rak endometrium Flashcards

(80 cards)

1
Q

rak endometrium przed 40 rż

A

4%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

rak endometrium - podział molekularny (TCGA)

A

1) POLE - polymerase e, ultra-mutated tumors
- częsta zamiana C –> A w domenie POLE
- endometrioidalne
- PTEN, PIK3R1, PIK3A, KRAS
- 6-10% przypadków
- często młode kobiety,
- pomimo G3 i IB, LVSI+ najlepsze rokowanie

2) MSI - misrosatelite unstable
- endometrioidalne
- MSI, KRAS
- wysoka ekspresja rec dla progesteronu
- 25% ma wznowę
- pośrednie rokowanie

3) mała liczba kopii - niski poziom somatycznych zmian liczby kopii DNA
- endometrioidalny G1/G2, stabilność mikrosatelitarna, często mutacja CTNNB1
- pośrednie rokowanie

4) duża liczba kopii - wysoki poziom somatycznych zmian liczby kopii DNA (SCNA high)
- surowicze i endometrioidalne G3
- TP53, FBXWamp;, PPP2R1A
- najgorsze rokowanie
- niestabilność chromosomowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

cz ryzka raka endo

A

zesp Lyncha - ryzyko 40-60% (5% raków PYT, gorsze rokowanie) - tu ryzyko raka endometrium typu I

tamoksyfen po menopauzie (RR 4,0) - przed menopauzą nie zwiększa
tamosifen –> wywołuje polipy endometrialne (w nich ryzyko raka 9% vs 0,5% w populacji ogólnej)

Otyłość - przez TNF (PYT)

BMI - 25 - 30 RR 1,3; gdy > 30 –> 2,5
(ale z wysokim BMI lepiej rokują)

BMI - cz ryzyka każdego raka endo. Też surowiczego i jasnokomórkowego

IUD i IUD-LNG zmniejsza

HTZ ciągły zmniejsza ryzyko. Sekwencyjny HTZ może zwiększać (tak w wytycznych PTGO)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

przerzuty do węzłów w raku endom w zal od G i LVSI i wielkość guza

A

G1 (<5% lite utkanie nowotworu) - 5% miednica, 3 aorta
G2 (5 - 50% litego utkania)
G3 (> 50% litego utkania) - 17% miednica, 28% aorta

ale większa zależność od FIGO niż G
G1, G2 i G3 to odpowiednio
3%, 7% i 7% w IA
15%, 17% i 35% w IB

LVSI(+) - 38%
LVSI(-) - 4%

IA G1/G2 guz < 2 cm –> 0.8%

izolowane meta do węzłów okołoaortalnych - ogólnie 2% w rakach endometrium. Ale w rakach z meta do węzłów 23% ma izolowane to aorty. 50% pacjentek z meta do miednicy ma meta do aorty

pacjenci z meta do węzłów w EC (Guo i wsp 2020)

  • 45 - miednica i aorta
  • 40 - izolowana miednica
  • 15 - izolowana aorta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

rak endo - G1 i G2 - jaka diagnostyka?

A

USG, intra, lub RM –> w celu oceny grubości naciekania mięśnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

rak endo - kiedy można zostawić jajniki?

A

< 45 rż
endometrioidalny G1
IA (w badaniu śródoperacyjnym)

trzeba usunąć jajowody

Badania pokazują, że to nie pogarsza, a niektóre metaanalizy, że pozostawienie jajników nawet wydłuża OS!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Limfadenektomia - w raku endometirum - zalecenia (wg ESMO, ESGO, ESTRO) i PTGO - są takie same

A

IA G1 i G2 - niezalecana (wg PTGO można odstąpić)

IA G3 i IB G1/G2 - do rozważenia (prędzej w IB G1/G2 niż IA G3)

