Sýkingar hjá nýburum

Question 1

Fullburi sem stynur við fæðingu er líklegast með? (1)

Answer 1

Vot lungu

Question 2

Hvað verndar IgA aðallega og hvaðan kemur það hjá nýburum? (2)

Answer 2

1. Verndar slímhúðir

2. Kemur úr brjóstamjólk

Question 3

Hvernig kemst IgG yfir í fóstur? (1)

Answer 3

Nú, yfir fylgjuna frá móður!

Question 4

Er munur á sýkingum í börnum sem eru á brjósti vs þurrmjólk?

Answer 4

Nei

Question 5

Hver er skilgreiningin fyrir blóðsýkingu hjá nýbura? (3)

Answer 5

1. Barn

Question 6

Hvort er blóðsýking algengari hjá fullburum eða fyrirburum?

Answer 6

Fyrirburum

Question 7

Hvað er það nú sem gerir greiningu á blóðsýkingu erfiða hjá nýbura hvað rannsóknir varðar? (1)

Answer 7

Móðir fær sýklalyf við fæðingu

Question 8

Getur sýking komið fæðingu af stað?

Answer 8

Já, heldur betur

Question 9

Hvert er nýgengi blóðsýkinga af völdum baktería per 1000 lifandi fædd börn, hve stór hluti er heilahimnubólga (%) og hver er dánatíðnin (%)? (3)

Answer 9

1. 1-8/1000 - 2,2/1000 á árunum 1976-2000 hérlendis
2. HHB í 20-25%
   3 Dt 30-50%

Question 10

Nefnið sýkingarleiðir hjá nýburum. (4)

Answer 10

Yfir fylgju - prenatal
Skömmu fyrir fæðingu - prenatal - Algengast!
Frá móður til barns við fæðingu - perinatal
Eftir fæðingu frá umhverfi - nosocomial

Question 11

Hvaða bakteriur fara yfir fylgju? (4)

Answer 11

Listeria
Syphilis
Berklar
Toxoplasma - sem er samt ekki bakteria, heh

Question 12

Hvað er chorioamnionitis?

Answer 12

Bólga í fylgju vegna bakteríusýkingar

Question 13

Hvaða baktería er algengust í chorioamnionitis?

Answer 13

GBS! - smitast skömmu fyrir fæðingu!

Question 14

Hvaða bakteríur valda perinatal sýkingum - sýkingum við fæðingu? (3)

Answer 14

GBS
E.coli
Enterokokkar

Question 15

Hvenær er sýking talin snemmkomin?

Answer 15

Ef einkenni koma

Question 16

Hverjir eru áhættuþættir snemmkominnar sýkingar? (4)

Answer 16

1. Vatnið fór >24 klst frá fæðingu
2. Sýking frá móður
3. Fyrirburi
4. Colonisering
   Er oft svæsin GBS sýking

Question 17

Hvenær er sýking talin síðkomin hjá nýburum og hvers konar sýking er það oftast? (2)

Answer 17

1. Einkenni 8-28 dögum frá fæðingu

2. Nosocomial sýking

Question 18

Hver er munurinn á síðkominni miðað við snemmkomna? (5)

Answer 18

1. Oftar fullburar
2. Hægari gangur
3. Heilahimnubólga algengari
4. Lægri dánartíðni
5. Ekki GBS

Question 19

Hverjir eru áhættuþættir sýkinga hjá nýburum? (5)

Answer 19

1. Móðir m/merki um chorioamnionitis
2. Móðir m/þvagfærasýkingu
3. Vatnið farið >24 klst fyrir fæðingu
4. Fyrirburi
5. Móðir GBS beri

Question 20

Helstu bakt í sýkingum nýbura? (5)

Answer 20

1. GBS
2. E.coli
3. Enterokokkar
4. Listeria
5. Staphylokokkar - aðal spítalabakterían

Question 21

Hversu mörg % kvenna á barnseignaraldri hafa GBS í fæðingarvegi?

Answer 21

20-30% - 50% barna coloniserast - 1-2% fá invasiva sýkingu

Question 22

Hvaða tvö form GBS sýkinga eru til og hvort þeirra veldur oftar sepsis? (3)

Answer 22

1. Snemmkomin sýking -

Question 23

Hvað er gert ef vitað er að móðir er GBS-beri fyrir fæðingu?

Answer 23

Móðir fær sýklalyf rétt fyrir fæðinguna

Question 24

Hvaða gram neg baktería veldur oftast sýkingum hjá nýburum?

Answer 24

E.coli

Question 25

Getur Listeria valdið fósturdauða?

Answer 25

Já

Question 26

Hvað í fjandanum er Granulomatosis infantisepticum og hver eru einkenni þess? (4)

Answer 26

1. Meðfædd Listeria-sýking 2. System sýking 3. Lifrar- og miltisstækkun 4. Granulomatous útbrot á húð og munnslímhúð

Question 27

Hvaða bakteria er algengasta orsök spítalasýkinga hjá fyrirburum?

Answer 27

Coagulasa neg staphylokokkar

Question 28

Hver eru einkenni sepsis/meningitis hjá nýburum? (8)

Answer 28

1. Óstöðugur líkamshiti! 2. Hraður hjartsláttur 3. Fölvi/bláleit húð/marmorerið húð 4. Öndunarerfiðleikar/öndunarhlé 5. Slappleiki/óværð 6. Drekkur illa 7. Uppköst 8. Krampar - ef meningitis

Question 29

Hvaða rannsóknir skal gera hjá nýburum? (6)

Answer 29

1. Status og diff 2. CRP 3. Lumbar puncture 4. Þvagræktun - mögulega 5. Rtg lungu 6. Senda blóð og mænuvökva í ræktun -> Gull standardinn - Ath. Engin ein rannsókn staðfestir eða útilokar greiningu í byrjun!

