Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Aðferðafræði > Skilgreiningar&Spurningar > Flashcards

Skilgreiningar&Spurningar Flashcards

(118 cards)

Start Studying
1
Q

Af hverju þurfa hjúkrunarfræðingar að kunna aðferðafræði?

A

Til að tileinka sér nýja þekkingu á gagnrýninn hátt.
* Til að afla nýrrar þekkingar með rannsóknum.
* Til að beita gagnreyndri þekkingu í starfi.
* Til að meta og bæta hjúkrunarstarf og svara breytingum á faglegan hátt.
* Til að draga úr kostnaði í heilbrigðisþjónustu.

Hjúkrunarfræðingar nýta aðferðafræði til að auka gæði heilbrigðisþjónustu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvað er hjúkrun samkvæmt Virginia Henderson?

A

Hjúkrun felst í aðstoð við einstaklinga við heilsubætandi eða lífsbjargandi athafnir sem þeir gætu annars sinnt sjálfir.

Virginia Henderson var frægur hjúkrunarfræðingur og skrifaði um mikilvægi hjúkrunar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvað er rannsókn?

A

Kerfisbundin söfnun og greining gagna til að svara rannsóknarspurningu.

Rannsóknir eru grundvöllur fyrir nýrri þekkingu í hjúkrun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hverjar eru grunnstoðir hjúkrunar?

A
  • Vísindaleg þekking (byggð á rannsóknum).
  • Siðfræðileg þekking.
  • Reynsluþekking.

Þessar stoðir mynda grunninn fyrir faglega framkvæmd hjúkrunar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvenær byrjar saga hjúkrunarrannsókna?

A

1850: Florence Nightingale byrjar fyrstu rannsóknaaðferðir í hjúkrun.

Florence Nightingale er talin vera móðir nútíma hjúkrunar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hver var þróun hjúkrunarrannsókna eftir 1970?

A

Eftir 1970: Rannsóknir á hjúkrunarviðfangsefnum aukast (þarfir sjúklinga o.fl.).

Þessi tími markaði aukna áherslu á þarfir sjúklinga í rannsóknum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvað er tilgangur rannsókna?

A
  • Lýsa (Descriptive).
  • Kanna (Exploratory).
  • Útskýra (Explanatory).
  • Spá (Predictive).
  • Uppgötva og þróa hugtök.

Hver tegund rannsókna hefur sitt sérstaka markmið.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað er aðleiðsla?

A

Aðleiðsla (inductive): frá sértæku til almenns.

Aðleiðsla er oft notuð í rannsóknum til að þróa nýjar kenningar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvað er afleiðsla?

A

Afleiðsla (deductive): frá almennu til sértæks.

Afleiðsla hjálpar til við að prófa tilgátur byggðar á almennum kenningum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hver eru þrjú stig aðferðafræði?

A
  • Þekkingarfræði (epistemology).
  • Aðferðafræði (methodology).
  • Rannsóknaraðferðir (methods and techniques).

Þessi stig hjálpa til við að skipuleggja og framkvæma rannsóknir á réttan hátt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hverjar eru tegundir rannsókna?

A
  • Megindlegar: töluleg gögn.
  • Eigindlegar: eigindleg gögn (t.d. viðtöl, textar).
  • Blandaðar: bæði tegundir.

Rannsóknaraðferðir eru valdar eftir því hvað hentar best fyrir rannsóknarspurninguna.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvað er sjónarhorn í rannsóknum?

A

Manneskjan sem líffræðileg, sálræn, félagsleg og andleg vera.

Sjónarhorn í rannsóknum mótar hvernig rannsóknir eru framkvæmdar og túlkaðar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvað eru paradigmur í rannsóknum?

A
  • Positism (raunhyggja)
  • Naturalistic (náttúruleg nálgun)
  • Raunveruleikinn til, hlutlægur
  • Raunveruleikinn huglægur, breytilegur
  • Rannsakandi hlutlaus
  • Rannsakandi hluti af rannsóknarferli
  • Alhæfingar mögulegar
  • Ekki alhæfingar
  • Fastmótað rannsóknarsnið
  • Sveigjanlegt rannsóknarsnið

Paradigmur stjórna hvernig rannsóknum er beitt og hvernig niðurstöður eru túlkaðar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvað er alhæfingargildi í vísindarannsóknum?

