❌Symptomatologia chorób endodontium Flashcards
(112 cards)
1
Q
X
A
X
2
Q
Objawy zapalenia
A
Obrzek, zaczerwienienie, ból, wzrost temp. Ból jest najmniej obiektywny
3
Q
Odczucie bólu jest zależne od:
A
Percepcji
Reakcji osobniczej zależnej od stanu psychofizycznego
4
Q
Przed podjęciem leczenia lekarz musi
A
Określić na podstawie objawów subiektywnych i obiektywnych chorobę miazgi odwracalna - zachowanie żywej miazgi lub jej części
Od nieodwracalnej - kanałowe
5
Q
Badanie podmiotowe
A
- Wywiad ogólny
2. Wywiad chorobowy (stomatologiczny)
6
Q
Wywiad ogólny - choroby ogólnoustrojowe
A
- nie są przeciwwskazaniem do Endo
2. Mogą wpływać na leczenie Endo
7
Q
Choroby które działają szkodliwie
A
WZW, HIV, cukrzyca,
bo zaburzenia krzepnięcia krwi i gorsze gojenie ran
8
Q
Leki które działają szkodliwie
A
- Immunosupresyjne
2. Cyklostatyki
9
Q
Uczulenia na leki i alergie
A
Ostrożność przy antybiotykach, LZM, przeciwbólowych i aplikacji preparatów stom w trakcie Endo
10
Q
Inne choroby szczególna troska
A
Skazy krwotoczne, padaczka, przeszczepy
11
Q
Jak powinien leżeć pacjent
A
Na leżąco
12
Q
Pacjent z choroba kręgosłupa
A
Leżenie z poduszka pneumatycznà pod głową i szyją i wałek pod lędźwiami
13
Q
Co zapewnia podparcie na całej długości ciała
A
Zmniejsza napięcie nerwowo-mięśniowe
Zapobiega omdleniom i zakrztuszeniu
Chory jest bardziej zrelaksowany
14
Q
Co jak pacjent nie toleruje pozycji leżącej
A
Pozycja półleżąca lub siedząca
15
Q
Co jest celem wywiadu ogólnego
A
Wyłonienie pacjentów z chorobami ogólnoustrojowych, którzy wymagają modyfikacji metod postepowania lub antybiotykoterapii
16
Q
Formularz z wywiadu
A
Zawsze podpis pacjenta
17
Q
Wywiad chorobowy - stomatologiczny
A
- Lekarz słucha z czym się pacjent zgłasza
- Lekarz zadaje pytania odnosnie tej przyczyny zgłoszenia (poczatek, czas trwania dolegliwości, przebieg dotychczasowego leczenia)
18
Q
Ból sprowokowany występowanie i zanikanie
A
Występuje pod wpływem bodźców terminczych, mechanicznych i chemicznych
Zanika po ustąpieniu działania bodźca
Jest to PRAWIDŁOWA reakcja zdrowej miazgi
19
Q
Ból sprowokowany przedłużony
A
Utrzymuje się przez pare MINUT po ustąpieniu działania bodźca
Wskaźnik toczącego się procesu zapalnego w miazdze
Pokarmy: słone, słodkie, kwaśne, ciepłe, zimne
Występuje tez po sprawdzeniu reakcji miazgi na bodźce termiczne i elektryczne w czasie badania lekarskiego
20
Q
Nadwrażliwość zębiny
A
Silna reakcja bólowa w czasie działania bodźca
W zębach których szkliwo uległo starciu (obnażone kanaliki zębinowe zostały narażone na szkodliwe działanie środowiska jamy ustnej)
Zęby z obnażonymi szyjkami
21
Q
Kiedy objawia się szczególnie silnie nadwrażliwość szyjek zębowych
A
W chorobach brzeznego przyzębia
22
Q
Ból samoistny
A
Powstaje bez udziału bodźców zewnętrznych
Ostre lub przewlekłe zaostrzone zapalenie miazgi
23
Q
