Seminarium 1 - zakażenia ukł. moczowo-płciowego Flashcards
(126 cards)
1
Q
Z jakich narządów składa się układ moczowy?
A
- nerki
- moczowody
- pęcherz moczowy
- cewka moczowa
2
Q
Jak dzielimy zakażenia układu moczowego wg miejsca zakażenia?
A
- zakażenie dolnych dróg oddechowych
- zakażenie górnych dróg oddechowych
3
Q
Co wchodzi w skład zakażeń dolnych dróg moczowych?
A
Zakażenie pęcherza moczowego z lub bez:
- zakażenie cewki moczowej
- zakażenie gruczołu krokowego
- zapalenie najądrzy
4
Q
Co wchodzi w skład zakażeń górnych dróg moczowych?
A
Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek (OOZN)
5
Q
Jak dzielimy zakażenia układu moczowego wg objawów?
A
- objawowe
- bezobjawowe
6
Q
Co należy do objawowych zakażeń układu moczowego?
A
- zakażenia pęcherza moczowego
- zakażenia nerek
7
Q
Objawy zakażenia pęcherza moczowego
A
- częste oddawanie moczu
- ból w okolicy nadłonowej
- objawy dysuryczne
- naglące parcia na pęcherz
- czasami krwiomocz
8
Q
Objawy zakażenia nerek
A
- objawy zakażeń pęcherza moczowego
- dreszcze
- gorączka
- nudności
- wymioty
- biegunka
- ból brzucha
- ból głowy
- objaw Goldflamma
9
Q
Co wchodzi w skład zakażeń bezobjawowych układu moczowego?
A
bakteriomocz bezobjawowy
10
Q
Jakie są naturalne mechanizmy obronne układu moczowego chroniące przez zakażeniami?
A
- perystaltyka cewki moczowej i moczowodów
- mechaniczne opróżnianie pęcherza
- czynność zastawek pęcherzowo-moczowodowych
- zakwaszanie moczu
- fizjologiczna flora bakteryjna pochwy i okolic ujścia cewki moczowej
11
Q
Jakie bakterie wchodzą w skład flory fizjologicznej cewki moczowej?
A
- Staphylococcus epidermidis
- Neisseria sp.
- Streptococcus alfa-hemolizujące
- Corynebacterium sp.
- Lactobacillus acidophilus (u kobiet)
- Mycobacterium smegmatis (u mężczyzn)
12
Q
Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zakażeń układu moczowego?
A
- niedrożność przepływu moczu
- cewnikowanie pęcherza moczowego
- zabiegi na drogach moczowych
- cukrzyca
- stany obniżonej odporności
- wady anatomiczno-czynnościowe powodujące zastój i wsteczny odpływ moczu
13
Q
Jakie czynniki ryzyka wystąpienia zakażeń układu moczowego są u kobiet?
A
- krótka cewka moczowa
- współżycie seksualne
- zmiany hormonalne (menopauza, ciąża)
- antykoncepcja
14
Q
Jakimi drogami dochodzi do zakażenia układu moczowego?
A
- drogą wstępującą (najczęściej)
- drogą krwiopochodną
- drogą limfatyczną
- przez ciągłoścć (rzadziej)
15
Q
Jakie są najczęstsze przyczyny zakażeń układu moczowego?
A
- Escherichia Coli (szczepy uropatogenne)
- pałeczki Enterobacterales (Klebsiella Pneumoniae, Proteus sp., Enterobacter sp., Citrobacter sp.)
- Staphylococcus koagulazo-ujemne (Staphylococcus Saprophyticus, Staphylococcus Epidermidis)
- Pseudomonas Aeruginosa
- Acinetobacter Baumanii
- Enterococcus sp.
16
Q
Jakie są rzadko spotykane czynniki etiologiczne zakażeń układu moczowego?
A
- Staphylococcus Aureus
- Streptococcus Agalactiae GBS
- Bakterie beztlenowe (Bacteroides fragilis, Prevotella sp., Porphyromonas sp., Clostridium)
- Candida sp. (Candida Albicans)
- Adenovirusy
17
Q
Jakie są najczęstsze przyczyny zakażeń układu moczowego u pacjentów ambulatoryjnych?