A

Hægt að yfirfæra niðurstöður á stærri hópa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hver er tilgangur þróunar/prófunar kenninga í rannsóknum?

A

Rannsóknir hjálpa að búa til kenningar sem útskýra orsakatengsl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvað er hlutlægur skilningur í vísindarannsóknum?

A

Hjálpa okkur að skilja raunveruleikann hlutlægt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hverjar eru almennar takmarkanir vísindarannsókna?

A

Engin rannsókn er fullkomin, Rannsóknir leiða líkur að einhverju, sanna ekki fullkomlega

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hverjar eru siðferðilegar takmarkanir vísindarannsókna?

A

Manneskjan og samfélagið eru flókin, Erfitt að mæla eða skilgreina mörg fyrirbæri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvað er gagnreynd hjúkrun?

A

Ákvarðanir byggðar á bestu rannsóknum, klínískri reynslu og óskum sjúklinga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvað byggir gagnreynd hjúkrun á?

A
  • Yfirfæranlegum rannsóknaniðurstöðum
  • Þekkingu fagfólks
  • Óskum sjúklinga og aðstandenda
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hvað eru markmið gagnreyndrar hjúkrunar?

A
  • Greining
  • Ákvarðanataka
  • Íhlutanir
  • Mat á árangri
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hver er mismunurinn á rannsóknarnýtingu og gagnreyndum starfsháttum?

A
  • Rannsóknarnýting: Nota niðurstöður rannsókna í klínísku starfi
  • Gagnreyndir starfshættir: Nota bestu mögulegu þekkingu í umönnun
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hvað felur gæðastarf í sér?

A

Bæta vinnulag og meta árangur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hvað felur rannsóknarnýting í sér?