Kiedy bóle samoistne są częstsze i silniejsze
A
Kiedy komora miazgi jest zamknięta lub nieznacznie sperforowana próchnica lub ulega zamknięciu przez resztki pokarmowe
Jeżeli miazga jest obnażona na większej przestrzeni - bóle samoistne są słabsze i występują rzadziej
24
Q
Mechanizm powstawania bólu w zapalnie zmienionej miazdze
A
Niewielkie przekrwienie w skutek niemożności zwiększenia objętości miazgi -> ucisk na zakończenia nerwów czuciowych i ból
25
Czemu ból moze się potęgować
Bo ucisk na zakończenia nerwowe wzmaga się z powodu wzrastającego napięcia zapalnie zmienionej tkanki i gromadzenia się w ciasnej, ograniczonej przestrzeni wysięku i drobnokomórkowego nacieku
26
Zmiany fizykochemiczne w nerwach czuciowych które wzmacniają pobudliwość
Powstają niezależnie od zjawisk natury czysto mechanicznej
Na skutek działania na nerwy czuciowe produktów rozpadu bakterii, enzymów uwalnianych z rozpadłyby komórek, H+ środowiska, wzrostu ciśnienia osmotycznego
27
Mediatory zapalenia
Bradykinina i lis-bradykinina
Uwalniają się w późniejszej fazie zapalenia i tez wpływają na powstanie bólu
I dlatego ze pojawiają się później to tłumaczy to m.in. brak bólów samoistnych lub nieznaczne ich nasilenie w fazie początkowej zapalenia
28
Zapalenia ostre - charakterystyka bólu
Przebiegają w komorze zamkniętej albo otwartej na niewielkiej przestrzeni
29
Zapalenia przewlekłe - charakterystyka
Najczesciej komora otwarta
| Nie objawiają się bólami samoistnymi (poza okresami zaostrzeń)
30
Dlaczego zachowanie komory nie zawsze wiąże się z mechanizmem powstawania bólu i przebiegiem procesu chorobowego
Bo zdarzają się zapalenia przewlekłe przy zamkniętej komorze i ostre przy otwartej
31
Ból samoistny od 2 tyg
Ostra postać zapalenia
32
Pojawienie się bólu po kilku tygodniach, miesiącach - co moze sugerować?
Zaostrzenie przewlekłego procesu zapalnego
33
Co jest ważnym wskaźnikiem rozpoznawczym
NASILENIE BÓLÓW SAMOISTNYCH I DŁUGOŚĆ PRZERW MIĘDZY NIMI
34
Z czym wiążą się długotrwające, silne ataki bólu
Z obfitym wysiłkiem i licznymi ogniskami martwicy w obrebie żywej miazgi
35
Co się dzieje gdy martwica obejmie całą miazgę
Ból maleje lub zanika
36
Co jest charakterystyczne dla zapaleń początkowych
Ból o umiarkowanym nasileniu i trwający krótko
| Przerwy między bólami (INTERMISSIONES) trwające długo
37
Co jest charakterystyczne dla zaawansowanych stanów zapalnych
Silne i długie bóle
| Bóle ciągle, w czasie których może się zmniejszyć tylko ich nasilenie - remisje (REMISSIONES)
38
Ból tętniący
Pulsowanie - występuje równomiernie z czynnością serca
Niektórzy wiążą go z wysiękiem ropnym
W rozległych stanach zapalnych
39
Ból nocny
Powstaje albo nasila się przy poziomym ułożeniu ciała
| Spowodowany zwiększonym dopływem krwi do głowy
40
Czy ból nocny moze występować w zapaleniach początkowych i zaawansowanych?
Tak.