IB G3 i raki nieendometrioidalne - zrobić

generalnie w raku niskiego i pośredniego ryzyka nie robić. Limfadenetkomia jest wazna w grupie pośredniego-wysokiego i wysokiego

gdy LVSI+ i zrobisz węzły i nie ma meta –> nie musi mieć tele

gdy IB G3 i zrobisz węzły i nie ma meta –> nie musi mieć chemii

u każdej z FIGO >= II, (tj II, IIIA i IIIB, IIIC i IVA)

IVB - nie robić limfadenektomii (ew jako cytoredukcja)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Laparoskopia vs laparotomia w raku endo - powikłania śród i pooperacyjne

A

śródooperacyjne - takie samo
pooperacyjne - mniej po laparoskopii

> 65 rż - bez różnic w wynikach
35 BMI - laparoskopia nieopłacalna, bo za duże ryzyko konwersji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Limfadenetkomia w raku endo a OS

A

Benedetti i wsp. oraz ASTEC trial –> bez korzści

metaanaliza Kim i wsp.

  • niskie ryzyko - bez korzyści
  • wysokie ryzyko - wydłuża OS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

rak endometrium i fertility sparing

A

rak IA i G1 (musi być RM lub eskperckie USG - wg PTGO - całkowicie wykluczono naciekanie mięśniówki)
oraz rozrost z atypią /EIN

octan medroksyprogesteronu 400-600 mg/dobe
octan megestrolu 160-320 mg/dobę
lub LNG-IUD (mniej prac; ale można łączyć z doustnymi)

po 3-6 miesiącach: łyżeczkowanie, MR lub histeroskopia –> jeśli dobre efekty to szybko dziecko (nawet ART).

szansa na spontaniczna ciąże 28%
z ART 39% (nawet 60%)
odpowiedź u 76%
Nawroty u 24% - zwykle po 1,5 roku

gdy była zakrzepica wcześniej - to dać aGnRH
inh. aromatazy nie dawać, bo mało skuteczne

jeśli brak efektów –> histerektomia

(G2 wg PTGO też… ale nie jako fertility sparing tylko tak sobie:))

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

rak endometrium FIGO II

A

prosta histerektomia (wg ESMO, ESGO i ESTRO) + limf miedniczna i okołoaortalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

rak endometrium FIGO III i IVA

A

Operujemy ZAWSZE gdy jest szansa na R0

korzystna całkowita cytoredukcja - OS ok 42 miesiące
bez operacji 2 miesiące

gdy nie sa się R0 to:

1) chemioterapia (raczej TK) i teleradioterpia
2) chemioterapia neoadjuwantowa i operacja lub radioterapia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

rak nieendometrioidalny

A

leczenie jak w endometrioidalnym, oraz

omentektomia w surowiczym i mięsakoraku (wg PTGO)

w jasnokomórkowy i niezróznicowanym - nie trzeba omentektomii

gdy meta do sieci, to też z więzadłem żołądkowo-okrężniczym i żołądkowo-śledzionowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

leczenie adjuvantowe w raku endometrium FIGO I

albo nic, albo brachy, albo tele, ew tele+ chemia

nie ma opcji brachy + tele w FIGO I!

A

ryzyko niskie (IA, G1-G2, LVSI-) - nic

ryzyko pośrednie (IB, G1-G2, LVSI-) - tylko brachyterapia.
Po 60 raczej nie stosować nic. W tej grupie RT zmniejsza ryzyko wznowy, ale nie wydłuża OS.

ryzyko pośrednie wyższe (IA/B, G1-G2, LVSI+)

  • węzły ujemne - brachyterapia
  • brak węzłów - tele (bo LVIS+)

ryzyko pośrednie wyższe (IA, G3, LVSI+/-)

  • węzły ujemne (nawet jak LVSI+) - brachyterapia
  • brak węzłów;
  • LVSI (-) - brachy
  • LVSI (+) - tele

wysokie (IB G3, LVSI+/-)

  • węzły ujemne - tele (brachy do rozważenia jako alternatywa dla tele)
  • brak węzłów - tele, rozważyć chemię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

największa korzyść z brachyterapii w endo FIGO I?

