Svijest

Question 1

šta je svijest?

Answer 1

• rezultat najsloženijih integrativnih procesa
• najviši nivo funkcionalnosti
• svjesnost o sebi i okolini
• subjektivno odražava realnost i saznaje unutrašnji i spoljašnji svijet
• rezultantna sveukupne mentalne aktivnosti i sinteze modaliteta psihičkog funkcionisanja

Question 2

koji su modaliteti svijesti?

Answer 2

• stanje budnosti - kvantitativni aspekt svijesti
• sposobnost određivanja sopstvene pozicije u okružujućem svijetu (u odnosu na ličnosti, vrijeme, prostor) - kvalitativni aspekt svijesti

Question 3

stanje budnosti?

Answer 3

kvantitativni stupanj egzistencije, u fiziološkom smislu
- podloga sveukupne aktivnosti CNS je retikularna formacija moždanog stabla

Question 4

kvalitativni aspekt svijesti?

Answer 4

sposobnost orijentacie u odnosu na sebe i okružujući svijet (ličnosti, prostor, osobe)
- oštećenja CNSa dovode do kvalitativnog poremećaja svijesti i orijentacije, pri čemu nivo budnosti ne mora biti izmijenjen

Question 5

integrativna funkcija svijesti?

Answer 5

osnovni modalitet integrativne funkcije se sastoji u održavanju kontinuiranog kontakta sa sopstvenom unutrašnjom strukturom i spoljašnjim svijetom

Question 6

do čega dovodi dezintegracija integrativne funkcije svijesti?

Answer 6

do depersonalizacije i derealizacije

Question 7

koje vrste informacija formiraju svijest?

Answer 7

interoceptivne informacije i eksteroceptivne informacije

Question 8

čemu služe interoceptivne informacije?

Answer 8

omogućavaju odslikavanje tjelesne sheme i, kroz fuziju sa iskustvom, obezbjeđuju doživljavanje vremenskog kontinuuma

Question 9

čemu služe eksteroceptivne informacije?

Answer 9

daju podatke o okružujućem svijetu koji se analiziraju i određuju poziciju u odnosu na osobe, prostor i vrijeme, čiji je protok dodatno procjenjivan (dopunjen) funkcijom biološkog časovnika (cirkadijalnih ritmova)

Question 10

koja je glavna uloga svijesti?

Answer 10

integrativna
. za karmonično funkcionisanje svih djelova ličnosti (nagonsko-emocionalnog, saznajnog, motornog)

Question 11

koje su ključne komponente svjesnosti o sebi?

Answer 11

• realnost
• integritet ličnosti (ja sam jedna jedina osoba)
• kontinuitet ličnosti (ja sam ista ona osoba od ranije i biću ista osoba i u budućnosti)
• granice ličnosti (mogu da razlikujem sebe od ostatka svijeta koji nije ja)
• aktivnosti ličnosti (ja koji mislim, osjećam, djelam)

Question 12

koje su dodatne komponente svjesnosti o sebi?

Answer 12

• tjelesna šema - mentalna reprezentacija sopstvenog tijela
• razne samoprocjene

Question 13

šta svijest radi?

Answer 13

• omogućava saznanje o odvijanju ostalih psihičkih funkcija (pa je svojstvena za čovjeka)
• evidentira ponašanje i sudi o njemu sa aspekta logike i morala
• obezbjeđuje doživljaj sopstvenog identiteta u istorijskom kontinuitetu i integriteta u odnosu na spoljnji svijet

upravlja cjelokupnim ponašanjem putem volje
- odlaže zadovoljenje motiva i odbacuje one koji nisu u skladu sa socijalnim normama
- zadovoljava one koji su lično i društveno korisni
- koči pretjerane emocije

Question 14

podjela poremećaja svijesti?

Answer 14

• kvantitativni
• kvalitativni

Question 15

koji su kvantitativni poremećaji svijesti?

Answer 15

oštećenja budnog stanja:
- somnolencija
- sopor
- toprpor
- koma
- krize svijesti

Question 16

uzroci oštećenja budnog stanja?

