Stomazorg Flashcards

(35 cards)

1
Q

Wat is de duodenum en wat doet deze

A

Twaalfvingerige Darm

hier vooral opname van voedingsstoffen in de darmwand (=resorptie) worden doorgegeven aan bloed en lymfe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de Jejunum en wat doet deze

A

(nuchtere darm)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is de Ileum en wat doet deze

A

kronkeldarm)
- met afweerweefsel
gaat met klep over in de dikke darm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is de Colon en wat doet deze

A

(dikke darm):
-terugresorptie van water en zouten; verder indikking
-bacteriën voor rotting/gisting (afbraak eiwitten/koolhydraten)
-transport naar rectum
(ongeveer 20 uur na de maaltijd)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is een stoma

A

Een stoma is een opening die een lichaamsholte met de
buitenwereld verbindt.
Stoma = uit Grieks: uitmonding/mond

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is een Colostoma

A

stoma op de colon ( dikke darm)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn de kenmerken van een Colostoma

A
- Rood slijmvlies, doorsnede 2-3 cm,
  ongeveer 1-2 cm boven huidniveau
- Ontlasting: ongeveer 200 gram / 24 uur
- Vaste consistentie op de linkeronderbuik
   aangelegd
- Niet pijngevoelig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Welke indicaties zijn er voor een colostoma

A
  • Colon / rectale tumoren
    • Ziekte van Crohn
    • Ischemie / afsterven van weefsel
    • Diverticulitis/ zweren in darm
    • Ileus/darmafsluiting
    • Fistel
    • Incontinentie feces
    • Trauma
    • Aangeboren afwijking
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is een Ileostoma

A

Stoma op de Ileum dunne darm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat zijn de kenmerken van een Ileostoma

A
  • Rood slijmvlies, doorsnede 1 tot 2-5 cm en 2-3 cm boven huidniveau
  • Productie: 500-750 cc/ml per 24 uur (afhankelijk van ligging)
  • Consistentie/samenstelling: normaal tot dun breiig.
  • Sterk prikkelend voor huid door galzure zouten
  • Huid irriteert snel bij contact
  • Meestal op de rechterbuik aangelegd
  • Niet pijngevoelig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke indicaties zijn er voor een ileostoma

A
  • Ziekte van Crohn
    • Colitis Ulcerosa
    • Diverticulitis
    • Carcinoom/tumoren in dunne/dikke darm
    • Ileus / darmafsluiting
    • Fistel
    • Trauma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is een Urostoma

A

stoma van de urethers in een stukje darm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat zijn de kenmerken van een Urostoma

A

Kenmerken Urostoma
- Rood slijmvlies
- Productie: heldere urine met witte vlokjes,
ongeveer 1 - 1,5 liter per 24 uur
(daarom 2 - 2,5 liter drinken per 24 uur )
- Urine is sterk prikkelend voor de huid
Op de rechter onderbuik aangelegd
- Altijd blijvend

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Indicaties urostoma

A
  • Blaascarcinoom
  • Spina bifida / open rug
  • Incontinentie
  • Schrompelblaas t.g.v. radiotherapie of chronische ontstekingen
  • Chronische intermitterende cystitis
    (terugkerende blaasontsteking)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Welke matrialen leg je klaar bij stomazorg

A
Materialen klaarleggen:
 Stomamaterialen 1 of 2-delig
 Stomamal
 Onsteriele 10x10 cm gazen
 Schaar
 Wegwerpzakje/ disposable nierbekken
 Eventueel noodzakelijke hulpmiddelen
 Handschoenen
 Bekkentje met water
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hoe breng je een eendelig systeem bij een stoma aan

A
  • Opening mal controleren, knip de opening op maat
  • Sluit het open zakje / urozakje
  • Huidplak “dubbelvouwen”
  • Huidplak van onder naar boven op vlakke huid aanbrengen
  • Huidplak goed aanwrijven rondom de stoma
  • Controleren of het materiaal goed hecht
  • Voor goede hechting: laat de zorgvrager enkele minuten de hand op het materiaal plaatsen
17
Q

Emotionele begeleiding en lichamelijk zorg aandachtspunten

A
  • Verminking van het uiterlijk, verstoring lichaamsbeeld
  • Orgaan/functieverlies, controleverlies
  • Onzekerheid
  • Incompetentiegevoel, afhankelijkheid derden
  • Verstoorde emoties, rouwverwerking
  • Angst voor recidief ( terugval )
  • Verstoorde relatie partner/omgeving
  • Verstoring seksualiteit/intimiteit
  • Post-operatieve complicaties, wondgenezing,
  • Zout tekort door veel vocht/feces verlies (trillerigheid, geprikkeldheid,
    vermoeidheid, slaapstoornissen, spierkramp, dubbel zien, verminderde eetlust, algehele malaise, concentratie stoornissen, gewichtsafname)
  • Huid-/stomaproblemen
18
Q

