Seksualni poremećaji

Question 1

Podela Seks poremećaja

Answer 1

Seksualne disfunkcije – poremećaj seksualnog odgovora –
poremećaji koji onemogućavaju da se odigra normalan
seksualni čin
• Poremećaji želje
• Poremećaji orgazma

• Poremećaji seksualne preferencije – parafilije – poremećen
je objekat, način ili okolnosti u kojima se odvija seksualni akt

• Poremećaji polnog identiteta – nepoklapljanje biološkog i
psihološkog pola – rodna disforija (DSM-5)

Question 2

Seksualne disfunkcije

• Faktori koji su relevantni za etiologiju ili tretman:

Answer 2

• U vezi partnera (npr. partnerovo zdravlje, seksualni
problemi, i sl.)
• U vezi partnerskog odnosa (npr. slaba komunikacija,
razlike u seksualnim stavovima, željama i sl.);
• Individualni faktori vulnerabilnosti (nerazvijena telesna
šema, istorija seksualnog ili emocionalnog zlostavljanja);
• Psihijatrijski komorbiditet (npr. depresija, anksioznost), ili
stresori (npr. gubitak posla, ožalošćenost);
• Kulturni i religijski faktori (inhibicije u vezi sa zabranama
seksualne aktivnosti ili zadovoljstva, stavovi protiv
seksualnosti);
• Medicinski faktori važni za prognozu, tok ili tretman

Question 3

Poremećaj seksualne želje /uzbuđenja

• DSM-IV-TR kriterijum:

Answer 3

“trajno smanjenje ili izostanak seksualnih,erotskih misli ili
fantazija i želje za seksualnom aktivnošću”
(ostao kriterijum A za muškarce u DSM-5)

Question 4

Spontana spram responsivna seksualna želja

Answer 4

Mnoge žene izveštavaju o niskom nivou spontane želje, ali
istovremeno navode da mogu da odgovore tj. reaguju seksualno
na seksualna ili romantična ponašanja partnera.
• Dakle, mnoge žene mogu da osete želju tek po upuštanju u
seksualnu aktivnost

Question 5

Polne razlike u motivaciji za seksualnim činom: žene navode

raznovrsnije i brojnije motive

Answer 5

• Muškarci motivisaniji fizičkim razlozima: “ Želeo sam da doživim
orgazam”, “Oslobodim napetosti” ili “Dobar osećaj”
• U pogledu motiva, žene nadmašile muškarce na sledećim:
“Želela sam da izrazim svoju ljubav” i “Shvatila sam da sam
zaljubljena” (2007)

Question 6

Ženski poremećaj seksualne želje/uzbuđenja

Answer 6

A: Nepostojanje ili značajno smanjenje seksualne
želje/uzbuđenja, što se manifestuje u najmanje 3 od sledećeg:
1. Nepostojanje/redukcija interesa za seksualnu aktivnost
2. Nepostojanje/redukcija seksualnih misli/fantazija
3. Nepostojanje/redukcija u iniciranju seksualne aktivnosti ili neresponsivnost na partnerove inicijative
4. Nepostojanje/redukcija seksualnog uzbuđenja/užitka
tokom seksualne aktivnost tokom svih ili gotovo svih sek. činova
5. Nepostojanje/redukcija interesa/uzbuđenja na erotske stimuluse (pisane, verbalne, vizualne)
6. Nepostojanje/redukcija genitalnih ili negenitalnih senzacija tokom svih ili većine seksulnih činova

B: Minimalno trajanje simptoma je 6 meseci
C: Simptomi izazivaju značaj distres
D: Simptomi nisu rezultat neseksulane mentalne bolesti,
posledica partnerskog zlostavljanja, fizičke bolesti ili zloupotrebe supstanci

Question 7

Odrednice Ženski poremećaj seksualne želje/uzbuđenja

Answer 7

Odrednice 1:
a) doživotan ili b) stečen posle normalnog funkcionisanja
Odrednica 2:
a)Generalizovan –nije limitiran na određenu situaciju, stimulaciju,
partnera
b)Situacioni

Question 8

Poremećaj genito-pelvičnog bola/penetracije

Answer 8

• U DSM-5 – poremećaj genitopelvičnog bola/penetracije –
podrazumeva bilo bolnu (dispareunija) ili otežanu
penetraciju (vaginizam)

Question 9

Dispareunija

Answer 9

-uporan i rekurentan bol prilikom penetracije

ili seksulanog odnosa

Question 10

Vaginizam

Answer 10

• ponovljeni ili perzistentni nevoljni spazam
  muskulature spoljašnje trećine vagine koji sprečava
  seksualni odnos

Question 11

Poremećaj genito-pelvičnog bola/penetracije epidemiologija

Answer 11

Oko 20% ponekad ima problem ove vrste, ali manje od

1% zadovoljava kriterijume za poremećaj.

