Revaki Neuro: Parkinson Flashcards

Question

Welke vragenlijsten kunnen we afnemen voor de hulpvraag te exploreren bij parkinson?

Answer 1

* PSK (voornaamste problemen aangeven) * Intakevragenlijst (Illness beliefs, doelen, activiteitenniveau)

Answer 2

* MDS-UPDRS * TCS (kracht) * Astrand test, 6MWT (fitheid) * MMSE (cognitie) * FES (valangst) * Unified dyskinesia rating scale (dyskinesieën)

Answer 3

Test ter evaluatie van functieniveau bij parkinson. Bestaat uit verschillende delen: 1. niet-motorische aspecten van EDL (experiences daily life) 2. motorische aspecten van EDL (P en partner zelf) 3. motorisch onderzoek (TRAP symptomen) 4. motorische complicaties (dyskinesieën, fluctuaties, dystonieën) ## Footnote Je moet niet per se alle 4 deze dingen doen, je kan ook enkel item 3 (TRAP) testen als je ziet dat derest niet nodig is

Answer 4

**Motorisch onderzoek (TRAP)** * spraak * gezichtsuitdrukking * bradykinesie BLn : vingertikken, handbewegingen, pro-supinatie Oln : tikken met tenen, beweeglijkheid benen algemene spontaniteit van bewegen * posturale instabiliteit opstaan uit stoel looppatroon blokkeren houdingsstabiliteit houding * Tremor (houdings- en rust)tremor kinetische tremor amplitude rusttremor aanhoudendheid rusttremor * dyskinesieën (invloed) ## Footnote altijd checken wanneer medicatie ingenomen & of pt in ON of OFF zit noteren

Answer 5

* MDS-UPDRS II (algemeen) * mPAS, 10m gangtest (stapgrootte, frequentie, snelheid), 6MWT (gaan) * mPAS, five times sit to stand test (transfers) * mPas, Functionale gait assessment, BBS (valrisico)

Answer 6

Parkinson disease questionairre - 39 (PDQ-39)

Answer 7

* Vnl invloed op distale motoriek * Geen invloed op posturale instabiliteit

Answer 8

**Ideaal** * Vroege revalidatie (werkt neuromodulerend, beschermend voor neuronen) * Continue opvolging (pt traint autonomoon en actief) * Groepstherapie in vroege stadia * Intensieve thuistherapie vanaf dat pt zorgafhankelijk wordt. (Daar kan je spiecifiek oefenen wat pt nodig heeft, H&Y 4-5) **Realiteit** * Vaak begin therapie pas wanneer men valt & medicatie niet meer genoeg doet * Vaak passieve behandeling * Individuele therapie * In kinépraktijk (zal nooit zo specifiek zijn)

Answer 9

**Hoofddoel: Preventie inactiviteit, verhogen fitheid** * Zelfmanagement promoten (self efficacy) * Preventie bewegingsangst en valangst -> voorkomen dat mensen stilvallen * Pijn verminderen ## Footnote In groep

Answer 10

**Hoofddoel: evenwicht** Trainen/verbeteren van: * gang (30min/dag, cueing) * Transfers * Evenwicht (tai chi, tango) * Handvaardigheid ## Footnote Blijven training: cognitieve stragieën & cues

Answer 11

**Hoofddoel: Behoud vitale functies** * Levenskwaliteit gaat achteruit, men wordt afhankelijker * Contracturen, decubitis voorkomen * Mantelzorger ondersteunen ## Footnote Comfort & preventie

Answer 12

pijn, spanning -> alles doet pijn, je klapt dubbel van pijn, nauwelijks nog beweging omdat WK helemaal vast zit, rusteloosheid -> niet ontspannen door pijn

Answer 13

Doen we in behandeling van kracht in de vroege stadia van Parkinson. Focus ligt op grote amplitude, snelle & totale beweging. Er zijn 4 basic moves (gericht op 4 basisproblemen PD): * PWRup (Extensie, oprichten) * PWRrock (gewichtsverplaatsing) * PWRtwist (romprotaties) * PWRstep (dynamische initiatie) ## Footnote Doel: tegengaan bradykinesie

Answer 14

**Freezing of Gait** stoornis gang (dynamisch EW), niet van het statisch EW startmoeilijkheden ~ moeilijkheden in verplaatsen LZP A-P zien we vnl bij starten, draaien, dubbeltaken, nauwe doorgangen

Answer 15

stapsgewijze training van complexe taken (bv. van stappen naar zitten), vroeg genoeg aanleren opdracht opsplitsen in deeltjes