Welke huidproblemen kunnen zich voordoen bij een stoma

A

Uitgangspunten:
Huid rondom de stoma is erg belangrijk: intact zijn/blijven
Verzorging/observatie vereist voortdurend aandacht
Voorkomen van huidprobleem is beter dan genezen

Oorzaken huidproblemen:
Inwerking van urine/feces op de huid door
kuil/plooi, lekkage, te grote opening bij huidplak
Chemische irritatie door prikkelende stoffen
Verkeerd aanbrengen/verwijderen van materiaal
Medicatie (cytostatica, antibiotica, cortosteroiden)
Gevoelige huid
Verminderde weerstand

19
Q

Wat te doen bij Huidirritatie Stoma

A

Huidirritatie

  • vuurrood met / zonder papels
  • Soms vorming van blaasjes die gaan perforeren en vocht of afscheiding geven
  • Droge en gebarsten huid
  • Oorzaken achterhalen
  • Controle basiszorg
  • Materiaal aanpassen
  • Hulpmiddelen toepassen; pasta, barrière-crème, poeder
  • Toepassen wondverzorgingsmaterialen,
  • Persoonlijk aangepast protocol
20
Q

Wat zijn Granulomen en hoe ga je hier mee om

A
  • Overmatige vorm van granulatieweefsel
  • Slechte algehele conditie
  • Hechtingen blijven te lang en zo ontstaat er “wild” vlees
  • Het schuren van het materiaal tegen de stoma en/of huid
  • Te krap zittend materiaal

Granulomen rondom de stoma: soepele huidplak,goede mal knippen, aanstippen met zilvernitraat
(i.o.m. de arts)
Granulomen op de stoma: aanstippen met
zilvernitraat (i.o.m. de arts)

21
Q

Welke dingen zie je bij een contactallergie en hoe ga je hier mee om

A

Contactallergie is een overgevoeligheid
voor een bepaalde substantie en kan
optreden na herhaalde blootstelling
hieraan
Roodheid, Jeuk, Zwelling,
Wondjes/blaren, Papels
Kan na jaren spontaan ontstaan:
overgevoeligheid voor bepaalde componenten van het opvangmateriaal
- Dermatoloog in consult voor allergietest
- Materiaal aanpassen, eventueel een katoenen overhoesje
- Poeder, niet vette zalf, Barrière-crème/film op indicatie van de dermatoloog
- Wondverband bij huiddefecten

22
Q

Wat te doen bij Schimmelinfecties i.c.m een stoma

A

Candida is normaal aanwezig in de mond, vagina, maag- en
darmslijmvlies, peri-anaal en soms elders op de huid
Bij verminderde weerstand (diabetes mellitus, na operatie, medicatie; cortosteroiden, antibiotica, inwerking urine/ feces, minder lichamelijk conditie) wordt het pathogene/ziekmakend.
Een schimmelinfectie kan een gevolg zijn van Candida Albicans
-Huid droog houden
-Nystatine, Daktarin poeder of lotion (voorschrift)
-Een huidbeschermend en vochtopnemend systeem gebruiken
-1 dagdeel behandeling toepassen, ook bij gebruik van een 2-delig systeem

23
Q

Wat is een follicitis en wat moet je doen?

A

Een ontsteking van een haarzakje
-Ontstaat onder pleisters of huidplak
-Bij verminderde weerstand, b.v. ten gevolge van
chemotherapie

  • Afwachten
  • Aanstippen met jodium of chloorhexidinetinctuur
  • Op juiste wijze scheren
  • Zo nodig cortosteroiden ( voorschrift arts)
24
Q

