oczodół Flashcards
(161 cards)
1
Q
oczodół - zawartość
A
gałka oczna
mięśnie zewnętrzne gałki
powięzie gałki
ciało tłuszczowe oczodołu
aparat ochronny ok
2
Q
ściany oczodołu (liczba, jakie)
A
4: górna, boczna, dolna, przyśrodkowa
3
Q
ściana górna
A
oczodołowa część kości czołowej
skrzydło mniejsze kości klinowej
4
Q
ściana boczna
A
skrzydło większe kości klinowej
wyrostek czołowy kości jarzmowej
5
Q
ściana dolna
A
kość jarzmowa
kość szczękowa
wyrostek oczodołowy kości podniebiennej
bruzda podoczodołowa
6
Q
ściana przyśrodkowa
A
wyrostek czołowy kości szczękowej
kość łzowa
blaszka oczodołowa kości sitowej
trzon kości klinowej
dół woreczka łzowego - grzebienie łzowe - przedni i tylny
7
Q
wejście do oczodołu
A
czworobok
brzeg nadoczodołowy (kość czołowa)
brzeg podoczodołowy (szczękowa i jarzmowa)
8
Q
połączenia oczodołu
A
szczelina oczodołowa górna
szczelina oczodołowa dolna
kanał wzrokowy
kanał nosowo-łzowy
otwory sitowej przedni i tylny
kanał podoczodołowy
wcięcie nadoczodołowe i czołowe
9
Q
szczelina oczodołowa górna
A
między skrzydłem większym a mniejszym klinowej
do dołu środkowego czaszki
nerw okoruchowy, nerw bloczkowy, nerw odwodzący, nerw oczny, żyła oczna górna, gałąź górna żyły ocznej dolnej, gałązki splotu jamistego
10
Q
szczelina oczodołowa dolna
A
między skrzydłem większym klinowej a trzonem szczękowej
do dołu skrzydłowo-podniebiennego i podskroniowego
nerw podoczodołowy, nerw jarzmowy, tętnica podoczodołowa, gałąź dolna żyły ocznej dolnej
11
Q
kanał wzrokowy
A
skrzydło mniejsze klinowej
do dołu środkowego czaszki
nerw wzrokowy, tętnica oczna
12
Q
kanał nosowo-łzowy
A
przedłużenie dołu woreczka łzowego
k. szczękowa, łzowa, małżowina nosowa dolna
przewód nosowo-łzowy –> przewód nosowy dolny
12
Q
otwory sitowe przedni i tylny
A
między kością czołową a sitową
przedni - przedni dół czaszki
tylny - zatoka klinowa i komórki sitowe
nerwy i naczynia sitowe przednie i tylne
13
Q
kanał podoczodołowy
A
trzon kości szczękowej - przedłużenie bruzdy podoczodołowej
otwór podoczodołowy na powierzchni twarzowej kości szczękowej
nerw i naczynia podoczodołowe
14
Q
wcięcie nadoczodołowe i wcięcie czołowe
A
brzeg nadoczodołowy
gałęzie końcowe nerwu czołowego i tętnicy ocznej
lub otwory
15
Q
aparat ochronny oka - co tworzy
A
powieki, spojówka, narząd łzowy
16
Q
powieki
A
powieka górna - szpara powiek - powieka dolna
kąt przyśrodkowy oka, kąt boczny oka
spoidło przyśrodkowe/boczne powiek - łączy powieki
więzadła powiekowe, przyśrodkowe i boczne - od spoideł do okostnej
fałd powiekowo-nosowy (nakątny, mongolski) - może odchodzić od górnej pionowo, trójkątny, przykrywa przyśrodkowy kąt
krawędź przednia/tylna
powierzchnia między krawędziami - skóra
wzdłuż przedniej - rzęsy
17
Q
tarczki
A
wewnątrz powiek
górna i dolna
zbita tkanka łączna
łukowato wygięte
górna wyższa od dolnej
od zewnętrznych brzegów tarczek i więzadeł powiekowych do kostnego brzegu oczodołu - przegroda oczodołowa
18
Q
mięśnie powiek
A
część powiekowa m. okrężnego oka
końcowy odc. m. dźwigacza powieki górnej i m. tarczkowy górny
część powiekowa m. okrężnego oka
m. tarczkowy dolny
19
Q
mięsień okrężny oka
A
wyrazowy - nerw twarzowy
łukowaty przebieg, do przodu od tarczek
mruganie
20
Q
mięsień dźwigacz powieki górnej
A
nerw okoruchowy
oczodół - powieka górna
ścięgno - blaszka głęboka i powierzchowna
głęboka - tarczka
powierzchowna - między tarczą a m. okrężnym oka, tkanka podskórna
unosi powiekę (porażenie - opadnięcie)
21
Q
mięsień tarczkowy górny
A
gładki
płaski
między tarczką powieki górnej a m. dźwigaczem powieki górnej
włókna współczulne
szerokość szpary powiek, porażenie - zwężenie
22
Q
mięsień tarczkowy dolny
A
gładki
współczulne włókna
przedłużenie m. prostego dolnego do dolnego brzegu tarczki
szerokość szpary powiek, porażenie - zwężenie
23
Q
gruczoły powiek
A
do mieszków włosowych większości rzęs - łojowe i o charakterze potowych
tarczki - gruczoły tarczkowe (charakter łojowych) - przewody do przodu od krawędzi tylnej powieki