A
- Escherichia Coli - uropatogenne UPEC
- Klebsiella Pneumoniae
- Proteus sp.
- Staphylococcus saprophyticus
- Enterococcus faecalis
18
Q
Jakie są najczęstsze przyczyny zakażeń układu moczowego u pacjentów hospitalizowanych? 🏥
A
- Eschericha Coli
- Pseudomonas Aeruginosa
- Acinetobacter sp.
- Proteus sp.
- Enterococcus faecalis
- Enterococcus faecium
- Candida sp
19
Q
Jakie badania stosuje się w diagnostyce zakażeń ukł. moczowego?
A
Główne: badanie bakteriologiczne moczu (posiew)
Inne:
- badanie ogólne moczu (pH moczu, preparat z osadu)
- badania obrazowe układu moczowego (gdy powikłanie po zakażeniu, OOZN lub nasilenie objawów)
20
Q
Do czego służy zrobienie preparatu z osadu?
A
do wykrycia leukocytów, wałeczków i krwiomoczu
21
Q
Kiedy należy wykonać posiew moczu?
A
- zapalenie pęcherza
- nieskuteczne leczenie empiryczne
- reinfekcja
- nawrót - ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
- powikłane zakażenia ukł. moczowego
22
Q
Kiedy należy wykonać posiew moczu i krwi?
A
- w leczeniach szpitalnych zakażeń ukł. moczowego
- w leczeniu zakażeń ukł. moczowego o przebiegu średnim i ciężkim
23
Q
W jaki sposób pobieramy mocz do badań bakteriologicznych?
A
- mocz pobieramy ze środkowego strumienia
- mocz pobieramy od chorego z cewnikiem w układzie moczowym
- mocz pobieramy przez nakłucie nadłonowe
- mocz pobieramy od dziecka do woreczka (pacjenci ambulatoryjni)
24
Q
Jak należy prawidłowo pobrać mocz metodą środkowego strumienia u kobiet?
A
U kobiet należy umyć okolicę cewki moczowej i krocza wodą z mydłem, wytrzeć w kierunku od przodu do tyłu, przemyć wodą. Pierwszą porcję moczu oddać do toalety, w celu wypłukania cewki moczowej.
25
Jak należy prawidłowo pobrać mocz metodą środkowego strumienia u mężczyzn?
U mężczyzn należy przemyć wodą ujście cewki moczowej, po odprowadzeniu napletka. Bez przerywania strumienia moczu, pobrać środkową procję moczu do jałowego pojemnika.
26
Do czego pobieramy mocz od pacjenta?
do jałowego pojemnika, który następnie należy szczelnie zamknąć
27
Jak prawidłowo pobrać mocz ze świeżo założonego cewnika?
1. Należy przemyć ujście cewki moczowej i jej okolice wodą i mydłem, a następnie preparatem antyseptycznym.
2. Wprowadzić cewnik z zachowaniem zasad aseptyki.
3. Wylać kilka pierwszych mililitrów moczu.
4. Pobrać mocz do jałowego pojemnika z zachowaniem zasad aseptyki.
28
Jak długo i w jakiej temperaturze można transportować mocz?
w temperaturze otoczenia
do 2h
29
Jak długo i w jakiej temperturze można przechowywać mocz?
4-8 stopni Celsjusza
do 24h
30
Na jakie podłoże sieje się mocz?
- agar z krwią
- podłoże McConkey'a
31
Przy użyciu jakiego narzędzia wykonuje się posiew na agar z krwią?
za pomocą ezy kalibrowanej
32
Co się określa w ocenie posiewu moczu?
liczbę CFU na ml moczu
33
Co to za skrót CFU?
Colony forming unit
34
Na co wskazuje określona ilość CFU danego szczepu bakterii?
na **bakteriurię znamienną**
35
Czym się bakteriuria znamienna?
wyznacznik zakażenia układu moczowego
36
Ile wynosi bakteriuria znamienna dla:
- osoby dorosłej (mocz ze środkowego strumienia)
- dziecka (mocz ze środkowego strumienia)
- osób zacewnikowanych
- z nadkłucia nadłonowego
- dorosły (bez cewnika): 10^5 CFU/ml
- dziecko (bez cewnika): 10^4 CFU/ml
- osoba zacewnikowana: 10^2 CFU/ml
- nakłucie: każda liczba CFU/ml
37
Ilu drobnoustrojów dotyczy bakteriuria znamienna?
