Od prezentacii (izmisleni prashanja) Flashcards
(163 cards)
1
Q
Што е сигнал?
A
Сигналот е бран кој се менува со текот на времето и најчесто носи информација која
е од интерес.
2
Q
Што е звук?
A
Звукот е сигнал, вибрација, мали бранови на притисок во воздухот, аналоген процес, осцилирачки бран кој го следи шаблонот на движење горе/долу.
3
Q
Што е осцилоскоп?
A
Осцилоскопот ја олицетворува идејата за аналогно. Претставува инструмент за набљудување и испитување на брзите промени што настануваат со осцилацијата предизвикана од електричниот сигнал. Тој во (скоро) реално време го црта сигналот на неговиот екран. Вредностите на напонот се обележуваат на вертикалната оска, додека хоризонталната оска го означува времето. Во основа осцилоскопот зема нешто прилично апстрактно - сигнал што варира со текот на времето и истото го визуелизира.
4
Q
Што покажува фреквенцијата?
A
Фреквенцијата означува (покажува) колку често бранот се повторува во рамките на една секунда (“Повисока” нота = повеќе повторувања на бранот во секунда)
5
Q
Што покажува амплитудата?
A
Амплитуда * колку високо/ниско бранот осцилира (јачината на бранот), поголеми (појаки) бранови = погласно
6
Q
Што е интерференција?
A
Двата сигнали кои се случуваат исторемено, интерферираат (се
собираат) во воздухот
7
Q
Објасни го аналогниот телефонски систем
A
◼Човекот зборува во микрофонот
◼ Микрофонот ги претвора звучните бранови во
електрични бранови
◼ Електричните бранови преку жиците патуваат
до другиот телефон
◼ На другиот телефон, звучникот има магнет
поврзан со мембрана која вибрира и ги
претвора електричните сигнали во звучни
бранови
8
Q
Како функционираат аналогните грамофонски плочи
A
На нив, звучниот бран е снимен како
ридови и долини во пластичниот жлеб. Иглата за репродукција се движи низ
жлебот, трепка нагоре и надолу и
создава мал електричен сигнал
9
Q
Што е шум и каде го има?
A
„Шум“ … Она што се појавува како мали
случајни поместувања во однос на
чистиот сигнал. Го има насекаде.
10
Q
Што е дигитализација?
A
Процесот на трансформација на
аналогните сигнали во дигитални.
11
Q
Што е компресија?
A
◼ Компресија е промена на начинот на
зачувување на податоците со цел да се
искористи што е можно помала меморија
12
Q
Какви видови компресија постојат?
A
Компресија без загуба, во која сите
информации остануваат сочувани
(Lossless compression)
◼ Компресија со загуба, во која се губат
голем дел од информациите (Lossy
compression)
13
Q
Колку помалку меморија зафаќа MP3 аудио компресија?
A
MP3 аудио компресија
◼ Многу делотворна, зафаќа околу 10
пати помала меморија, но истата е со
големи загуби
14
Q
Каква компресија се користи кај сликите и колку меморија помалку зафаќа?
A
Вообичаено се кристи q70, кој зафаќа
околу 10 пати помала меморија
15
Q
Што е бит и што се чува во битот?
A
binary digit, најмала единица за
складирање (налик на атомот)
* Во еден бит се чува 0 или 1
16
Q
Што користи компјутерскиот чип, а што вртлив тврд диск?
A
Компјутерски чип користи електрицитет
* Вртлив тврд диск користи магнетизам
17
Q
Што е бајт, и што го формира бајтот?
A
Бајт е мерната единица за информациски склад, Група од 8 битови формираат бајт (1 Byte = 8 Bits)
18
Q
Од кого и кога е воведен изразот бајт?
A
Изразот бајт е воведен од Werner
Buchholz во 1956 год. при дизајнирање
на IBM сметачи
19
Q
Колку различни шаблони може да се
направат со n битови?
A
2^n шаблони
20
Q
Што е SI, а што IEC репрезентација?
A
Стандардна SI репрезентација (International System
of Units) - килобајти, мегабајти, гигабајти(1KB=1000B)
IEC (International Electrotechnical
Commission) репрезентација-кибибајти, мебибајти, гибибајти (1KiB=1024B)
21
Q
Каква репрезентација користи Windows, SI или IEC?
A
Во Windows се користи IEC нотацијата па ако
погледнете во својствата на дискот, неговиот
капацитет ќе ви се прикаже како 74,56 GB, за диск со
капацитет од 250 GB ќе добиете 232 GB на
располагање
22
Q
Колкав капацитет има стара 3ипол инчна дискета?
