Óeðlilegar blæðingar - JAG

Question 1

Hvað felst í hugtakinu óeðlilegar blæðingar (6 atriði).

Answer 1

1. Blæðingar milli tíða
2. Blæðingar eftir samfarir
3. Blettablæðingar
4. Ríkulegri og lengri blæðingar en eðlilegt er og oft óregluleg.
5. Blæðingar eftir tíðahvörf ( meira en 1 ár)
6. Blæðingar á 22 - 38 daga fresti

Question 2

Flokkast menorrhagia sem óeðlilegar blæðingar?

Answer 2

NEI!

Menorrhagia eru REGLULEGAR en geta verið langdregnar (þ.e. lengur en 7 dagar).

Question 3

Hver er munurinn á menorrhagiu og metrorrhagiu?

Answer 3

Menorrhagia eru miklar blæðingar reglulega.

Metrorrhagia eru miklar blæðingar óreglulega ásamt milliblæðingum! Metrorrhagia flokkast því sem óeðlilegar blæðingar.

Question 4

Hvaða fasi tíðarhrings lengist þegar tíðarhringurinn lengist?

Answer 4

Follicular fasinn lengist.

Luteal fasinn er ALLTAF jafn langur.

Question 5

Lengri tíðahringur = Meiri blæðingarmagn?

Answer 5

Nefnilega ekki! Lengri tíðahringur og þar með lengra follicular tímabil á ekki að hafa áhrif á blæðingarmagnið.

Question 6

Hvað skiptir miklu máli áður en uppvinnsla á blæðingartruflunum hefst?

Answer 6

Aldur konunnar, á hvaða skeiði er hún? Ung, pre-, peri eða postmenopausal.

Auknar líkur á alvarlegri patologiu með hækkandi aldri.

Question 7

Hvernig eru orsakir blæðingatruflana flokkaðar? (3 atriði)

Answer 7

Organískar (anatomískar)
Storkutruflanir
Dysfunctional

Question 8

Hverjar eru organískar orsakir blæðingatruflana? (5 atriði)

Answer 8

Myoma í legi/leghálsi
Polypar í legi/leghálsi
Sýking
Cancer
Atrophisk vaginal blæðing

Question 9

Hvað er atrophisk vaginal blæðing?

Answer 9

Blæðing sem verður þegar slímhúðin er orðinn svo þunn og viðkvæm. Getur verið spontant og vegna áreitis (t.d. samfarir)

Question 10

Hvert er algengi storkutruflana í AUB?

Answer 10

Allt að 20% blæðingatruflana (AUB) eru vegna storkutruflana.

Question 11

Hvaða storkutruflanir valda helst AUB?

Answer 11

Helst Von Willebrand sjúkdómur
Skortur á V, VII, X og XI.
Blóðflögufæð eða blóðflögudysfunction

Question 12

Hverjar eru dysfunctional orsakir AUB?

Answer 12

PCOS
Þyngdarbreytingar
Óþroski hypothalamus-hypophysis kerfis
Anovulation hjá eldri konum
Idiopathisk anovulation
Aðrir endocrine gallar t.d. hypothyriodism, hyperprolaktinemia og cushings sjúkdómur

Question 13

PALM COEIN minnisregla!

Answer 13

P = polyp
A = adenomyosis
L = leiomyoma
M = malignancy og hyperplasia

C = coagulopathy
O = ovulatory dysfunction
E = endometrial
I = iatrogenic
N = not yet classified

Question 14

Hvernig orsakir eru PALM í AUB?

Answer 14

Organískar orsakir í leginu sjálfu

Question 15

Hvernig orsakir eru COEIN í AUB?

Answer 15

Functional orsakir í leginu sjálfu

Question 16

Ef meira en 200 mL blóðtap við blæðingar, hvað er líklegast orsökin?

Answer 16

Leiomyoma. 50% þeirra sem tapa meira en 200 mL við blæðingar hafa hnúta í leginu.

Question 17

Hvaða leiomyoma veldur oftar blæðingartruflunum?

Answer 17

Myoma nálagt legholin valda oftar blæðingareinkennum en þau myoma sem er staðsett djúpt í legvegginum.

25% kvenna eru með myoma og oftast eru multiple hnútar til staðar.

Question 18

Hvaða týpur eru til af anovulation sem valda AUB? (2 atriði)

Answer 18

1. Ófullnægjandi merki frá eggjastokkum - PCOS eða eggjastokksbilun.
2. Truflað positive feedback - unglingsstúlkur

Question 19

Hvað eru progesterone gegnumbrotsblæðingar?