1 drobnoustroju występującego w moczu **(gdy obecne więcej niż 2 drobnoustroje to zanieczyszczona próbka)**
38
Jak inaczej jest nazywana bakteriuria znamienna bezobjawowa?
bakteriomocz znamienny bezobjawowy
39
Czym się charakteryzuje bakteriomocz znamienny bezobjawowy?
- brak objawów klinicznych
- nie wymaga leczeniu oprócz: **kobiet w ciąży, przed zabiegami urologicznymi z możliwościąś krwawienia z błony śluzowej dróg moczowych**
40
Czym jest reinfekcja?
ponowne zakażenie, kolejne zakażenie ukł. mocz. po więcej niż 2 tyg. od zakończenia leczenia poprzedniego zakażenia ukł. mocz. o innym czynniku etiologicznym
41
Czym jest nawrót?
kolejne zakażenie układu moczowego powstałe po mniej niż 2 tyg. od zakończenia leczenia poprzedniego, czynnik etiologiczny zazwyczaj ten sam
42
Co zawiera dodatni wynik bakteriologicznego badania moczu?
- nazwę czynnika etiologicznego zakażenia ukł. moczowego
- ilość CFU/ml moczu
- profil lekooporności wyizolowanego preparatu (antybiogram)
43
Jak leczy się zakażenia ukł. moczowego?
- antybiotykami wydalanymi przez nerki i na które są wrażliwe drobnoustroje wywołujące zakażenie
np.
* penicyliny szerokospektralne z inhibitorami beta-laktamaz
* fluorochinolony
* sulfonamidy
44
U jakich pacjentów stosowana jest terapia empiryczna?
u większości pacjentów z zakażeniem dolnych dróg moczowych
45
U jakich pacjentów stosowna jest terapia celowana?
pacjenci z nawrotami zakażeń ukł. moczowego i pacjenci hospitalizowani
46
Jakie szczepy utrudniają leczenie zakażeń układu moczowego, gdyż stają się lekooporne?
- pałeczki z grupy Enterobacterales
- Pseudomonas Aeruginosa
- Acinetobacter sp
- Enterococcus faecalis
- Enterococcus faecium
47
Czy występuje profilaktyka swoista zakażeń układu moczowego?
tak, jest szczepionka
48
Kiedy jest stosowana szczepionka w zakażeniach układu moczowego?
jako wspomaganie kuracji nawracających i przewlekłych bakteryjnych zakażeń dróg moczowych
49
Z jakich szczepów przygotowywana jest szczepionka?
ze szczepów E.Coli
50
Jak działa szczepionka podana doustnie?
* aktywuje receptory TLR
* zwiększa uwalnianie czynników bakteriobójczych
* podnosi liczbę przeciwciał
51
Jakie bakterie wywołują zakażenia układu płciowego?
* Treponema pallidum (kiła)
* Neisseria gonorrhoeae (rzeżączka)
* Chlamydia trachomatis
* Mycoplasma genitalium
* Ureaplasma urealyticum
* Gardnerella vaginalis (waginoza)
* Streptococcus agalactiae (GBS)
* Haemphilus Ducrei (wrzód miękki)
* Enterobacterales
52
Jakie grzyby wywołują zakażenia ukł. płciowego?
Candida albicans i inne gatunki (kandydoza)
53
Jakie wirusy wywołują zakażenia ukł. płciowego?
- Herpex Simplex Virus 2
- Human Papilloma Virus
- Hepatitis B Virus
- Hepatitis C virus
- HIV
54
Jakie pierwotniaki wywołują zakażenia ukł. płciowego?
Trichomonas Vaginalis (rzęsistkowica)
55
Jakie grupy drobnoustrojów powodują zakażenia egzogenne ukł. płciowego?
- bakterie
- wirusy
- pierwotniaki
- grzyby
56
Jakie grupy drobnoustrojów powodują zakażenia endogenne ukł. płciowego?
- bakterie
- grzyby
57
Jakie są źródła zakażeń ukł. płciowego?
- chory
- bezobjawowo zakażony
58
Jaka jest droga zakażenia układu płciowego?
