sárasýkingar (3)

A

Skurðsár
slysasár
Þrýstingssár

78
Q

Þegar finnast bakteríur í þvagi

A

Bakteríumiga

79
Q

Líffæri sem geta sýkst við þvagfærasýkingu

A

Þvagrás
Blaðra
Nýru
Blöðruhálskirtill

80
Q

Algengasti þvagfærasýkill

A

Escherichia coli (E. coli)

81
Q

Sýklar sem valda kvefi

A

Veirur

82
Q

Sýklar sem valda hálsbólgu

A

Bakteríur, veirur

83
Q

Sýklar sem valda skútabólgu

A

Bakteríur, veirur, sveppir

84
Q

Sýklar sem valda barkaloksbólgu

A

Bakteríur

85
Q

Sýklar sem valda augnslímubólgu

A

Bakteríur, veirur

86
Q

Sýklar sem valda eyrnabólgu í miðeyra

A

Bakteríur, veirur

87
Q

Sýklar sem valda eyrnabólgu í ytri eyrnagangi

A

Bakteríur, sveppir

88
Q

Sýklar sem valda bráðri berkjubólgu

A

Veirur

89
Q

Sýklar sem valda berkjungubólgu

A

Veirur

90
Q

Nokkur eða mörg hárslíður sýkt og sýking frekar djúp

A

Drepkýli

91
Q

Hvaða sýklahópur orsakar flestar iðrasýkingar á Íslandi

A

Veirur

92
Q

Sýklahópar sem eru líklegastir til að valda samfélagslungnabólgu

A

S. pneumoniae
Influenzaveirur
M. pneumoniae

93
Q

Sýklahópar sem eru líklegastir til að valda spítalalungnabólgu

A

Cytomegaloveira
Gram neikvæðir stafir
Aspergillus (myglusveppur)
M. pneumoniae

94
Q

Mikilvægustu uppsprettur sýkla sem valda lífhimnubólgu

A

Meltingarvegur, kynfæri og húð

95
Q

Hjá hvaða hópum er mikilvægt að meðhöndla einkennalausa bakteríumigu

A

Sjúklingum sem eiga að gangast undir skurðaðgerð á þvagfærum
Þunguðum konum
Nýrnaþegum

96
Q

Hjá hvaða hópum teljast þvagfærasýkingar flóknar

A

Körlum
Börnum
Þunguðum konum

97
Q

Algengustu staðir beina- og liðasýkinga

A

Löng bein (t.d. lærleggur)
Hnéliður
Mjaðmaliður í ungum börnum
Hryggsúla

98
Q

Geta ættkvíslirnar Bacillus og Clostridium myndað gró

A

99
Q

Eitraði hluti lípópólýsakkaríða kallast

A

Lípíð A

100
Q

Ræktunaræti sem leyfir vöxt ákveðinna örvera en ekki annarra kallast

A

Valæti

101
Q

Getur autoklavering dauðhreinsað

A