A
На една стара 3-1/2 инчна дискета може да
се зачуваат 1,44 Megabytes што е еквивалент
на мала книга.
23
Q
Колкаво количество податоци
може да биде собрано на еден CDROM диск?
A
650 MB
24
Q
Позициските бројни системи се
карактеризираат со:
A
¨основа (radix) – позитивен цел број
¨азбука – симболи со кои се претставуваат
цифрите
- Бројот на симболи е еднаков на
вредноста на основата
25
Што се позиционите бројни системи?
Броен систем во кој реален број се
претставува преку подредено
множество од карактери, каде
вредноста на секој карактер зависи од
позицијата
26
Кои се најзначајни бројни системи за
дигиталните системи, и кои се нивните основа и азбука?
* декаден (основа: 10, азбука: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9)
* бинарен (основа: 2, азбука: 0, 1)
* октален (основа: 8, азбука: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7)
* хексадекаден или хексадецимален (основа: 16, азбука: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F)
27
Еден бајт претставува еден карактер
TRUE или FALSE?
TRUE
28
Што е ASCII?
ASCII е енкодирање кое го претставува
секој карактер со број од табелата
29
Што е Unicode?
Unicode е енкодирање кое користи 2
бајти по карактер - за останати азбуки
30
Група од 2, 3 или 4 бајти се нарекува:
збор (word)
31
Зборови со колку бити користеле машините од 90-тите?
Машините до 90тите години генерално користеле 32 битни зборови (4 бајти)
32
Колкав бил адресниот простор на машините до 90-тите?
Адресниот простор е ограничен на 4GB
33
Колкави зборови користат повеќето нови системи?
Повеќето нови системи користат 64 битни зборови (8 бајти)
34
Колкав е потенцијалниот адресен простор кај новите системи?
Потенцијален адресен простор ~ 1,8 X 1019 бајти
* x86-64 машините поддржуваат 48-битен адресен простор: 256 TB
35
За колку се разликуваат адресите на последователните зборови во 32-битен, а за колку во 64-битен систем?
Адресите на последователните зборови
се разликуваат за 4 (32-bit) или 8 (64-bit)
36
Какви конвенции за подредување бајтите во повеќебајтен збор (word) во
меморијата постојат?
Big Endian: Sun, PPC Mac, Internet
* Little Endian: x86
37
Како се подредуваат бајтите кај Big Endian, а како кај Little Endian?
Big Endian
* Најмалку значајниот бајт има најголема адреса
Little Endian
* Најмалку значајниот бајт има најмала адреса
38
Како се добива двоен комплемент и за што се користи(кај бинарниот броен систем)?
Двоен комплемент (за бинарен броен систем) се добива така што сите цифри на оригиналниот број се комплементираат, а
потоа на така добиениот број се додава 1 (важи за цел број). Може да се користи за претставување на негативниот број на прикажаниот.
39
Што е булова алгебра? Кога била креирана?
Булова алгебра: практичен математички систем кој се користи за специфицирање и трансформација на логичките функции.
Креирана од George Boole во 1854
Буловата алгебра е основа при дизајнирање и
анализа на дигиталните системи!
40
Основни логички оператори се логичките функции:
И (AND) (·), ИЛИ (OR) (+), НЕ (NOT) ( ¯ ) (') (~)
41
Што е компјутер
Компјутер е машина што обработува
податоци која работи автоматски под
контрола на листа од инструкции
(наречена програма) сместена во
неговата главна меморија.
42
Од што е составен компјутерскиот систем?
Компјутерскиот систем е составен од
компјутер и неговите периферни уреди
43
Што е транзистор?
Важен дел за градба на компјутерските системи
44
Што е чип и колку транзистори може да содржи?
Многу мало парче силициум
Чипот може да содржи милијарди
транзистори
Пр. Чипови за CPU, меморија и сл.
45
За што може да се каже дека е „мозокот“ на компјутерот?
//глупо прашање ама нез даваат такви XD
CPU
46
Кои се трите најглавни делови од компјутерот?
CPU, RAM, DISK
47
Што е CPU?
Central Processing Unit
Централна обработувачка единицa
Најчесто се нарекува процесор
48
Што извршува процесорот?
Изведува едноставни операции
Пр. Собирање на два броја
Пр. кога ќе се рече дека некој компјутер може
да изврши 2 милијарди операции во секунда
Тоа е процесорот
Кога извршуваме некоја програма на
компјутерот, таа се извршува со помош на
процесорот
49
Што е RAM меморија? За што се користи?