Początkowe - takie które charakteryzują się dużym przekrwieniem
Zaawansowane postaci - znaczne przekrwienie i wysięk
41
Ból świeży
Pojawił się pierwszy raz i trwa MAX 2 dni
Zapalenia ostre
Zapalania przewlekłe zaostrzone
42
Ból dawny
Pojawił się po raz drugi, czasem po długiej przerwie
Pierwsze wystąpienie bólu - ostre zapalenie (przeszło w ból przewlekły)
Ponowne wystąpienie bólu - zaostrzenie zapalenia przewlekłego (towarzysza mu zwykle rozległe ogniska martwicy),
CHARAKTERYSTYCZNY DLA ZAAWANSOWANYCH STANÓW ZAPALNYCH
43
Zapalenia miazgi w przeważającej części przebiegają bezobjawowo?
Czynniki o słabym działaniu drażniącym
Takie zapalenia występują bardzo czesto, trwają latami, mogą rozprzestrzeniać się na cała miazgę, doprowadzając do martwicy i zgorzeli
Dlatego określenie typu i zaawansowania uszkodzenia miazgi przez obecność lub nieobecność objawów klinicznych jest bardzo trudne
Nawet bardzo zaawansowane nieodwracalne zapalenia miazgi mogą przebiegać bezobjawowo
44
Zapalenia charakteryzujące się bólem to częściej zapalenia ostre czy przewlekłe zaostrzone
Przewlekłe zaostrzone, bo objawy bólowe nie są spowodowane obecnością komórek ostrego zapalenia, tylko wysiekiem doprowadzającym do wzrostu ciśnienia
45
Mediatory zapalenia
Uwalniane z komórek tucznych
Mogą podrażniać bezpośrednio zakończenia nerwowe i wywoływać ból
Ale nawet bardzo zaawansowane procesy zapalne miazgi mogą być bezobjawowe
46
Ból promieniujący
Charakterystyczny dla nieodwracalnych zapaleń miazgi
Przez to że promieniuje to chory nie potrafi zlokalizować go w odniesieniu do żuchwy czy szczeki
Pacjent zawsze umie określić stronę
47
Gdzie promieniują bóle z zebow górnych
Oko
| Skroń
48
Gdzie promieniują bóle z zębów dolnych
Ucho
Potylica
Szyja
49
Zapalenia przewlekłe gdzie i jak przebiegają
Tkanki okolowierzcholkowe
| Bezobjawowo
50
Najsilniejsze bóle samoistne oraz potęgujące się pod wpływem ciepła
W zapaleniach ropnych
| Gdy wysięk odwarstwia okostną (uwarunkowane jest to bogatym unerwieniem)
51
Co się dzieje po przebiciu się wysieku przez błonę śluzowa
Ból zmniejsza się
Obrzek narasta
Pacjent skarży sie na ból zęba przy dotyku (wysadzenie zęba z zębodołu), pulsowanie, rozchwianie
52
Jakie są objawy ogólne przewlekłego zapalenia
Złe samopoczucie
| Podwyższona temp ciała
53
Jak zakończyć wywiad stomatologiczny
Informacjami o dotychczasowym leczeniu zęba przyczynowego
54
Objawy bólowe w diagnostyce jak do nich podchodzić
Nie przeceniać ich specyficzności
Nigdy nie lekceważyć skarg chorego - mimo trudności z wykryciem źródła bólu
Wnikliwe badanie pozwoli znaleźć przyczynę
55
Badanie przedmiotowe w chorobach endodontium i tkanek okolowierzcholkowych
1. Wzrokiem i dotykiem
2. Stanu miazgi zęba
3. Tkanek okolowierzcholkowych zęba
4. Radiologiczne
56
Badanie wzrokiem i dotykiem