A
  • Innleiða rannsóknaniðurstöður
  • Gagnrýna lestur
  • samþætting margra rannsókna
  • Mat á árangri breytinga
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Hverjar eru ávinningar gagnreyndra starfshátta?
* Betri meðferðarárangur * Aukin vellíðan sjúklinga * Meiri starfsánægja * Betri nýting verðmæta
26
Hverjir eru frumkvöðlar gagnreyndrar þekkingar?
* Archie Cochrane: Stofnaði Cochrane Center * David Sackett: Brautryðjandi gagnreyndra læknisfræði- og hjúkrunarhátta
27
Hver eru þekkt líkön fyrir gagnreynda hjúkrun?
* Stetler Model * IOWA Model * Ottawa Model
28
Hvað er stigun gagna í vísindarannsóknum?
* Meta-analýsa af mörgum tilraunum (sterkust) * Stakar tilraunarannsóknir * Hálfrannsóknir (quasi-experimental) * Fylgnirannsóknir (non-experimental) * Starfsemi, RU rannsóknir, gæðaverkefni * Álit sérfræðinga/samtaka (veikust)
29
Hver eru ferlin sem tengjast innleiðingu nýjunga?
* Meðvitund * Sannfæring * Notað stöku sinnum * Regluleg notkun
30
Hverjar eru hindranir við gagnreynda hjúkrun?
* Takmarkanir í rannsóknum * Þekkingarvöntun hjá hjúkrunarfræðingum * Takmarkanir stofnana * Fagmenning í hjúkrun sem tekur illa við breytingum
31
Hvernig má efla gagnreynda hjúkrun?
* Lesa rannsóknargreinar gagnrýnið * Sækja ráðstefnur og fræðslu * Taka þátt í innleiðingu klínískra leiðbeininga * Gera kröfu um árangur
32
Hvenær eru klínískar leiðbeiningar æskilegar?
* Viðfangsefnið algengt/umfangsmikið * Líklegt að bæti meðferð * Vinnuhagræðing eða sparnaður * Nóg af vísindalegri þekkingu til staðar
33
Hver eru framtíðarsýn hjúkrunarrannsókna?
* Aukið vægi gagnreyndrar þekkingar * Útkomurannsóknir * Samstarf fagstétta * Menningarnæm nálgun * Endurteknar rannsóknir til að staðfesta niðurstöður
34
Hvað er orsakasamband?
Samband milli orsakar og afleiðingar.
35
Hvað eru hugsmíðar?
Skipulega þróuð hugmynd sem byggir á mörgum hugtökum.
36
Hvað eru breytur?
Hugtak sem lýsir eiginleikum sem hægt er að mæla.
37
Hvað er aðgerðarbinding?
Ferlið við að mæla hugtök á vísindalegan hátt.
38
Hvað eru tilgátur?
Fyrirfram skýrðar fullyrðingar sem hægt er að prófa.
39
Hvað eru kenningar?
Kerfisbundnar skýringar á tengslum milli hugtaka.
40
Hvað er úrtak?
Valin hópur þátttakenda í rannsókn.
41
Hvað er megindleg rannsókn?
Rannsókn sem notar tölfræðilegar aðferðir til að greina gögn.
42
Hvað er eigindleg rannsókn?
Rannsókn sem skoðar fyrirbæri í dýpt með viðtölum og opin gögn.
43
Hvað eru stórkenningar?
Almennar, víðtækar kenningar sem útskýra marga þætti.
44
Hvað eru miðlægar kenningar?
Sérhæfðari kenningar sem eru nánari í sínum skýringum.
45
Hvað er hugtakamyndun?
Þróun hugtaka til að lýsa fyrirbærum.
46
Hvað er munurinn á hugtaki og hugsmíð?
Hugtök eru almennar hugmyndir; hugsmíð er samsett úr mörgum hugtökum.
47
Hvað er fyrirbæri?
Veruleikinn sem hugtökin vísa til.
48
Hvað er kenning Orem um?
Sjálfsumönnun.
49
Hvað er þemagreining?
Aðferð í eigindlegum rannsóknum til að greina texta.
50
Hvað er mæling á breytum?
Ferli við að safna tölfræðilegum gögnum.
51
Fill-in-the-blank: ________ eru almennar, óhlutbundnar hugmyndir sem vísa til fyrirbæra.
[Hugtök]
52
Fill-in-the-blank: Kenning útskýrir á kerfisbundinn hátt tengsl milli ________.
[hugtaka/fyrirbæra]
53
True/False: Eigindlegar rannsóknir nota tölfræði og tölulegar niðurstöður.
False
54
True/False: Miðlægar kenningar eru almennt víðtækari en stórkenningar.
False
55
Hvað eru hugtakalíkön?
Skipuleg tenging hugtaka til að skipuleggja hugsun og þekkingu.
56
Hvað er hugtaksskilgreining?
Fræðileg merking hugtaksins.
57