RAM меморја
Random Access Memory
Привремено складирање на бајти
50
Што се случува со складираните податоци во RАМ меморијата откако ќе се исклучи компјутерот?
Складираните податоци во RAM меморијата
се губат кога ќе се исклучи компјутерот (анг.
volatile)
51
Што се случува ако стартуваме некој програм, а нема простор во RАМ меморијата?
Сите програми кои се стартуваат мора да се
вчитаат во RAM меморијата, а ако нема
доволно простор и во т.н. swap датотека
52
Што прави трајната меморија?
Трајната меморија (анг. persistent, nonvolatile) ги чува податоците и после
исклучување на струја
53
Што е тврд диск (анг. hard drive) (дали е во привремена или трајна меморија; од што се состои; како се складираат бајтите)?
Трајна меморија
Се состои од алуминиумски плочи
(дискови) обложени со магнетно
чувствителен материјал и глава за
читање/запишување
Бајтите се складираат како магнетни
записи на плочите
54
Што се Flash дискови, како се складираат бајтите кај нив?
USB-nja
Бајтите се складираат како електрони на
чип
„Solid state“ - Нема подвижни делови
Порано беа многу поскапи и затоа
повеќето компјутери користеа тврди
дискови
55
Што е Микроконтролер (микроуправувач)?
Микроконтролер е (генерално) евтин компјутерски чип
Комплетен компјутер на чип
Мал CPU, RAM и меморија
Може да чини и помалку од $1
Се вградува во уреди за автомаска
контрола:
автомобили, медицински уреди, енергетски уреди, играчки и сл.
пр: Ардуино
56
Што прави file системот?
* File систем – ги организира бајтите во
постојаната меморија
* "File" – име (контрола) на блок од бајти
* File системот му дава на корисникот име
(дополнително и икона) за блок од податочни бајти, и му дозволува на корисникот да извршува операции на тие податоци, како
преместување, копирање отворање со конкретна програма.
* File системот бележи информации за самите податоци: нивниот број, времето кога тие биле креирани и последниот пат кога тие биле променети.
*
57
Кој file систем го користи Microsoft, а кој? Mac OS X?
Microsoft го користи NTFS file системот, а Mac OS X го користи Apple комерцијалниот HFS
58
Што е FAT32?
* FAT32 естар примитивен file систем
* Многу уреди (камери, MP3 плеери) го користат Microsoft FAT32 file систем на нивните system flash картици.
59
Von Neumann Архитектура
Модел за дизајнирање и градење на
компјутер,
60
Кои се компоненти на компјутерскиот систем според Von Neumann архитектура:
* Меморија
* Аритметичко логичка единица
* Контролна единица
* Влезно/Излезни уреди (I/O)
61
Кај Von Neumann архитектура на компјутер, како се извршуваат програмските инструкции?
Програмските инструкции се извршуваат
последователно (секвенцијално)
62
Кај Von Neumann архитектура на компјутер, каде се чува програмата при нејзиното извршување?
Програмата се чува во главната меморија при
нејзиното извршување
63
RAM меморија се состои од:
мемориски клетки (единици за чување) со фиксна големина Секоја клетка има адреса поврзана со неа: 0, 1, …
Сите пристапи на меморијата се до конкретна адреса
64
Што е клетка кај RAM меморија?
Клетката е минимална единица за пристап (манипулацијата со податоци е на ниво на мемориска клетка).
* Времето на читање и запишување за сите клетка е исто (различно за читање и запишување).
65
Колкава е типичната RAM меморија на PC?
Типична меморија на персонален компјутер
(PC):
4GB – 16GB
66
Време за пристап до RAM меморија (читање и запишување во меморија):
50-75 nanoseconds (1 nsec. = 0.000000001 sec.)
67
Штое ширина на меморија (W) (кај RAM) меморијата:
Колку битови се сместуваат во една клетка, вообичаено еден бајт (byte) (1B = 8 bits)
68
Ширина на адреса (N):
Колку битови се користат за репрезентација на една мемориска адреса, се одредува преку големината на адресниот простор
Ако ширината на адресите е Nбитови, тогаш адресниот
простор е 2^N (0,1,...,2N-1)
69
Операции на меморија:
* Fetch (address):
Зема копија од содржината на мемориската клетка на
конкретната локација (адреса)
Не ја уништува, само ја копира вредноста на мемориската
клетка
* Store (address, value):
Зачувува конкретна вредност во мемориска клетка
специфицирана со адресата
Ја пребришува постоечката вредност во мемориската клетка
70
На меморискиот систем се пристапува преку
* Регистар на мемориски адреси (MAR)
* Регистар на податоци во меморија (MDR)
* Fetch/Store сигнал
71
Системот Влез/Излез овозможува:
Управување со уредите кои му овозможуваат на компјутерскиот систем:
* Комуникација и интеракција со надворешниот свет
* Монитор, тастатура, печатач, ...
