Schizofrenia Flashcards

(45 cards)

1
Q

Schizofrenia (psychoza schizofreniczna)

A
  1. Dezintegracja psychiczna (rozszczepienie lub rozpad struktury osobowości) → dezintegracja wewnętrznych systemów psychicznych pacjenta, zdolności poznawczych, cech osobowościowych i doświadczeń emocjonalnych.
  2. Objawy są N- lub P+ (P+ czyli omamy, urojenia, pseudohalucynacje NIE są najbardziej swoiste)
  3. Czynniki są genetyczne i środowiskowe.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epidemiologia

A
  • chorobowość 1000/100 000 (1% , a nawet 1,5%)
  • ♂=♀
  • szczyt ♂ 20-25rż
  • szczyt ♀ 26-45rż
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

3 główne - demograficzne - czynniki ryzyka Schizofrenii

A
  1. Mieszkanie w mieście
  2. Bycie imigrantem
  3. Urodzenie zimą lub wczesną wiosną

↓status ekonomiczny uznawany jest za efekt choroby (hipoteza przesunięcia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czynniki ryzyka Schizofrenii ZWIĄZANE Z RODZICAMI

A
  1. Wiek rodziców w momencie urodzenia dziecka:
    • matka <20 lub >30-34
    • ojciec <20 lub >35
  2. Ch. psych. rodziców, zwł. psychoza / ch. afektywna (ch. matki mają większy wpływ)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Cz. ryzyka Schizofrenii GENETYCZNE

A

Polimorfizmy genów związane z:

  1. Neurotransmiterami
  2. Odpowiedzią na stres (np. BDNF)
  3. Odpowiedzią immunologiczną (HLA, C4)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Cz. ryzyka Schizofrenii w CIĄŻY, OKOŁOPORODOWE

A
  1. Infekcja matki w czasie ciaży, zwł. HSV-2 i toksoplazmoza
  2. Niedożywienie, głodowanie matki
  3. ↑BP w ciąży
  4. PROM
  5. ↓O2
  6. wielowodzie
  7. poród przedwczesny
  8. niewielki rozmiar i masa urodzeniowa dziecka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czynniki ryzyka Schzofrenii PO URODZENIU

A
  1. ZOMR, ZM w dzieciństwie
  2. Zab. relacje rodzinne:
    • zatarcie granic pełnionych ról lub ich zamiana
    • zbyt duża zależność między członkami rodziny
    • brak przyzwolenia na wyrażanie negatywnych emocji
    • izolacja społeczna
    • nadmierna lojalność w rodzinie
    • nieufność wobec świata zewnętrznego
  3. Zażywanie substancji psychoaktywnych
    • kanabinoidy
    • stymulanty - zwł. amfetamina, MDMA
  4. Szeroko pojęty stres
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hipotezy etiopatogenezy schizofrenii

A
  1. Monoaminowa - zab. neuroprzekaźników, gł. D, 5-HT, glutaminergicznym [zab. funkcji NDMA → zab. funkcji GABA, D, NA]
  2. Neurorozwojowa - następstwo zab. rozwoju i dojrzewania układu nerwowego w życiu płodowym i dzieciństwie
  3. Neurozapalna - przewlekłe zapalenie w OUN i zab. funkcjonowania immunologicznego
  4. Dyskoneksji - ↓ilość połączeń nerwowych między różnymi częściami mózgu → zab. koordynacji ich działania

Model podatność stres:
Wytworzenie podatności (ciąża, okołoporodowo, genetyka) → Czynniki stresowe wyzwalające chorobę (narkotyki, ch. zapalne, stres psychologiczny) → schizofrenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zaburzenia osobowości predysponujące do zachorowania na schizofrenię lub stanowiące wyraz wytworzonej podatności na chorobę

A
  1. Paranoiczna - najmniejsze ryzyko
  2. Schizoidalna - średnie
  3. Schizotypowa - najwyższe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Faza prodromalna schizofrenii

A
  • Niektórzy chorzy
  • zab. snu / uwagi / poznawcze, drażliwość, wycofanie społeczne, niewywiązywanie się z pełnionych funkcji, ↓motywacja, lęk, podejrzliwość, derealizacja, depersonalizacja
  • lecz ch. psychiczne współwystępująe, CBT, jak się pogarsza to neuroleptyki najpierw słabe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ultrawysokie ryzyko psychozy

A

Faza prodromalna + krewny I st. z:
•schizofrenią
• zab. pokrewnymi schizofrenii (ChAD lub zab. schizoafektywne)
• zab. osobowości powiązane ze schizofrenią

Ryzyko pełnoobjawowej psychozy nawet do 40% w ciągu 2 lat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy schizofrenii

A

Najbardziej charakterystyczne → DEZINTEGRACJA PSYCHICZNA = rozszczepienie osobowości = rozpad struktur osobowości.
Polega na utracie wewnętrznej integralności i spójności procesów emocjonalnych i poznawczych.