A

grupa o pośrednim wyższym ryzyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

chemioterapia w raku endo wysokiego ryzyka (IB G3)

A

badania MANGO-ILIADe i NSGO 9501 wskazują na korzyści z chemoradioterapii.

ale ostatecznie jest mało pacjentek i są to analizy retrospektywne - więc chemia nie jest rutynowo zalecana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

adjuvantowe w raku endometrium FIGO II

A

G1/G2 wezły (-), LVSI (-) - tylko brachy
G1/G2 brak węzłów - tele i ew. brachy (gdy naciek na margines)

G3 - tele, ew. brachy (gdy naciek na margines) ew. chemia (szczegónie gdy nie ma węzłów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

adjuvantowe w endometrioidalnym raku endometrium FIGO III

A

gdy R0 i nieresekcyjny - tele i chemioterapia

podstawa to chemia, a tele dla zmniejszenia ryzyka wznowy miejscowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

adjuvantowe w raku endometrium nieendometrioidalnym

w NCCN serous, clear cell, undif i carcinosarcoma traktowane są jako jedno

A

surowiczy i jasnokomórkowy

  • IA bez LVSI - brachy bez chemii (wg NCCN: chemia i brachy)
  • > = IB - tele i chemia

niezróznicowany - chemia i tele

carcinosarcoma

  • FIGO I - 50% 5-letnich przeżyć
  • chemia z cisplatyną i ifosfamidem po operacji (obecnie TK lepsze wyniki - ASCO 2019)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

wznowa raka endo

A

izolowana w pochwie - radioterapia

rozsiana - chemia, ew dodatkowo radio (w zal. czy była wcześniej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

hormonoterapia w raku endometrium

A
tylko w zaawansowanym, gdy są receptory.
Odp
G1 - 37%
G2 - 23%
G3 - 9%

octan medroksyprogesteronu 200 mg/dobę
octan megestrolu 160 mg/dobę

lub

octan medroksyprogesteronu 400-600 mg/dobe
octan megestrolu 160-320 mg/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

rak endometrium - epidemiologia

A

ok 6500 na rok w Polsce
1700 zgonów

6 na świecie, 4 w Europie i Polsce (piers, płuco, jel grube, endometrium)

5 letnie przeżycia - 78% (85% rasa biała, 66% rasa czarna)

2% że zachoruje w życiu

szczyt 60-64 rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

typy kliniczne raka endometrium (Bokhman)

A

typ I - raki endometrioidalne i śluzowe. Na podłożu rozrostów (EIN)
mutacje: KRAS, PTEN (najczęstsza, już w rozrostach), b-katenina, PIK3CA, i MMR (to geny MLH1, MSH2, MSH6 i PMS2) powodują niestabilność mikrosatelitarną [MSI] - objawia się np hipermetylacja promotora genu MLH1), zwykle diploidalne

typ II - raki nieendometrioidalne (ser, claro, endo G3) - z POLIPOW lub atrofii na podłożu Serous-EIC. Mutacje: TP53 (najczęściej), p16, ERBB-2 (HER2), inaktywacja E-kadheryny, zwykle niedioploidalne (aneuploidia –> złe rokowanie),

MSI w 75% rakach endo w zesp Lyncha (HNPCC)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