* Чување на информации (надворешна меморија)
* Тврди дискови, CD, касети, USB…
72
Методи за пристап кај надворешните
мемории:
* Директен пристап (Direct Access Storage Devices - DASDs)
* Тврди дискови, CD-ROMs, ...
* Секвенцијален пристап (Sequential Access Storage Devices - SASDs)
* Касети
73
Аритметичко-логичката единица извршува
Математички операции (+, -, x, /, …)
Логички операции (=, <, >, и, или, не, ...)
74
Аритметичко-логичка единица се состои од:
* Логички кола за извршување на аритметичкологичките операции
* Регистри (брзи мемориски единици) за зачувување на
меѓурезултатите
* Магистрала која ги поврзува претходните две
75
Структура на аритметичко
логичката единица
* Регистри:
Многу брзи локални мемориски
клетки кои ги чуваат операндите
и меѓу резултатите
CCR (condition code register),
регистер со специјална намена
за чување на резултатите од
операциите <, = и >
* Логички кола на АЛЕ (ALU):
Содржи низа од поврзани
логички кола за изведување на
математичките/логичките
операции
* Магистрала (Bus):
Податочниот пат кој ги поврзува
регистрите со логичките кола на
АЛЕ (ALU)
76
Задачата на контролната единица да ги
извршува програмите:
Земање (Fetch) на следната инструкција од
меморија за истата да се изврши
Декодирање (Decode) на истата, со цел да се
одреди што треба да биде направено
Извршување (Execute) на истата, преку задавање
на соодветни сигнали (задачи) на ALU,
меморијата и I/O системот
Извршување на инструкциите од програмите сè
додека не дојде HALT инструкцијата
77
Инструкцијата во машински јазик се состои од
* Операциски код, кој покажува која операција треба да
биде извршена
* Адресни полиња, полиња со мемориски адреси на вредностите врз кои треба да биде извршена операција
78
Дизајн на инструкциското
множество има два различни пристапи, и тие се:
Компјутери со редуцирано инструкциско
множество (RISC)
Компјутери со комплексно инструкциско
множество (CISC)
79
Што е RISC?
* Компјутери со редуцирано инструкциско множество (RISC)
* Инструкциско множество колку што е можно помало
* Минимизирање на бројот на логички кола --> побрзи компјутери
80
Што е CISC?
Компјутери со комплексно инструкциско
множество (CISC)
Повеќе инструкции, повеќе покомплексни
Секоја инструкција може да изврши повеќе
работа, потребни се повеќе логички кола
81
Структура на контролната единица
* PC (програмски бројач - Program Counter) или уште познат како инструкциски покажувач:
Покажува на следната инструкција која треба да биде извршена
* IR (Инструкциски регистар -Instruction Register):
Ја чува инструкцијата земена од меморија
* Инструкциски декодер - Instruction Decoder:
Ги декодира инструкциите и активира потребните логички
кола
82
Како се извршува програма во контролната единица?
* PC се пополнува со адресата на првата инструкција на програмата која е зачувана во меморија
* Повторувај сè додека не дојде HALTинструкција или не се случи грешка
Fetch инструкција
Decode инструкција
Execute инструкција
* Крај на циклусот
83
Објасни ја Fetch фазата при извршување на програмата:
* PC --> MAR (стави ја адресата од PC во MAR)
* Fetch сигнал (мемориски сигнал за да се земе вредноста во MDR)
* MDR --> IR (преместување на вредноста во инструкцискиот регистар)
* PC + 1 --> PC (Поместување на следната адреса на инструкцискиот покажувач)
84
Decode фаза (фаза на декодирање)
* IR -> Инструкциски декодер (декодирање на инструкцијата во IR)
* Инструкцискиот декодер го генерира сигналот за активирање на колата за справување со инструкцијата
85
Фаза на извршување
Се разликува од една до друга
инструкција
86
Што прават влезните уреди?
n Влезните уреди ги препраќаат
податоците кон сметачот
n Тие ги преведуваат пораките на
корисникот во точно одредени низи
информации што компјутерот ги
разбира
n Потоа ги препраќа во сметачот
87
Какви се информациите што корисникот ги издава?
