Próf-spurningar

Question 1

Hvaða heilasvæði tilheyrir líkamsbörkur (somatosensory cortex)

Answer 1

Hvirfilsblaði (arietal lobe)

Question 2

Hvernig berst hliðarhömlun í flutningi skyntaugaboða?

Answer 2

Hamlandi millifrumur hafa áhrif á skyntaugafrumur til heila, draga úr boðspennum sem berast frá aðlægum skynnemum, sérstaklega þeim sem eru á jaðri þess svæðis sem er verið að erta.

Question 3

Hvaða skynnemi flokkast ekki til líkamsskyns?

-Vöðvaspóla, Lyktarfruma, Sársaukaskynnemi, Pacinian hylki , hitastigs nemi.

Answer 3

Lyktarfruma. Hún telst ekki til líkamsskyns heldur til skilningarvits.

Question 4

Afhverju er sjónin skörpust í miðjudæld (central fovea) augans?

Answer 4

Því að þar eru einungis keilur, sem hver um sig tengist sinni tvískauta (bipolar) frumu sem tengist síðan einni hnoðfrumu (ganglion-frumu)

Question 5

Hvar er corti líffærið?

Answer 5

Það situr á og sveiflast með grunnhimnunni og er inní coclear duct inn í völundarhúsi.

Question 6

Hvaða bragðnemi skynjar þriðja-kriddið?

Answer 6

Umami bragðnemarnir.

Question 7

Hvernig tengjast bragð- og lyktarnemar skynnemum?

Answer 7

Þeir tengjast þeim beint með hjáp próteina, en til þess að það gerist verða þau að vera uppleyst í vökva.

Question 8

Hvað er vagl (cataract)?

Answer 8

Þegar breytingar eru á augasteini og hann verður ógegnsær.

Question 9

Hvað er það sem gefur þvaginu lit sinn?

Answer 9

Hemaglóbín

uroblin og urochome

Question 10

Afhverju stafar glúkósi í þvagi hjá sykursjúkum sjúkling?

Answer 10

Vegna þess að magn glúkósa sem síað er er meira en hámarks flutningsgeta fyrir endurupptöku glúkósa.

Question 11

Við hvaða aðstæður getur myndast þvag með osmóvirkni uppá 1200 mOsm?

Answer 11

Ef það er mikið vasópresín (ADH) í blóði og mikið gegndræpi fyrir vatni í safnpíplum.

Question 12

Hvar fer endurupptaka amínósýra fram?

Answer 12

Í nærpíplum (proximal tubes)

Question 13

Hvernig er síunarþrýstingur í nírnungi reiknaður?

Answer 13

Þrýstingur í glomeruli (æðahnoðra) - þr. í bowmanshylki - osmótískur þr. á milli glomeruli og bowmanshylki
= síunarþrýstingur.

Question 14

Seytun á ANP getur aukist vegna..

Answer 14

Aukinnar fyllingar gátta hjartans.

Question 15

Hvernig fer upptaka næringarefna á glúkósa úr meltingarveginum inn í þekjufrumur smáþarma fram?

Answer 15

Með samhliða flutning (symport) með NA+

Question 16

Fjórir hlutir sem insolín örvar..

Answer 16

1. Örvar fluting glúkósa inn í flestar insúlín næmar frumur.
2. Örvar niðurbrot glúkósa (glýkólísu) og geymslu (myndun glykógens og fitu)
3. Örvar smíði próteina og hindrar niðurbrot þeirra.
4. Örvar myndun fitu úr umfram glúkósa amínósýra.

Question 17

Mestur hluti varmaflutningsins á sér stað með?

Answer 17

Varmageislun (radiation)

Question 18

Hvar eru varmastjórnunarstöðvar líkamans?

Answer 18

Í undirstúku.

Question 19

Hvaða amínósýrur eru basískar?

Answer 19

Argín, histidín og Lýsín.

Question 20

Hvaða hlutverki gegnir glýkógen?

Answer 20

Orkugeymsla.

Question 21

Hvað er hypoglycemina og hyperglycemia?

Answer 21

Hypoglycemina  = Of lágur blóðsykur.
Hyperglycemia = Of hár blóðsykur.

Question 22

Hver er röð atburða strax eftir máltíð þegar styrkur glúkósa hækkar? (7)

Answer 22

1 = Insúlín hækkar í blóði.
2 = Glúkósi tekinn upp af frumum.
3. Glýkólísa fer í gang og gefur orku.
4. Glýkógen myndast úr umfram glúkósa.
5. Hypoglycemia, blóðsykur lækkar niður fyrir eðlileg mörk.
6. Glúkagoni seytt út í blóðið.
7. Lifrin losar glýkósa út í blóðið.

