NUKLEINSKE KISELINE

Question 1

KAKO MOŽEMO PODJELITI NUKLEINSKE KISELINE?

Answer 1

-deoksiribonukleinska kiselina (DNA)
-ribonukleinska kiselina (mRNA, tRNA, rRNA)

Question 2

RAZLIKA IZMEĐU PURINA I PIRIMIDINA?

Answer 2

-purini se sastoje od dva prstena
-pirimidini se sastoje od jednog prstena
TREBA NACRTATI PURINE I PIRIMIDINE!!!
-purini: adenin i gvanin
-pirimidni: citozin i timin/ uracil

Question 3

CHARGAFFOVO PRAVILO

Answer 3

-Chargaffovo pravilo je pravilo koje opisuje način na koji se vežu dušićne baze unutar molekule DNA to jest koliko ima gvanina toliko mora biti i citozina, a koliko ima adeninia toliko mora biti i timina

Question 4

U KOJME SU OBLIKU DUŠIĆNE BAZE UNUTAR DNA MOLEKULE?

Answer 4

-dušićne baze mogu općenito biit u keto obliku i u enolnom obliku
-unutar molekule DNA su u keto obliku

Question 5

NACRTAJ PURINE

Question 6

NACRTAJ PIRIMIDINE

Question 7

KOJA JE RAZLIKA IZMEĐU NUKLEOZIDA I NUKLEOTIDA

Answer 7

NUKLEOZID= šećer + baza
NUKLEOTID= šećer + baza +fosfat

Question 8

NOMENKLATURA DUŠIĆNIH BAZA I NUKLEOZIDA

Answer 8

adenin - (deoksi)adenozin
gvanin - (deoksi)gvanozin
citozin - (deoksi)citidin
uracil - uridin MOŽE BITI SAMO NA RNA!
timin - deoksitimidin MOŽE BITI SAMO NA DNA!

Question 9

ŠTO JE OKOSNICA POLINUKLEOTIDNOG LANCA I NACRTAJTE JU.

Answer 9

-okosnicu polinukleotidnog lanca čine deoksiriboze ili riboze tj.l šećeri povezani fosfodiesterskim vezama u ponavljajućem nizu

Question 10

ŠTO JE OLIGONUKLEOTID?

Answer 10

• više nukleotida povezanih fosfodiesterskom vezom

Question 11

OBJASNI ZAŠTO JE DNA TOLIKO STABILNIJA OD RNA?

Answer 11

-deoksiriboza za razliku od riboze u svojoj strukturi nema jednu OH skupinu
-ta OH skupina u alkilnim uvjetima može djelovati kao nukleofil te napasti fosfatnu skupinu i razoriti fosfodiestersku vezu te samim time i cijelu molekulu RNA

Question 12

ZAŠTO JE U DNA URACIL ZAMIJENJEN TIMINOM?

Answer 12

-zato što zna doći do reakcije u kojoj se deaminira citozin i u toj reakciji je produkt uracil
-VAŽNO JE DA DNA PREPOZNA TU GREŠKU I DA SE POPRAVI!!!
-kada bi uracil bio standardni dio DNA možda ga DNA nebi prepoznala kao grešku pa bi došlo do raznih problema

Question 13

KAKO SU POVEZANA DVA POLINUKLEOTIDNA LANCA?

Answer 13

• susjedne dušićne baze polinukleotidnih lanca se povezuju vodikovim vezama
  -dodatnu stabilnost donosi nešto što se zove BASE STACKING (hidrofobne reakcije između susjednih parova baza)

Question 14

OPŠIŠITE MOLEKULU DNA

Answer 14

-molekula DNA je građena od dva antiparalelna polinukleotidna lanca
-nukleotidi unutar lanca su povezani fosfodiesterskim vezama
-dva lanca se međusobno povezuju vodikovim vezama
-BASE STACKING je pojava hidrofobnih reakcija između susjednih baza koja također pridonosi stabilnosti same molekule
-uzvojnica DNA JE desna i promjer joj je oko 2 nm
-razmak među susjednim bazama je 0,34 nm
-dušićne baze su gotovo okomite na okosnicu polinukleotidnog lanca
-parovi baza su međusobno zakrenuti za 36 stupnjeva što znači da je potrebno 10 parova baza za jedan puni okret
-adenin se uvijek spaja s timinom, a citozin uvijke s gvaninom
-DNA unutar sebe ima utore (mogu biti veliki i mali) oni služe kako bi se za njih vezali proteini

Question 15

KAKO BAZE MOGU STERIČKI BITI OKRENUTE UNUTAR NUKLEOTIDA?