Oprócz tego LĘK DEZINTEGRACYJNY - podstawa dla urojeń i zab. postrzegania

Urojenia i zab. spostrzegania nie tworzą spójnego systemu, są sprzeczne, absurdalne.
Spójne → uporczywe zab. urojeniowe, zab. afektywne z obj. psychotycznymi (ciężka depresja, ChAD)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy schizofrenii → Bleuler

A

Osiowe objawy schizofrenii (ich wykrycie mocno sugeruje schizofreniczny charakter psychozy) - 4A:

  1. Ambi - walencja (sprzeczne emocje - radość/smutek), sentencja (treści i przekonania), tendencja (działania, reakcje, dążenia)
  2. Autyzm
  3. Afekt blady
  4. Asocjacja zaburzona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Objawy schizofrenii - Kurt Schneider

A

Objawy I-rzędowe:

  1. Omamy
    • słuchowe - głosy dyktujące i komentujące
    • cenestetyczne - czuciowe z wnętrza ciała (robaki pod skórą, pulsowanie)
    • echo myśli
2. Urojenia:
• odsłonięcia myśli
• nasyłania myśli
• oddziaływania
• spostrzeżenia urojeniowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy schizofreniii → Timothy Corwe

A

P+ (psychotyczne, wytwórcze - mniej swoiste niż N-. Nie są najważniejsze z punktu widzenia rokowania i terapii):
• urojenia, omamy, omamy rzekome, obj. katatoniczne

N- (kluczowe dla terapii i rokowania)
• apatia
• anhedonia
• blady, niedostosowany afekt
• alogia i inne zab. mowy
• formalne zab. myślenia
• ambiwalencja

Nie zawsze zaliczane do tej kategorii:
• ↓ nastrój (depresyjne)
• zab. poznawcze (najcz. dotyczą funkcji wykonawczych, pamięci operacyjnej, uwagi)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Objawy schizofrenii a zab. neurotransmisji

A

↓funkcja NDMA → ↓GABA → ↑aktywność D w szlaku mezolimbycznym → objawy P+

↓akt. D w szlaku mezokortykalnym → objawy N-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kryteria ICD-10 dla schozofrenii (F20)

A

Przez minimum 1 miesiąc codziennie/większość dni:

A) min. 1 z:
• echo, nasyłanie, zbieranie, odsłonięcie MYŚLI
• UROJENIA oddziaływania, wpływu, owładnięcia, spostrzeżenia urojeniowe
• głosy omamowe komentujące, dyktujące, omamy rzekome
• utrwalone urojenia innego rodzaju o treści niedostosowanej/niemożliwej

lub

B) min. 2 z:
• utrwalone omamy z jakiegolwiek zmysłu, codzienne, z urojeniami bez wyraźnej treści afektywnej lub utrwalone myśli nadwartościowe
• neologizmy, przerwy, wstawki w toku myślenia → rozkojarzenie/niedostosowana wypowiedź
• zachowania katatoniczne (pobudzenie, zastyganie, giętkość woskowa, negatywizm, muztyzm, osłupienie)
• N- (apatia, zubożenie wypowiedzi, spłycenie/niespójność reakcji emocjonalnych) niespowodowane depresją lub lekami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kryteria schizofrenii a wystąpienie zaburzeń nastroju

A

Kryteria schizofrenii muszą być spełnione przed wystąpieniem zab. nastroju.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Rozpoznanie schizofrenii wykluczone jest w przypadku stwierdzenia

A
  1. Ch. mózgu
  2. Zatrucie
  3. Uzależnienie
  4. Alkoholowy zsp. abstynencyjny / uzależnienie od alko
  5. Uzależnienie/odstawienie innych substancji psychoaktywnych
20
Q

Kryteria DSM-5 w schizofrenii

A
  • nie wyróżnia poszczególnych typów schizofrenii
  • niezbędne jest stwierdzenie: urojeń, omamów, dezorganizacji mowy i zachowania, N-, generalne upośledzenie funkcjonowania
21
Q