Answer 19

Milliblæðingar sem verða þegar konur eru á pillunni.

Question 20

Pathophysiologia í estrogen gegnumbrotsblæðingar?

Answer 20

Egglos truflast en estrógenmyndun heldur áfram og veldur:

1. Þykknun á endometrium
2. Æðaríkt endometrium
3. Mikið magn kirtla með litlum stromal stuðningi
4. Endometral vefurinn verður mjög viðkvæmur
5. Spontant, tilviljunarkenndri blæðingu frá mismunandi stöðum

Question 21

Hvenær eru blæðingar eftir tíðahvörf óeðlileg?

Answer 21

ALLTAF!

Question 22

Hvaða krabbameinum þurfum við að pæla í hjá konum sem presenterast með blæðingar eftir tíðahvörf?

Answer 22

1. Endometrial krabbamein
2. Legháls krabbamein
3. Ovarian krabbamein

Question 23

Eru blæðingar eftir tíðahvörf alltaf alarmerandi merki og hvað getur orsakað þær?

Answer 23

Þótt blæðingar séu alltaf óeðlilegar þurfa þær ekki að vera hættulegar. 10% geta verið með krabbamein en aðrar orsakir eru atrofia, endometrial polypar og endometrial hyperplasia.

Question 24

Uppvinnsla á AUB?

Answer 24

1. GÓÐ SAGA (tíhíhíhíhí surprise) með áherslu á blæðingarsögu og lyf.
2. Konan leggur mat á blæðingarmagn. Hversu mörg bindi o.s.frv.
3. Skoðun + gynskoðun
4. PAP og PCR (f. klamydíu)
5. Ómskoðun vaginalt og leita að polypum, myomum og skoðum slímhúðina
6. MRI ef ómskoðun óeðlieg
7. Bl.pr: Blóðhagur, FSH, prolactin, TSH, CA-125 og kannski blæðingarpróf.

Question 25

Hvað endurspeglar legslímhúðin og hver er eðlileg þykkt hennar?

Answer 25

Endurspeglar hormónaáhrif á konuna. Premenopausal þykkt: 8-15 mm, ef hún er þynnri er konan á p-pillu eða gestageni. Postmenopausal þykkt: minna en 5 mm

Question 26

Hvenær er bull að mæla CA-125?

Answer 26

Í premenopausal konum er bull að mæla CA-125. Hjálpar okkur ekki neitt. NOT AT ALL I TELL YOU

Question 27

Hvernig tekur maður endometrial biopsiu?

Answer 27

Aðferðin kallast "pipelle". En þá treðuru basically mjórri slöngu upp legið og hreyfir það fram og til baka með miklum sogkrafti þannig að endometrial frumur fylla slönguna.

Question 28

Hvers vegna tekuru maður endometrial biopsiu?

Answer 28

Til að greina illkynja orsök AUB, dugar þó ekki til þess að útiloka illkynja orsök.

Question 29

Ábendingar fyrir endometrial biopsiu?

Answer 29

``` Kona eldri en 45 ára Ómskoðun vekur grun um illkynja mein Postmenopausal blæðingar Óreglulegar blæðingar Milli blæðingar Ófullnægjandi lyfjameðferð ```

Question 30

Hver er gullstandardinn til að finna hyperplasiu/cancer hjá konum eldri en 40 ára?

Answer 30

Útskaf.

Question 31

Meðferð við heavy menstrual bleeding?

Answer 31

1. Lyf. - NSAID er bæði verkjastillandi og dregur úr blæðingu. - Cyklokapron í svæsnum tilfellum. 2. Hormónameðferð: => virkar bara ef hormónarugl, ekki ef myoma eða polypar. - Hormónalykkjan - P-pillan 3. Skurðaðgerðir. => Ef annað dugar ekki eða organísk orsök - Endometrial ablation (lagar ekki verkina) - Hysterectomia - A. uterii embolisation (ef myoma)

Question 32

Meðferð við óreglulegum blæðingum?

Answer 32

Leiðrétta truflun á tíðahringnum með gestagenum.

Question 33

Meðferð við endometrial hyperplasiu?

Answer 33

Hyperplasia án atypiu => stöðva vöxt legslímhúðar um leið með gestagen Hyperplasia með atypiu => Hysterectomia