białka i rokowanie w raku endometrium

A

inaktywacja (niska ekspresja) E-kadheryny i beta-kateniny i wysoka ekspresja P-kadheryny - złe rokowanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
czynniki genetyczne w raku endometrium
Lynch (HNPCC) - autosom. dominujący. 3-5% rakow endo; mutacjeie w MMR. ryzyko raka endo jak 40-60% (takie jak jelita) - od 30-35 rż kontrole co rok (USG, badania i BIOPSJA ENDO) - badanie CA12 od 30 rż - po 35-40 rż - histerektomia i adneksektomia - regularne kolonoskopie zesp. Cowdena - autosom. dominujący. Mutacja PTEN. Często hamartoma. Ryzyko raka endo 5-10%. Też rak piersi, czerniak. NIE rak jajnika. Polipy i zmiany na skórze. brak wskazań do profilaktycznej histerektomii BRCA1 - ryzyko raka surowiczego
26
wiek pierwszego porodu a ryzyko raka endometrium
po 35 rż - > ZMNIEJSZA ryzyko raka endometrium
27
objawy raka endo
krwawienie 90% tylko 20% krwawień po menopauzie to rak endo 5% bezobjawowe
28
bezobjawowy przerost endometrium u kobiety po menopauzie
> 11 mm --> ryzyko raka 6,9% --> skrobać | < 11 mm --> ryzyko raka 0,002%
29
rak endo - rokowanie w zal od FIGO
5 letnie przeżycia ``` I- 90% G1 - 93% G2 - 85% G3 - 69% surowiczy - 72% II - 75 - 87% III - 25 - 50% IV - 25% ```
30
nieprawidłowa grubość endometrium u kobiet która krwawi
gdy krwawi (trzeba diagnozować) przed menopauzą > 11 po menopauzie >= 4 mm (< 4 mm ryzyko raka < 1%) przy HTZ > 8 mm objętość powyżej 13 cm
31
MRI i rak endometrium
naciek na szyjkę - sens i spec bliskie 100% głębokość naciekania myometrium odp: 80 - 70% wznowa raka endometrium po radiochemioterapii: do roku tkanka włóknista i wznowa wyglądają bardzo podobnie po roku możliwa lewsza diagnostyka różnicowa DWI lepsze lub takie samo jak MR z kontrastem
32
wysoki SUV w PET dla raka endometrium
to czynnik ryzyka wznowy PET lepszy niż MRI dla przerzutów do węzłów - ale węzeł musi mieć powyżej 5 mm PET czułość i swoistość 83% i 51% MRI DWI czułość i swoistość 38% i 96%
33
histeroskopia i elektrody monopolarne i jaki deficyt żeby przerwać zabieg
muszą być media nieelektrolitowe sorbitol, mannitol, 5% glukoaza, glicyna zabieg przerywamy przy deficycie: - 1500 płynów nieelektrolitowych - 2500 płynów elektrolitowych
34
czynniki prognostyczne w raku endometrium
``` FIGO G LVSI typ histo wiek rasa - czarna wielkość guza > 2cm obecność receptorów dla E i P ``` ``` PTEN MSI PIK3CA/mTOR HER2 (głównie surowicze) p53 CTNBB1 p16 aneuploidla DNA (złe rokowanie) trombocytoza stosowanie METFORMINY ```
35
PTEN
gen supresorowy mutacja w 83% raków endo typ 1 mutacja --> podziały komórkowe i zesp. Cowdena - wrodzona mutacja PTEN (10% ryzyko raka endo) mutacje korlelują z MSI mutacja w PTEN wpływa na aktywność mTOR - inhibiotory mTOR mają odp u 20-60% zaawansowanych raków endo
36
MSI
mikrosatelity - króte powtarzające się fragmenty DNA | mutacje w nich są naprawiane przez geny MMR
37
beta-katenina
reguluje szlak WNT-beta-katenina razem z E-kadheryną odpowiada za połączenia komórkowe w nowotworach - zwiększona kumulacja beta-katenin wysoka ekspresja - lepsze rokowanie
38
HE4 w raku endometrium