Question 30

Hvaða rannsókn á að gera ef hiti >38°C?

Answer 30

Blóð og mænuvökvi í PCR fyrir Herpes

Question 31

Hvað getur gerst með HBK við fæðingu?

Answer 31

Fjöldi þeirra rýkur upp!

Question 32

Er CRP áreiðanlegt í byrjun bráðrar sýkingar?

Answer 32

Nei, stressástandið getur truflað

Question 33

Lækkandi CRP bendir til?

Answer 33

Áhrifaríkrar meðferðar

Question 34

Hvaða bakteríur valda alvarlegum sýkingum hjá nýburum? (4)

Answer 34

1. GBS! 2. E.coli 3. Enterococcar - bakt frá fæðingarvegi 4. Staphylococcus - 90% Coag neg, 10% aureus

Question 35

Hvaða sýklalyf skal gefa við alvarlegar sýkingar hjá nýburum? (3)

Answer 35

1. Ampicillin + Gentamicin 2. Ampicillin + Claforan (Cefotaxime): ef meningitis 3. Cloxacillin/Vancomycin ef staph

Question 36

Hvaða bakteríur valda alvarlegum sýkingum hjá öðrum börnum en nýburum? (3)

Answer 36

1. Meningococcar 2. Pneumococcar 3. Hemophilus influenza

Question 37

Hvaða sýklalyf skal gefa við alvarlegar sýkingar hjá öðrum börnum en nýburum?

Answer 37

Rocephalin (Ceftriaxone)

Question 38

Hvernig skilst Claforan (Cefotaxime) út?

Answer 38

Í gegnum nýrun

Question 39

Af hverju má ekki gefa nýburum Rocephalin?

Answer 39

Vegna þess að það útskilst með galli og keppir við bilirubin um próteinbindingu

Question 40

Hvenær fá nýburar sveppasýkingu?

Answer 40

Seinna eftir sýklalyfjameðferð, auknar líkur ef nýburar

Question 41

Hvaða sveppur er algengastur að valda alvarlegum sýkingum?

Answer 41

Candida albicans

Question 42

Hvaða sveppalyf skal gefa og hvenær? (3)

Answer 42

1. Fluconazole - fyrirbyggjandi eða ef grunur er um sýkingu 2. Amphotericin B - ef staðfest sýking 3. Amphotericin B + 5-fluorocytosine - ef alvarleg sýking, meningitis

Question 43

``` Hversu lengi skal gefa sýklalyf við alvarlegar sýkingar hjá nýburum: Lágmark? Lungnabólga? Sepsis? Heilahimnubólga? Sýkingar í beinum? ```

Answer 43

``` Lágmark - 48-72 klst Lungnabólga? - 7-10 dagar Sepsis? - 10-14 dagar Heilahimnubólga? - 10-21 dagar Sýkingar í beinum? - amk 4 vikur ```

Question 44

Stuðningsmeðferð við alvarlegar sýkingar hjá nýburum? (8)

Answer 44

1. Öndunarvél 2. Slagæðarleggur 3. Iv. vökvi 4. Inotropic meðferð: Dopamin/Dobutamin 5. NO 6. Plasma/blóð 7. Surfactant 8. TPN

Question 45

Fyrirbyggjandi aðgerðr til að hindra alvarlegar sýkingar hjá nýburum? (5)

Answer 45

1. Hreinlæti í sb. við daglega umönnun nýbura 2. Takmarka notkun sýklalyfja 3. Vanda val sýklalyfja 4. Iv. sýklalyfjameðferð í fæðingu skv. ákveðnum reglum 5. Skima ófrískar konur á meðgöngu í leit að Gr B streptókokkum?

Question 46

Conjunctivitis hjá nýburum - orsakavaldar? (3)

Answer 46

1. Strept. pneumoniae 2. Hemophilus inf 3. Staphylococcar

Question 47

Conjunctivitis hjá nýburum - meðferð (2)

Answer 47

1. Hreinsa með bómull vættri með volgu vatni | 2. Chloromycetin eða Oftaquix ef verri sýkingar

Question 48

Chlamydia conjunctivitis, hvenær kemur hún og hvaða meðferð? (2)

Answer 48

1. Kemur 5-14 dögum eftir fæðingu, seinna en hinar | 2. Erythromycin

Question 49

``` Neisseria gonorrhoeae augnsýking: Getur leitt til? (1) Einkennist af? (2) Greining með? (1) Meðferð? (3) ```

Answer 49

Leitt til blindu Einkennist af mjög mikilli graftrarútferð og bólgu Greinist með ræktun Meðferð IV cefotaxime, chloramphenicol augnsmyrsl og skolun með saltvatni

Question 50

Dacryocystitis - Hvað er og hver er meðferð?

Answer 50

Sýking í tárasekk v/þrengsla/stíflu í táragangi | MF: IV claforan og cloxacillin

Question 51

Pemphigus - blöðrusótt Orsök? (1) Meðferð? (3)

Answer 51

Orsök: Staph aureus | Meðferð: Hreinsa m/bómull vættri í spritti, local batroban smyrsli, stundum iv cloxacillin

Question 52

Hvað er Omphalitis?

Answer 52

Bólga í naflastreng

Question 53

Omphalitis: Hvaða bakteríur? (4) Hvaða hættulegu fylgikvillar? (2) Meðferð? (3)

Answer 53

1. S.aureus, streptokokkar, E.coli, pseudomonas 2. Útbreiddur cellulitis og necrotizing fascitis 3. IV cloxacillin og gentamicin + metronidazole