24
spojówka
tylna powierzchnia powiek - spojówka powiek
lub gałki ocznej - cz. przednia twardówki (koniec na brzegu rogówki, jej nabłonek przechodzi w nabłonek rogówki)
25
sklepienie górne spojówki i sklepienie dolne spojówki
oddziela obie części spojówki
26
worek spojówkowy
między spojówką powiek a gałki ocznej, szczelinowata przestrzeń
27
mięsko łzowe
kąt przyśrodkowy oka
granica skóry i spojówki
wyniosłość
28
narząd łzowy
gruczoł łzowy i drogi doprowadzające łzy do jamy nosowej
29
gruczoł łzowy
powyżej bocznego kąta oka
ścięgno mięśnia dźwigacza powieki górnej - dzieli na:
cz. górna - oczodołowa - większa
cz. dolna - powiekowa - mniejsza
30
drogi odprowadzające łzy do jamy nosowej
przewodziki odprowadzające
kanaliki łzowe
woreczek łzowy
przewód nosowo-łzowy
31
przewodziki odprowadzjace
ok. 10
do górnego sklepienia spojówki
po powierzchni gałki do przyśrodkowej części worka spojówkowego - jeziorko łzowe
brodawka łzowa - małe wzniesienie w jeziorku w pobliżu kąta przyśrodkowego
punkt łzowy - otworek w brodawce łzowej
32
kanaliki łzowe
początek w punktach łzowych
ok 10mm
w stronę przyśrodkową do woreczka łzowego
33
woreczek łzowy
w dole woreczka łzowego, pionowo
u dołu w przewód nosowo-łzowy
34
przewód nosowo-łzowy
b. różna długość
w kostnym kanale nosowo-łzowym
uchodzi do przewodu nosowego dolnego, pod małżowinę nosową dolną
przy ujściu fałd łzowy
35
mięśnie zewnętrzne gałki ocznej
mięśnie proste
mięśnie skośne
mięsień dźwigacz powieki górnej
36
mięśnie proste - jakie
4
otaczają ze wszystkich stron gałkę oczną
prosty przyśrodkowy
prosty boczny
prosty górny
prosty dolny
37
mięśnie proste - początek
pierścień ścięgnisty wspólny - tkanka łączna zbita
obejmuje od strony oczodołu kanał wzrokowy i część przyśrodkową szczeliny oczodołowej górnej
38
mięśnie proste - przyczepy końcowe
powierzchnia gałki ocznej do przodu od równika
pow. przyśrodkowa, boczna, górna i dolna
39
mięśnie proste - czynność
górny - unosi przedni biegun gałki, obraca górną powierzchnię do wewnątrz
dolny - obniża go, obraca górną powierzchnię na zewnątrz
przyśrodkowy - przywodzi
boczny - odwodzi
górny i dolny - wspomagają przyśrodkowy w przywodzeniu, ruchy obrotowe
40
mięśnie proste - unerwienie
nerw okoruchowy
prosty boczny - nerw odwodzący
41
mięśnie skośne - ilość, jakie
2:
skośny górny
skośny dolny
42
mięsień skośny górny - przyczepy, przebieg
trzon kości klinowej i pierścień ścięgnisty wspólny
gałka oczna, ku tyłowi od równika, powierzchnia górno-boczna
najdłuższy
do bloczka (chrząstka włóknista, po stronie przyśrodkowej na górnej ścianie)
ścięgno z pochewką, owija się dokoła bloczka
dalsza część - strona boczna ku tyłowi
pod mięśniem prostym górnym do górno-bocznej pow. gałki
43
mięsień skośny dolny - przyczepy, przebieg
cz. przyśrodkowa ściany dolnej oczodołu
gałka oczna ku tyłowi od równika - powierzchnia dolno-boczna
najkrótszy
od dolnej ściany oczodołu do powierzchni dolno-bocznej tylnej cz. gałki poniżej mięśnia prostego dolnego
44
mięśnie skośne - czynność
oba nieco odwodzą przedni biegun gałki
górny - obniża
dolny - unosi
obracają dokoła osi strzałkowej
górny (+prosty górny) - obracają górną pow. do wewnątrz
dolny (+prosty dolny) - na zewnątrz
45
mięśnie skośne - unerwienie
górny - nerw bloczkowy
dolny - okoruchowy
46
mięsień dźwigacz powieki górnej
jedyny zewnętrzny nieprzyczepiający się do gałki
skrzydło mniejsze kości klinowej i pierścień ścięgnisty wspólny
pod górną ścianą oczodołu nad m. prostym górnym
przód - wachlarzowate ścięgno - blaszka powierzchowna i głęboka - do powieki górnej
47
mięsień dźwigacz powieki górnej - czynność
unosi powiekę górną
rozszerza szparę powiek
porażenie - opadnięcie
48
mięsień dźwigacz powieki górnej - unerwienie
nerw okoruchowy
49
mięsień oczodołowy
błona mięśniowa gładka
szczelina oczodołowa dolna
układ współczulny
brak unerwienie - zapadnięcie gałki ocznej
50
struktury łącznotkankowe oczodołu
przegroda oczodołowa i tarczki
okostna
powięzie mięśniowe
