MONEROAK, PROTOKTISTOAK ETA ONDDOAK

Question 1

Nolakoak dira moneroak?

Answer 1

MONEROAK organismo prokariotak eta zelulabakarrak dira; autotrofoak edo heterotrofoak izan daitezke.

Question 2

Zer gaitasuna dute moneroak?

Answer 2

Moneroak, lehorrera, uretara, airera eta izaki bizidunen barrura egokitzeko gaitasuna dute.

Question 3

Zer egoerak jasateko gai dira (bakterioak)?

Answer 3

Egoerarik gogorrenak jasateko gai dira, ala nola, tenperatura, gazitasuna eta azidotasuna.

Question 4

Esfera-forma dituzte

Answer 4

Kokoek

Question 5

Kiribil luzanga itxurakoak dira.

Answer 5

Espiriloak edo espiroketak

Question 6

Makilatxo baten modukoak dira.

Answer 6

Baziloak

Question 7

Koma-forma dute.

Answer 7

Bibrioek

Question 8

Nola elikatzen dira bakterio autotrofoak?

Answer 8

Bakterio autotrofoak beren materia organikoa sintetizatzen dute, fotosintesiaren bidez.

Question 9

Nola elikatzen dira bakterio heterotrofoak?

Answer 9

Bakterio heterotrofoak, beste izaki bizidun materia organikoarekin elikatzen dira.

Question 10

Nola elikatzen dira bakterio saprofitoak edo deskonposatzaileak?

Answer 10

Bakterio saprofitoak edo deskonposatzailak, inguruko materia organikoaren hondakinekin elikatzen dira.

Question 11

Nola elikatzen dira bakterio sinbiotikoak?

Answer 11

Bakterio sinbitikoak laguntza-harremanak eratzen dituzte beste izaki bizidunekin, hori sinbiosi da. Adibides, heste-flora osatzen duten bakterioak.

Question 12

Nola elikatzen dira bakteria parasitoak?

Answer 12

Bakteria parasitoak organismo batzuetatik hartzen dituzte materia organikoa eta kalte egiten diete. Esaterako, tuberkulosia.

Question 13

Nola erlazionatzen dira bakterioak?

Answer 13

Bakterio batzuk flageloa dute mugitzeko, beste batzuk ezin dira mugitu. Isolatuta egon arren, koloniak eratzen dituzte.

Question 14

Nola ugaltzen dira bakterioak?

Answer 14

Bakterioak ugalketa sexugabea dute eta erdibitu egiten dira.

Question 15

Zer egiten dute bakterio onuragarriak?

Answer 15

Heste-flora osatzen duten bakterioak onak dira. Bakterio deskonpositzaileak, hainbat zereginetarako erabiltzen dira, hala nola, hondakin-urak arazteko, hondakinak tratatzeko, ura eta atmosfera oxigenatzeko eta ozpina, jogurta eta gazta egiteko.

Question 16

Zer egiten dute bakterio kaltegarriak?

Answer 16

Bakterio parasito batzuek gaixotasunak sortzen dute. Adibidez, salmonellosia eta tetanosa.

Question 17

Zer sartzen dira protoktistoen erreinuan?

Answer 17

Protoktistoen erreinuan, protozooak eta algak sartzen dira; hau da, izaki eukariota bakunak.

Question 18

Non bizi dira protozooak?

Answer 18

Protozoak, ur-inguruetan, lur hezeetan eta izaki bizidun barruan bizi dira.

Question 19

Nolakoak dira protozooak?

Answer 19

Protozooak, organismo zelulabakarrak, eukariotak eta heterotrofoak dira.

Question 20

Zer daukate protozoo ziliatuak mugitzeko?

Answer 20

Protozoo ziliatuak zilio izeneko harizpi mugikor txiki batzuk dituzte mugitzeko.

Question 21

Zer daukate protozoo esporozooak mugitzeko?

Answer 21

Protozoo esporozooak ez dituzte egiturarik mugitzeko.

Question 22

Zer daukete protozoo erizopodoak mugitzeko?

Answer 22

Protozoo errizopoak zitoplasmaren luzapenak dituzte mugitzeko; luzapen horiek pseudopodoak dira.

Question 23

Zer daukate protozoo flagelatuak mugitzeko?

Answer 23

Protozoo flagelatuak flagelo izeneko harizpi bakar bat dute mugitzeko.

Question 24

Nola elikatzen dira protozooak?

Answer 24

Protozooak heterotrofoak dira. Batzuk, beste izaki bizidun batzuen materia organikoa hartzen baitute eta kalte egiten diete. Beste batzuk, materia organikoa, bakterioak eta beste protoktistoak jaten dituzte.

Question 25

Nola erlazionatzen dira protozooak?

Answer 25

Protozoo asko mugitu egiten dira; beste batzuk ezin dira mugitu.

Question 26

Nola ugaltzen dira protozooak?

Answer 26

Protozooak ugalketa sexugabea dute.

Question 27

Zer egiten dute protozoo onuragarriak?

Answer 27

Bakterio onuragarriak, hondakin-urak arazten dituzte. Zenbait protozoo planktona osatzen dituzte.

Question 28

Zer egiten dute protozoo kaltegarriak?

Answer 28

Parasitoak gaixotasunak sortzen dituzte. Adibidez, amebiasia eta malaria.

Question 29

Zer dira organismo zelulabakarrak?

Answer 29

Zelula bakar bat dute, hiru bizi-funtzioak egiten dituenak. Prokariotak edo eukariotak izan daitezke.

Question 30

Zer dira organismo zelulaniztunak?

Answer 30

Gehienak dira. Zelula bat baino gehiago dute. Denak prokariotak dira.

Question 31

Zer dira ehunak?

Answer 31

Ehunak, funtzio berean espezializaturiko zelula taldeak dira.

Question 32

Zer dira organoak?

Answer 32

Organoak, funtzio zabalagoa egiten duten ehun multzoak.

Question 33

Zer dira aparatuak edo sistemak?

Answer 33

Aparatuak edo sistemak, prozesu komplexuagoak burutzeko biltzen diren organo taldeak.

Question 34

Zeinek dira kontuan hartzen diren irizpideak 5 erreinuak sailkatzeko?

Answer 34

-Zelula mota -Zelula-kopurua -Nutrizio mota -Ehunak edukitzea ala ez.

Question 35

Moneroen erreinua:…

Answer 35

Zelulabakarrak, prokariotak eta autotrofo-heterotrofo.

Question 36

Protoktistoen erreinua:…

Answer 36

Eukariotak, zelulabakarrak-zelulaniztunak eta autotrofoak-heterotrofoak.

Question 37

Onddoen erreinua:…

Answer 37

Heterotrofoak, eukariotak eta zelulabakarrak-zelulaniztunak.

Question 38

Animalien erreinua:…

Answer 38

Eukariotak, heterotrofoak eta zelulaniztunak.

Question 39

Landareen erreinua:…

Answer 39

Zelulaniztunak, autotrofoak eta eukariotak.