Answer 16

Automatisme is verstoord door aantasting basale ganglia en zal niet meer terugkomen -> potentieel om gebrek aan automatisch bewegingsverloop te corrigeren

Answer 17

Midden en late stadia (H&Y 2-5)

Answer 18

Snelheid cues moet wel op ideaal tempo zijn voor pt -> cues afstellen aan lengte pt ON-OFF fase medicatie Te snel geeft aanleiding tot freezing We cue-en 10% sneller dan gangtempo pt (in ON) Cue geven als dominante zijde grond raakt

Answer 19

= temporele of spatiële stimuli geassocieerd met het initiëren of continueren van repitieve beweging = Niet automatische drive! ritmische prikkels met een sturende werking op repetitieve bewegingen (gaan, schrijven, tanden poetsen)

Answer 20

(het deken is teruggeplooid onderaan het bed) : * stap in een grote bocht naar het bed, blijf stappen tot uw knieën het bed raken en uw rug naar het kussen gericht is. * buig uw knieën, breng uw romp voorover en ga zitten * breng uw benen één voor één op het bed en stop uw voeten onder het deken * positioneer u juist t.o.v. het kussen * neem het deken vast met 2 handen en ga liggen ## Footnote pt heeft moeite met rompbewegingen en heffen benen

Answer 21

(het deken is naar opzij weggeslagen) * stap in een grote bocht naar het bed, blijf stappen tot uw knieën het bed raken en je in een * hoek van 90° t.o.v. het bed staat. * buig uw knieën, breng uw romp voorover en ga zitten * laat u “vallen” op uw zij en breng gelijktijdig uw benen op het bed * draai tot ruglig en strek uw benen * grijp het deken naast u en trek het over u heen ## Footnote pt heeft moeite met rompbewegingen en heffen benen

Answer 22

hef de deken omhoog trek de knieën op verplaats uw bekken (en schouders) plaats uw arm in de draairichting trek de dekens weg uit draairichting laat de knieën zakken en rol op uw zij ## Footnote pt heeft moeite met: geen vorming van steunboog snelle romprotatie

Answer 23

* trek de knieën op * verplaats bekken en schouders zijwaarts * trek de deken weg uit de draairichting * strek uw arm zijwaarts in de draairichting * laat de knieën zakken in de draairichting en rol * sla de deken open * laat de benen zakken over de rand en duw u op * eindig in stabiele zithouding ## Footnote pt heeft moeite met: heffen romp draaibeweging

Answer 24

* plaats uw voeten achteruit, 10 cm voor de stoel (knieën ongeveer 90° gebogen) * breng uw zitvlak vooraan op de zitting * buig uw romp voorover (met uw hoofd voorbij de knieën) * sta recht vanuit de benen en strek uw romp In de vroege fase kan men ook oefenen op : * de Q-kracht * de rompbeweeglijkheid * het gebruik van de armzwaai (met beide armen) ## Footnote pt heeft moeite met: overdreven steun van armen LZP onvoldoende voorwaarts geen momentum

Answer 25

* stap met grote stappen naar de stoel * maak voor de stoel een ruime draai en eindig met de rug recht voor de stoel * kuiten / knieholtes tegen de stoel plaatsen * ga door de knieën en buig de romp licht voorover (hoofd voorbij knieën) * steun indien nodig met uw armen * breng uw zitvlak ver achterwaarts ## Footnote pt heeft moeite met: ongecontroleerd ploffen schuin zitten

Answer 26

waar gaat het fout? * verminderde voetafrol (schuifelen) * verminderde armzwaai * voorovergebogen houding, doorzakken in heupen en knieën * omgevingsfactoren (bv. nauwe doorgang)

Answer 27

* intern : luidop zeggen “hiel” (of denken), tellen, denk aan “doorstappen” * extern : lijnen, richtpunten * DT : denk aan rechte houding of armzwaai * duur : 30 min./dag

Answer 28

* gestoorde bewegingsvoorbereiding (motorisch programma) * moeilijk starten en verderzetten beweging * invloed van omgevingsfactoren * onvoldoende zijwaartse verplaatsing LZP

Answer 29

schommelen (zijwaarts verplaatsen LZP) stappen over een lijn, sleutelbos, stok

Answer 30

* rotatie van de romp * blokkeren van het stappen * propulsie

Answer 31

* een hoek voorstellen als een grote bocht of cirkel * denken aan “doorstappen” * voeten breed genoeg plaatsen * eerst hoofd en ogen laten draaien