Hvað er aðgerðarskilgreining?
Hvernig hugtakið verður mælanlegt.
58
Hver er aðgerðarskilgreiningin fyrir hugtakið geðheilsa?
Mælt með þunglyndiskvörðum.
59
Hvers vegna er mikilvægt að skilgreina lykilhugtök í rannsóknum?
Hver rannsókn þarf að skilgreina lykilhugtök sín.
60
Hvað eru megindleg gögn?
Töluleg gögn sem hægt er að túlka tölfræðilega.
61
Hvað eru eigindleg gögn?
Texti eða lýsingar sem túlka fyrirbæri.
62
Hvað er óháð breyta?
Orsök – það sem hefur áhrif.
63
Hvað er háð breyta?
Afleiðing – það sem mælist.
64
Hvað eru samfelldar breytur? Gefðu dæmi.
Aldur, hitastig.
65
Hvað eru flokkabreytur? Gefðu dæmi.
Kyn, hjúskaparstaða.
66
Hvað er tvíkostabreyta? Gefðu dæmi.
Já/Nei breytur, t.d. reykingamaður eða ekki.
67
Hvað er eiginleikabreyta?
Rannsakandinn hefur enga stjórn á henni.
68
Hvað er virk breyta?
Rannsakandinn stýrir henni.
69
Hvað er margleitni (heterogeneity)?
Þátttakendur ólíkir í eiginleikum.
70
Hvað er einsleitni (homogeneity)?
Þátttakendur svipaðir.
71
Hvað er fylgni?
Tölfræðilegt samband.
72
Hvað er tengsl (association)?
Almenn tenging milli breyta.
73
Hvað er orsakasamband?
Ein breyta veldur breytingu á annarri.
74
Hvað eru áhrifatengsl (functional relationship)?
Samverkandi áhrif breyta.
75
Hvað er hlutverk rannsakanda varðandi utanaðkomandi breytur?
Að stjórna eða útiloka áhrif óviðkomandi breyta.
76
Hvað er áreiðanleiki (reliability)?
Stöðugleiki mælinga.
77
Hvað er nákvæmni (accuracy)?
Rétt mæling.
78
Hvað er samkvæmni (consistency)?
Reglufesta mælinga.
79
Hvað er réttmæti (validity)?
Mælum við það sem á að mæla?
80
Hverjar eru skrefin í rannsóknarferli megindlegra rannsókna? Nefndu 5.
1. Greining viðfangsefnis 2. Könnun á stöðu þekkingar 3. Skilgreining hugtaka og kenningarammi 4. Tilgátur settar fram 5. Val á aðferðum og gagnaöflun.
81
Hvað er aðleiðsluaðferð (inductive approach)?
Safna gögnum þar til mettun næst.
82
Hver er hlutverk rannsakandans í eigindlegum rannsóknum?
Rannsakandinn sjálfur er mælitækið.
83
Hvað á að skoða í gagnrýnum lestur rannsóknarskýrslu? Nefndu 3 atriði.
1. Hver var rannsóknarspurningin? 2. Hverjar voru háðar og óháðar breytur? 3. Voru lykilhugtök skilgreind og mæld?
84
Hvað þarf að tryggja í rannsóknarferlinu?
Siðferðisleg atriði.
85
Hvað er gagnasöfnun?
Ferlið við að safna gögnum í rannsókn.
86
Hvað hefst rannsóknin með?
Afmörkun og skilgreiningu rannsóknaviðfangsefnis ## Footnote Rannsóknin hefst einnig með setningu tilgangs eða markmiðs, rökum fyrir mikilvægi rannsóknarinnar, og setningu rannsóknarspurninga og/eða tilgátna.
87
Hverjar eru tvær megintegundir rannsókna?
* Megindlegar rannsóknir * Eigindlegar rannsóknir ## Footnote Megindlegar rannsóknir mæla þekkt fyrirbæri, en eigindlegar rannsóknir reyna að skilja fyrirbæri eða þróa nýja þekkingu.
88
Hvar geta rannsóknarspurningar komið frá?
* Rannsakendum sjálfum * Klínísku starfi * Samfélaginu ## Footnote Rannsóknarspurningar geta verið innblásnar af fjölbreyttum aðilum og aðstæðum.
89
Hvað krefst rannsóknarviðfangsefni?
Skapandi vinnu og gagnrýnnar hugsunar ## Footnote Rannsakendur þurfa að ígrunda vandamálið, tengsl þess við umhverfið, áhrif og afleiðingar þess.
90
Hver er tilgangur eða markmið rannsóknar?
* Að lýsa... * Að greina... * Að þróa... * Að prófa... * Að bera saman... * Að meta... ## Footnote Orðalag markmiða breytist eftir aðferð og viðfangsefni rannsóknarinnar.
91
Hvað eru rannsóknaspurningar?
Eitt eða fleiri atriði sem rannsóknin ætlar að svara ## Footnote Rannsóknaspurningar geta verið almennar eða sértækar og skipta máli hvort rannsóknin sé lýsandi eða tilraunarannsókn.