Zaczynamy od powłok zewnętrznych (zaczerwienienia, obrzęki, wygórowania, bolesność na dotyk => ostre/przewlekłe zaostrzone stany zapalne w okolowierzcholkowych tkankach zęba)
2. Węzły chłonne - podżuchwowe A B C, podbródkowe (dwie pary po bokach mm brodkowo-gnykowego, jedna para do przodu, jedna do tylu), szyjne powierzchowne (badanie palpacyjne wzdłóż MOSa), szyjne głębokie (przebieg żyły szyjnej wewnętrznej)
57
Węzły chłonne - ich stan
Fizjologicznie - niewyczuwalne i niebolesne na ucisk
| Patologiczne - wyczuwalne, trzeba określić grupe, stronę, wielkość, konsystencje, przesuwalnosc i bolesność na ucisk
58
Ostre stany zapalne węzły
Miękkie i bolesne
Przesuwalnosc względem podłoża - nieprzesuwalne
Przesuwalnosc względem skory - przesuwalne
59
Przewlekłe stany zapalne
Twarde i niebolesne
Przesuwalnosc względem podłoża - procesy przewlekłe
Przesuwalnosc względem skory - nieprzesuwalne
60
Badanie wewnatrzusne
Ocena stanu wyrostka zębodołowego
Obecność ropni, przetok
Stan przyzębia i uzębienia
Higiena jamy ustnej
61
Badanie kliniczne miazgi
Lusterko, dotyk, zgłębnik -> liczbę zebow zachowanych, braki zębowe, zęby leczone
Zęby z próchnica -> określić umiejscowienie, rozległość i głębokość ubytków
Zglebik -> ocenić dno ubytku czy jest twarde czy pokryte rozmiękczoną zębiną,
Miazga -> reakcja na bodźce mechaniczne
62
Głębokie ubytki z twarda zębiną na scianie dokomorowej, bez objawów subiektywnych lub z nieznacznymi dolegliwościami bólowymi
Początkowe stany zapalne miazgi
63
Dno ubytku sperforowane próchnica
Zapalenie jest już zaawansowane,
Ogniska martwicy
Ropnie
Mniej lub bardziej rozległe zmiany zapalne o charakterze ostrym, przewlekłym lub przewlekłym zaostrzonym
64
Polip miazgi
Otwarta komora miazgi z wyrastająca ziarniną
Trzeba go roznicować z rozrostem dziasla - mozna go okrążyć zglebnikiem, przy rozrosłym dziasle zglebnik zahacza o jego strukturę
65
Przewlekłe procesy zapalne z ogniskami martwicy i ropniami
Zniszczone prochnicowo sklepienie komory
66
Rozpad zgorzelinowy martwej miazgi
Niebolesne, cuchnące masy w komorze
67
Czy wysięk wydostający się z jamy zęba po jej sperforowaniu jest wskaźnikiem diagnostycznym?
Nie, bo w miazdze toczą się różne procesy zapalne, w różnych jej miejscach i na rożnej głębokości.
Nie jesteśmy w stanie ustalic z jakiego miejsca zapalnego pochodzi wysięk
68
Obfita wydzielina
Zapalenia ostre
69
Skąpa wydzielina
Zapalenia przewlekłe
70
Badanie żywotności miazgi
Testy termiczne i elektryczne
Prawidłowo miazga reaguje bólem, który nasila się w miarę wzrastania bodźca, a ustępuje po jego ustąpieniu (reakcja prawidłowa) - zdrowa miazga
71
Reakcja nieprawidłowa - patologiczna na testy termiczne i elektryczne
Przedłużenie dolegliwości bólowych po przerwaniu działania bodźca
Rozległe stany zapalne
72
Test terminczy - czy wzmożona i przedłużająca się reakcja na zimno lub ciepło jest objawem charakterystycznym dla określonego typu zapalenia?
Nie, ważnym objawem diagnostycznym jest wzmożona reakcja na ciepło przy jednoczesnym braku lub słabej wrażliwości na zimno
Świadczy to o rozległych zapaleniach ropnych, z ogniskami martwicy lub zgorzeli miazgi
73
Badanie miazgi na zimno
Kulka z waty nasączonej chlorkiem etylu
74
Badanie reakcji miazgi na ciepło
```
Rozgrzana gutaperka (pałeczki)
Pokryć ząb cienka warstwa wazeliny, aby gutaperka nie przykleiła się do szkliwa
```
75
Test elektryczny
Reakcja miazgi jest uzależniona od jej stanu i intensywności działania bodźca (napięcie i natężenie prądu)
76
Reakcja miazgi spowodowana najsłabszym bodźcem
Próg pobudliwości
77
Reakcja prawidłowa zdrowej miazgi
Wzrasta wraz z siła działania bodźca
78
Choroba - prog pobudliwości
Obniżony
Wzmożona pobudliwość
(Podwyższenie progu wskazuje na osłabiona pobudliwość miazgi)
79
Ostre zapalenie miazgi próg pobudliwości
Obniżony, reakcja wzmożona
80
Przewlekłe zapalenie miazgi - prog pobudliwości
Podwyższony, reakcja obniżona
81
Początkowe zapalenia bezobjawowe
Prawidłowa elektropobudliwosc
82
Zęby z całkowita martwica lub zgorzelą miazgi
Nie wykazują reakcji na bodźce
83
Czy moze się zdążyć ze zęby ze zgorzelą miazgi ratują pozytywnie
Tak, bo wilgotne masy zgorzelinowe są dobrym przewodnikiem prądu i przewodzą bodźce na tkanki OKW, które reagują bólem
84
Badanie reakcji miazgi metoda elektryczna
Nie jest badaniem precyzyjnym,
Nie określa rodzaju zapalenia miazgi
Nie mozna go stosować u pacjentów z rozrusznikiem serca
85
Czy w trakcie badania elektropobudliwosci jest opcja uzyskania wyników fałszywie dodatnich i fałszywie ujemnych
Tak
86
Test fałszywie dodatni - kiedy
1. Ząb z martwa miazga (zgorzel) wilgotna
2. Ząb wilgotny (niewłaściwe osuszony)
3. Kontakt elektrody czynnej z dziąsłem lub wypełnieniem amalgamatowym
4. U pacjentów nadmiernie pobudliwych
87
Test fałszywie ujemny
1. Przyleganie elektrody czynnej do wypełnienia, a nie szkliwa
2. W zębach bezpośrednio po urazie - miazga w szoku i taka fałszywa reakcja moze się utrzymać nawet kilka tygodni
3. Suche diody pomiarowe - brak przewodnictwa
4. Rozległe złogi w jakie zęba
5. Zęby wielokorzeniowe z miazga żywa w jednym korzeniu a martwa w pozostałych
6. Po alkoholu, narkotyków, środków przeciwbólowych
88
Test nawiercania zębiny
Najbardziej wiarygodny
Ból przy cięciu zębiny - oznaka żywotności miazgi
Mozna to stosować tylko wyjątkowo bo niszczy ząb
89
Test znieczulenia
Pomocny przy lokalizacji bólu promieniującego, gdy nie wiadomo skąd to
Zniesienie bólu po wykonaniu znieczulenia przewodowego w żuchwie - przyczyna był ząb dolny, a jak dalej boli to przyczyna był ząb w szczęce
90
Test z użyciem aparatury laserowej
Badanie za pomocą bodźców termicznych, elektrycznych, mechanicznych obarczone jest prawdopodobieństwem uzyskania wyników FAŁSZYWIE DODATNICH/UJEMNYCH
Zastosowanie laserowego przepływomierza Dopplera (LDF) jest badaniem nieinwazyjnym i pozwala na stwierdzenie braku lub obecności krążenia w miazdze - najbardziej obiektywna ocena żywotności
91
LDF
Źródłem promieniowania jest laser gazowy helowo-neonowy (He-Ne)
Wynik badania uzyskuje się w formie wykresu
92
Kiedy szczególnie przydatny jest LDF