Question 23

AcetylCoA er millistig í efnaskiptum sem getur haldið áfram inn í öll eftirfarandi NEMA?

-Nýmyndun á kólestróli, Krebs-hringurinn, Glúkógeogenesis, Lípógenesins, Ketogenesis.

Answer 23

Allt þetta nema nýmyndun á kólestóli.

Question 24

4 staðhæfingar um KB (ketón bodies)

Answer 24

1. KB myndast í lifur til að dreifa umfram orku um líkamann.
2. Styrkur KB í blóði hækkar í sykursýki og föstu vegna mikillar brennslu á fitu.
3. Ketón bodies eru acetoacetat, hydroxybutrat og acenton.
4. KB er eini orkugjafi heilans fyrir utan glúkósa.

Question 25

Líkaminn losar sig við umfram vetninsjónir með þvaginu án þess að sýrustig hanns breytist að ráði. þetta er mögulegt vegna hvarfs H+ við hvað?

Answer 25

Mögulegt vegna hvarfs H+ við NH3 og HPO4-2

Question 26

4 staðreyndir um efnaskipti.

Answer 26

1. Efnaskipti/metabolismi felur í sér bæði sundrunar- og nýmyndunarferli. 2. Sundrun/katabólismi umbreytir næringarefnum í byggingarsameindir. 3. Nýmindun anabolismi raðar byggingarsameindum í risasameindir. 4. Sundrun og nýmyndun eru háð hvoru öðru með orku og efni.

Question 27

Í hvaða fasa meiósu klofnar þráðhaft og litningsþræðirnir tveir aðskiljast og fara að gagnstæðum skautum?

Answer 27

Prófasa II.

Question 28

Hverju veldur skemmd á heilataug 1?

Answer 28

Truflun á lyktarskyni.

Question 29

4 staðreyndir um skynnema..

Answer 29

1. Þeir virka sem orkubreytar (transduces) 2. Þeir sýna sérhæfni til skynjunar á ákveðnum áreitum. 3. Þeir tengjast MTK um "merktar brautir" (labelled lines) 4. Þeir geta örvast af öðrum áreitum en þeim sem þeir eru sérhæfðir til að skynja.

Question 30

Hversu margar mismunandi lykartegunda getur heilbrigð manneskja greint á milli?

Answer 30

meira en 1000.

Question 31

Skynnemi sem sýnir viðbrögð allan tíman sem lagnvarandi áreiti verkar á hann kallast?

Answer 31

Tónískur skynnemi.

Question 32

Á meðan myrkuraðlögun augans stendur...

Answer 32

Eykst hömlun hnoðfrumna.

Question 33

Hvað gerist þegar ljós fellur á ljósnæmu frumurnar stafi og keilur?

Answer 33

Fruman yfirskautast og losun á boðefninu glútamate minnkar.

Question 34

Í hvaða röð fer ljós í gegnum frumur augans og í hvaða röð bersat síðan boðin?

Answer 34

Ljós fer: Ganglion => bipolar => ljósnemar | Boðið berst svo: Stafir => bipolarfrumur => ganglionfrumur

Question 35

Ein skyneining kallast....

Answer 35

Ein skyntaugafrumur og allar greinar hennar.

Question 36

Aukin samleittni skyntaugafrumna...

Answer 36

Dregur úr nákvæmni til að greina staðsetningu áreitis.

Question 37

Lítil viðtakasvæði..

Answer 37

Auka nákvæmni til að greina staðsetningu áreitis.

Question 38

Boðspennutíðni í skynfrumu er...

Answer 38

í réttu hlutfalli við áreitisstyrk

Question 39

Mikil svörun viðtakasvæða..

Answer 39

Eykur nákvæmni til greiningar á staðsetningu áreits

Question 40

Hvaða hlutar MTK eru mikilvægir varðandi viðhald á stöðuleika líkamanns og þannig stórnun á stöðvum? (2)