Wat betekent het Stripeffect

A
Is een beschadiging van de hoornlaag
door overmatige verwijdering van de
Hoorncellen bij te frequent/ onzorgvuldig
verwijderen van huidplak
Roodheid, pijn, jeuk, schrijnend gevoel,
     kapotte huid met natte plekken.
  • Instructie basiszorg opvolgen
  • Gebruik van 2 delig systeem ( tijdelijk)
  • Op rode huid: barrière-crème
  • Op natte plekken: Orahesivepoeder
  • Toepassen van hulpmiddelen/wondproducten
  • Huidplak niet onnodig verwisselen
25
Wat is een Hyperkeratose
``` Een abnormale verdikking van het stratum corneum / hoornlaag door inwerken van urine of feces( ileostoma) En onvoldoende huidverzorging: niet tijdig wisselen van zakjes/plak, te grote opening van huidplak(erosie) ``` Controle toepassen van basiszorg, huidverzorging aandacht, tijdig wisselen Gebruik van passend material, geen inwerking van urine of feces Eiwitrijke voeding: zuurt urine aan, geen citrus vruchten gebruik ( alkalisch worden van urine) Deppen met een verdunde azijnoplossing( 3:1) Aanstippen met zilvernitraat of medicinale zalf (voorschrift arts) Een ringetje van hydrocolloid onder de huidplak
26
Hoe ontstaan stoma problemen
- StomaproblemenKomen het meest voor in de eerste maanden na de operatie - Diverse factoren van invloed op ontstaan van stomaproblemen - Preventieve maatregelen erg belangrijk: Juiste plaats aantekenen stoma Goed aanleggen stoma (chirurg) (Juist) gebruik stomamateriaal Goede voorlichting en instructies
27
Wat bedoelen ze met een stoma in de verkeerde lokalisatie
- Stoma in een huidplooi Stoma in een litteken (operatiewond) ``` - Opgezette buik in een acute situatie, waardoor een vertekend beeld ontstaat - Stoma op aangetekende plaats is technisch onmogelijk - De aangetekende plaats wordt weg gejodeerd voor de operatie - Acute operatie - Selecteren optimaal materiaal - Stoma-/wondverzorgingsproducten - Opvulmaterialen ```
28
Wat is een necrose
``` Nerose: afstervend weefsel van de stoma en ontstaat door een belemmering in de bloedtoevoer naar de stoma. Oorzaaken: te nauwe opening van Opvangmateriaal, trauma door veelvuldig toucheren na operatie, gestoorde bloedtoevoer wond/stoma ``` ``` -observatie van stoma/ wond. Direct handelen bij gele/ zwarte wond (arts inschakelen) Zwarte wond/ gele wond verzorging op voorschrift ```
29
Wat is een Prolaps
Een uitstulping van een stukje darm, inclusief darmslijmvlies (kan zowel acuut als chronisch optreden) Oorzaken kunnen zijn: te grote spieropening, Stoma in in operatiesnede, verhoogde buikdruk( hoesten, persen, zwaar tillen), overmatig darmperistaltiek (voeding), zwak worden van weefsel, zwangerschap ``` - Drukverhoging in buik beperken (buik steunen bij hoesten, persen) - Steunbandage gebruik: step-in, corset dragen - Juist material kiezen voor verzorging - Harde feces voorkomen( colostoma) - Juiste chirugische techniek ```
30
Wat is een Parastomale hernia
Is een littekenbreuk met breukzak (met dunne darm, colon) van de stomale opening in de buikwand. Kan acuut optreden, dan zeer heftige pijn. Oorzaken kunnen zijn: te grote opening in de spier, niet in de rechte spier van buik aangelegd, slechte wond genezing, weefselslapte (hoge leeftijd), verhoogde druk in de buik, adipositas, slecht algehele conditie, aanleg
31
Wat kun je doen bij een Parastromale Hernia
- buikdrukverhoging voorkomen, tegendruk geven, dragen van een step-in, corset of steunbandage - Operatief: sluiten van de breukpoort, eventueel met behulp van een matje, - stoma verplaatsen - Goede plaatsbepaling - Aandacht extra bij oudere- , cortosteroidgebruikende zorgvragers - Dragen van elastische gordels, step-in, corset - Buikspieroefening met deskundige instructies
32
Wat is een Stenose
Een vernauwing van de stoma op | huid en/of spierniveau.
33
Wat zijn de oorzaken van een Stenose
Oorzaken kunnen zijn: te kleine opening in de buikwand/ spier, trauma door overmatig manipuleren, litteken vorming (verkeerd material gebruik), infecties, necrosevorming, tumor in het weefsel, draaien van darm onder de huid, extreem gewichtstoename (oedeem), kristalafzetting hyperkeratose
34
Hoe kun je het beste omgaan met een Stenose
- Controle basiszorg, evt. nieuwe instructie - Goede stomamal - Oprekken op spierniveau (door arts), op huidniveau (door stomaverpleegkundige) - Feces zacht houden, voeding aanpassen - Chirurgische correctie van de stoma - Na operatie manipuleren zoveel mogelijk vermijden - Op tijd verwisselen van opvangmateriaal - Goed passend stomamateriaal en basiszorg - Gewicht op peil houden, observatie oedeemvorming - Goede chirurgische operatietechniek
35
Wat os retractie
Het terugtrekken van de stoma tot op of onder huidniveau. Oorzaken kunnen zijn: onvoldoende beweging in darmlis, adipositas/ te grote gewichtstoename, na een spoedoperatie, na operatie opzetten van buik, neceosevorming, voortijdig loslaten van hechtingen/verwijderen van de brug bij duppelloops stoma. - Juist opvangmateriaal - 1 delig material gebruik - Opvulmateriaal - Gewichtstoename : voedingadvies - Eventueel operatie voor correctie Irrigatie van darm (colostoma)