Nordiske språk og dialekter

Question 1

Sosiolektar

Answer 1

Talemålsvariantar som viser at språkbrukaren høyrer til ei bestemt sosial gruppe, kallar vi sosiolektar.

Question 2

Etnolektar

Answer 2

Ein etnolekt er eit talemål som er knytte til ein etnisk gruppe. Etnolektar utviklar seg når ein etnisk gruppe bur på ein stad der dei må læra seg andrespråk, til dømes norsk. Ein etnolekt oppstår når språkbrukarane blandar ord frå morsmålet sitt inn i andrespråket.

Question 3

Dialekt

Answer 3

Eit talemål som er særmerkt for eit bestemt geografisk område og som skil seg frå rikstalemålet

Question 4

Talemål

Answer 4

Talemål er eit uttrykk som dekker det språket me snakkar til dagleg. Me har alle eit talemål, men det er store variasjonar mellom dykk.

Question 5

Målmerke

Answer 5

Eit målmerke er eit språkleg trekk som særmerkjer ein dialekt.

Question 6

Korleis kan me gruppere dialektar?

Answer 6

Aust-norsk og vestnorsk.
Desse kan me dele vidare i undergruppene austlandsk, vestlandsk, nordnorsk og trøndersk.

Question 7

Geolektar

Answer 7

Eit anna ord for dialekt

Question 8

Multietnolektar

Answer 8

I miljø der folk med ulik etnisk bakgrunn møtest, oppstår det vi kallar multietnolektar, talemålsvariantar med innslag av ord og uttrykk frå fleire ulike språk.

Question 9

Kva språk i Norden reknar me som nordiske språk?

Answer 9

Norsk, svensk, dansk, islandsk, færøysk.
Altså ikkje Finland eller Grønland.

Question 10

Kva språkfamilie tilhøyrer minoritetsspråka samisk og kvensk?

Answer 10

Den same som finsk, den finsk-ugriske språkfamilien

Question 11

Kva språkfamilie tilhøyrer norsk, svensk, dansk, islandsk og færøysk?

Answer 11

De nordgermanske språka i den indoeuropeiske språkfamilien.

Question 12

Kva kallar me den tidlegaste forma for nordisk språk?

Answer 12

Urnordisk. Språket finn vi bevart i korte runeinnskrifter, dei eldste frå ca. 200 e.Kr. Typisk for urnordisk var mellom anna at orda var lange, vokalrike og klangfulle, med langt fleire stavingar enn i moderne norsk

Question 13

Kva århundre reknar me som overgangen frå urnordisk til norrønt?

Answer 13

Mellom 500 og 700 e.Kr.

Question 14

Kor lenge varer den norrøne språkperioden?

Answer 14

År 700 til ca. 1350

Question 15

Norrønt var eit kasusspråk, kva for nokre andre kassuspråk har me i dag?

Answer 15

Moderne tysk, russisk, finsk og polsk,

Question 16

Kva er eit kasusspråk?

Answer 16

I kasusspråk er det ikkje plasseringa som avgjer funksjonen ordet har i setninga - det er endinga.

Når det er endinga som bestemmer den funksjonen eit ord har i ei setning, seier vi at orda står i ulike kasus. Det er derfor det heiter kasusspråk.

Question 17

Kasus på norsk?

Answer 17

Norsk språk har ikkje kasus.

Question 18

Kva er eit setningsleddspråk?

Answer 18

I eit setningsleddspråk bestemmer rekkjefølgja på orda kva funksjon dei har i ei setning.

Question 19

Norsk, kasus eller setningsledd?

Answer 19

Norsk er eit setningsleddspråk

Question 20

Fire kasus i norrønt

Answer 20

Nominativ, akkusativ, genitiv og dativ

Question 21

Språket i Danmark og Sverige i vikingtida?

Answer 21

Vi kallar ikkje språket deira for norrønt, men gammaldansk/runedansk og gammalsvensk/runesvensk.

Question 22

Forskarar anslår at omtrent tusen ord som er i bruk i engelsk, stammar frå …?

Answer 22

Vikingspråket