podwyższoene w IA u 44% a w IB u 94% czułość i specyficzność HE4 w wykrywaniu raka endometriujm 59% i 92%
39
rozrost endometrium i stany przedrakowe raka endometrium
Wg WHO 2014 tylko 2 stopnie: 1) rozrost prosty (ryzyko progresji 1%) 2) rozrost z atypią (w innej klasyfikacji EIN) rozrost z atypią (EIN) - ryzyko progresji 29 - 51%, a 42% ma już raka EIC - dla raka surowiczego
40
histeroskopia i diagnostyka endometrium
bardziej do potwierdzenia niż wykluczenia choroby lepsza do diagnostyki raka niż rozrostu
41
leczenie rozrostów bez atypii
- obserwacja, zmiana stylu życia - najlepiej LNG-IUD (przez 5 lat), ew terapia CIĄGŁA medroksyprogesteron 10-20 mg/dobe lub noretysteron 10-15 mg/24h (min 6 miesięcy) - trzeba robić biopsje (co 6 miesięcy, minimum 2 biopsje) - histerektomia: gdy nawrót po gestagenach, brak reakcji na gestageny przez 12m, krwawienie dodatkowo - RCOG nie zaleca ABLACJI w leczeniu rozrostu - działają też inh aromatazy i aGnRH (je można tylklo 6 miesięcy, nie mają rejestracji na dłużej)
42
leczenie rozróstów z atypią (EIN)
1) gdy nie chce płodności histerektomia całkowita (nie LASH, nie morcelacja) jajniki można zostawić, jajowody nie później można HTZ z E 2) gdy chce rodzić (zrobić histeroskopię żeby wyklucyć raka) - IUD-LNG (najlepiej) - ew gestageny (MPA 400-600/24h, MA 160/24h) - biopsja po 3 miesiącach (jeśli gestageny po to 2 tyg po krwawieniu): * odpowiedź kompletna - prawidłowe endometrium * regresja - rozrost bez atypii * progresja - z EIN do WDC (well diff. carcinoma - tj G1) lub z WDC do umiarkowanie lub słabo zróżnicowanego raka) - skuteczność u 60-80% - po leczeniu biopsje co 3 miesiące - jeśli 2 ok, to co 6-12 miesięc. Jeśli nie chce rodzić to OC - jeśli chce być w ciąży (szansa 26-60%): * po leczeniu do ART (szczególnie gdy rozrost bez atypii) * gdy norma to ciąża naturalna może być
43
Niezgodnosc w Gradingu między skrobaniem a ostatecznym hp
nawet 40%
44
ile ma być węzłów usuniętych w raku endo?
min 20 | wtedy wykrycie przerzutu mieści się w przedziale 80-100%
45
LAP2
po laparoskopii przeżycie takie samo, mniej powikłań pooperacyjnych, a śródoperacyjnych takie samo (też u starszych). Też lepsze QoL po 6 tyg ryzyko konwersji 17-28%. Zal od BMI, wieku. Glównie problem z pozycją Trendelenburga Patients with clinical stage I to IIA uterine cancer were randomly assigned to laparoscopy (n = 1,696) or open laparotomy (n = 920), including hysterectomy, salpingo-oophorectomy, pelvic cytology, and pelvic and para-aortic lymphadenectomy brak różnić w OS
46
radioterapia w FIGO I i II ca endometrii - wpływ na OS i PFS PORTEC1 ASTEC PORTEC2 analiza SEER
wydłuża PFS (opóźnia wznowę w miednicy) nie wpływa na OS PORTEC1 i ASTEC: tele vs obserwacja - PORTEC2: tele (rzadziej wznowa wmiednicy) vs brachy (rzadziej wznowa w pochwie). OS taki sam analiza SEER: > 21 tyś chorych. Jedynie IB (IC) G3 (WYSOKIR ryzyko) zyskuje wydłużenie OS z teleterapii W badaniu PORTEC1 (tele vs obserwacja) po 15 latach odsetek żyjących w obserwacji byl wyzszy niż po tele (60 vs 52%, P = 0.14).
47
czy ryzyka wznowy w raku endo
wiek LVSI G3 naciek mięśniówki powyżej 2/3 grubości generalnie TELE jest dla grupy WYSOKIEGO ryzyka, dla innych, tylko jeśli nie miały limfadenektomii