pochewka gałki ocznej
ciało tłuszczowe oczodołu
51
przegroda oczodołowa
+tarczki
w wejściu do oczodołu
52
okostna
pokrywa ściany
przylega ściśle do kostnych ścian, oprócz miejsc odpowiadających szwom, krawędziom szczelin i brzegowi oczodołu
53
powięzie mięśniowe
cewkowate osłonki pokrywające mięśnie zewnętrzne gałki ocznej
tył - delikatne
gałka - mocniejsze
54
pochewka gałki ocznej
cienka włóknista tkanka łączna otaczająca od zewnątrz twardówkę
od n. wzrokowego do rąbka rogówki
przebijają ją ścięgna mięśni zewnętrznych, dokoła nich przechodzi w powięzie mięśniowe
powierzchnia wewnętrzna - luźno przymocowana do twardówki delikatnymi włóknami tkanki łącznej
zewnętrzna - przylega do wypełniającego znaczną część oczodołu ciała tłuszczowego oczodołu
55
tętnica oczna
gałąź tętnicy szyjnej wewnętrznej - pierwsza wielka gałąź
kanał wzrokowy z nerwem wzrokowym
boczna strona i poniżej nerwu
krzyżuje go od góry i na stronę przyśrodkową
do przyśrodkowego kąta oka - gałęzie unaczyniające skórę czoła i grzbietu nosa
56
tętnica oczna - gałęzie
środkowa siatkówki
rzęskowe tylne długie
rzęskowe tylne krótkie
łzowa
mięśniowe
sitowa tylna
sitowa przednia
powiekowe boczne
powiekowe przyśrodkowe
nadoczodołowa
nadbloczkowa
grzbietowa nosa
57
tętnica środkowa siatkówki
0,5-1,5 cm od gałki wnika do nerwu wzrokowego i do siatkówki - warstwy wewnętrzne
58
tętnice rzęskowe tylne, długie i krótkie
w pobliżu n. wzrokowego przebijają twardówkę, do błony naczyniowej gałki ocznej
59
tętnica łzowa
do gruczołu łzowego
60
tętnice mięśniowe
mięśnie
unaczynienie przedniej części gałki ocznej
61
tętnica sitowa, tylna i przednia
jednoimienne otwory
tylna - kom. sitowe tylne, sąsiedni obszar błony śluzowej jamy nosowej i zatoka klinowa
przednia - do przedniego dołu czaszki, opona twarda, przez blaszkę sitową do jamy nosowej - unaczynia
62
tętnice powiekowe boczne
gałęzie końcowe tętnicy łzowej
63
tętnice powiekowe przyśrodkowe
bezpośrednio od tętnicy ocznej
łączą się z powiekowymi bocznymi - łuki powiekowe
64
tętnica nadoczodołowa, nadbloczkowa, grzbietowa nosa
skóra czoła i grzbietu nosa
nadoczodołowa - wcięcie/otwór nadoczodołowy
nadbloczkowa - wcięcie/otwór czołowy
grzbietowa nosa - kątowa (od twarzowej)
65
żyły oczne
żyła oczna górna
żyła oczna dolna
66
żyła oczna górna
krew z górnego obszaru oczodołu i z gałki ocznej - górne żyły wirowate
szczelina oczodołowa górna - do zatoki jamistej
67
żyła oczna dolna
z dolnych obszarów oczodołu i z dolnych żył wirowatych
gałąź górna - do żyły ocznej górnej lub do zatoki jamistej
gałąź dolna - żyła podoczodołowa -szczelina oczodołowa dolna do splotu skrzydłowego
połączenie między nimi a twarzową - żyła kątowa - procesy zapalne twarzy do oczodołu i do zatoki jamistej
68
nerwy oczodołu
nerwy czuciowe - wzrokowy i oczny
nerwy ruchowe - okoruchowy (też przywspółczulne), bloczkowy, odwodzący
współczulne włókna - ze zwoju szyjnego górnego
69
nerwy czuciowe oczodołu
info wzrokowe do ośrodkowego układu nerwowego przez nerw wzrokowy
info dot. czucia, dotyku, bólu, ciepła, zimna - pierwsza gałąź n. trójdzielnego - nerw oczny
70
nerwy ruchowe
mięśnie zewnętrzne gałki - okoruchowy, bloczkowy, odwodzący
włókna ruchowe +włókna przywspółczulne + włókna współczulne
przywspółczulne - nerw okoruchowy
współczulne - kom. zwoju szyjnego górnego
71
nerw wzrokowy (II)
czuciowy
informacje czuciowe z siatkówki do ośrodków wzrokowych w mózgowiu
72
nerw wzrokowy (II) - części
1. część wewnątrzgałkowa
3. część oczodołowa
3. część kanałowa
4. część wewnątrzczaszkowa
73
część wewnątrzgałkowa nerwu wzrokowego (II)
nerw przechodzi przez blaszkę sitową twardówki
74
część oczodołowa nerwu wzrokowego (II)
esowato w oczodole
75
część kanałowa nerwu wzrokowego (II)
kanał wzrokowy z tętnicą oczną
76
część wewnątrzczaszkowa nerwu wzrokowego (II)
wewnątrz czaszki
77
skrzyżowanie wzrokowe
tworzą je nerwy wzrokowe
za nim biegną ku tyłowi do międzymózgowia i śródmózgowia pasma wzrokowe
78
nerw wzrokowy - nerw?
