Niet-piramidale bewegingsstoornissen

Question 1

In welke vier delen worden de basale kernen onderverdeeld?

Answer 1

Striatum, pallidum, nucleus subthalamicus, substantia nigra

Question 2

Uit welke onderdelen bestaat het striatum?

Answer 2

Nucleus caudatus, nucleus accumbens en het putamen

Question 3

Uit welke neuronen bestaat het striatum?

Answer 3

Medium spiny neurons (projectiecellen) die cholinerg (interneuron) of GABA-erg (inhibitie) zijn
- D1-receptor: naar globus pallidus pars interna
- D2-receptor: naar globus pallidus pars externa

Question 4

Uit welke neuronen bestaat het pallidum

Answer 4

GABA-erge inhibitie neuronen

Question 5

Waar is de nucleus subthalamicus gelegen en uit welke neuronen bestaat het?

Answer 5

Gelegen in het diencephalon, bestaat uit glutamaterge (excitatie) neuronen

Question 6

Uit welke delen bestaat de substantia nigra?

Answer 6

• Pars compacta (SNC): dopaminerge projectieneuronen
• Pars reticulata (SNR, gepigmenteerd): GABA-erge inhibitieneuronen

Question 7

Welke routes zijn er in de basale ganglia?

Answer 7

• Directe route -> beweging (remt afremming)
• Indirecte route -> remming van bewegingen (stimuleert afremming)

Question 8

Wat is het verschil tussen een tremor vanuit de basale ganglia en vanuit het cerebellum?

Answer 8

• Basale kernen: rusttremor
• Cerebellum: actietremor

Question 9

Wat is het paravermis van het cerebellum?

Answer 9

Gebies tussen de hemisfeer en het vermis (spinocerebellum), richt zich vooral op de extremiteiten

Question 10

Welke kernen heeft het cerebellum?

Answer 10

• Nucleus dentatus (hemisfeer)
• Nucleus fastigii (vermis)
• Interposed nuclei (paravermis)

Question 11

Uit welke lagen bestaat de cortex van het cerebellum?

Answer 11

• Moleculaire laag
• Purkinje-cellaag (monolayer)
• Korrelcellaag

Question 12

Wat is de output van de cerebellaire schors?

Answer 12

Inhibitoir, remt de kerncel in de cerebellaire kernen

Question 13

Welke input krijgen de Purkinjecellen?

Answer 13

Klimvezels: vanuit oliva inferior (medulla) , sterk convergerend
Voorbeeld flocculus op vestibulo-oculaire reflex

Question 14

Welke input krijgen de korrelcellen?

Answer 14

Mosvezels: via pons en PCM, sterk divergerend

Question 15

Wat zijn de kenmerken van het hypokinetisch-rigide syndroom

Answer 15

Parkinsonisme: (hypo)bradykinesie, asymmetrische rusttremor, rigiditeit, houdingsinstabiliteit

Question 16

Wat is de behandeling van de ziekte van Parkinson?

Answer 16

Start niet-medicamenteus, daarna Levodopa
Alternatieven zijn anticholinergica, dopamine agonisten of deep brain stimulation

Question 17

Welke typen geneesmiddelen worden voorgeschreven voor Parkinson?

Answer 17

• Anticholinergica (bijwerking verwardheid)
• Amantadine (afname werking na negen maanden, bijwerkingen misselijkheid, livedo reticularis, centrale effecten)
• Levodopa + decarboxylaseremmer tegen te vroege omzetting (bijwerking misselijkheid waarvoor domperidon
• Apomorfine (lange halfwaardetijd waardoor minder fluctuaties)
• MAO-B remmer (effectief bij MPTP-geinduceerde parkinson)
• COMT-remmer + decarboxylaseremmer (langere halfwaardetijd want remt omzetting L0dopa

Question 18

Wat is de differentiaaldiagnose bij parkinsonisme naast de ziekte van Parkinson?

Answer 18

• Lewy body dementie: naast substantia nigra ook parietale schors en amygdala aangedaan. Geeft dementie, visuele hallucinaties, fluctuerende klachten, parkinsonisme en slaapproblemen
• Multisysteematrofie: naast extrapiramidaal ook cerebellair of autonoom aangedaan. Autonome dysfunctie, parkinsonisme en cerebellair syndroom. Vroeg autonome dysfunctie daarna cognitieve problemen. Hot-cross-bun sign op MRI
• Progressieve supranucleaire paralyse: geleidelijke progressie klachten zoals verticale blikparese, houdingsinstabiliteit en axiale rigiditeit. Tau-stapeling in neuronen en MRI toont kolibri sign (atrofie mesencefalon en pons)

Question 19

Wat zijn de kenmerken van ataxie?

Answer 19

• Dysmetrie: hyper- en hypometrie
• Intentietremor

Question 20

Welke ziektebeelden veroozaken ataxie?

Answer 20

Gluten, spinocerebellair (Friedreichs, GAA-repeat), MSA, ADCA (SCA), FXTAS

Question 21

Wat is de ziekte van Huntington?

Answer 21

Degeneratie enkephaline D2-neuronen in het striatum. Heeft effect op de indirecte route waardoor de remming van de globus pallidus pars externa wegvalt, en de nucleus subthalamicus juist extra geremd wordt. Hierdoor minder excitatie van inhibitie en toename throughput. Symptomen hyperkinesie (chorea)

Question 22

Wat is hemiballisme?

Answer 22

Nucleus subthalamicus valt uit waardoor hyperkinesie

Question 23

Welke vormen van tics zijn er?

Answer 23

• Coprolalie: obscene taal
• Copropraxie: obscene gebaren
• Echolalie: napraten
• Palilalie: zichzelf herhalen
• Echopraxie: iemand nadoen

Question 24

Welke ticstoornissen zijn er?

Answer 24

• Gilles de la Tourette
• Chronische en voorlopige ticstoornis
• PANDAS (postinfectieus na streptokokken)

Question 25

Wat zijn saccaden?

Answer 25

Snelle, kleine oogbewegingen. Snelheid neemt toe naarmate doel verder weg staat

Question 26

Hoe worden horizontale saccaden verzorgt

Answer 26

Ipsilateraal: de PPRF stimuleert de nucleus abducens ipsilateraal Contralateraal: de fasciculus longitudinalis medialis (MLF) stimuleert de nucleus oculomotorius

Question 27

Wat is er aangedaan bij bilalaterale internucleaire opthalmoplegie?

Answer 27

De fasciculus longitudinalis medialis (MLF)

Question 28

Hoe worden verticale saccaden verzorgt?

Answer 28

Door de rostrale interstitiële nucleus

Question 29

Wat is een nystagmus?

Answer 29

Een saccade + pursuit

Question 30

Hoe worden de oogspieren geïnnerveerd?

Answer 30

- N abducens -> m rectus lateralis - N trochlearis -> m obliquus superior - N oculomotorius -> m rectus medialis, -superior en inferior en m obliquus inferior

Question 31

Welke reflex treedt op bij het zien van beweging?

Answer 31

De optokinetische reflex (OKR). Richting nystagmus gelijk aan snelle component

Question 32

Welke reflex treedt op bij bewegingen van het hoofd ten opzichte van de ruimte?

Answer 32

De vestibulo-oculaire reflex (VOR)