Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

*Maatschappijleer > Rechtsstaat > Flashcards

Rechtsstaat Flashcards

(64 cards)

Start Studying
1
Q

totalitaire staat

A

situatie waarin de staat doordringt tot in het persoonlijke leven en bepaalt wat mensen mogen lezen en zien, waar ze mogen wonen/werken en waarheen ze mogen reizen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

politiestaat

A

staat waarin burgers permanent in angst leven dat de geheime dienst hen bespioneert en afluistert of dat landgenoten hen verklikken of verraden omdat ze niet het gedrag vertonen dat de staat wenst.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

rechtsstaat

A

een staat waarin burgers met grondwetten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

vertrouwen en wederkerigheid gaan hand in hand

A

“voor wat hoort wat”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

(over en weer) rechtszekerheid

A

ontstaat doordat burgers en staat te goeder trouw de wetten naleven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

sociaal contract

A

tot afspraken komen om in natuurlijke vrijheid en gelijkheid te kunnen leven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

De Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger

A

1791 alle mensen konden hun ‘heilige en onschendbare’ grondrechten uitoefenen, zoals recht op veiligheid, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van drukpers, godsdienstvrijheid en recht op bescherming van eigendom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

verlichte dictatuur

A

de machthebber houdt in zekere mate rekening met de bevolking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

preambule

A

Hierin staat beschreven welke idealen de samenleving koestert, welke historische fouten ze niet wil herhalen, welke identiteit ze nastreeft (liberaal of socialistisch, religieus of seculier) en op welke wijze de staat moet worden ingericht om de idealen te realiseren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Staatsregeling van de Bataafse Republiek

A

1798 wordt gezien als voorloper van de grondwet: iedere burger gelijk is voor de wet en iedereen heeft onschendbare grondrechten:

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

constitutionele monarchie

A

een koninkrijk met een grondwet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

censuskiesrecht

A

het kiesrecht dat alleen voor mannen die een bepaald bedrag aan belasting afstaan is voorbehouden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

nachtwakersstaat

A

een staat die zich voornamelijk inzet voor bewaking van de veiligheid van de burgers en de noodzakelijke voorwaarden realiseert voor economische groei

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

klassenstrijd

A

strijd tussen arm en rijk (over kiesrecht en onderwijs bijv.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

legaliteitsbeginsel

A

dat iemand vrijheid alleen ingeperkt kan worden als de rechtmatigheid van die beperking is vastgelegd in wetten en regels die door het parlement zijn aangenomen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

sociale rechtsstaat

A

(ook verzorgingsstaat) er zijn allerlei wetten en voorzieningen om de welvaart en het welzijn van de burgers te bevorderen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

de Verlichting

A

was een cultureel-filosofische en intellectuele stroming in Europa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rechtszekerheid

A

Ontstaat doordat burgers en staat te goeder trouw de wetten naleven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kracht van de rede

A

Alleen door een methodisch gebruik van het gezonde verstand konden mensen uit de duisternis van hun bijgeloof en irrationele angsten treden.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Amerikaanse constitutie

A

De onafhankelijkheidsverklaring, de grondwet en de Bill of Rights

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wederkerige erkenning

A

Dat als je voor jezelf iets eist, moet je dat bij de ander ook toestaan.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Absolute gelding

A

Dat de landelijke wetgever altijd aan provincies en gemeenten de bevoegdheid kan delegeren om grondrechten te beperken.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Verticale werking van grondrechten

A

ze kunnen door burgers worden uitgeoefend tegenover de staat.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Horizontale werking van grondrechten als

