STRAFRECHTSPLEGING Flashcards
verschil tussen materieel en formeel recht ivm strafrechpleging
Materieel strafrecht: Verschillende misdrijven en hun straffen (Misdrijf centraal)
Formeel strafrecht: Opsporing, vervolging en berechting (strafvordering centraal)
misdrijf
Misdrijf: door de wet strafbaar gestelde handelingen of verzuim
-> Ook rechtspersonen worden veroordeeld tot straffen (geen gevangenisstraffen)
Elk misdrijf heeft 2 elementen:
- Materieel element of de veruitwendiging: geen misdrijf zonder waarneembare gedraging
o Bv. Bij diefstel: wegneming en bij moord: doding
- Moreel element of strafrechtelijke schuld: dader moet verwijtbaar zijn aan daad.
de 3 schuldvormen bij een misdrijf
- Opzet: de wil om een verboden daad of geboden handeling te overschrijden (verschillende soorten opzet: algemeen opzet, bijzonder opzet, voorbedachtheid)
- Onachtzaamheid: ongewild schadelijke gevolgen toebrengen.
- Schuld door wetsinbreuk: een gedraging strafbaar stellen (gewild of ongewild)
o Bv. verkeersovertreding.
wederkerend karakter
Geen misdrijf indien rechtvaardigheidsgrond aanwezig is.
- Bv. Bevel van overheid of zelfverdediging.
schuldombekwamen
minderjarigen en geesteszieken worden niet gestraft.
- Geesteszieken kunnen zichzelf niet beheersen op het moment van de feiten, ze kunnen worden geïnterneerd indien ze een gevaar vormen.
- Bij jongeren staat niet de bestraffing centraal, maar de opvoeding van hen.
3 categorieën misdrijven
- Overtreding: lichtste misdrijf, strafbaar met een politiestraf
o Hechtenis van 1-7 dagen, max 25euro of werkstraf 20-45 uur
o Bv. Nachtlawaai (art 561 Sw.) - Wanbedrijf: misdrijf strafbaar met correctionele straf:
o gevangenisstraf van 8d-5j, geldboete > 25 euro, werkstraf 46-300 uur.
o Bv. Diefstal (art 461 Sw.) - Misdaad: misdrijf strafbaar met criminele straf:
o vrijheidsstraffen > 5 jaar, geldboete > 25 euro
o Bv. Moord (art 392 Sw.) - Geldboetes x8 doen!!! Dus 25 euro in wet wordt 200 euro werkelijk.
speciale misdrijven
- Politieke en persmisdrijven en drukpersmisdrijven: Hof van assisen
o Politieke misdrijven = misdrijven waarbij het opzet en de uitwerking een rechtstreekse aanslag is op de politieke instellingen
o Drukpersmisdrijf = inbreuk op de strafwet door middel van een mening geuit via de pers - Misdrijven tegen de mensheid: Vervolgen als dader in België woont of het slachtoffer Belg is
vrijheidsstraf (= hechtenis + opsluiting)
o Hechtenis = direct na overtreden Bv. 3 dagen in politiecel zitten na straatgevecht.
o Opsluiting = in de gevangenis na rechterlijke procedure. (= gevangenisstraf
wie verantwoordelijk voor welk misdrijf
- Politierechtbank:
o Overtredingen
o Gecontraventionaliseerde wanbedrijven (= wanbedrijf -> overtreding)
o Verkeersdelicten - Correctionele rechtbank (= rechtbank van eerste aanleg):
o Wanbedrijven
o Gecorrectionaliseerde misdaden (= misdaad -> wanbedrijf) - Hof van assisen:
o Misdaden
Gecontraventionaliseerd en gecorrectionaliseerd = onder verzachtende omstandigheden
legaliteitsbeginselen
rechter mag geen misdrijven bepalen en hun straffen. Enkel wetgever mag dit
- Misdrijven enkel ingevoerd door wet
- De straf is door de wet ingesteld
dadergericht
Strafrecht interesseert zich niet in slachtoffer, enkel dader
straffen, algemeen:
straffen zijn juridische sancties opgelegd door de rechter aan personen die een misdrijf hebben gepleegd (wraakgedachte & hoop op corrigerende werking)
klassieke straffen
- vrijheidsberovende straffen: levenslange opsluiting, tijdelijke opsluiting en de gevangenisstraf.
- geldboetes: financiële straf
- verbeurdverklaringen: rechter bepaalt dat de veroordeelde de eigendom over een bepaald vermogensbestanddeel verliest en waarbij de staat het eigendom verkrijgt
werktstraf
enkel in correctionele en politiezaken. Er wordt steeds een gevangenisstraf bepaald indien de werkstraf niet wordt uitgevoerd. Bedraagt minimaal 20 uur en maximaal 300 uur.
elektronisch toezicht
Ter vervanging van een gevangenisstraf van ten hoogste 1 jaar. Duur bedraagt tussen een maand en een jaar (dezelfde duur als de vervangen gevangenisstraf). Meestal een elektronische enkelband
probatie
De veroordeelde moet naargelang een bepaalde periode bijzondere voorwaarden na leven (bepaald door de rechter), gekoppeld aan een vervangende gevangenisstraf / geldboete. Bedraagt minstens zes maanden, hoogstens twee jaar.
opschorten (straf)
de beklaagde wordt schuldig verklaard maar (indien hij zich tijdens een opgelegde proefperiode goed gedraagt, geen nieuwe misdrijven pleegt en zich aan eventuele opgelegde probatievoorwaarden houdt) wordt nooit veroordeeld en zal dus ook geen straf krijgen.
uitstel (straf)
de beklaagde wordt wel veroordeeld tot een straf, maar kan die nooit ondergaan indien de veroordeelde zich tijdens een proefperiode goed gedraagt en zich aan eventuele opgelegde probatievoorwaarden houdt