nie jest to właściwie nerw
wypustka ośrodkowego układu nerwowego
włókna otoczone przez komórki oligodendrogleju - charakterystyczne dla ośrodkowego układu nerwowego
79
nerw wzrokowy - otoczenie
w oczodole i kanale wzrokowym
3 pochewki - odpowiedniki opon mózgowia
1. pochewka zewnętrzna - jak twarda opona
2. pochewka środkowa - pajęcza
3. pochewka wewnętrzna - silnie unaczyniona - przechodzi w oponę miękką
80
nerw oczny - najważniejsze info (do trójdzielnego)
ze środkowego dołu czaszki przez szczelinę oczodołową górną
1. nerw łzowy - bocznie, gruczoł łzowy, skóra kąta oka i powieka górna
2. nerw czołowy - gałęzie skórne (nadoczodołowy (g. przyśrodkowa i boczna) i nadbloczkowy)
3. nerw nosowo-rzęskowy - przyśrodkowo, gałęzie: gałka oczna, jama nosowa, gałąź końcowa - skórna - nerw podbloczkowy
81
jakie nerwy zaopatrują gałkę oczną
nerwy rzęskowe długie
gałąź łącząca ze zwojem rzęskowym - włókna do gałki przez zwój rzęskowy i nerwy rzęskowe krótkie
do jamy nosowej - nerwy sitowe tylny i przedni - jednoimienne otwory
82
odruch rogówkowy
włókna czuciowe w nerwach rzęskowych (i ocznym) - ramię dośrodkowe odruchu
delikatne dotknięcie rogówki cienko zakończonym kłębkiem waty/miękkim papierem
zamknięcie szpary powiek
ramię odśrodkowe - nerw twarzowy
osłabienie lub zniesienie - uszkodzenie trójdzielnego lub twarzowego
83
nerw okoruchowy (III)
większość mięśni zewnętrznych gałki ocznej
przywspółczulne - mięsień rzęskowy i m. zwieraczy źrenicy
84
nerw okoruchowy (III) -przebieg
pień mózgowia - dół międzykonarowy
początek - między t. tylną mózgu a t, górną móżdżku
boczna ściana zatoki jamistej
szczelina oczodołowa górna - do oczodołu
85
nerw okoruchowy (III) - gałęzie
1. gałąź górna - między m. dźwigacz powieki górnej a mięsień prosty górny, unerwia je
2. gałąź dolna - 3 mniejsze gałęzie
a. mięsień prosty przyśrodkowy
b. mięsień prosty dolny
c. mięsień skośny dolny
oddaje gałąź do zwoju rzęskowego (korzeń przywspółczulny zwoju rzęskowego
86
porażenie nerwu okoruchowego
na skutek opadnięcia powieki górnej
działaja tylko 2 mięśnie oka (reszta nerwów_
gałka skierowana w bok (m. prosty boczny - nerw odwodzący)
ku dołowi (m. skośny górny - nerw bloczkowy)
uszkodzenie przywspółczulnych włókien - brak akomodacji i rozszerzenie źrenicy
87
nerw bloczkowy (IV)
jedyny czaszkowy wychodzi z pnia mózgowia po stronie grzbietowej (poniżej wzgórków dolnych blaszki czworaczej)
dokoła konaru mózgu, poniżej okoruchowego w bocznej ścianie zatoki jamistej i przez szczelinę oczodołową górną - do oczodołu
nad początkowym odc. m. dźwigacza powieki górnej - od góry do m. skośnego górnego - obniża, obraca do wewnątrz i odwodzi gałkę oczną
88
porażenie nerwu bloczkowego
ujawnia się podczas patrzenia w dół - widzenie podwójne
nasila się lekki zez
próba wyrównania - pochylenie głowy w bok
89
nerw odwodzący (VI) - unerwienie i przebieg
ruchowo mięsień prosty boczny
z pnia mózgowia między mostem a rdzeniem przedłużonym
długi odc. - jama podpajęczynówkowa, światło zatoki jamistej
szczelina oczodołowa górna do oczodołu - koniec na pow. przyśrodkowej m. prostego bocznego (odwodzi gałkę)
90
porażenie nerwu odwodzącego
niemożność odwodzenia gałki
zez zbieżny
widzenie podwójne
najsilniej - spoglądanie w porażoną stronę
91
unerwienie współczulne oczodołi
zazwojowe ze zwoju szyjnego górnego
przedzwojowe - rdzeń kręgowy, ośrodek rzęskowo-rdzeniowy (C8-Th1)
przez zwój szyjno-piersiowy i cz. szyjną pnia wsp. - zwój szyjny górny - synapsy
zazwojowe - otaczają t. szyjną wewnętrzną - splot szyjno-tętniczy wewnętrzny (przez zatokę jamistą - splot jamisty) - część splot otaczający tętnicę oczną, część do nerwu ocznego i okoruchowego
