Thema 3.6 Systeembenadering Flashcards
(38 cards)
Wat is de focus van de systeembenadering?
De systeembenadering focust op de sociale context. Verstoorde interactie en communicatie met de omgeving kunnen leiden tot psychopathologie.
Wat is de basis van de systeemtheorie volgens Von Bertalanffy (1968)?
De systeemtheorie ziet een systeem als een samenhangend geheel van objecten en relaties, gebaseerd op circulaire in plaats van lineaire causaliteit.
Wat is het verschil tussen lineaire en circulaire causaliteit?
- Lineaire causaliteit: Een duidelijke oorzaak-gevolgrelatie.
- Circulaire causaliteit: Gevolgen beïnvloeden ook weer de oorzaken.
Wat is feedback binnen de systeemtheorie?
Feedback is een actie van een onderdeel in het systeem die leidt tot terugkoppeling vanuit een ander onderdeel.
Wat is homeostase in de systeemtheorie?
Homeostase is het streven van organismen naar het behoud van evenwicht tussen zichzelf en de omgeving, inclusief adaptatie om nieuw evenwicht te bereiken.
Hoe ontstond de systeembenadering in de jaren ‘50 en ‘60?
Er kwam meer aandacht voor de interactie tussen het individu en de sociale omgeving in relatie tot psychopathologie en psychosociale problemen, wat leidde tot de ontwikkeling van de systeembenadering.
Wat is patiëntsubstitutie en wat is het doel van systeemtherapie?
Patiëntsubstitutie verwijst naar het verschijnsel waarbij problemen waarvoor een cliënt behandeld werd, later terugkeren bij andere gezinsleden.
Het doel van systeemtherapie is grip te krijgen op contextuele factoren die bijdragen aan psychopathologie.
Wat is een systeem en wat zijn homeostatische mechanismen?
Een systeem is een koppel, gezin of andere groep mensen met een duurzame relatie. Het is dynamisch en moet zich aanpassen aan interne en externe omstandigheden.
Homeostase: Wanneer het systeem evenwicht vertoont.
Homeostatische mechanismen: Mechanismen die het interne evenwicht van het systeem herstellen als dit verstoord raakt. Gezinnen kunnen te flexibel of te rigide zijn, waardoor het evenwicht wordt beïnvloed.
Wat zijn evenwichtige en onevenwichtige triades?
- ** Evenwichtige triade: **Relaties zijn positief of er is een stabiele coalitie, wat bijdraagt aan homeostase.
- Stabiele coalitie: Twee van de drie personen zijn het eens over de sociale status van de derde persoon.
- Onevenwichtige triade: Er is spanning tussen groepsleden, wat gedrag oproept om de spanning af te voeren of een nieuw evenwicht te vinden.
Hoe wordt spanning afgevoerd bij onevenwichtige triades en waarom kan dit problematisch zijn?
Bij onevenwichtige triades wordt spanning vaak afgevoerd door het vormen van coalities. Dit is normaal, maar het kan problematisch worden als:
- De coalities rigide zijn.
- De coalities ontstaan binnen generationele subsystemen, zoals moeder-dochterrelaties.
Hoe beïnvloedt hiërarchie triades in een gezin?
Een gebrek aan hiërarchie, zoals onvoldoende leiding en veiligheid door ouders, leidt tot problemen in het gezinsfunctioneren.
Welke subsystemen bestaan er binnen een gezin?
- Ouders: Een subsysteem als partners in een duurzame relatie en als samenwerkende opvoeders.
- Kinderen: Een subsysteem waar ze ervaringen en meningen delen die niet altijd bekend hoeven te zijn bij ouders.
Wat is cohesie en welke gradaties identificeerden Olson et al. (1983)?
Cohesie: De emotionele betrokkenheid of afstandelijkheid tussen gezinsleden.
Gradaties van cohesie:
- Verstrengeld
- Verbonden
- Afstandelijk
- Ontkoppeld
Wat onderscheidde Minuchin in gezinscohesie?
- Kluwengezinnen: Overmatige betrokkenheid tussen gezinsleden.
- Los-zand-gezinnen: Gebrek aan betrokkenheid of verbinding.
Wat houdt een trans-/intergenerationeel perspectief in?
Het is een kijk op relaties tussen en over generaties heen, waarin systemen streven naar balans tussen geven en nemen.
Wat is het verband tussen loyaliteit en tekortkomingen door ouders?
Kinderen die door ouders tekort zijn gedaan, tonen vaak loyaliteit in de hoop dat ze alsnog krijgen waar ze existentieel recht op hebben.
Wat stelde Watzlawick over communicatie?
Watzlawick stelde dat mensen via drie communicatiekanalen communiceren:
- Verbaal niveau: Woorden spreken.
- Vocaal niveau: Toon, volume en stemnuances.
- Visueel niveau: Gezichtsuitdrukking, houding, afstand en gebaren.
Wat is het verschil tussen congruente en incongruente communicatie?
- Congruente communicatie: Informatie tussen communicatiekanalen komt overeen, waardoor de boodschap duidelijk is.
- Incongruente communicatie: Discrepanties binnen of tussen communicatiekanalen, wat problemen in relaties kan veroorzaken.
Wat is het onderscheid tussen inhoudsniveau en betrekkingsniveau volgens Watzlawick?
- Inhoudsniveau: De feitelijke boodschap of mededeling.
- Betrekkingsniveau: De relatie tussen zender en ontvanger, beïnvloed door toon en context.
Wat is interpunctie in de communicatie?
Interpunctie is het interpreteren van interacties tussen mensen in termen van oorzaak en gevolg.
Wat is interpunctieproblematiek en hoe kan dit conflicten veroorzaken?
Interpunctieproblematiek ontstaat wanneer er verschil van mening is over oorzaak-gevolg, wat kan leiden tot conflicten.
Het gedrag van de ene persoon beïnvloedt het gedrag van de ander, en als beide gesprekspartners vast blijven zitten in hun eigen perspectief, kan dit disfunctionele communicatie veroorzaken.
Jij zei iets vs nee jij zei iets
Hoe kijkt de systeembenadering naar psychopathologie?
De systeembenadering stelt dat mensen die schijnbaar gestoord gedrag vertonen niet als losstaande individuen moeten worden behandeld, maar dat het gedrag begrepen moet worden binnen de sociale context waarin het optreedt.
Wat bewees Konrad Lorenz met zijn experiment met eenden?
Konrad Lorenz toonde aan dat psychopathologie alleen goed begrepen kan worden door de sociale context te analyseren waarin het gedrag optreedt.
Hoe kijkt de systeembenadering naar opvattingen over menselijk gedrag?
De systeembenadering kijkt ook naar de opvattingen tussen culturen over menselijk gedrag, aangezien culturele context een rol speelt in hoe gedrag wordt geïnterpreteerd.