Информациите што корисникот ги
задава се аналогни податоци
Тие се преведуваат во електрични
импулси и сигнали составени од точно
одредени низи „нема импулс“ и „има
импулс“
88
Најзастапени влезни уреди на
персоналните сметачи се:
n Тастатура
n Покажувачки уреди
n Влезни уреди за слики и видео
n Влезни уреди за звук
n Уреди за игри
89
Типови тастатури
* Тастатура за персонален сметач
* Тастатура на преносните компјутери со
намалени димензии и намален број
копчиња
* Тастатура за плочкестите компјутери
¨чувствителна на допир
¨виртуелна тастатура
* Тастатура со димензија на палец
90
На кои начини тастатурата може да биде поврзана со кутијата на сметачот?
1. ¨со помош на кабел
2.¨безжично
* преку радио бранови со резервирана фреквенција (блутут)
* преку инфра-црвени сигнали
3. на далечина
* преку радио бранови
91
Основните делови на тастатурата на
персоналните сметачи се:
n Алфанумерички дел
n Функциски дел
n Навигациски дел
n Нумерички дел
92
Тастатурите имаат сопствен:
микропроцесор и меморија
93
Што има секое копче од тастатурата, и што се случува кога ќе се притисне едно копче?
Секое копче од тастатурата има
сопствено електрично коло низ кое
постојано тече струја
n Кога копчето ќе се притисне, доаѓа до
промена на јачината на струјата во
електричното коло
94
Како функционираат копчињата на тастатурата?
n Микропроцесорот ги открива промените
на струјата
n За секое копче се генерираат два
скенирачки кода:
¨При притисок на копчето
¨Кога копчето се отпушта при притискање
на копчето
n Генерираниот код се сместува во
меморијата на тастатурата
n Кодот се препраќа кон порта што е
достапна за BIOS-от
n Кодот се препраќа на натамошна
обработка
n Кон тастатурата се праќа информација
да го отстрани кодот од сопствената
меморија
95
Што се виртуелни тастатури?
Виртуелните тастатури се софтверски
компоненти кои ви дозволуваат да внесувате
информации без употреба на физички
копчиња. Текстот најчесто се внесува или со допирање
на виртуелна тастатура или со следење на
прстите.
96
Што се Покажувачки уреди?
n Уредите што му овозможуваат на
корисникот да ја покаже (посочи) на
просторниот податок
n Се користат во зависност од:
¨движењето на објектите
¨допир врз чувствителна површина
97
Покажувачки уреди кои зависат
движењето на објектите се:
* Глувче
* Трекбол (топче - трагач)
* Палка за играње
* Покажувачка точка
98
Трите најзастапени видови на глувчиња се:
n Механичко глувче
n Оптичко глувче
n Ласерско глувче
99
Наброј ги сите видови на глувчиња:
n Механичко глувче
n Оптичко глувче
n Ласерско глувче
n Жироскопско глувче
n 3D глувче
n Тактилно глувче
100
Како функционира
механичкото глувче?
* Топчето се врти во насока на движење
* Допира и врти два валјаци монтирани под агол од 90 степени
* Секој валјак е прикачен на тркало,
познато како енкодер. Како што
валјаците се вртат, тие ги ротираат
енкодерите.
* Секој пат кога лентата за контакт ќе допре до точка, се добива електричен сигнал
* Сигналите се испраќаат до компјутерот преку кабел
* Со притискање на кое било од
копчињата на врвот на глувчето се
испраќа сигнал до компјутерот кој го
пренесува сигналот до софтверот
101
Како функционира оптичкото глувче?