oczodół - mięśnie tarczkowe, górny i dolny, m. oczodołowy, błona mięśniowa naczyń krwionośnych
do gałki i m. rozwieracza źrenicy - przez zwój rzęskowy i n. rzęskowe długie
92
uszkodzenie części szyjnej pnia współczulnego
pozbawia po tej samej stronie głowę (gałka oczna i m. gładkie oczodołu) unerwienia współczulnego
zespół Hornera
93
zespół Hornera
-zwężenie źrenicy (miosis) - porażenie m. rozwieracza źrenicy
-opadnięcie powieki górnej (ptosis) i zwężenie szpary powiek - porażenie mięśni tarczkowych
- głębsze osadzenie gałki ocznej w oczodole (enophthalmus) - porażenie m. oczodołowego
-brak pocenia się na twarzy i szyi (anhydrosis)
-rozszerzenie naczyń krwionośnych na twarzy i szyi
94
zwój rzęskowy
oczodół, bocznie od nerwu wzrokowego, przyśrodkowo od m. prostego bocznego
kom. przywspółczulne
dochodza 3 korzenie (przywspółczulny, współczulny i czuciowy) - wychodzą i do gałki - nerwy rzęskowe krótkie
95
korzeń przywspółczulny (zwój rzęskowy)
okoruchowy
włókna przywspółczulne przedzwojowe
pień mózgowia w jądrze dodatkowym nerwu okoruchowego (jądro Westphala-Edingera)
kom. przywsp. zazwojowe - przez nerwy rzęskowe wysyłają krótkie włókna zazwojowe - mięsień rzęskowy i zwieracz źrenicy
96
korzeń współczulny (zwój rzęskowy)
włókna współczulne zazwojowe - ze zwoju szyjnego górnego
nie tworzą synaps - przechodzą do nerwów rzęskowych krótkich
gałka - m. rozwieracz źrenicy
97
korzeń czuciowy (zwój rzęskowy)
nosowo-rzęskowy
łączy zwój rzęskowy z nerwem nosowo-rzęskowym
włókna czuciowe (z gałki przez zwój rzęskowy do nerwu ocznego)
98
gałka oczna - ogólna budowa
ściany
komory z soczewką
z przodu, po środku rogówki - przedni biegun gałki ocznej
strona przeciwległa - biegun tylny
oś gałki - pprzez oba bieguny, krzyżuje się wewnątrz z osią wzrokową (osią widzenia)
oś wzrokowa - łączy obiekt na który patrzymy z plamką żółtą
południk i równik
99
ściany gałki ocznej - warstwy
ściany - 3 błony ułożone koncentrycznie
1. błona zewnętrzna - włóknista:
a. twardówka
b. rogówka
2.. błona naczyniowa:
a. naczyniówka
b. ciało rzęskowe
c. tęczówka
3. błona wewnętrzna - siatkówki
100
wnętrze gałki ocznej
komora przednia
komora tylna
-wypełnione cioeczą wodnistą
soczewka
komora ciała szklistego
101
błona włóknista
część tylna większa, nieprzeźroczysta - twardówka
część przednia mniejsza, przeźroczysta - rogówka
102
twardówka
5/6 pow. gałki ocznej
mocna, biaława błona
utrzymuje ogólny kształt gałki
przebijają ją:
-nerw wzrokowy - włókna przez blaszkę sitową twardówki
-naczynia i nerwy rzęskowe
-żyły wirowate
od zewnątrz - przyczep mięśni zewnętrznych gałki
zrąb twardówki
z przodu (pogranicze z rogówką) - zatoka żylna twardówki, wysłana śródbłonkiem
103
zrąb twardówki
istota właściwa
wzajemnie przeplatające się włókna kolagenowe
pokrywa od zewnątrz blaszka nadtwardówkowa o utkaniu wiotkim
z błony naczyniowej do twardówki przenikają kom. barwnikowe - blaszka brunatna twardówki
104
rogówka
większa krzywizna od twardówki
na granicy - płytka bruzda twardówki
przezroczysta, przepuszcza promienie świetlne, silnie załamuje
brak naczyń krwionośnych
bogato unerwiona, wrażliwa na dotyk i ból
cz. obwodowa - rąbek rogówki - przejście w spojówkę (przykrywa twardówkę)
prawie cała grubość - istota właściwa przykryta od przodu i tyłu przez blaszki graniczne i nabłonki
1. nabłonek przedni rogówki
2. blaszka graniczna przednia (Bowmana)
3. istota właściwa rogówki
4. blaszka graniczna tylna (Descemeta)
5. nabłonek tylny rogówki
105
zmętnienie rogówki - bielmo
utrata przejrzystości
rogówka mlecznobiała
zmiany bliznowate - wynik schorzeń rogówki lub urazy
porażenie nerwu twarzowego - niedomykanie powiek - wysychanie przedniej powierzchni gałki ocznej
kilka h po śmierci
106
keratoplastyka
przeszczepy rogówki