- kontakty seksualne w zakażeniach egzogennych
- zakażenia endogenne
59
Jakie mechanizmy obronne działają, aby zapobiec zakażeniom ukł. płciowego?
- przeciwbakteryjne właściwości wydzieliny gruczołu krokowego
- wytwarzanie śluzowej wydzielny, która wypełnia kanał szyjki macicy i chroni jamę macicy przed drobnoustrojami
- biocenoza pochwy i okolicy ujścia cewki moczowej
60
Od czego jest uzależniona biocenoza pochwy?
od czynników hormonalnych
61
Co głównie zawiera biocenoza pochwy?
Lactobacillus Acidophilus (w okresie rozrodczym) pH: 3,5-4,2 (4,5)
62
O jakie inne drobnoustroje może być wzbogacona biocenoza pochwy?
- **bakterie bezwzględnie beztlenowe** (oprócz Lactobacillus) np. Gardnerella vaginalis, Mobiluncus, Veilonella, Peptostreptococcus, Clostridium
- **gronkowce koagulazo ujemne** (Staphylococcus)
- **paciorkowce alfa-hemolizujące** (Streptococcus)
- **maczugowce rzekome** (Corynebacterium)
- **drożdżaki** (Candida) - sporadycznie
63
Jakie drobnoustroje przeważają w biocenozie pochwy po menopauzie?
Staphylococcus i Streptococcus
64
Jakie partie układu rozrodczego kobiety są bez flory fizjologicznej?
szyjka macicy i dalsze partie
65
Jakie są czynniki ryzyka powodujące zakażenie układu płciowego?
- ryzykowne zachowania seksualne
- zmiany gospodarki hormonalnej
- antybiotykoterapia
66
Jakie drobnoustroje powodują zapalenie cewki moczowej rzeżączkowe i nierzeżączkowe?
- Neisseria Gonorrhoeae
- Chlamydia Trachomatis
- Mycoplasma
- Ureaplasma
- Trichomonas Vaginalis
- Candida Albicans
67
Jakie drobnoustroje powodują zapalenie kanału szyjki macicy i zakażenia w obrębie miednicy mniejszej?
* Neisseria gonorrhoeae
* Chlamydia trachomatis
* Mycoplasma
* Ureaplasma
* Bacteroides
* Clostridium
* Peptostreptococcus
* Herpex Simplex virus 2
* GBS
68
Jakie drobnoustroje powodują zakażenie pochwy i sromu?
- Trichomonas vaginalis
- Candida albicans
69
Jaki drobnoustrój powoduje waginozę?
Gardnerella vaginalis
70
Jakie drobnoustroje powodują zapalenie gruczołu krokowego?
- Neisseria Gonorrhoeae
- Chlamydia trachomatis
- Ureaplasma urealyticum
- Enterobacterales
- Staphylococcus Aureus
71
Jakie drobnoustroje powodują zmiany na zewnętrznych narządach płciowych?
- Treponema pallidum
- Chlamydia trachomatis L1-L3
- Human Papilloma Virus
- Haemophilus Ducrei
- Candida albicans
- Herpex Simplex virus 2
72
Objawy: Neisseria gonorrhoeae, kobiety
- upławy śluzowo-ropne
- zapalenie szyjki macicy, bł. śluz. macicy
- zapalenie jajowodów
- bolesne oddawanie moczu
- 50% zakażeń przebiega bezobjawowo
73
Objawy: Neisseria Gonorrhoeae, mężczyźni
- ropna wydzielina z cewki moczowej
- czasami bolesne oddawanie moczu
- 5-50% bezobjawowo
74
Objawy: Chlamydia Trachomatis, kobiety
- śluzowa wydzielina z pochwy
- zapalenie szyjki macicy, bł. śluz. macicy, jajowodów
- rzadko bolesne oddawanie moczu
- >50% bezobjawowo
75
Objawy: Chlamydia Trachomatis, mężczyźni
- wydzielina z cewki moczowej
- czasem bolesne oddawanie moczu
- 90% bezobjawowo
76
Objawy: Treponema Pallidum
- pojedynczy, twardy, bezbolesny wrzód w miejscu wniknięcia krętków
- osutka plamista najczęściej na tułowiu lub wierzchniej części rąk