48
nieaktualne
nieaktualne
49
badanie PORTEC3
``` rak endo: IB G3 IA,IB i LVSI+ II i III surowiczy i jasno IB-III ``` tele vs chemoradioterapia + chemioterapia (tele + cis a następnie 4 x TK) OS 77% vs 82% (P = 0.034). ale w analizie podgrup różnica tylko w III i rakach surowiczych wznowy : distant metastases, w miednicy pojedyncze
50
kliniczna klasyfikacja raka endometrium (FIGO 1971) dla pacjentek co nie są operowane - tu TNM też jest ok
``` I - ograniczony do trzonu IA - jama macicy <= 8 cm IB - jama macicy > 8 cm II - naciek szyjki III - poza macicę (pochwa, przymacicza, przydatki) IVa - pęcherz i odbytnica IVb - odległe ```
51
radioterapia i ca endometrii - u nieoperowanych
1) samodzielna brachyterapia - kliniczne FIGO I - sama brachy tylko gdy niskiecryzyko rozsiewu - HDR 34-50 Gy w 4-5 frakcjach - 5 letnie przezycia (bez zgonów innych niż z powodu raka) wynoszą 65-85% (gorzej niż chirurgia) 2) tele i brachy (IB G3, surowiczy, jasnokomórkowy, FIGO II) - gdy duże ryzyko meta do węzłów - łącznie w pkt A lum na guza gdy w MR- 80 - 100 Gy U pacjentek nieoperowanych jest wyższe ryzyko zgonu z powodów innych niż rak niż z powodu ca endometrii.
52
radioterapia w nawrocie
jeśli wcześniej tylko operacja - to mogą dostać radykalną radioterapię z intencją wyleczenia
53
mięsakorak macicy
chemioterapia: 1) karboplatyna i paclitaxel - dłuższy PFS, OS dłużny nieistotnie. ASCO 2019 2) ifosfamid i paclitaxel - dotychczasowy standard.
54
Chemio + radioterapia w raku endometrium - w raku endo wysokiego ryzyka: tele czy chemioradio?
1) ILIADE/MANGO i NSGO-EC/EORTC - tele vs chemio+radio (FIGO IB G3 i >) chemio+radio: - wydłuża PFS i OS (cancer specific) - zmniejsza ryzyko wznowy - zmniejsza ryzyko zgonu - ale to glownie analizy retrosepekrywne wiec nie jwst rutybowo zalecana w IB G3 4 kursy chemii. Nie wiadomo czy przed radio czy po radio 2) PORTEC 3 (radio vs chemio+radio) - - wydłuża PFS - OS wydłużone - głównie w III i serous 3) Badanie GOG 258 (FIGO III-IVa z ch. resztkową < 2cm)- chemia vs chemio+radio - przeżycia bz - mniej toxo w chemii - mniej wznów odległych w chemii - czyli raczej sama chemia preferowana 4) badanie GOG-249 rak endo IB G3, II, surowiczy i jasnokomórkowy brachy + chemia vs tele OS bz
55
rozsiany rak endometrium lub przerzuty
Jeśli G1/G2 (i obecne receptory) - preferwane hormony. A chemioterapia przy progresji Jeśli inny lub large volume metastases - to chemioterapia: TK lepsze niż doksorubicyna/cisplatyna/paklitaxel GOG209. Gdy dwulekowy p/wskazany, to monoteraipa : paclitaxel, cisplatyna, karboplatyna lub doksorubicyna można rozważyć dodatkowo hormony. Nawet 1/3 raków G3 ma receptory dla progestagenów
56
chemioterapia II linii w zaawansowanym lub nawrotowym raku endometrium (jeśli jako Ist linię dostała TK)
nawrtót do 6 miesięcy - nie odpowiadają na II linię chemioterapii > 6 miesięcy - odpowiedź u ok 25%, wydłużenie PFS i OS. Rodzaj cytostatyku nie miał większego znaczenia. Do wyboru: - NAJLEPIEJ: antracykliny (doksorubicyna) - paclitaxel weekly - gemcytabina - topotekan - cylofosfamid - 5 FU