92
Hvað eru tilgátur?
Sett fram í rannsóknum sem kanna samband breyta ## Footnote Tilgátur eru ekki sannaðar, heldur studdar eða hafnað, aðallega í megindlegum rannsóknum.
93
Hverjar eru tegundir tilgátna?
* Stefnutilgáta (directional) * Stefnulaus tilgáta (nondirectional) * Núlltilgáta (null) ## Footnote Stefnutilgáta segir að ein breyta hafi áhrif á aðra, stefnulaus tilgáta vísar til tengsla án ákveðinnar áttar, og núlltilgáta segir að engin tengsl séu milli breyta.
94
Hvað er kenningarlegur grunnur rannsókna?
Samþætting hugtaka og kenninga ## Footnote Kenning skýrir á kerfisbundinn hátt tengsl milli fyrirbæra og byggir á fyrri rannsóknum.
95
Hverjar eru tegundir kenninga í hjúkrun?
* Stórkenningar (Grand theories) * Miðlægar kenningar (Middle-range theories) ## Footnote Stórkenningar lýsa víðum samböndum, en miðlægar kenningar útskýra nánar ákveðin tengsl eða orsakasamhengi.
96
Hvernig tengjast kenningar rannsóknum?
* Megindleg rannsókn: Kenningargrunnur fyrir rannsóknina, tilgátuprófun, íhlutun byggð á kenningu * Eigindleg rannsókn: Aðferð og nálgun byggð á kenningu, þróun nýrrar kenningar ## Footnote Kenningar eru mikilvægar fyrir að móta rannsóknaraðferðir og nálganir.
97
Hvar er hægt að birta niðurstöður rannsóknar?
Í tímaritum, á ráðstefnum, á vettvangi í starfsemi, í klínísku starfi eða stefnumótun.
98
Hvað er skýrt í titli tímaritsgreinar?
Um hvað greinin fjallar.
99
Hvað inniheldur ágrip í tímaritsgrein?
Stutta samantekt um rannsóknina.
100
Hvað er kynnt í inngangi rannsóknargreinar?
Lykilhugtök, bakgrunnur og tilgangur.
101
Hvað lýsir aðferðin í rannsóknargrein?
Hvernig rannsóknin var gerð.
102
Hvað kemur í ljós í niðurstöðum rannsóknar?
Hvað kom í ljós.
103
Hvað er tilgangur umræðna í rannsóknargrein?
Túlkun á niðurstöðum og tenging við fyrri þekkingu.
104
Hvað inniheldur heimildaskrá í rannsóknargrein?
Uppruni þeirra gagna sem stuðst var við.
105
Hvernig er hægt að flokka rannsóknir?
Eigindleg, megindleg, blönduð, samantektargrein.
106
Hvað er mikilvægt að athuga um rannsóknargrein?
Er greinin ritrýnd?
107
Hvað er ritrýnd grein?
Grein sem hefur verið yfirfarin af sérfræðingum í faginu áður en hún er birt.
108
Hverjar eru 5 grundvallar spurningarnar við mat á rannsóknarskýrslu?
* Um hvað er heimildin? * Hvernig stendur rannsóknin gagnvart því sem þegar er vitað? * Hvernig var rannsóknin gerð? * Hvað kom í ljós? * Hvað þýða niðurstöðurnar?
109
Hvað þarf að skoða í ágripi rannsóknargreinar?
Gefur stutta mynd af rannsókninni – skýr ályktun?
110
Hvað þarf að skoða í inngangi rannsóknargreinar?
Eru lykilhugtök skilgreind? Er tilgangur rannsóknar skýr?
111
Hvað þarf að skoða í aðferðahluta rannsóknargreinar?
Eru aðferðir vel útskýrðar? Hentar aðferðin viðfangsefninu?
112
Hvað þarf að skoða í niðurstöðum rannsóknargreinar?
Eru gögnin áreiðanleg? Er réttmæti tryggt? Hentar tölfræðiprófun?
113
Hvað þarf að skoða í umræðum rannsóknargreinar?
Eru niðurstöður túlkaðar vel? Er tengt fyrri rannsóknum? Eru styrkleikar og veikleikar ræddir?
114
Hvað þarf að skoða í heimildaskrá rannsóknargreinar?
Eru heimildir traustar og viðeigandi?
115
Hvað er áreiðanleiki í rannsóknum?
Er hægt að treysta niðurstöðunum?
116
Hvað er réttmæti í rannsóknum?
Er verið að mæla það sem á að mæla?
117
Hvað er yfirfæranleiki í rannsóknum?
Geta niðurstöður átt við víðar en í rannsókninni sjálfri?
118
Hvað er alhæfingargildi í rannsóknum?
Getur rannsókn leitt til almennra ályktana?

Aðferðafræði (3 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions