Systematycznie modyfikowane autoreplikacje: jak projektować serię badań Flashcards
(17 cards)
Nowe tendencje w psychologii
Standardem w prestiżowych czasopismach jest seria badań
Natura współczesnych badań
- konieczność projektowania serii badań
- seria badań musi rządzić się logiką SMAR (Systematycznie modyfikowane auto-replikajce, Wojciszke) - ten sam badacz replikuje swoje wyniki poprzez systematyczną zmianę różnych zmiennych
SMAR - elementy
powtarzalność, trafność zewnętrzna, trafność wewnętrzna, alternatywne interpreyacje, skuteczność manipulacji, moderatory, mediatory
Powtarzalność
Problem replikacji
- afekt ojcowski - chęć wykazania, że to, co badamy rzeczywiście stnieje
- ważne są replikacje wykonane poza labem odkrywcy - podniesienie rzetelności
- odtwórczość vs. postulat kumulatywności wiedzy: kolejne replikacje powinny pokazywać coś innego żeby były opublikowane
Powtarzalność
Kiedy replikacja jest udana?
Gdy wyniki są istotne statystycznie
Powtarzalność
Prawo wielkich liczb
Im większa próba, tym bardziej maleją odstępstwa od rzeczywistego wyniku (mniejsze zakłócenia) - dlatego istnieją testy istotności
Powtarzalność
Wielkość efektu
- im większa siła efektu, tym zjawisko jesy mocniejsze, łatwiej wykrywalne
- na podstawie wielkości efektu mozemy zobaczyć, jaką wielkość próby potrzebujemy, aby uzyskać wynik statystycznie istotny
Powtarzalność
GPOWER
Siła efektu a moc obserwowana - obliczenie mocy oczekiwanej i jak to się przekłada na wielkość próby
* moc statystyczna (prawdopodobieństwo uzyskania wyniku istotnego statystycznie)
* moc oczekiwana (mierzona przed badaniem)
* moc obserwowana (mierzona po wynikach)
Powtarzalność
Wnioski
- projektując badania powinniśmy przyjąć określone prawdopodobieństwo uzyskania wyników istotnych statystycznie
- przyjmuje się, że planując badania moc oczekiwana nie powinna być niższa niż 0.8 (80% szans na uzyskanie wyniku statystycznie istotnego)
- konieczność projektowania badań z określoną liczebnością badanych
Trafność wewnętrzna
- zwiększa jakość badania - zwiększa skuteczność manipulacji, co daje silne efekty
- umiejętność rzetelnego przeprowadzenia badania
- maksymalizacja trafności wewnętrznej - podstawowy imperatyw badań eksperymentalnych
Trafność wewnętrzna
Badania Dolińksiego i Nawrata
- testując pomysł na początku możemy spotkać się z niską trafnością wewnętrzną
- pierwsza wersja ich eksperymentu prawie nic nie pokazała, różnica była na granicy istotności - niska trafność wewnętrzna
- zwiększyli ją poprzez zmianę paradygmatu: nowa sytuacja badawcza
Alternatywne interpretacje
- problem dojrzałości badacza - każdy efekt, który uzyskujemy, niekoniecznie wynika z naszej manipulacji
- wieloczynnnikowa natura badanych efektów w psychologii
- eliminowanie alternatywnych wyjaśnień pozwala zredukowa pulę wyjaśnień do mniejszej liczby - najlepiej jednego (experimentum crucis)
- błąd qui pro qou - nieświadomość o istotniejszym czynniku (pozorne korelacje)
Alternatywne interpretacje
Eliminacja alternatywnych wyjaśnień - Doliński
sprawdził wpływ wycofania emocji, ale również samą emocję bez wycfania (alternatywne wytłumaczenie - zjawisko mogło być zależne od efektu działania emocji)
Trafność zewnętrzna i skuteczność manipulacji
- trafność zewnętrzna - różnicowanie i zmienianie warunków, w jakich zachodzi dane zjawisko (mozna je uogólniać na inne warunki)
- maksymalizacja trafności zewnętrznej i teoretycznej oraz sprawdzenie skuteczności manipulacji
Trafność zewnętrzna i skuteczność manipulacji
Zwiękzenie trafności zewnętrznej
- różnicowanie operacjonalizacji zmiennych niezależnych
- różnicowanie metod pomiaru zmiennej zależnej
- sprawdzenie skuteczności manipulacji eksperymentalnej
- nie zawsze możliwe jesy dowiedzenie skutecznosci dokonanej manipulacji w tym samym badaniu
Moderator (Baron, Kenny, 1986)
- zmienna, która wpływa na przebieg podstawowej zależności między dwoma zmiennymi
- wpływają na przebieg zależności i zmieniają jej natężenie
- przykład: stopa w drzwiach
1. prospołeczny kontekst prośby
2. brak odstępu czasowego międzu prośbami
3. ta sama osoba formułuje prośby
4. ten sam beneficjent próśb
5. bezpośredni kontakt
Mediatory (Baron, Kenny, 1986)
- szukanie mediacji, czyli zmiennej, która w rzeczywistości odpowiada za daną zależność - robi się serię analiz regresji i włącza się je do jednej linii regresji
- analizę mediacji można zastąpić badaniami eksperymentalnymi (pokazują przyczynowosć)
- odkrycie danego mediatora nie oznacza, że nie możemy odkryć jakiegoś bardziej istotnego