Question 12

Vaginizam

strah može biti rezultat

Answer 12

Seksualne neupućenosti
• Modelovanja od strane (uplašenih) majki
• Bolnog seksualnog odnosa → sećanje na bol → grč
• Straha od kazne vezanog za seksualnu krivicu (seks je loš)
• Rane seksualne traume
• Dogmatske religioznosti
• Najčešće kombinacije ovih faktora

Question 13

Poremećaji orgazma i ejakulacije

Answer 13

• Kod muškaraca:
-prerana ejakulacija (1 min. po penetraciji i pre nego što to osoba želi)
-odložena ejakulacija (značajno odlaganje ili izostanak ejakulacije iako osoba
nema želju za odlaganjem; subjektivan kriterijum “značajno”)
• Kod žena poremećaj orgazma:
-značajno odlaganje doživljaja orgazma, retko ili potpuno odsustvo orgazma
-značajna redukcija senzacija prilikom orgazma

Question 14

Epidemiologija seksualnih disfunkcija

Answer 14

• 5-10% inhibiran ženski orgazam
• 4-10% inhibiran muški orgazam
• 36-38% prevremena ejakulacija
• 7-18% erektilna disfunkcija, raste sa starošću
• 10-42% ženski poremećaj orgazma
• Oko 15% žena u SAD izveštava o bolu tokom penetracije

Question 15

Etiologija disfunkcija

Answer 15

• Biološki/organski: bilo koji strukturalni defekat, bolest ili lekovi
koji utiču na kardiovaskularni, hormonalni i neurološki sistem
• Lekovi: antidepresenti, antiepileptici, beta-blokatori, antihipertenzivi,
anksiolitici, antipsihotici, hormonalni blokeri….
• Medicinske bolesti: zloupotreba supstanci, dijabetes, HPA disfunkcija,
kardiovaskularne bolesti….

• Psihosocijalni/kulturološki: zlostavljanje, religiozna uverenja,
intrapsihički (depresija, psihoza, nisko sampoštovanje….), interpersonalni
( nepoverenje, prevara, ljutnja na partnera, ljubomora

Question 16

POREMEĆAJ SEKSUALNE

PREFERENCIJE-PARAFILIJA

Answer 16

•Karakterišu ih seksualne fantazije,
nagoni i ponašanja koji uključuju:
• nežive objekte (koprofilija, fetižizam, transvestizam)
• patnju ili ponižavanje (seksualni sadizam i mazohizam)
• decu (pedofilija)
• ili druge nesaglasne osobe (voajerizam, egzibicionizam,
froterizam)

Question 17

Razlikuju parafilije od parafiličnog poremećaja

Answer 17

-
-Parafilija: intenzivan i perzistentan seksualni interes koji NIJE seksualni
interes za genitalnu stimuluciju sa fenotipski normalnom, fizički zrelom,
saglasnom osobom
-Parafilični poremećaj: parafilija koja izaziva distres ili onesposobljenost
osobe ili parafilija čije zadovoljenje vodi do povređivanja ili mogućnosti
povređivanja drugih

Question 18

Egzibicionizam

Answer 18

: ponovljen podsticaj ili ponašanje
izlaganja genitalija osobama koje to ne očekuju, ili
izvođenje seksualnih aktivnosti koje drugi mogu
gledati,što je praćeno seksualnim uzbuđenjem

Question 19

Fetišizam:

Answer 19

upotreba neživih objekata radi postizanja
seksualnog zadovoljstva. Parcijalizam – fetiši se
odnose na neseksualne delove tela-stopala

Question 20

Froterizam

Answer 20

: ponovljeni podsticaji na ponašanja dodirivanja ili trljanja o
nesaglasnu osobu

Question 21

Pedofilija

Answer 21

: jaka seksualna želja prema predpubertetskoj deci

Question 22

Seksualni mazohizam

Answer 22

: ponovljeni podsticaji ili ponašanja traženja da se
bude ponižen, tučen, vezan ili da se na drugi način pati radi seksualnog
zadovoljstva

Question 23

Seksualni sadizam:

Answer 23

ponovljeni podsticaji ili ponašanja koji uključuju

aktivnosti u kojima se nanosi bol ili poniženje drugoj osobi radi seksualnog uzbuđenja.