Klasyfikacja typów schizofrenii

A
  • większość bardzo rzadka
  • brak zasadności podziałów
  • mogą przechodzić w siebie z czasem trwania choroby
  • w ICD-11 nie będzie ich
22
Q

Schizofrenia paranoidalna F20.0

A
  • najczęstsza
  • dominują urojenia i pseudohalucynacje
  • najczęstsze są urojenia prześladowcze, częste też ksobne i odnoszące
  • omamy rzekome zazwyczaj słuchowe komentujące lub imperatywne
  • urojenia i omamy zwykle niespójne, nielogiczne
23
Q

Schizofrenia hebefreniczna F20.1

A
  • dominacja afektywnych objawów w postaci - niedostowanego afektu, jego bladości, zab. asocjacji (rozkojarzenie)
  • dezorganizacja zachowania i skłonność do błazenady
24
Q

Schizofrenia katatoniczna F20.2

A
Objawy katatoniczne:
• osłupienie
• mutyzm
• zastyganie
• negatywizm
• sztywność
• giętkość woskowa
• automatyzm nakazowy

Postać ↑kinetyczna - z nadmiernym pobudzeniem chorego

Katatonia - stan zagrożenia życia:
• ośrodkowa ↑T, ↑WBC, ↑kinazy kreatynowej, niewydolność narządowa i śmierć
• wymaga hospitalizacji i neuroleptyków