- zmiany układowe: mięśniowo-szkieletowy, sercowo-naczyniowy, nerowowy, wzrok i mózg)
77
Objawy: Gardnerella Vaginalis
- szaro-biała wydzielina z pochwy, jednorodna
78
Objawy: Candida Albicans, kobiety
- kremowo-białe upławy
- świąd, zapalenie sromu i pochwy
- czasami bolesne oddawanie moczu
79
Objawy: Candida Albicans, mężczyźni
- białe krosty
- serowate naloty
- świąd
- zapalenie żołędzi/napletka
- rumień
- rzadko zapalenie cewki moczowej
80
Objawy: Haemophilus Ducrei
- bolesny, miękki wrzód narządów płciowych, łatwo krwawi po dotknięciu
- bolesne zapalenie węzłów chłonnych pachwinowych
81
Objawy: HPV
- miękkie, urzesione, bezbolesne narośla (kłykciny kończyste lub płaskie brodawki)
- brodawki mogą być zewnętrzne: srom, penis, moszna, krocze, odbyt
- i/lub wewnętrzne: pochwa, szyjka macicy, cewka moczowa, odbytnica, jama ustna (u pacjentów z HIV)
82
Objawy: HSV2
- dużo bezobjawowych nosicieli
- liczne pęcherzyki na narządach płciowych prowadzące do bolesnych owrzodzeń
- u kobiet: pęcherzyki na sromie, pochwie, szyjce macicy
- u mężczyzn: pęcherzyki na zewn. narządach płc., czasem w cewce moczowej
- w pierwotnych epizodach gorączka i powiększenie węzłów chłonnych
83
Objawy: Trichomonas Vaginalis, kobiety
- żółto-zielona wydzielina z pochwy o przykrym zapachu
- podrażnienie sromu
- 10-50% bezobjawowo
84
Objawy: Trichomonas Vaginalis, mężczyźni
- większość zakażeń bezobjawowo
- zapalenie cewki moczowej z wydzieliną
- czasem bolesne oddawanie moczu
85
Objawy: grupa B Streptococcus (GBS) i Staphylococcus aureus
- gorączka połogowa
- poronienie septyczne
- zapalenie gruczołu mlecznego
- większość zakażeń bezobjawowa
86
Objawy: Bacteroides, Peptostreptococcus, Clostridium
- gorączka połogowa
- zakażenie septyczne
87
Objawy: zapalenie gruczołu krokowego
- częste oddawanie moczu z silnym uczuciem parcia
- pieczenie przy oddawaniu moczu
- ból w okolicy krocza
- gorączka
88
W jaki sposób należy pobrać materiał do badania na zakażenia ukł. płciowego?
- do pojemnika przeznaczonego do przechowywania i transportu
- wymazówką
- strzykawką
89
Kiedy należy pobrać materiał do badania?
rano, przed oddaniem moczu przez pacjenta lub 3h po ostatnim oddaniu moczu
90
Czy kobiety powinny stosować zabiegi higieniczne przez pobraniem materiału do badania?
nie
91
Co się pobiera w zapaleniu cewki moczowej?
- wydzielina z cewki
- nabłonek z cewki
92
Co się pobiera w zapaleniu szyjki macicy i zakażeniach w obrębie miednicy mniejszej (jajniki, jajowody, jama macicy)?
- wymaz ze ścian szyjki macicy, z tylnego odcinka kanału szyjki
- wymaz z szyjki macicy, punktat pobrany drogą aspiracji przez powłoki brzuszne
93
Co się pobiera w zapaleniu pochwy i sromu?
wymaz ze ścian lub tylnego sklepienia pochwy, wymaz ze zmian zapalnych
94
Co się pobiera w waginozie?
wymaz z pochwy (wydzielina)
95
Co się pobiera w zakażeniach gruczołu krokowego, jąder, najądrzy i pęcherzyków nasiennych, z występującym wyciekiem, głębokimi lub powierzchownymi ropniami?
- wydzielina z cewki
- sperma
- punktaty z ropni aspirowane do strzykawki
96
Co się pobiera w zmianach na skórze i bł. śluz. zewnętrznych narządów moczowo-płciowych w postaci pęcherzyków, ropni i owrzodzeń?