Answer 40

``` Litli heili (cerabellum) Jafnvægisskyn (vestibular system) ```

Question 41

Hvar er hilðlæg hömlun mest?

Answer 41

Á húðsvæðum þar sem svörun viðtakasvæða er mikil.

Question 42

Hertz mælir?

Answer 42

Hertz mælir tíðni hljóðs.

Question 43

Hvaða heilahluti telst vera megin tengistöð fyrir nær allar skyntaugabrautir á leið til heilabarkarinns?

Answer 43

Stúka.

Question 44

4 staðreyndir um sársaukaviðtaka..

Answer 44

1. Upplifun sársauka er oft á öðrum stöðum en viðtakar hanns eru. 2. Þeir geta svarað sterkum snerti- hitaáreitum. 3. Þeir geta svarað efnum eins og prostaglandin og histamín. 4. Um er að ræða taugaenda með lítið sem ekkert mýelín.

Question 45

Hvað skýrir yfirfærðan sársauka (referred pain) ?

Answer 45

Samleitni skyntaugafruma frá innri líffærum og húð á millifrumur í mænu.

Question 46

4 staðreyndir varðandi stafi og keilur..

Answer 46

1. Stafir eru næmari en keilur. 2. Í sjón eru stafir hlutfallslega mun fleiri en keilur. 3. Keilur gefa skarpari sjón en stafir. 4. Keilur eru þrenns konnar en aðeins er til ein gerð af stöfum.

Question 47

Af hverju stjórnast adrenocortiotropic hormón ?

Answer 47

Stjórnast af losun CRH undirstúku.

Question 48

Hliðlæg hömun eykur hvað...?

Answer 48

Eykur skerpu skynjunar (contrast)

Question 49

Hvaða gerð ljósviðtaka svarar einungis þegar vel er bjart og sér um litarskynjun?

Answer 49

Keilur. *Þær eru með skörpustu sjónina og hafa litina, mest af þeim í forvea en sjá inna í myrkri/rökkri.

Question 50

Hvaða gerð ljósviðtaka sjá vel í myrkri?

Answer 50

Stafir - "stafirnir okkar í myrkrinu".

Question 51

Hvar eru heyrnahárfrumurnar?

Answer 51

Í cortis líffærinu.

Question 52

Hvaða boðefni losna hárfrumur koðungsins út í taugamótin sem tengja þær við heyrnataugina nr 8?

Answer 52

Glútamat.

Question 53

Hvað sýna ljósnemar í sjónhimnu auganns við ljós?

Answer 53

Sýna yfirsakutun (hækkun himnuspennu) *Einu frumurnar sem gera það við áreiti.

Question 54

Hver er orsök: Gláku, sjónkekkju, nærsýni og fjarsýni?

Answer 54

``` Gláka = Hækkaður þrýstingur í auga. Sjónskekkja = Hornhimna ekki kúlulaga og slétt. Nærsýni = Augasteinn of langur Fjarsýni = Augasteinn of stuttur. ```

Question 55

3 Staðreyndir um sársaukaskyn..

Answer 55

1. Sársauki er öðruvísi en önnur skynjun að því leiti að fyrsta áreiti veldur varanlegum breytingum á boðbrautinni sem breytir því hvernig áreitin sem á eftir koma eru skynjuð. 2. Sársaukaskynjun getur breyst með reynslu, sefjun og tilfinningum. 3. Sum efna breyta gegndræpi frumu-himnunnar og lækka þröskuld, þannig að frumurnar bregðast sterkar við áreitum sem á eftir fylgja.

Question 56

Hvar er egglagaglugginn staðsettur?

Answer 56

Næst ístaðsbeininu á mótum miðeyra og kuðungs.

Question 57

Lágtíðnihljóð veldur því að sveiflur í grunnhimnu verða öflugastar hvar?

Answer 57

Verða öflugastar fjærst miðeyranu.

Question 58

Á hvaða bili eru hljóð sem heilbrigð manneskja getur greint á milli?

Answer 58

20 - 20.000 Hz.

Question 59

Hljóð berst einungis í gegnum...

Answer 59

Efni, það besrst ekki með lofti.

Question 60

Hvenær breytist himnuspenna hárfrumna í eyra?

Answer 60

Þegar þær rekast í þekjuhimnuna og sveigjast.

Question 61

Lækkun á himnuspennu hárfrumna í eyra leiðir til?

Answer 61

Leiðir til losunar á glútamat sem leiðir til myndunar boðspennu í heyrnatauginni.

Question 62

Hvernig virkar atrópín á augun (sbr. bella donna augndropana)

Answer 62

Atópín virkar beint á brávöðva sem ráða stærð ljósopsins. Sjáaldrið víkkar.

Question 63

Með hvaða þráðum berast boð um annarsvegar stingandi sársauka og hinsvegar þungann dreifðan sársauka til mænu?

Answer 63

Stingandi sársauki = A-þræðir Þungur, dreifður sársauki = C-þræðir.

Question 64

Hvar víxlast sársaukaskynbrautin og skyntaugabrautin?

Answer 64

Sársaukaskynbrautin = víxlast í mænu. Skyntaugabrautin = víxlast í mænukylfu í heilastofni.

Question 65

Þegar hroft er lengi á grænann flöt og síðan skyndilega á hvítann flöt sér maður rautt. Þetta gerist vegna?

Answer 65

Vegna þess að græna litarefnið brotnar niður í keilum á því svæði sjónhimnunar sem græna áreitið fellur á.

Question 66

Juxtaglomerularfrumur seyta?

Answer 66

Renín.