57
hormonoterapia raka endometrium
ekspresja ER i PR związana - regulują się wzajemnie najlepsza odpowiedź na gestagen i tamoxiphen gdy ERalfa+ część z PR nie odpowiada na hormony, a część bez PR odpowiada dobrze zróżnicowane, niskie figo i dioploidalne - zwykle mają PR
58
zaawansowany lub nawrót rak endometrium i terapia gestagenami
odpowiedz u 20% leczonych paliatywnie 150-300 mg octanu medroksyprogesteronu na dobę (terapia niskodawkowa) w 3 dawkach lub 160 mg octanu megestrolu (w 2 dawkach) po 3 miesiąchach kontrola - gdy brak odpowiedzi --> chemioterapia więcej odpowiedzi na gestageny gdy dodatkowo tamoxifen, ale: - częściej zakrzepica - nie przekłada się na OS
59
zaawansowany lub nawrót rak endometrium i terapia hormonalna inna niż gestegeny
tamoxifen w monoterapii- odpowiedź u 22% tamoxifen i MPA/MA - odpowiedz u 30% - ale bez wpływu na OS w porównaniu do samych gestagenów inh. aromatazy - niezalecane, odpowiedzi < 10% aGNRH - też kazuistyka, ale można gdy zakrzepica danazol - niestkuteczny, dużo niepożądanych w badaniach klinicznych: - onapriston - angatognsta rPR - endoksyfen - pochodna tamoxifenu
60
program do analizy ryzyka w raku endometrium
ProMisE - proactive molecular risk classifier for endometrial cancer
61
leki badane w raku endometrium
zoptarelina-doksorubicyna (koniugat) iksabepilon (pochodna taxanów) bewacizumab - MITO-2 = wydłużenie PFS gdy dawany z TK inh. kinaz tyrozynowych - (sunitynib, sorafenib, lenwatyni, dowitynib) - bez szału anty EGFR (erlotynib, gefitynib, cetuksymab, trastuzumab) - tylko II faza inhibitory mTOR (ewerolimus, temisirolimus ridaforolimus, rapamycyna)- teoretycznie efektywne w mutacjach PTEN aty PD-1, PD-L1, CTLA-4 pembrolizumab (anty PD-1) - dobre odp w pacjentek z niedoborami MMR Metformina
62
metformina i rak endometrium
kobiety na metrforminie rzadziej mają endo ca metformina: - hamuje proliferację - wpływa na szlak mTOR istotnie mniejsza umieralność u kobiet z ca endo stosujących metforminę (retrospektywne badania) gdy fertility sparing: MPA + metformina - dobre efekty (małe badania)
63
QoL w raku endo
limfadenektomia istotnie zmniejsza QoL laparoskopia - lepszy QoL po 6 miesiącach po radioterapii na miednice dużo gorsze QoL lepsze QoL jeśli pójdzie pracowac
64
HTZ w raku endometrium
nie ma dobrych badań wskazujących, że jest to bezbieczne lub niebezpieczne. Jedno badanie randomizowane 1200 pacjentke - nieistotnie większe ryzyko wznowy i zgonu, ale follow-up 3 lata ACOG i RCOG mówią, że mozna: - u kobiet niskim ryzykiem wznowy - po 1 roku od leczenia - zawsze indywidualnie
65
skryning raka endometrium
kobiety z otyłością, PCO, cukrzycą, niepłodnością - co roku USG tv i bad gin
66
gdy rozpoznany ziarniszczak
trzeba zweryfikować endometrium - np biopsja jeśli biopsja ok - to nic dalej nie trzeba
67
rak jajnika i planowany fertility sparing
przy zabiegu zrobić biopsję endometrium
68
rak piersi i przyjmuje tamoksyfen
nie ma wskazań do badań, jeśli nie ma objawów
69
minimalne badania przed kwalifikacją do operacji raka endometrium
