Thema 3 3.4 Psychodynamische benadering Flashcards
(39 cards)
Wat ontdekte Sigmund Freud over de oorzaak van fysiologisch onverklaarbare klachten en wat was zijn oplossing?
Oorzaak: Fysieke problemen konden worden veroorzaakt door** psychische factoren**, zoals verdrongen herinneringen aan pijnlijke gebeurtenissen. Deze kwamen tot uiting in neurotische verschijnselen.
Oplossing: Freud ontwikkelde de eerste vorm van moderne psychotherapie, waarbij hij de verborgen intrapsychische conflicten analyseerde via de uitingen van de patiënt.
Erfenis: Hoewel klassieke psychoanalyse minder wordt toegepast, beïnvloeden Freuds ideeën nog steeds de moderne psychodynamische benadering, waarin het belang van onbewuste processen centraal staat.
Wat is Psychodynamiek?
psychische krachten, zoals emoties en gedachten, zijn beweeglijk en kunnen met elkaar in conict zijn.
Wat stelde Freud over de oorzaak van psychische klachten en hoe kunnen deze worden behandeld?
Oorzaak: Psychische klachten ontstaan door onbewuste emotionele conflicten uit de kindertijd. Deze conflicten liggen verborgen onder het bewuste (5% van de psyche) in het onbewuste, en worden veroorzaakt door verdrongen driften, zoals seksuele verlangens.
Behandeling: Via psychotherapie worden deze conflicten bewust gemaakt en opgelost. Dit gebeurt door bijvoorbeeld vrijuit te zeggen wat in iemand opkomt, wat angst voor bewustwording doorbreekt.
Weerstand: Mensen verzetten zich vaak tegen bewustwording, wat Freud weerstand noemde.
Wat stelde Klein over de doodsdrift en hoe wordt haar visie tegenwoordig geïntegreerd in de psychologie?
- Klein’s visie: De doodsdrift (het agressieve streven naar kapotmaken) speelt een belangrijke rol in de psychoanalyse.
- Hedendaagse psychologie: De aanname dat persoonlijkheid en psychopathologie worden gevormd door jeugdervaringen is veelvuldig door wetenschappelijk onderzoek bevestigd en geïntegreerd in moderne psychologie.
Wat hield de regel voor abstinentie in, en waarom ontstonden tegenbewegingen?
De regel voor abstinentie hield in dat de therapeut vooral moest luisteren en zich terughoudend moest opstellen.
Dit bleek niet bevorderlijk, waardoor tegenbewegingen zoals empathisch reageren en client-centered therapy ontstonden.
Wat is intersubjectieve psychoanalyse?
Antwoord:
Intersubjectieve psychoanalyse is een therapievorm waarin de nadruk ligt op het gezamenlijk vinden van woorden voor emoties en ervaringen die ontstaan tussen patiënt en therapeut.
Hoe wordt psychoanalyse in de hedendaagse GGZ toegepast?
Psychoanalyse wordt minder vaak en langdurig aangeboden, maar afgeleiden zoals psychodynamische therapie worden wel als evidence-based erkend.
Wat is overdracht in de psychodynamische benadering?
Overdracht is een proces waarbij de patiënt de therapeut waarneemt zoals belangrijke personen uit de eigen kindertijd werden waargenomen.
Op welke twee manieren kan overdracht zich manifesteren?
Impliciete geheugenprocessen: Herinneringen worden niet expliciet opgeslagen, maar vormen een impliciete blauwdruk (innerlijk werkmodel).
Verdrongen herinneringen: Herinneringen of emoties worden onbewust met afweermechanismen bewerkt en vertekend.
Wat zijn enkele voorbeelden van afweermechanismen?
- Vermijden
- Loochenen (bv. positieve herinterpretatie van een ervaring)
- Projectie (eigen emoties aan een ander toeschrijven)
Wat is het impliciete zelf?
Het impliciete zelf is de blauwdruk gevormd door herinneringen uit vroegkinderlijke ervaringen, vaak impliciet opgeslagen en beïnvloedend gedrag.
Wat zijn het subjectieve en objectiverende zelf?
- Subjectief zelf: Bewustzijn van persoonlijke ervaringen (“Dit heb ik meegemaakt en daarom ben ik nu wie ik ben”).
- Objectiverend zelf: Vermogen om met afstand naar zichzelf te kijken en te reflecteren, essentieel voor emoties zoals schaamte, trots of schuld.
Wat ligt tegenwoordig meer aan de basis van motivatie in plaats van driften?
Hedendaagse psychoanalyse richt zich meer op biologische affectieve systemen als motivatie in plaats van driften.
Wat is de eerste stap in psychodynamische therapie?
Het in kaart brengen van de klachten en symptomen van de patiënt en hoe deze zich hebben ontwikkeld.
Wat is een belangrijke verklaring voor psychopathologie in de psychodynamische benadering?
Psychopathologie wordt vaak verklaard als het resultaat van vroegkinderlijke pogingen om om te gaan met ondraaglijke emotionele toestanden.
Welke drie vormen van pathologie onderscheidt de psychodynamische benadering?
- Conflictpathologie
- Ontwikkelingspathologie
- Zich verschuilen in een onbewuste fantasiewereld
Hoe ontstaat conflictpathologie volgens de psychodynamische benadering?
Conflictpathologie ontstaat wanneer een kind gedachten, gevoelens of fantasieën heeft die conflicteren en niet samengaan. Deze kunnen worden verdrongen, wat problemen veroorzaakt, vaak gepaard met schuldgevoelens.
(Zoals grote broer die hoopte dat broertje er niet meer zal zijn en die overleden is)
Waarom is therapie vaak niet werkzaam bij mensen met conflictpathologie?
Omdat mensen met conflictpathologie zichzelf vaak geen goede therapie-ervaring gunnen vanwege schuldgevoelens.
Wat zijn voorbeelden van conflicten bij conflictpathologie?
- Seksuele gevoelens tegenover schuld.
- Seksuele gevoelens tegenover schaamte.
- Tedere verlangens naar afhankelijkheid tegenover angst voor verlating.
- Verlangens naar autonomie tegenover angst voor afwijzing.
Hoe gaan patiënten met conflictpathologie om met onoverbrugbare conflicten?
Ze gebruiken afweermechanismen om de conflicterende emoties draaglijk te maken.
Wat is ontwikkelingspathologie in de psychodynamische benadering?
Ontwikkelingspathologie verwijst naar onvoldoende ontwikkeling van psychische functies, zoals het denken aan en praten over emoties, het verdragen van emoties zoals angst, frustratie, schaamte of schuld, en het durven vertrouwen op anderen (epistemisch vertrouwen).
Hoe verloopt de emotionele ontwikkeling volgens de psychodynamische benadering?
- Baby: Affecten zoals honger, pijn, of onrust zijn lichamelijke signalen.
- Dreumes: Emotieregulatie ontstaat door interactie met ouder/verzorger, waardoor affecten emotionele betekenis krijgen.
- Peuter/Kleuter: Het subjectieve zelf ontwikkelt, emoties worden herkend en besproken.
Wat is vroegkinderlijke traumatisering?
Vroegkinderlijke traumatisering ontstaat wanneer een kind lichamelijke signalen ervaart, maar er niemand is om deze signalen te helpen begrijpen, woorden te geven of betekenis te verlenen.
Wat is pseudo-mentaliseren?
Pseudo-mentaliseren is wanneer patiënten emotioneel lijden, maar niet goed kunnen aangeven waaraan, en in plaats daarvan vage zelfbedachte verklaringen geven.