Answer 15

-mogu biti u anti i syn položaju
-syn je točno iznad šećera
-anti nije točno iznad šećera (POVOLJNIJE!!!)

Question 16

KOJE SU SVE MOGUĆE KONFORMACIJE DNA?

Answer 16

A-DNA - zbijena i šira od B-DNA
B-DNA - ova koju smo detaljno opisali
Z-DNA -tanja i uža od B-DNA

Question 17

ŠTO ZNAČI DA JE GEN EKSPRIMIRAN

Answer 17

-to znači da u datom trenutku od pripomaže u nastajenju mRNA i proteina

Question 18

OBJASNITE PAKIRANJA DNA U KROMATIN.

Answer 18

NUKLEOSOM-najmanja jedinica pakiranja DNA
-sastoji se od srži nukleosoma to jest oktamera proteina ( dva histoa H2A, H2B, H3 i H4)
-oko te proteinske srži se dva puta namata DNA lanac i to nazivamo nukleosom
-nukleosome međusobno povezuje protein H1 i stvara kromatin

Question 19

OPIŠI PROCES DENATURACIJE DNA-

Answer 19

-DNA je vrlo otporna na temperaturu te njena denaturacija počinje tek na 60 stupnjeva celzijevih
-temperatura kada se DNA počinje denaturirati je temperatura koju nazivamo temperatura mekšanja i ona je različita za svaku DNA molekuklu (npr. DNA koje imaju više G-C pb će imat veće Tm jer G-C baze stvaraju tri vodikove veze te je njih teže raskinuti)
-DNA se također denaturira i na druge načine npr. raznim enzimima kako bi moglo doći do replikacije ili sinteze proteina
-nebi bilo povoljno da se naše stanice moraju zagrijavati na temperaturu iznad 60 stupnjeva kako bi se DNA denaturirala

Question 20

OPIŠI PROCES NASTAJANJA PROTEINA

Answer 20

-proces se sastoji od dva glavna koraka a to su transkripcija i translacije
TRANSKRIPCIJA
-denaturira se molekula DNA (samo jedan određeni dio) i sintetzira se molekula mRNA prema jednom njenom lancu
-nakon njene sinteze kreće PREKRAJANJE mRNA to jest vade se van nekodirajući djelovi tj. introni
-mRNA izlazi iz jezgre u citoplazmu
TRANSLACIJA
-nastaje riboosm to jest spajaju se velika i mala ribosomska podjedinica sa rRNA i mRNA
-rRNA nije samo gradivna jedinica ribosoma već je i enzim koji katalizira proces translacije
-tRNA dovodi aminokisleine na ribosom i tu se sintetzira samo polipeptid to jest protein

Question 21

OPIŠI PROCES REPLIKACIJE DNA

Answer 21

-DNA se pomoću različitih enzima denaturira te počinje semikonzervativna replikacija što znači da će svaka od dvije molekule DNA imati jedan strai i jedan novi lanac
-cijeli taj proces se naziva stanični ciklus koji ima 4-5 faza:
G1- stanica raste i priprema se za replikaciju DNA
S-dolazi do replikacije
G2-provjer jeli sve uredu s repliciranim genomom
M- mitoza
G0- stanica miruje
-lanac se uvijek sintetzira od 5 crtica kraja prema 3 crtica kraju (nova aminokisleina se uvijek dodaje na 3 crtica kraj)

Question 22

DEFINICIJE:
GENOM
GEN
GENSKI LOKUS
ALEL
DIVLJI TIP
EGZONI
INTRONI
SREDIŠNJE DOGME MOLEKULARNE BIOLOGIJE

Answer 22

GENOM-ukupna DNA nekog organizma
GEN-funkcionalna jedinica genoma
GENSKI LOKUS- mjesto na kromosomu gdje se nalazi gen
ALEL- jedan od alternativnih oblika jednog gena smještenih na istom lokusu
DIVLJI TIP- alel koji prevladava u prirodnoj populaciji
EGZONI- sljedovi nukleotida unutar DNA koji se prevode u protein
INTRONI -sljedovi nukleotida unutar DNA koji se ne prevode u protein
SREDIŠNJE DOGME MOLEKULARNE BIOLOGIJE
-proces kojim se od DNA preko RNA dolazi d proteina