A

burgers zich tegenover elkaar op hun grondrechten beroepen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Legaliteitsbeginsel
houdt in dat iemands vrijheid alleen ingeperkt kan worden als de rechtmatigheid van die beperking is vastgelegd in wetten en regels die door het parlement zijn aangenomen.
26
recht
geheel van wetten of rechtsnormen, deze gedragsregels of voorschriften zijn door de overheid wettelijk vastgelegd
27
heerschappij van de wet
dat ook de staat moest zich aan de wet houden
28
rechtszekerheid
het geloof in een maakbare samenleving
29
rechtsorde
Geheel van rechtsregels en rechtsbeginselen en de manier waarop het recht is georganiseerd
30
Nachtwakersstaat
dat de vrijheid van de burgers voorop staat
31
Algemene Wet Bestuursrecht
In die wet staat dat wetgeving aan beginselen van behoorlijk bestuur moet voldoen. De AWB probeert wetgeving weer aan de kwaliteitseisen te laten voldoen en daardoor het legaliteitsbeginsel te versterken.
32
privatisering
als staatstaken in handen komen van private ondernemingen
33
Horizontale relaties
bij deze relaties gaat het om de verhoudingen tussen burgers onderling (horen bij privaatrecht)
34
Verticale relaties
bij deze relaties gaat het om de relaties tussen de burger en de overheid (horen bij publiekrecht)
35
Checks and balances
de machten controleren elkaar (checks) en werken evenwichtig samen (balances)
36
de wetgevende macht
parlement en regering samen
37
Parlement
hoogste macht in nederland, volksvertegenwoordigers debatteren over de vraag hoe wij willen samenleven, hoe we onze conflicten tot een oplossing of compromis kunne brengen en aan welke wetten wij ons willen onderwerpen.
38
regering
de Koning en de ministers.
39
kabinet
de ministers en de staatssecretarissen
40
uitvoerende macht
ligt bij de ministers, zorgen voor de doorvoering van aangenomen wetten.
41
discretionaire bevoegdheid
De bevoegdheid om in sommige gevallen zelfstandig beslissingen te nemen over hoe een wet wordt toegepast.
42
rechterlijke macht
ligt bij onafhankelijke rechters
43
Rassen- of klassenjustitie
Als een rechter zich laat leiden door vooroordelen over ras of sociale afkomst
44
Interne controle
De rechterlijke macht voert zijn controlerende tegenmacht uit door rechtsbescherming te bieden aan burgers die in conflict komen met elkaar of met de overheid.
45
Jurisprudentie
Alle eerdere uitspraken van alle rechters samen
46
Eiser
Degene die de zaak aan de rechter voorlegt
47
Gedaagde
de persoon van wie er iets wordt geëist en die daarom voor de rechter wordt gedaagd
48
Personen- en familierecht
huwelijk, scheidingen, overlijden, adoptie enz.
49
Ondernemersrecht
regelt bijv. voorwaarden voor het oprichten van een vereniging/stichting/bv
50
vermogensrecht
Alle zaken die te maken hebben met iemands vermogen bijv. huurovereenkomst, arbeidsovereenkomst en het regelen van erfenissen
51
kort geding
een versnelde en vereenvoudigde procedure voor spoedeisende zaken
52
staatsrecht
dit regelt de inrichting van de Nederlandse staat (grondwet, ministers, rechten van Tweede Kamerleden en de Kieswet)
53
Strafrecht
Dient ertoe de veiligheid van de burgers en hun bezittingen te garanderen.
54
Bestuursrecht
Heeft betrekking op de overheid: het bureaucratisch apparaat van de staat.
55
Onschuldvermoeden
een verdachte is onschuldig tot het tegendeel door de rechter bewezen is.
56
ne bis idem-regel
Je kan niet twee keer voor hetzelfde veroordeelt worden, alleen als er nieuw hard bewijs is ontdekt.
57
Misdaden
ernstige strafbare feiten, zoals moord en doodslag, mishandeling, vrijheidsberoving, verkrachting, smaad en belediging en diefstal met geweld.
58
Overtredingen
Minder ernstige strafbare feiten zoals het veroorzaken van overlast of het negeren van artikel 461 (verboden toegang voor onbevoegden).
59
Staande houden
laten stilstaan en vragen naar je personalia
60
Aanhouden
Arresteren en meenemen naar het politiebureau voor verhoor.
61
Opsporing
het verzamelen van informatie, zoals het verhoren van de verdachte en eventuele getuigen met doel te achterhalen wat er gebeurd is en welke bewijzen te vinden zijn.
62
Transactie
(ook schikking) iemand krijgt een geldboete of een taakstraf en wordt verder niet vervolgd
63
Strafbeschikking
hierbij kan het OM zelf een straf opleggen, het verschil met een schikking is dat hierbij de schuld vaststaat.
64
Seponeren
besluiten om niet verder te vervolgen. Vaak is dan de misdrijf niet ernstig genoeg, de dader is al genoeg gestraft of als de officier denkt dat hij de zaak niet meer kan winnen omdat er onvoldoende bewijs is.

*Maatschappijleer (2 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions