Nu en Later

Question 1

Futurologie

Answer 1

In de ‘toekomstkunde’ benadert men de toekomst op een wetenschappelijke manier.

Question 2

Trendextrapolatie

Answer 2

Hierbij wordt gekeken naar ontwikkelingen, ‘trends’, van de afgelopen jaren. Wanneer de futuroloog aanneemt dat die trends zich in de komende jaren nog wel een poosje zullen voortzetten, kan deze de trend doortrekken naar de toekomst, ‘extrapoleren’, en zo een goede gok maken over de komende jaren.

Question 3

Trendbreuken

Answer 3

Het grootste risico van trendextrapolaties. Het zijn gebeurtenissen die (bijna) niemand kon zien aankomen, en die een radicale verandering inhoudden (bijv. ontwikkeling van het internet).

Question 4

Robuuste trend

Answer 4

Trends die het heel lang volhouden, en die zelfs doorlopen als er radicale veranderingen optreden (zoals snelheidstoename van de communicatie, de schaalvergroting in de politiek en de bedrijven, urbanisatie = trek van mensen naar de steden).

Question 5

Nanotechnologie

Answer 5

Een gloednieuwe technische ontwikkeling. Het is een vakgebied dat ernaar streeft om heel kleine apparaatjes te maken, kleiner dan wat je met het blote oog kunt zien: motortjes, machientjes, computertjes, robotjes, energieopwekkers.

Question 6

Simulatie

Answer 6

‘nabootsing’: de echte wereld, of een stukje ervan, wordt nagebootst op de computer.

Question 7

Model

Answer 7

Elk simulatieprogramma maakt gebruik van een model. Een model is een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid. Een plastic bouwpakket van een vliegtuig is ook een model en een landkaart in een atlas, of een portretfoto van de geportretteerde.

Question 8

Scenario

Answer 8

Het plan voor de gebeurtenissen die in de simulatie gaan plaatsvinden.

Question 9

Verdubbelingstijd

Answer 9

Bijv. bij de groei van bacteriën. De tijd waarin het aantal bacteriën zich verdubbelt.

Question 10

Ongeremde groei

Answer 10

Wanneer er geen enkele oorzaak is waardoor de groei (van bijv. bacteriën) wordt gehinderd.

Question 11

Exponentiële groei

Answer 11

Een ongeremd groeiproces is exponentiële groei, omdat het wiskundig beschreven kan worden met een exponentiële functie.

Question 12

Trendverschuiving

Answer 12

Van bijv. constante groei naar een evenwicht.

Question 13

Geremde groei

Answer 13

Logistische groei. Het groeitempo (van bijv. de mensheid) neemt af. Het is het gevolg van grenzen aan het systeem, bijv. een begrenzing in de beschikbare ruimte, het beschikbare voedsel of beschikbare resources of in draagkracht van het milieu.

Question 14

Zwak geremde groei

Answer 14

Kan ontstaan als het mechanisme dat de afremming veroorzaakt zwak en traag is. Bijv. voor de tempstijging op aarde door broeikasgassen.

Question 15

Systeemtraagheid

Answer 15

De traagheid van het natuurlijke proces waarmee de broeikasgassen uit de atmosfeer verdwijnen. Dat is een element wat vaak lelijk wordt onderschat.

Question 16

Ozonlaag

Answer 16

De ozonlaag of ozonsfeer is een laag in de stratosfeer, tussen ongeveer 15 en 50 kilometer hoogte,[1] waarin relatief veel ozon aanwezig is. De aardatmosfeer beschermt het leven op aarde door een gedeelte van de schadelijke straling die afkomstig is van de zon tegen te houden. Zo wordt het schadelijkste deel van de ultraviolette straling uit zonlicht tegengehouden door de ozonlaag.

Question 17

Na-ijleffect

Answer 17

Wanneer het gevolg van iets ‘na ijlt’. Het gevolg kan nog heel lang voortwoekeren nadat de oorzaak allang verdwenen is.

Question 18

Anticiperen

Answer 18

In een voldoende vroeg stadium vooraf ingrijpen om schade voor te zijn.

Question 19

Instorting

Answer 19

Wanneer het systeem instort. Als de afremming zo zwak is en zo traag op gang komt, dat het systeem te ver doorschiet en er iets kapotgaat.

Question 20

Thomas Malthus

Answer 20

Schreef in 1798 over het gevaar van een exponentiële bevolkingsgroei.

Question 21

Standaardscenario

Answer 21

Een ontwikkeling waarin een aantal processen overeenkomen.

Question 22

Club van Rome

Answer 22

Opgericht door bezorgde wetenschappers in 1968. Deze groep heeft flink bijgedragen aan het denken over de toekomst.

Question 23

Limits to growth

Answer 23

Een rapport / boek van de Club van Rome. Het boek had een enorm effect op de politiek en de publieke opinie, want voor het eerst werden voor een groot publiek de resultaten gepubliceerd van berekeningen met behulp van scenario’s en simulaties.

Question 24

Meadows-model

Answer 24

World3 is een omvangrijk model. Het probeert alle mogelijke factoren mee te laten tellen die van invloed zijn op de toekomstige ontwikkeling van de mens. Zoals: uitputting van resources, economische groei, bevolkingsomvang, alfabetisering, milieuschade, de kans op nieuwe olievondsten, verdeling van welvaart, etc.

Question 25

Millennium Ecosystem Assessment

Answer 25

Een enorm onderzoek (misschien grootste wetenschappelijke onderzoek ooit) naar de bedreigingen en de kansen die er zijn voor de wereld. De conclusies komen behoorlijk overeen met de uitkomsten van toekomstmodellen zoals dan van Meadows. Er werd bij het onderzoek vooral gekeken naar de diensten die de natuur aan de mens verleent, Men onderscheidt vierentwintig verschillende diensten.

Question 26

Uitruil

Answer 26

De intensivering van landbouw, veeteelt en aquacultuur gaat ten koste van de meeste andere diensten.