Answer 16

• tumori mozga
• subarhanoidno krvarenje
• intoksikacija
• edema mozga
• metabolički poremećaji

Question 17

šta je somnolencija?

Answer 17

patološka pospanost
- osoba sporo reaguje na spoljašnje draži
- opažanje i shvatanje su otežani
- produženo vrijeme reakcije

Question 18

šta je sopor?

Answer 18

poremećaj budnog stanja
- sa osobom se teško uspostavlja kontakt, samo jakim bolnim dražima
- oštećena je prostorno-vremenska orijentacija
- orijentacija prema sebi i drugima je uglavnom očuvana

Question 19

šta je torpor?

Answer 19

poremećaj budnog stanja
- osoba je dremljiva, lako zaspi
- sužena percepcija i usporeno mišljenje

Question 20

šta je koma?

Answer 20

poremećaj budnog stanja
- osoba ne reaguje ni na kakve draži
- očuvane su samo vitalne funkcije
- nema mentalne aktivnosti
- poseban oblik je koma vigile

Question 21

šta je koma vigile?

Answer 21

aka akinetski mutizam
- poseban oblik kome
- osoba izgleda budno, sa široko otvorenim očima, a zapravo nema znakova svijesti
- javlja se kod dubokih lezija moždanog stabla

Question 22

šta su prekidi svijesti?

Answer 22

kratkotrajni prekidi kontinuiteta svijesti, “krize svijesti”
- javljaju se kao vaskularni i epileptični fenomeni

Question 23

podjela pomućanja svijesti?

Answer 23

• mentalna konfuzija
• delirijum
• amencija
• buntovna stanja

Question 24

šta je mentalna konfuzija?

Answer 24

pomućenje svijesti
- u osnovi je dezorganizacija
- najčešće u prostoru i vremenu
- rjeđe prema ličnostima
- najrjeđe prema sebi
- kompletna dezorganizacija se javlja u odmaklim stadijumima demencije

Question 25

šta je delirijum?

Answer 25

akutno konfuzno stanje pomućene svijesti - nivo svijesti je snižen ili fluktuira - dezorijentacija - nastaje iznenadno i kratko traje - pažnja je smanjena i fragmentisana - postoji poremećaj pamćenja - perceptivni i kognitivni poremećaji (iluzije, halucinacije, sumanutosti) - intenzivan strah - poremećaj spavanja tipično motorno ponašanje: - povećanje opšteg nemira - fini i grubi tremor - grčevi autonomna disfunkcija: - tahikardija - groznica - povišena temperatura - povišen pritisak - dijaforeza - dilatacija zjenica

Question 26

koji su uzroci delirijuma?

Answer 26

- metabolički disbalans - intrakranijalne traume - intoksikacije - apstenencijalni sindrom - infekcije

Question 27

šta je amentni sindrom?

Answer 27

pomućenje svijesti u vidu nesposobnosti shvatanja cjeline

Question 28

šta su buntovna stanja?

Answer 28

pomućenja svijesti u vidu "diplopije svijesti" - stanja u kojima postoje ostrvca očuvane i ostrvca izmijenjene svijesti

Question 29

podjela suženja svijesti?

Answer 29

- sumračno stanje - somnabulizam - fuge - hipnoza

Question 30

šta je sumračno stanje?

Answer 30

suženje svijesti koje nastaje naglo, jasnim prekidom kontinuiteta normalne svijesti i naglo prestaje - obično se završava terminalnim snom, posle kog postoji potpuna amnezija za period sumračnog stanja - strah, usljed dezorganizacije i brojne pogrešne interpretacije i iluzije - ovakvo stanje remeti tok konverzacije - mogu se pojaviti i napadi bijesa ili nasilnog ponašanja

Question 31

šta su fuge?

Answer 31

suženja svijesti u kojima osoba ne zna gdje je bila, niti šta je radila tokom određenog perioda - javljaju se kod neuroloških bolesnika, posebno kod epileptičnih napada poseban oblik su psihogene fuge

Question 32

šta su psihogene fuge?