i) badanie kliniczne, w tym ocenę węzłów PACHWINOWYCH ii) badanie we wziernikach; iii) badanie dwuręczne; iv) badanie per rectum; v) USG jamy brzusznej; vi) USG przezpochwowe, ew – USG transrektalne, vii) ocenę ryzyka wystąpienia zespołu Lyncha viii)w tym uzupełnienie badań immunohi- stochemicznych u kobiet przed 45. rokiem życia, jeżeli mamy prawdopodobny stopień FIGO I oraz nie pla- nujemy usuwać jajników.
70
rak endometrium typ I, prawdopodobnie FIGO I
1) preferowana intra i ocena naciekania mięśnia i szyjki macicy i wtedy decyzja o węzłach 2) a jak nie można 1, to MRI lub eksperckie USG przed operacją
71
Warianty kliniczne wysokiego prawdopodobieństwa zespołu Lyncha (HNPCC)
1. Pacjentki z rakiem endometrium lub rakiem jelita grubego ze stwierdzoną niestabilnością mikrosatelitarną lub wykrytym w badaniach immunohistochemicznych BRAKIEM ekspresji białek MLH1, MSH2, MSH6, PMS2 ``` 2. Pacjentki z krewnym pierwszego stopnia, który zachorował na raka endometrium lub jelita grubego przed 60. rokiem życia albo ma udokumentowaną przez genetyka (profesjonalne poradnictwo genetyczne) przynależność do rodziny z zespołem Lyncha ``` 3. Pacjentki, których krewny pierwszego lub drugiego stopnia jest nosicielem mutacji w genach mutatorowych
72
Rekomendowany udział chirurgii, chemioterapii, radio- terapii i hormonoterapii w procesie leczenia pierwotnego raka endometrium zgodnie z (EBM) wynosi :
84%, 20,8%, 46% i 0,2%
73
zakres limfadenektomii w raku endometrium
jeśli trzeba robić to miednice i okołoaortalne do lewej żyły nerkowej
74
wartownik w raku endometrium
technet, błękit lub ICG powierzchowne (1-3 mm) i głębokie (10-20) na 3 i 9 godz gdy nie ma po jednej stronie - to limf medniczna z tej strony tylko FIGO I - wg PTGO gdy niskie ryzyko meta do węzłów waży ultrastaging - gdy obecne izolowane komórki nowotworowe bez mikro i makroprzerzutów to oznaczamy jako pN0(i+)
75
wartownik i meta do węzłów w raku endo - gdzie
naczynia chłonne przechodzą nad więzadłem pępkowym, i wartownik najczęsciej przyśrodkowe od zewnętrznych, nad t. biodr wew i w górnym rejonie otworu zasłonowego 2 miejsce - to region przedkrzyżowy
76
Laparoskopia w raku endometrium wg PTGO
zalecana w FIGO I gdy niskie i średnie ryzyko meta do węzłów (czyli do IB G1/G2 i IA G3) do rozważenia w IB G3 i II (wg NCCN tu też laparoskopia) zalecana głównie u otyłych
77
obserwacja po leczeniu wg PTGO
podmiotowe, przedmiotowe ginekologiczne i CYTOLOGIA... co 3 miesiące przez 2 lata co 6 miesięcy do 5 lat później raz do roku
78
zespół Lyncha - diagnostyka
kryteria rozpoznana: Amsterdamski I i II, Bethesda i kryteria kliniczne rozpoznanie: kliniczne. Testy genetyczne zróżnicowane bo wiele mutacji - niepraktyczne
79
badania kontrolne w raku endometrium wg FIGO
IA G1/B2 - co 6 miesięcy w pierwszym roku, później co roku IA G3, IB-II - co 3 miesiące w pierwszym roku, co 6 miesiące do 5 lat, następnie raz na rok IIIA i nieendometrioidalne - co 3 miesiące w 2 latach, co 6 miesiące do 5 lat, następnie raz na rok
80
rak endometrium < 60 rż - leczenie pooperacyne
Przed 60 rż Pośrednie ryzyko - IB G1/G2 LVSI (-) - można tylko follow up pośrednie wysokie - IA G3 oraz IB G1/G2 LVSI+ ale węzły ujemne - można tylko follow up