* Содржи минијатурна камера што прави
1500 слики во секунда
* Сликањето е поддржано од црвената диода што емитува светлина LED
* LED ја осветлува површината врз која се движи глувчето и ја одбива светлината кон метал-оксидно полупроводнички (CMOS) сензор
* CMOS сензорот ја праќа сликата кон процесорот за дигитални слики (DSP)
* DSP одредува колку се придвижило глувчето во споредба со претходната состојба и ги препраќа координатите кон
компјутерот
* Компјутерот го движи покажувачот (наречен курсор) по екранот
* Проверките се вршат стотици пати во една секунда
102
Ласерските глувчиња
* Имаат идентична функција како
оптичките
* Единствената разлика е во тоа што за осветлување на површината не користат LED туку инфра-црвена
ласерска диода
103
Предностите на оптичките глувчиња
n Немаат делови што се движат
n Не може да им влезе нечистотија
n Зголемената резолуција значи полесен
одговор
n Не им треба посебна подлога
104
Трекбол или топче - трагач
* Топчето е сместено на специјално
подножје во кое се наоѓаат сензори
чувствителни на движењето
* Може да биде составен дел на
тастатурата
-кај преносните сметачи
-дури и кај мобилни телефони
105
Палки за играње
* Првенствено наменети за играње
акциони игри, но се користат и за индустриски намени
* Содржат сопствен микропроцесор
* Имаат две независни оски на движење
* Овозможуваат независно следење на движењето по x и y оската
* Специјални палки се користат како дел од асистивните технологии
106
Покажувачка точка
* Изометриска палка за играње
* Работат чувствувајќи ја силата што се применува врз нив
* Брзината на покажувачот зависи од јачината на притисокот
107
Покажувачки уреди на допир
* Графички таблет
* Електронско перо
* Подлога чувствителна на допир
* Екрани чувствителни на допир (екрани на допир)
108
Како работат графичките таблети?
* Таблетот претставува дигитална страна или платно врз кое може да се црта со светлечко
пенкало
* Ја презема сликата како податок што го сместува во датотека
* Ги „толкува“ косината на пенкалото, неговиот притисок, како и оддалеченоста од пенкалото
до таблетот
* Графичките таблети имаат многу поголема прецизност од екраните на допир
109
Електронско перо (стилус)
* Сериска опрема на личните дигитални асистенти (PDA) и еден дел од „паметните“ телефони
110
Подлога чувствителна на допир
* Површини што го преведуваат движењето и позицијата на прстот во однос на позицијата на екранот
* Некои подлоги имаат дополнителни функционалности, на пример контрола на скролирањето и специјални позиции
111
Екрани чувствителни на допир
* Присутни кај мобилните телефони и кај поновите модели на лаптопи
* Oвозможуваат директна интеракција со прикажаните елементи на екранот
* Способни се да го детектираат присуството и точната местоположба на допирот врз екранот
* Се базираат врз различни типови сензори кои зависат од типот на екранот
112
Типови екрани на допир
* Отпорнички системи
¨ Стаклен панел прекриен со метален слој проводници и отпорници
* Површински акустичен бран
¨ Два трансдуктора сместени на стакло
* Кондензирачки
¨ Слој што го сочувува електричните полнежи сместен врз стаклен панел
* Инфрацрвени
* Оптичко исцртување
* Препознавање на акустичен пулс
113
Влезни уреди за слики и видео
* Скенер
* Препознавач на оптичките знаци
* Дигитална камера
* Специфични скенери
114
Скенер
Механизмот за скенирање се наоѓа под стаклен прозорец
* Содржат глава за скенирање која се движи
* Таа ја отчитува светлината што се одбива од хартијата
* Светлината се рефлектира низ систем огледала и се насочува кон леќи
* Зраците се препраќаат кон диоди што светлината ја преведуваат во електрични сигнали
115
Што е AD претворувач кај скенерите и што прави тој?
Анаогнодигиталниот (АД) претворувач е компонента кај скенерите што ги претвара аналогните сигнали што ги генерираат диодите во дигитален облик. („ADC" - Analog-to-Digital Converter)
* Дигиталната информација се запомнува во
¨ Графички формат (како слика)
¨ Текстуален формат по OCR обработка
116
Што е препознавач на оптичките знаци кај скенерите, што прави и со помош на што се реализира?
* Препознавањето на оптичките знаци (OCR)
препознава:
¨ дали квадратчето на хартијата е црно или бело
¨ го одредува најсоодветниот знак добиен од соседните квадратчиња
* Се реализира со помош на:
¨ OCR уреди
¨ Специфичен софтвер
* ABBYY FineReader 11 OCR
* Зависи од фонтот, големината и стилот на знаците
117
Специфични скенери
* Читач на (еднодимензионални) баркодови
¨Линии со променлива широчина
* Читач на (дводимензионални) QR
кодови
¨Квадратни точки уредени во квадратен шаблон
* Скенер на отисоци на прстите
¨Признаци за совпаѓање врз основа на шаблони или слики
118
Каковможе да биде скенерот кај читачите на бар кодови?
Скенерот може да биде рачен или
стационарен (embedded)
119
Како работи читачот на бар кодови?
Читачот го скенира бар кодот како слика и потоа го конвертира во алфанумеричка вредност. Таа вредност се праќа до компјутерот со кој е поврзан читачот.