Answer 32

* een hoek voorstellen als een grote bocht of cirkel * denken aan “doorstappen” * voeten breed genoeg plaatsen * eerst hoofd en ogen laten draaien

Answer 33

hypokinesie, rigiditeit, secundaire verkortingen

Answer 34

actief bewegen, bewust ontspannen (AH-relaxatie), stretch (CR(AC)), postuur in buiklig / ruglig

Answer 35

* bewustmaken van foute houding (visuele, tactiele of auditieve FB) * bijsturen (van caudaal naar craniaal) * oefenen (juiste houding terugvinden) * opbouw (UH, dubbeltaken, duur) * parameters (stoppen bij afname aandacht, thuis oefenen, veel herhalingen)

Answer 36

* Extensoren en rotatoren, * vnl in distale baan, * vnl krachtUH, * trainen in de ON fase, funtioneel * OL bv STS, * BL bv was ophangen, * romp bv bedmobiliteit

Answer 37

* optimale stimuli sterkte en frequentie * niet teveel omgevingsprikkels * (korte) rustpauzes * succes-ervaring, bevestiging

Answer 38

Statisch evenwicht: * 4TD Dynamisch evenwicht: * uitvalspassen met cues (PWR! STEP) * uitvalspassen tijdens het stappen * push & release (zijw, vw, aw) * STS (retropulsie) * stappen met DT (arm- of hoofdbewegingen, draaien, doorgangen, …)

Answer 39

pt doet zelf cueing -> voordeel: kan pt altijd zelf doen, nadeel: cognitieve mogelijkheden nodig * (af)tellen * bewust aandacht opwekken (prompting) * strategieën om LZP te verplaatsen

Answer 40

van andere persoon of apparaat -> nadeel: afhankelijkheid * visuele cues * auditieve cues * somatosensorische cues

Answer 41

* auditief: stapfrequentie * visueel: paslengte

Answer 42

* Voorkeur pt -> zijn er al strategieën die pt of naasten hebben om uit freezing te geraken * Visueel, auditief of somatosensorisch? -> Wat willen we beïnvloeden * Extern of intern -> sterk afh van cognitieve mogelijkheden

Answer 43

Pt moet weten op welk moment hij moet starten! “we gaan zo dadelijk stappen, ik ga tellen van 1 tot 3, en op 3 zet je een grote stap over de lijn” eerst wiegen/ kniëen hoog/ eerst stap achteruit -> kunnen helpen om te starten Als ze links wilt starten dan moet je startsignaal geven als ze aan het steunen is op rechts gebruik van een visuele cue (over iets stappen) We gebruiken vaak verschillende cueing strategiëen tergelijk: visueel, auditief en somatosensorisch kan allemaal tergelijk

Answer 44

* eerst brede bocht & later smallere * doorstappen (grote passen, ritme behouden, knieën hoog) * gebruik van een visuele cue * stamp op voet binnenkant draai, hoofd draaien in richting bocht, arm naar * middelpunt draaicirkel Als we draaien zal binnenste been de kortste afstand afleggen, dit been heeft meeste kans om te beginnen freezing => wat is dominante zijde (waar meeste symptomen optreden) Beginstadia draaien oefenen over beide zijden Latere stadia -> enkel draaien over niet-dominante zijde

Answer 45

De zijde waar meeste symptomen optreden

Answer 46

* lijnen (afstand tussen lijnen) * ritme - 10% sneller m.u.v. freezing (in OFF) bij tellen / muziek / metronoom * interne cues : ‘groot’, ‘hiel’, (af)tellen * fysiek helpen om LZP te verplaatsen * visueel zelf stappen met grote passen (laten spiegelen) * aantal passen laten schatten vooraf

Answer 47

* lijnen (afstand tussen lijnen) * ritme - 10% sneller m.u.v. freezing (in OFF) bij tellen / muziek / metronoom * interne cues : ‘groot’, ‘hiel’, (af)tellen * fysiek helpen om LZP te verplaatsen * visueel zelf stappen met grote passen (laten spiegelen) * aantal passen laten schatten vooraf

Answer 48

Cues: * Intacte functie stimuleren * Ritmisch Cognitieve strategieën: * compenseren verloren functies * Stapsgewijze, logische opbouw

Answer 49

Cues: * Intacte functie stimuleren * Ritmisch Cognitieve strategieën: * compenseren verloren functies * Stapsgewijze, logische opbouw

Revaki Neuro: Parkinson Flashcards

(74 cards)