łatwo akceptowane - brak naczyń krwionośnych
od obcych dawców
przywrócenie ostrości
107
błona naczyniowa
3 części:
tylna - naczyniówka
środkowa - ciało rzęskowe
przednia - tęczówka
108
naczyniówka
między twardówką a cz. wzrokową siatkówki
najszersza wwa - blaszka naczyniowa - rozgałęziające się tętnice rzęskowe tylne, żyły wirowate i nerwy rzęskowe
odchodzą naczynia unaczyniające naczyniówkę i twardówkę + zewnętrzne wwy siatkówki
109
ciało rzęskowe
środkowa, najgrubsza część błony naczyniowej
przekrój podłużny - trojkąt
pow. zewnętrzna - zrośnięta z twardówką
wewnętrzna - do komory tylnej z cieczą wodnistą (cz. przednia) i do ciała szklistego (tylna)
mięsień rzęskowy
pow. wewnętrzna czarna - cz. ślepa siatkówki z wwą barwnikową, bez nerwowej
obrączka rzęskowa - część płaska obwodowa
wieniec rzęskowy - cz. dośrodkowa, bardziej z przodu
główna cz. składowa wieńca rzęskowego - promieniście ułożone wyrostki rzęskowe
od powierzchni wewnętrznej ciała rzęskowego - włókna obwódkowe - łącza z torebką soczewki - obwódka rzęskowa
110
mięsień rzęskowy
mięsień gładki, unerwiony przywspółczulnie - n. okoruchowy
włókna w różnych kierunkach
cz. zewnętrzna - włókna południkowe
cz. środkowa - promieniste
wewnętrzna - okrężne
skurcz - pogrubienie ciała rzęskowego i przesunięcie do przodu - wpływ na wypukłość soczewki
111
tęczówka
czołowo ustawiona
otwór - źrenica
brzeg źreniczny tęczówki - ogranicza źrenicę
brzeg rzęskowy tęczówki - łączy tęczówkę z ciałem rzęskowym
2 powierzchnie:
przednia - do komory przedniej; promieniście ułożone fałdy tęczówki
tylną - do komory tylnej; ciemnobrunatna/czarna, część ślepa siatkówki
112
unaczynienie tęczówki
silne
tętnice:
pierścień mniejszy tęczówki - w pobliżu brzegu źrenicznego
pierścień większy tętnicy - pogranicze tęczówki i ciała rzęskowego
113
mięśnie tęczówki
2 rodzaje włókien mięśniowych gładkich
1. mięsień zwieracz źrenicy - włókna okrężne; układ przywspółczulny
2. mięsień rozwieracz źrenicy - promieniście; układ współczulny
114
szerokość źrenic
regulowana przez odruch na światło
oświetlenie siatkówki - skurcz m. zwieracza źrenicy (przywspółczulny) i zmniejszenie szerokości źrenic
ściemnienie - skurcz rozwieracza (współczulny) i rozszerzenie źrenic
ramię dośrodkowe odruchu - nerw wzrokowy
115
siatkówka - podział
część ślepa
część wzrokowa
116
część ślepa siatkówki
powierzchnia wewnętrzna tęczówki i ciała rzęskowego
brak fotoreceptorów i kom. nerwowych
tylko warstwa barwnikowa
ciemnobrunatna
117
rąbek zębaty
oddziela część ślepą od wzrokowej
118
część wzrokowa siatkówki
pokrywa naczyniówka
zewnętrzna wwa barwnikowa + wewnętrzna wwa nerwowa
1. warstwa ziarnista zewnętrzna - kom. fotoreceptorowe - czopkowe i pręcikowe
2. wwa ziarnista wewnętrzna - projekcyjne kom. dwubiegunowe + poziome i amakrynowe
3. wwa zwojowa - kom zwojowe, część kom. amakrynowych
kom fotoreceptorowe: kom. dwubiegunowe i zwojowe - ośrodkowy układ nerwowy
119
odwarstwienie siatkówki
oddzielenie wwy barwnikowej od nerwowej - luźne połączenie
stany chorobowe, urazy, wiek
np. wynik zmniejszenia się ciśnienia śródgałkowego - np. zwyrodnienie ciała szklistego
120
dno oka
tylny obszar części wzrokowej siatkówki - tarcza nerwu wzrokowego i plamka żółta
121
tarcza nerwu wzrokowego
bladoróżowy krążek 1,5mm
strona przyśrodkowa w tylnej ścianie gałki ocznej
gromadzą się włókna nerwowe z kom. zwojowych siatkówki
wnęka naczyniowa - zagłębienie fizjologiczne tarczy nerwu wzrokowego
część pola widzenia z tarczą - pole ślepe Mariotta
ukazują się gałęzie t. środkowej siatkówki (przechodzą na powierzchnię siatkówki):
-tętniczki skroniowe, górna i dolna
-tętniczki nosowej, górna i dolna
-tętniczki plamkowe - do plamki
122
plamka żółta
plamka