120
Дигитална камера
n Ги дигитализираат подвижните слики
n Функционираат слично како скенерите
n Имаат способност да фатат голем број слики во кус временски период
n Сликите се сместуваат во долготрајна
меморија која не се брише по
исклучување на камерата
121
Когаи каде се појавиле читачите на QR кодови, за што се користат денес и што се добива со помош на QR кодот?
* QR code = Quick Response Code
* Се појавиле во 1994 година во
автомобилската индустрија во Јапонија
* Денес се користат за маркетинг (камерата на телефонот има улога на QR скенер)
* Со помош на QR читач се добива URL
122
Влезни уреди за звук:
* Микрофон
¨Звукот се дигитализира во звучна картичка која го прима звукот (аналоген сигнал) и го
препраќа кон ADC чип
* MIDI тастатура
Ракувањето со дигиталните сигнали се врши со помош на инструкциите во
ROM-от на сметачот
123
Уреди за игри
* Контролери на игрите
* Подлоги за играње
* Wii контролери (за Nintendo)
* Kinect сензорски уреди (за Microsoft X360)
124
Дополнителни влезни уреди
* Препознавачи на звук
* Препознавачи на говор
* Систем за позиционирање (Global
Positioning system = GPS)
* Сензори за прибирање податоци
¨ Акцелерометар
¨ Жироскоп
125
?резиме за влезни уреди:
n Можат да бидат дискретни (тастатура) или
аналогни (повеќето останати)
Ги прифаќаат аналогните сигнали
n Ги дигитализираат во зависност од
¨ Механичко движење
¨ Аудио сигнал
¨ Видео сигнал
n Претставуваат меѓууреди (интерфејси)
n Можат да бидат дводимензионални и
тродимензионални
126
Најзастапени излезни уреди на
персоналните сметачи
* Монитор
¨синоними: екран, компјутерски дисплеј,
единица за визуелен приказ
* Печатач (принтер)
* Плотер
* Звучници
127
Функција на мониторот
Прифаќање на видео сигналите и нивно
претставување во вид на слика
128
Како се прикажувале дигиталните сигнали кај старите компјутери, а спротивно на тоа какви сигнали имаат модерните компјутери?
n Кај постарите монитори, дигиталните
сигнали од компјутерот се претварале во
аналогни, Современите монитори имаат дигитален
дисплеј
129
Каде се реализира процесот на генерирање на излезните слики?
Процесот на генерирање на излезните слики се реализира во видео картичката
130
Основни својства на мониторите се:
* Големина на екранот - должина на дијагоналата во инчи
* Резолуција на екранот - производ на пикселите по хоризонтала и вертикала
* Однос на гледањето - однос на ширината и висината
* Рата на освежување - Број на осветлувања на дисплејот во секунда
* Длабочина на бојата - број на битови по пиксел
131
Видови монитори
* Монитори со катодна цевка (CRT)
* (TFT) LCD екрани
* Плазма екрани
* LED, т.е. LED-LCD монитори
* OLED монитори
132
Основните бои од кои се создава сликата кај
мониторите се:
¨Црвена R (Red)
¨Зелена G (Green)
¨Сина B (Blue)
133
До кога се произведувале и како функционираат мониторите со катодна цевка?
Се произведувале до 2010
* Содржат три топа кои создаваат млазеви електрони
* Млазевите ги гаѓаат фосфорните точки
* Се изоструваат минувајќи низ маска на сенките (shadow mask)
134
За што стои TFT LCD и како работат тие монитори?
Thin film transistor liquid crystal display
* Слој клетки од течен кристал кои под дејство на напонот формираат спирали
135
Каков е начинот на адресирањето кај старите ЛЦД монитори?
кај старите LCD монитори со помош на
пасивна матрица
136
Каков е начинот на адресирањето кај современите ЛЦД монитори?
кај современите TFT LCD со помош на
активна матрица
137
Какво е адресирањето со активна матрица? (кај современите ЛЦД монитори)
* Секој пиксел на мониторот е поврзан со сопствен транзистор и кондензатор
* Тие активно ја одржуваат состојбата на пикселот во процесот на адресирање на останатите пиксели
138
Плазма екрани
* Плазма екраните се состојат од многу тенки клетки сместени меѓу два стаклени панела
* Меѓу панелите има смеша од
благородни гасови
* Гасот во клетките поттикнува
создавање плазма
* Плазмата го поттикнува фосфорот да свети
139
LED-LCD монитори
* LED-LCD екраните за создавање на сликите ги користат течните кристали
* Во позадината користат диоди што емитираат светлина
* Бојата на диодите го определува и
типот на LED мониторот
140
OLED монитори
* OLED = Organic Light-emitting Diode
* Слојот што емитува светлина е
направен од органски соединенија
* Тој емитува светлина како одговор на електричната струја
* Процесот не бара позадинско
осветлување што ги прави OLED потенки од класичните LED монитори
141
За што секористат печатачите (принтери)?