W pourazowych stanach zębów, gdy miazga jest w szoku i badanie innymi metodami nie daje miarodajnych wyników
93
Minusy LDF
Czasochłonność
| Hajs $$
94
Test podświetlania korony - transiluminacja
Silne źródło światła w zaciemnionym pomieszczeniu
Mozna użyć lampy do utwardzania materiałow
Użyteczne przy wykrywaniu próchnicy na pow stycznych, pęknięć twardych tkanek zęba w obrębie korony - tez powód bólu i zapaleń
95
Badanie tkanek okolowierzcholkowych - węzły chłonne
Zmiany pato w węzłach chłonnych to ważny wskaźnik diagnostyczny, bo węzły zbierają chlonke z okolic wyrostka zębodołowego
Zatem zmiany w odpowiednim węźle wskazują w której grupie zębów mogą toczyć się procesy zapalne w tkankach OKW
96
Badanie wzrokiem przedsionka jamy ustnej i wyrostka zębodołowego - na co zwrócić uwagę
Na zmianę zabarwienia konfiguracji (wygórowania, obrzęki, przetoki)
97
Badanie palpacyjne
Bolesność, chrobotanie, trzeszczenie, wysięk ropny z kieszonek lub z przetok
Objaw zapalenia w tkankach OKW lub przyzębiu brzeżnym
98
Patologiczna ruchomość zebow
Rutynowe badanie
Wskaźnik uszkodzenia włókien ozębnej i kości wyrostka zębodołowego
Moze być wynikiem urazów mechanicznych uszkadzających tkanki OKW i blaszkę kostną i włókna ozębnej zębodołu
99
Co doprowadza do znacznej ruchomości zębów
Ropne zapalenia tkanek OKW, gdy wysięk przedostaje się wzdłuż ścian zębodolu i uchodzi przez kieszonkę
100
Badanie OKW - test nagryzania
Dodatni wynik występuje w stanach zapalnych tkanek OKW
101
Test opukiwania - badanie reaktywności tkanek OKW na bodźce mechaniczne
Rozlane stany zapalne miazgi, martwica, zgorzel => zapalenie w okolicy wierzchołka korzenia
102
Dodatni wynik testu przy opukiwaniu pionowym
Zapalne procesy ostre lub przewlekłe zaostrzone w tkankach OKW
103
Dodatni wynik testu przy opukiwaniu poziomym
Brzeżne zapalenie przyzębia
104
Obiektywna ocena testu na opuk
Przy badaniu kilku zębów
| Przeprowadza się go używając lusterka, a przy silnych dolegliwościach PALCA WSKAZUJĄCEGO (mniej bolesne)
105
Test palpacyjny
Dotykowa bolesność błony śluzowej w okolicy wierzcholka korzenia => zapalenie tkanek OKW pochodzenia miastowego
Świadczy o zapaleniach nieodwracalnych
106
Test Owińskiego (odmiana testu palpacyjnego)
Przesuwanie dużego upychadla kulkowego wzdłuż korzenia
| Ból w okolicy przyszczytowej -> choroba
107
Test Smrekera
Objaw drżenia korzeniowego
Po przyłożeniu palca wskazującego do okolicy przywierzcholkowej i ostukiwaniu przedsionkowej pow korony zęba -> drżenie wierzchołka korzenia
Spowodowane zniszczeniem przez proces zapalny blaszki zewnętrznej wyrostka zębodołowego
108
Test akustyczny
Różnicowanie odgłosu badanego zęba
Zdrowy - odgłos dźwięczny
Martwa miazga i Ew zmiany OKW - głuchy
Ząb kontrolny - ząb zdrowy jednoimienny strony przeciwnej
109
Najlepsze zdjecie rtg w Endo
Technika kata prostego - najlepiej uwidacznia system kanałowy i stan tkanek OKW
110
Zdjęcie rtg co ujawnia
Kanały miazgowo-ozebnowe
| Kanały dodatkowe
111
Rtg z cwiekiem gutaperkowym w kanale przetoki
Lokalizacja ogniska zapalnego
112
Rtg po leczeniu biologicznym miazgi - przykrycie bezpośrednie lub amputacja przyżyciowa
Czy powstał most zębinowy