Question 24

Fetišistički transvestizam:

Answer 24

uzbuđenost zbog nošenja “odeće povezane sa

članovima suprotnog pola”

Question 25

Voajerizam

Answer 25

: ponovljeni podsticaji ili ponašanja posmatranja osobe koja to ne zna, a naga je, skida se ili učestvuje u seksualnim aktivnostima

Question 26

nekrofilija

Answer 26

(opštenje sa leševima): motivi: želja za partnerom koji ne može da ih odbije, sjedinjavanje sa preminulim partnerom, smanjivanje osećanja izolovanosti, osnaživanje samopoštovanja kroz demonstraciju snage

Question 27

zoophilia

Answer 27

(opštenje sa životinjama): motivi: oblik masturabacije pri čemu se fantazira seksualni kontakt sa drugom osobom, deo emocionalne povezanosti sa životinjom;

Question 28

coprofilija

Answer 28

(seksualno uzbuđenje uz fekalije),

Question 29

klizmafilija

Answer 29

(uzbuđenje se izaziva klistiranjem),

Question 30

urofilija

Answer 30

(uzbuđenost se javlja na pomisao ili pogled na | uriniranje),

Question 31

emetofilija

Answer 31

(uzbuđenost se izaziva sopstvenim ili tuđim | povraćanjem).

Question 32

Parafilija komorbidnost

Answer 32

* 77% Poremećaji raspoloženja * 46% Zloupotreba supstanci * 40% Zloupotreba alkohola * 47% Anksiozni poremećaji * 32% socijalna fobija

Question 33

pedofilija

Answer 33

• Seksualna sklonost (podsticaji, fantazije ili ponašanja) ka deci predpubertetskog ili ranog pubertetskog uzrasta • Osoba ili deluje u skladu sa podsticajima ili doživljava izuzetnu patnju i disfunkcionalnost zbog ove potrebe • Pedofil je minimum 16 godina star i bar 5 godina stariji od žrtve • Isključuju se seksualni odnosi osobe u kasnoj adolescenciji sa osobama od 12-13 godina (postoji veza) • Varijacije po pitanju pola žrtve, po pitanju aktivnosti koje sprovode i po pitanju isključivosti u pedofilnoj orjentaciji. Penetracija je ređa, osim kod incesta. • Žrtve su najčešće poznate: rođaci, deca prijatelja, komšija • Oko 7% ženske, i 3% muške dece su žrtve pedofila

Question 34

Pedofilija: etiološki faktori

Answer 34

• Poremećeni porodični odnosi, seksualno zlostavljanje u detinjstvu • Klasično uslovljavanje seksualnog uzbuđenja u kontekstu slika dece • Neuspeh u uspostavljanju adekvatnih seksualnih odnosa sa odraslim osobama • Emocionalna dezinihibiranost u vreme stresa • Antisocijalne i psihopatske tendencije (uzbuđenje zbog kršenja normi) • Faktor održavanja - predrasude/opravdavanje da deca žele i uživaju u seksualnim aktivnostima kao i odrasli

Question 35

Karakteristike povezane sa parafilijama

Answer 35

• Biološke karakteristike -muški pedofili i seksualni prestupnici čiji prestupi uključuju decu imaju niži IQ u odnosu na muške ne-pedofile - češća levorukost - pedofili imaju manju zapreminu mozga, ali neuroimidžinig studije ukazuju da su ovi deficiti u različitim moždanim strukturama -manja zapremina usled nedovoljno razvijene bele moždane mase: hipoteza je da je pedofilija posledica nedovoljne povezanosti različitih delova mozga a ne disfunkcije samih moždanih regiona (Cantor et al., 2009) -nema konzistentnih nalaza o vezi hormona i pedofilje Psihološke karakteristike -seksualni prestupnici nemaju adekvatne socijalne veštine da bi uspostavili zadovoljavaju partnerske i seksualne odnose sa odraslim osobama -prisustvo kognitvnih distorzija: prestupnik zna da su njegova ponašanja štetna po žrtvu ali mu distorzije pomažu da minimizira prestupništvo: a) deca žele seks sa odraslima b)deca uživaju u seksu sa odraslima c) korisno je za njih -prisustvo psihopatskih karakteristika