ги репродуцираат документите и сликите на хартија или фолија
142
Како се приклучуваат принтерите кон сметачот?
локално кон сметачот
преку мрежа
143
Какви се печатачите според намената?
¨само за печатење
¨повеќефункциски
144
Основни типови печатачи
* Матрични
* Термички
* Ласерски
* Млазни
а постојат и 3д принтери
145
Како Матрични принтери ги формираат знаците, за што се користат
* Знаците ги формираат со помош на:
¨9 иглички
¨24 иглички
* Се користат за печатење уплатници, сметки и сл.
146
Како функционираат Термички принтери и каде се користат?
n Функционираат како матричните
принтери
n Отисокот го прават врз термичка
хартија која се гори
n Сликите се многу трајни
n Биле користени кај факс машините
n Се користат за печатење на
резултатите од ултразвучно скенирање
во болниците
147
Како функционираат Ласерски принтери
n Содржи цилиндер кој се осветлува со помош
на ласер
n Површината на цилиндерот се електризира
n Цилиндерот минува низ тонерот кој е со
спротивен електрицитет
n Честичките од тонерот вршат неутрализација
n За да се фиксира тонерот, неопходно е
хартијата што минува врз цилиндерот да се
стабилизира термички
148
Како функционираат Принтери со млаз?
Директно го отпуштаат тонерот од
млазниците во голем број редови
n Вообичаено се во боја
n Боите се во посебни кадички
n Тонерот не минува низ термичка
стабилизација
149
Како се формираат боите кај
принтерите?
n Боите се комбинација на основните бои
и црната:
¨Сина (Cyan)
¨Црвена (Magenta)
¨Жолта (Yellow)
¨Црна (blacK)
n Оваа комбинација на бои се вика
CMY/CMYK
150
За што е наменет 3Д принтерот и каков модел користи?
n Наменет да создава цврсти 3D објекти
со произволна форма
n 3D принтерот користи дигитален 3D
модел
151
Какви софтвери за печатење се користат кај 3Д принтерот?
Се користат специјализирани 3D
софтвери за печатење, најчесто од CAD
модел или софтвер за анимациско
моделирање
152
Што се плотери?
n Плотерите се користат за цртање
дводимензионални слики нацртани со
векторска графика
n Користат пенкало кое црта непрекинати
линии
153
Типови плотери
n Со подвижна шина
¨Пенкалото е на шина што се движи од
почетокот на хартијата
¨Пенкалото се движи само лево и десно
n Со неподвижна шина
¨Хартијата е поставена на цилиндер што се
врти
n Фотоплотери
154
Што се звучници и колкава е фреквенцијата на звукот кај нив?
n Електро-механички претворувач кој
поттикнат од електричниот сигнал
произведува звук
n Фреквенцијата на звукот е во опсег од
20 до 20000 Hz
155
Какви видови звучници постојат?
n Надворешни (динамички)
n Вградени
156
Со што се регулира јачината на звукот кај надворешните звучници?
Јачината на звукот се регулира со
потенциометар
157
Со што се регулира јачината на звукот кај вградените звучници?
Јачината на звукот се регулира софтверски
158
Како функционираат слушалките за поништување на шум и каде наоѓаат примена?
* Се користи микрофон кој го детектира шумот и создава нов звук кој има спротивна фаза од оргиналниот шум.
* Двата звучни брана интерферираат и се поништува шумот
* Наоѓа примена во
авијација, болници, заштита од гласна музика и сл.
159
Нови форми на излезни
репрезентации се:
n Холограм
n Хаптик технологија
160
Како настанува холографијата и каде се користи?
n Настанува со игра на светлосни зраци и
огледала
n Се користи за сценски настапи и во
медицина
161
Каде се применува хаптик технологијата?
n Се применува во медицина, системи за
забава, виртуелна реалност
162
Што е модемот, што прави тој и за што се користи?
Модемот е комуникациски уред, n Модемот ги претвора:
¨дигиталните сигнали во телефонски
(модулација)
¨телефонските сигнали во дигитални
(демодулација)
n Се користи за препраќање на
податоците преку телефонските линии
163
(нема прашање)