Question 23

OPIŠI RNA

Answer 23

• jednolančana molekula koja može postati dvolančanai to jest zavija se u prostoru i njeni parovi baza međusobno stavraju vodikove veze to je njena SEKUNDARNA STRUKTURA U PROSTORU i nalik je dvolančanoj molekuli
  -RNA također sadrži modificirane baze kao npr ( ribotimidin, pseudouridin, dihidrouridin, 4-tiouridin i inozin)
  -imamo više vrsta RNA, ali najbitnije tri su mRNA, tRNA i rRNA

mRNA
-njena je uloga priejnos genske poruke za sintezu proteina iz jezgre do citoplazme
- 5% ukumne RNA
-različitih oblika i veličina jer ovise o tome koju poruku za koji protein nose

rRNA
-gradivna jedinica ribosoma
-enzim koji katalizira proces translacije
-80% ukupne mase RNA u stanici

tRNA (VAŽNA NJENA STRUKTURA)
-posjeduje sekundarnu strukturu u prostoru
-njena uloga je dovođenje aminokisleina na riosome tj. translacija
-ima 4 ključna dijela od kojega su tri omče
1. DHU OMČA- sadrđi dihidrouridin
2. KODON OMČA - sadrži kodon
3. TpsiC OMČA - sadrži timin i pseudouridin
4. sadrži na kraju OH- skupinu za koju se vežu aminoksieline

Question 24

OPIŠI GRAĐU RIBOSOMA

Answer 24

-građeni od velike i male ribosomske podjedinice (građene od većeg broja proteina)
-i od rRNA (jedna ili dvije različite molekule RNA)

Question 25

RAZLIKA IZMEĐU KODA I KODONA

Answer 25

KOD- slijed tri nukleotida na DNA
KODON- slijed tri nukleotida na mrna
-oba se čitaju u smjeru 5crtica prema 3 crtica

Question 26

KOJI SU START I STOP KODONI:

Answer 26

START: AUG
STOP: UGA, UAA, UAG

Question 27

KOJA JE PRIRODA GENSKOG KODA:

Answer 27

1. NE PREKLAPA SE
2. TRINUKLEOTID KODIRA ZA JEDNU AMINOKISELINU
3. GOTOVO UNIVERZALAN
4. GEGENERIRAN- gotovo svaka aminokiselina kodirana s više tripleta

Question 28

KOJI SE ATOMI POVEZUJU U GLIKOZIDNOJ VEZI PURINA, A KOJI U GLIKOZIDNOJ VEZI PIRIMIDINA?

Answer 28

U GLIKOZIDNOJ VEZI PURINA SE POVEZUJU N9 (dušićna baza) i C1 (šećera)
U GLIKOZIDNOJ VEZI PIRIMIDINA SE POVEZUJU C1 (šećera) i N1 baze

Question 29

OD ČEGA JE GRAĐEN RIBOSOM?

Answer 29

proteini i rRNA

Question 30

KOJEG JE OBLIKA TERCIJARNA STRUKTURA RNA

Answer 30

slovo L

Question 31

ŠTO DOBIJEMO DEMETILIRANJEM TIMINA

Answer 31

URACIL

Question 32

ZA ŠTO JE KARAKTERISTIČNA SYN KONFORMACIJA?

Answer 32

-purine u ZDNA

Question 33

ŠTO JE POSEBNO KOD Z DNA?

Answer 33

ZIG-ZAG KONFORMACIJA
purini se nalaze u syn, a pirimidni u anti konformaciji

Question 34

KAKVA JE VEZA FOSFODIESTERSKA VEZA

Answer 34

KOVALENTNA VEZA

Question 35

KOJE SU MOGUĆE KONFORMACIJE FURANOZNOG PRSTENA U MOLEKULI DNA?

Answer 35

• C2 ENDO
  -C3 EGZO
  -C2 EGZO
  -C3 ENDO