strona boczna dna oka, 3,5mm od tarczy nerwu wzrokowego
najlepsze widzenie
płytkie zagłębienie - dołek środkowy (dołeczek w najgłębszym miejscu)
od plamki do tarczy - pęczek tarczowo-plamkowy
123
wziernikowanie dna oka
przyżyciowe obserwowanie dna oka - oftalmoskop
czerwone - przeświecające przez siatkówkę nacztnia błony naczyniowej
uwidocznienie elementów anatomicznych dna oka
ocena tarczy nerwu wzrokowego, plamki żółtej, naczyń krwionośnych siatkówki
124
obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
i uniesienie
procesy związane ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego
125
drobne wybroczyny w obrębie siatkówki
mikrotętniaki naczyń siatkówki / zmiany patologiczne w ścianie naczynia w przebiegu cukrzycy
charakterystyczne zmiany tez przy nadciśnieniu tętniczym
126
komory gałki ocznej
komora ciała szklistego
soczewka
komora tylna
komora przednia
127
komora ciała szklistego
największa
większa część sąsiaduje z siatkówką
mniejsza, przednia z soczewką
ciało szkliste
128
ciało szkliste
galaretowata, przejrzysta, bezbarwna masa
utrzymuje napięcie gałki
bardziej gęsta cz. zewnętrzna - błona szklista
wpuklająca się do niego od przodu soczewka - dół ciała szklistego
cz. środkowa - od tarczy nerwu do dołu ciała szklistego - kanał ciała szklistego (1-2mm)
129
kanał ciała szklistego
pozostałość płodowej tętnicy ciała szklistego
czasami zaburzenia - przetrwanie tętnicy (tętnica ciała szklistego przetrwała)
130
soczewka
silnie załamuje światło
wypukła obustronnie
tylna większa
przednia powierzchnia przylega do komór gałki ocznej z ciecza wodnistą (przednia i tylna)
powierzchnia tylna - w dole ciała szklistego
część obwodowa - kora
część wewnętrzna - jądro
noworodek - prawie tylko kora, z wiekiem jądro rośnie, mniej sprężyste i mniej przezroczyste
kora: torebka, do niej dochodzą włókna obwódkowe od ciała rzęskowego - obwódka rzęskowa (tam gdzie pow. przednia przechodzi w tylną)
131
skurcz m. rzęskowego
rozluźnia aparat więzadłowy soczewki
większe uwypuklenie
większe załamywanie promieni
ostre widzenie - blisko
132
widzenie starcze
ok. 45. r.ż. sprężystośc soczewki zmniejsza się
60. r.ż. praktycznie wygasa
soczewka nie zaokrągla się, nei widzi ostro blisko
133
zaćma - zmętnienie soczewki
zmniejszanie się przejrzystości soczewki
z wiekiem - zmiany składu chem. i zaburzenia struktury soczewki
stopniowo
stopniowe pogarszanie widzenia
zaćma wieńcowa (tylko cz. obwodowa) - widzenie nie jest utrudnione
operacja, usunięcie soczewki
134
komora tylna gałki ocznej
między tęczówką od przody a ciałem szklistym od tyłu
ciało rzęskowe od zewnątrz
od wewnątrz soczewka
przez źrenicę łączy się z komorą przednią
135
komora przednia gałki ocznej
między rogówką i niewielką cz. twardówki od przodu a tęczówką, soczewką i ciałem rzęskowym od tyłu
kąt tęczówkowo-rogówkowy (przesącza) - oddziela pow. tylną rogówki od tęczówki
kąt wypełnia więzadło grzebieniaste- siateczka beleczkowa
między oczkami - przestrzenie kąta tęczówkowo-rogówkowego
do zatoki żylnej twardówki
136
ciecz wodnista
powstaje w ciele rzęskowym w splotach naczyniowych i przesącza się do komory tylnej
przez źrenicę do komory przedniej - przestrzenie kąta tęczówkowo-rogówkowego - do zatoki żylnej twardówki i do układu żylnego
137
jaskra
nadmierne ciśnienie cieczy wodnistej
utrudniony odpływ w kącie tęczówkowo-rogówkowym lub nadmierne wytwarzanie przez ciało rzęskowe
wzrost ciśnienia śródgałkowego - uciśnięcie siatkówki - zmiany zwyrodnieniowe - gorsze widzenie - ślepota przy braku leczenia
groźne napady jaskry z gwałtownie narastającym ciśnieniem śródgałkowym
jaskra bez wzrostu ciśnienia - przyczyny nieznane
138
tętnice gałki ocznej
tętnice rzęskowe (układ rzęskowy)