Answer 32

iznenadna, neočekivana putovanja van uobičajenog mjesta, sa preuzimanjem novog identieta i amnezijom za prošlost pacijenta - disocijativna stanja (rascjep ponašanja, misli, osjećanja) sa selektivnom amenzijom - nisu povezane sa neurološkim oboljenjima

Question 33

šta je somnabulizam?

Answer 33

kretanje u snu - osoba se diže iz postelje, zbunjeno tumara po kući - nekad izlazi na ulicu, luta - probuđena iz tog stanja odlazi ošamućena u krevet i nastavlja da spava - u osnovi se radi o diskoordinaciji između stanja svijesti i motornog sistema - kod djece, epilepsije i histerije

Question 34

šta je hipnoza?

Answer 34

suženje svijesti koje karakterišu selektivna pažnja, sugestibilnost i disocijacija - moguća je u stanjima povišene selektivne pažnje (povišena koncentracija) - javljaju se neuobičajeni nivoi senzornih i motornih senzacija hipnotički fenomeni uključuju: - hipnotičku anesteziju - motorna ponašanja - poremećaje pamćenja (hipermneziju i amneziju) - snagu koja je van oubičajenih kapaciteta individue - posthipnotičku amneziju

Question 35

šta je posthipnotička amnezija?

Answer 35

funkcionalna amnezija - osoba se ne sjeća događaja ili instrukcija koje se pojavljuju tokom hipnoze

Question 36

podjela poremećaja integrativne funkcije svijesti?

Answer 36

- depersinalizacija - derealizacija - transformacija

Question 37

šta je disocijacija?

Answer 37

dezintegracija ličnosti - poremećaj integrativne funkcije svijesti

Question 38

ta je depresonalizacija?

Answer 38

izmjena u doživljaju i svjesnosti sebe - prolazna - neprijatna, teško se opisuje kad nije praćena psihotičnim mišljenjem - osoba gubi svoj identitet ("to nisam ja"), ima osjećaj otuđenosti od svojih mentalnih aktivnosti, mišljenja, osjećanja - dovodi do stanja nestvarnosti, odvojenosti, otuđenosti od sopstvenog tijela - doživljaj gubitka svih osjećanja i senzornih doživljaja - osoba ima doživljaj da je nestvarna, kao da igra neku ulogu, da nije spontana i prirodna, kao da predstavlja sijenku stvarne sebe - osoba osjeća odvojenost od svojih doživljavanja, kao da ih posmatra sa distance ili kroz pogrešan kraj teleskopa - može imati doživljaj da kad se gleda u ogledalo ne vidi odgovarajući odraz, ili kao da živi u nekom "paralelnom" svijetu - osobe često vjeruju da je ovo nagovještaj psihoze i plaše se da če poludjeti - često kod neuroloških i psihijatrjiskih bolesti (kompleksni parcijalni napadi, SCH, depresija, anksioznost, PL) poseban oblik je prožimajuća depresonalizacija

Question 39

šta je prožimajuća depresonalizacija?

Answer 39

aka preplavljujuća - neprijatna, teško se opisuje kad nije praćena psihotičnim mišljenjem - osobe ne mogu da objasne svoj utisak da se nešto promijenilo ili da je postalo drugačije - svjesne su da se nešto promijenilo u značajnoj mjeri, ali ne mogu da objasne na koji način je to različito, što ih često čini uznemirenim zbog onoga što opažaju i doživljavaju

Question 40

šta je derealizacija?

Answer 40

promjene u svjesnosti o spoljašnjem svijetu - često se javlja zajedno sa depresonalizacijom - osoba doživljava da je okolina nestvarna - sve joj izgleda obezbojeno, izvještačeno, izobličeno

Question 41

kad se javljaju prolazne epizode depresonalizacije i derealizacije?

Answer 41

- tokom umora, deprivacije spavanja - u akutnim stresnim situacijama - u mnogim neurološkim i psihijatrijskim bolestima - kompleksni parcijalni napadi - SCH - depresija - disocijativni poremećaji

Question 42

šta je transformacija ličnosti?

Answer 42

- osoba sebe doživljava kao drugu ličnost, nekad kao životinju - ponašanje osobe je adekvatnom izmijenjenom doživljaju sebe