25
Schizofrenia niezróżnicowana F20.3
Cechy różnych schizofrenii lub jednej z nich mało nasilonej. Spełnione kryteria ogólne schizofrenii
26
Schizofrenia rezydualna F20.5
Postać przewlekła, w której od min. 12mcy dominują objawy N- → pogorszenie funkcjonowania w społeczeństwie. Początkowo też obj. P+, ale stopniowo zanikają
27
Schizofrenia prosta F20.6
Typ schizofrenii wyłącznie z objawami N-, które dominują od samego początku choroby.
28
Depresja poschizofreniczna F20.4
Jest reakcją na zachorowanie i pojawiające się obj. psychotyczne. Objawy depresyjne może generować także leczenie p/psychotyczne (blok. rec. D). ↑ryzyko próby samobójczej
29
Podstawą leczenia schizofrenii są
Leki p/psychotyczne = neuroleptyki - główne działanie to antagonistyczne na rec. D (↓obj. P+)
30
Wpływ neuroleptyków 1. i 2. generacji
``` Blok rec. D2, szlak: • mezokortykalny → brak wpływu • nigrostrialny → obj. pozapiramidowe • guzkowo-lejkowy → ↑PRL • mezolimbiczny → ↓obj. P+, ↑obj. N- ```
31
Wpływ neuroleptyków tylko 2. generacji
Blok. rec. 5-HT2A i inne 1. Kora przedczołowa i pień mózgu: • ↓glutaminerg → ↓D (wpływ na mezolimbiczny (↓P+, ↑N-) • ↑transm. D w korze przedczołowej → ↓N- • ↑transm. D w prążkowiu → ↓obj. pozapiramidowe 2. Guzkowo-lejkowy • ↓PRL → ↓ hiperPRL
32
W leczeniu ostrej psychozy schizofrenicznej
1. Minimalizacja okresu nieleczonej psychozy 2. Jeśli po 2-3tyg. nie ma ↓objawów → stopniowo ↑dawkę do max 3. Po kolejnych 2-3 tyg. brak odpowiedzi na lek → zmień lek
33
Lekooporność schizofrenii
1. Leczenie min. 4-6 tyg. 2. +2 lekami p/psychotycznymi 3. +1 neuroleptyk atypowy → natychmiast Klozapina dążąc do jej max dawki → w 2-3 tyg. osiągnij 300mg/d, a jak trzeba to dalej aż do 900mg/d → monitoruj morfologię (1x/t → 1x/m i 4tyg. po odstawieniu) → po pojawieniu efektu działania zmniejsz nieco dawkę → dalej nie działa to próba uwrażliwienia na neuroleptyk za pomocą leku p/depresyjnego
34
Leki wspomagające w schizofrenii
1. BDZ - ↓akt. D → działanie augmentujące na neuroleptyk 2. Normotymiczne (w tym atypowe neuroleptyki - Amisulpryd, Lewomepromazyna) i p/padaczkowe → złagodzenie lęku i labilności nastroju 3. P/parkinsonowskie → złagodzenie obj. pozapiramidowych 4. SSRI → ale zwykle jak objawy depresyjne to korzysta się z normotymików, ale też można SSRI
35
Leczenie podtrzymujące schizofrenii
Dawki nieznacznie niższe od terapeutycznych 1. Po 1 epizodzie → min. 2 lata 2. Po 2 epizodach → min. 5 lat 3. Po 3 epizodach → do końca życia
36
Czas leczenia schizofrenii należy wydłużyć, gdy
1. Leczenie nieskuteczne 2. Zła tolerancja 3. Brak współpracy 4. Brak wsparcia 5. Inne zab. psychiczne, nadużywanie substancji psychoaktywnych 6. Nałogowy palacz 7. Ciężkie ch. somatyczne 8. Niehigieniczny tryb życia i złe odżywianie
37
Leczenie schizofrenii u K w C
Krytyczny jest I trymestr i 1-2 tygodnie przed rozwiązaniem. * unikaj neuroleptyków * preferencyjnie → psychoterapia, psychoedukacja, praca z rodziną pacjentki * w stanach ostrych i ciężkich elektrowstrząsy * jak trzeba farmę to jak najkrócej jak najniższe dawki leków klasycznych (chlorpromazyna, flupentiksol) * ↑częstość wizyt kontrolnych
38
Leczenie schizofrenii u K karmiących piersią
Nie powinny stosować neuroleptyków (→ mleka). Zrezygnuj z farmy, a jak się nie da to zaprzestaj karmienia piersią lub wyjątkowo zażywaj lek w dawkach podzielonych tuż przed karmieniem.
39
Leczenie niefarmakologiczne schizofrenii
1. Elektrowstrząsy → w typie katatonicznym jest terapią z wyboru, ratującą życie. Oprócz tego w lekooporności w ciężkich przypadkach 2. Psychoterapia - gł. CBT 3. Psychoedukacja - spotkania grupowe, edukator przekazuje chorym informacje o chorobie, leczeniu, rokowaniu. Pacjenci mogą się podzielić swoimi doświadczeniami 4. Rehabilitacja społeczna i zawodowa Terapia środowiskowa
40
Przebieg schizofrenii
Zwykle przewlekły bez trwałej remisji 1. Prosty → 20-40%, stały, szybkie/wolne narastanie objawów 2. Falujący → 50-65%, zaostrzenia oddzielone całkowitym/częściowym powrotem do zdrowia Ze względu na neuroprotekcyjne działanie Estrogenów i zmniejszoną lateralizację mózgu u ♀ przebieg choroby jest inny niż u ♂. ♀ - 26-45rż. - gł. P+ - ostry początek - lepsza odpowiedź na leczenie - ↓skutków ubocznych ♂ - 20-25rż - gł. N- - początek stopniowy - gorsza odpowiedź na leczenie - większa częstość skutków ubocznych
41
Nawrotowość schizofrenii
W ciągu 2 lat u prawidłowo i systematycznie zażywających leki 40% Źle leczących się 80%. Związana jest z wytworzeniem lekooporności
42
Próby samobójcze w schizofrenii
Podejmowane przez 50% Skuteczne u 10-12% wszystkich chorych ↑ryzyko, gdy objawy afektywne (aż u 50%) i w depresji poschizofrenicznej.
43
Ryzyko agresji w schizofrenii
Zachowania takie mogą mieć miejsce jak niezażywane są leki. ↑ ryzyko jak takei zachowania były w przeszłości lub były zmiany organiczne OUN.
44
Rokowanie schizofreni
Reguła 3: 1/3 żyje względnie normalnie, 1/3 prezentuje objawy ale radzi sobie społecznie 1/3 ma znaczne trudności Czynniki rokowniczo dobre: życie z rodziną, ♀, aktywność społeczna, ostry stres przed początkiem choroby, ostry początek choroby, rzadkie i krótkie epizody, towarzyszące objawy afektywne, krótki okres nieleczonej psychozy Żyją krócej niż średnia populacja.
45
10 tez o schizofrenii dla społeczeństwa
1. Jest chorobą 2. O wielu wymiarach 3. Nie tylko chorobą (też indywidualne doświadczenie chorego i otoczenia) 4. Nie jest dziedziczna (pokrewieństwo może tylko ↑ryzyko) 5. Nie jest chorobą nieuleczalną 6. Jest schizofrenia - nie ma schizofreników 7. Chory wciąż człowiek 8. Chory nie zagraża bardziej niż osoba zdrowa 9. Chory oczekuje szacunku, zrozumienia, pomocy 10. Rzuca światło na pytania egzystencjalne zdrowym i chorym