tętnica środkowa siatkówki (układ siatkówkowy)
139
tętnice rzęskowe
tętnice rzęskowe, tylne krótkie, tylne długie, przednie
140
tętnice rzęskowe tylne krótkie
rozgałęziają się dokoła nerwu wzrokowego
przebijają twardówkę
unaczyniają naczyniówkę
141
tętnice rzęskowe tylne długie
zwykle 2
przebijają twardówkę - w naczyniówce do ciała rzęskowego
142
tętnice rzęskowe przednie
odchodzą od gałęzi mięśniowych t. ocznej i przebijają twardówkę w przedniej części
143
tętnica środkowa siatkówki
do układu siatkówkowego
od t. ocznej, czasem od głównych gałęzi
do nerwu wzrokowego w odcinku oczodołowym
z nerwem na tarczy n. wzrokowego - tętniczki (nosowe, skroniowe, plamkowe)
niewielka średnica - olbrzymie znaczenie - wewnętrzne warstwy siatkowki
wwy zewnętrzne - t. rzęskowe od strony naczyniówki
144
połączenie między układem siatkówkowym a rzęskowym
łączy tętnicę środkową siatkówki z tętnicami rzęskowymi krótkimi
koło naczyniowe nerwu wzrokowego
145
zamknięcie t, środkowej siatkówki
martwica wewnętrznych warstw siatkówki i ślepota oka jeśli nie jest leczone od razu
146
żyły gałki ocznej
układ rzęskowy lub siatkówkowy
147
układ rzęskowy żył
nie towarzyszą tętnicom
z błony naczyniowej
4-6 żył wirowatych - przebijają twardówkę ku tyłowi od równika gałki ocznej
mniej krwi z przedniego obwodu błony naczyniowej przez żyły rzęskowe przednie (towarzyszą tętnicom)
148
żyła środkowa siatkówki
układ siatkówkowy
początek - siatkówka - żyłki towarzyszące jednoimiennym tętniczkom
tarcza nerwu wzrokowego
liczne połączenia
do zatoki jamistej lub żyły ocznej górnej
149
naczynia chłonne gałki ocznej
spojówka i przy brzegu rogówki
odpływa z gałki ocznej przez otwory w twardówce do przestrzeni między twardówką i pochewką gałki ocznej
150
unerwienie gałki ocznej
nerw wzrokowy
+
nerwy rzęskowe długie
nerwy rzęskowe krótkie
151
nerwy rzęskowe długie
bezpośrednio od nerwu nosowo-rzęskowego - gałęzie nerwu ocznego
włókna czuciowe i współczulne
równolegle do n. wzrokowego, przebijają twardówkę, rozgałęziają się w błonie naczyniowej - ją i błonę włóknistą unerwiają
152
nerwy rzęskowe krótkie
od zwoju rzęskowego
włókna czuciowe, przywspółczulne i współczulne
rozgałęziają się w błonie naczyniowej gałki ocznej
153
typy włókien
czuciowe - przez n. rzęskowe- info czuciowe z gałki do nerwu ocznego
przywspółczulne (zazwojowe) - m. rzęskowy i m. zwieracz źrenicy
współczulne (zazwojowe) - m. rozwieracz źrenicy
154
struktury z ektodermy
siatkówka
soczewka
nabłonek przedni rogówki
prawdopodobnie m. gładkie tęczówki
reszta z mezenchymy
155
siatkówka - uwagi rozwojowe
parzyste uwypuklenie przodomózgowia -pęcherzyk oczny
szczyt szybciej niż reszta i wpukla się ku tyłowi - kielich oczny - 2 połączone blaszki (zewnętrzna - kom barwnikowe i wewnętrzna - kom. nerwowe)
156
szczelina oczna - uwagi rozwojowe
zahamowanie wzrastania kielicha wzrokowego w części dolnej
4.-5. tydzień życia zarodka - szczelina oczna zamyka się i powstaje stopniowo cały kielich bez szczeliny
zaburzenia - przerwanie
157
ciało szkliste - uwagi rozwojowe
przed zamknięciem szczeliny ocznej
przez nią wnika t. ciała szklistego (odżywia soczewkę) i komórki mezenchymy
t. ciała szklistego zanika, początek - t. środkowa siatkówki
158
soczewka - uwagi rozwojowe
z plakody ocznej w obrębie ektodermy zewnętrznej
plakoda zagłębia się - dołek soczewkowy - pęcherzyk soczewkowy
traci łączność z ektodermą zewnętrzną i przekształca się w soczewkę
159
rogówka - uwagi rozwojowe
z ektodermy - nabłonek przedni rogówki
reszta + twardówka i błona naczyniowa z mezenchymy
160
mięśnie gładkie tęczówki - uwagi rozwojowe
mięsień rozwieracz i zwieracz źrenicy - nieustalone pochodzenie
z mezenchymy grzebieni nerwowych lub rozwieracz z neuroektodermy