- aspirat z pęcherzyków, ropni
-wymazy z owrzodzeń
97
Co się pobiera w kile II i III rzędowej, a także w zakażeniach wirusami HBV, HCV, HIV?
krew
98
W przeciągu jakiego czasu należy dostarczyć materiały kliniczne do laboratorium?
2h
99
Jak należy transportować materiały kliniczne do laboratorium?
- temperatura pokojowa
- podłoże transportowe lub jałowa probówka
100
Jak należy przesyłać materiały podejrzane od obecność Neisseria Gonorrhoeae?
temperatura 37 stopni
transport na specjalnym podłożu
101
Czym jest zespół TORCH?
zakażenie od matki na dziecko w czasie ciąży
T - toksoplazmoza (Toxoplasma Gondii)
O - other infections
R - różyczka
C - cytomegalia
H - opryszczka
102
Jak leczymy kiłę?
penicyliny
103
Jak leczymy rzeżączkę?
penicyliny, cefalosporyny + makrolidy
104
Jak leczymy nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej?
tetracykliny, makrolidy
105
Jak leczymy waginozę?
metronidazolem
106
Jak leczymy chlamydiozę?
makrolidami
107
Jak leczymy kandydozę?
nystatyną i azolami
108
Jak leczymy rzęsistkowicę?
metronidazolem
109
Jak leczymy opryszczkę narządów płciowych?
acyklowirem
110
Jak leczymy zakażenie Streptococcis Agalactiae?
Penicyliny, Makrolidy/Linkozamidy
111
Na jakie patogeny wywołujące zakażenie układu płciowego mamy szczepionkę?
- zakażenia HPV
- zakażenia HBV
112
Co zawierają szczepionki na HPV?
wirusopodobne cząstki otrzymane drogą rekombinacji genetycznej
113
Kogo się szczepi przeciwko HBV?
noworodki, pracownicy służby zdrowia, chorzy przed planowanymi zabiegami
114
115
Jaka metoda diagnostyczna dla Naisseria Gonorrhoeae?
- preparat mikroskopowy
- hodowla (posiew ukierunkowany) u mężczyzn
- hodowla (posiew ukierunkowany) u kobiet
-
116
Jaka metoda diagnostyczna dla Chlamydia Trachomatis?
- immunofluorescencja bezpośrednia
- hodowla na linii komórkowej
117
Jaka metoda doagnostyczne dla Treponema Pallidum?
- preparat mikroskopowy w ciemnym polu widzenia
- testy serologiczne (wykrywanie p/ciał)
118
Jaka metoda diagnostyczna dla Gardnerella Vaginalis?
- pH wydzieliny pochwy >4,5
- zapach wydzieliny z pochwy (rybi, aminowy), zwłaszcza po zmieszaniu z 10% KOH
- preparat mikroskopowy (na obecność "clue cells")
- hodowla (posiew ukierunkowany)
119
Jaka metoda diagnostyczna dla Candida albicans?
- preparat
- pH wydzieliny z pochwy bez zmian
- hodowla (posiew rutynowy)
120
Jaka metoda diagnostyczna dla Mycoplasma Genitalum i Ureaplasma urealytica?
- hodowla (posiew ukierunkowany)
- PCR
121
Jaka metoda diagnostyczna dla Haemophilus Ducrei?
- hodowla (posiew ukierunkowany) wymazu z wrzodu
- preparat mikroskopowy
- immunofluorescencja bezpośrednia
- PCR
- test serologiczne (wykrywanie p/ciał)
122
Jaka metoda diagnostyczna dla HPV?
- charakterystyczne cechy kliniczne
- PCR
123
Jaka metoda diagnostyczna dla HSV2?
- immunofluorescencja bezpośrednia
- PCR
124
Jaka metoda diagnostyczna dla Trichomonas Vaginalis?
- preparat mikroskopowy
- pH wydzieliny z cewki moczowej/wydzieliny z pochwy >4,5
- hodowla (posiew ukierunkowany)
125
Jaka metoda diagnostyczna dla grupy B Streptococcus (GBS), Enterobacterales i Staphylococcus?
- hodowla (posiew rutynowy)
- preparat mikroskopowy
126
Jaka metoda diagnostyczna dla Bacteroides, Peptostreptococcus i Clostridium?
- hodowla (posiew rutynowy)
- preparat mikroskopowy
