theorie

Question 1

algemeen

Answer 1

evenwicht stabiliteit & beweglijkheid = elk gewricht!

1. functies
   - bescherming CZS
   - ondersteuning & draagvermogen
   - centrale aanhechtingsplaats
2. onderdelen
   - cervicale regio = C1-7
   - thoracale regio = T1-12
   - lumbale regio = L1-5
   - sacrale regio = S1-5
   - os coccygis = Co1-4
3. krommingen = S-vormig
   - cervicaal & lumbaal = convex naar ventraal = lordose
   - thoracaal & sacrum = convex naar dorsaal = kyfose
   - extremen = versterkt of verzwakt -> pathologie

Question 2

nieuwe begrippen

Answer 2

1. proclief
   - van craniaal ventraal naar caudaal dorsaal
   - C3-T7
   - L4-S5
2. declief
   - van craniaal dorsaal naar caudaal ventraal
   - C1-C3
   - T7- L4

Question 3

osteologie vertebrae

Answer 3

1. corpus verebrae
2. dorsale arcus vertebrae, onderverdeeld in pediculus = verbinding corpus & lamina = dorsale deel
   –> vorming van foramen vertebrale die canalis vertebrealis vormen
3. dorsale proc. spinosus
4. laterale proc. transversi
5. proc. articulares inferiores & proc. articulares supeiores

Question 4

cervicale vertebrae

Answer 4

1. algemeen
   - opening in proc. transversus = foramen transversarium
   –> doorlopende a. vertebralis tot C7
   - horizontale proc. spinosi & gespleten distaal
   - proc uncinatis op C3-C7 = extra stevigheid voor kleine lichamen
   –> vorming uncovertebralen gewrichten van luschka
2. atlas = C1
   - samen met os occipitale = atlanto-occipitale gewricht
   - geen corpus & proc. spinosus
   - ver uitstekende proc. transversi
   - 2 massae lateralis die verbonden zijn door kleine arcus anterior & lange arcus posterior
   - fovea dentis op arcus anterior articuleert met dens van C2
3. axis = C2
   - samen met atlas = atlanto-axialis lateralis & mediana = met lig. transversum atlantis
   + lig. alaria = C2 verbinden met os occipitale
   - craniaal uitstekende dens
4. C7 = vertebra prominens = langere proc. spinosus

Question 5

lumbale vertebrae

Answer 5

1. groot corpus vertebrae
2. dikke & horizontale proc. spinosi
3. proc. costalis
   - vervanger van proc. transversus
   - langer ≈kleine ribben
4. andere proc.
   - proc. accesori = dorsaal van proc. costalis
   - proc. mamillaris = craniaal
   - rudimentair
5. L4 = dal van lumbale lordose

Question 6

thoracale vertebrae

Answer 6

1. T1 ≈ C7 –> T12 ≈ L1
2. daling van proc. spinosi = sterk caudale richting
   - dakpan gewijs
   - lager = minder beweging
3. T1-10 = fovae costae voor caput & tuberculum costae
   - 2 op elke wervel = toekomen van wervel tussen 2 ribben
4. T7 = top thoracale kyfose
5. andere beenderige structuren thoracaal niveau
   - sternum
   - clavicula
   - costae
   - scapula
   –> veel gewrichten = weinig beweegelijkheid

Question 7

os sacrum

Answer 7

1. 5 verbeende sacrale wervels
2. proc. spinosi -> crista sacralis mediana
3. proc. articularis -> crista sacralis medialis
4. proc. transversi -> crista sacralis lateralis

Question 8

vertebrale gewrichten

Answer 8

1. facetgewrichten = zygaphophysiale-
   - proc. art. inferiores x proc. art. superiores
   - uitzonderingen: atlanto-occipitale gewricht, atlanto-axiale gewricht & sacro-iliacacaal gewricht
2. discus intervertebralis
   - meest craniale = C2xC3
   - meest caudale = L5 x sacrum
   - in sacrum & os coccygis geen
   - ringvormig BWring = annulus fibrosus met nucleus pulposus binnen in
   –> nucleus drogen voor 30jaar
   - maximaal 25% dikte van kolom
3. ligamentaire structuren
   - lig. longitudinale posterior & anterius rond corpus over hele kolom
   - lig. flava = in canalis op lamina
   - lig. interspinalia = tussen proc. spinosus, lig. supraspinalia = op topjes
   –> cervicaal = lig. nuchae
   - lig. intertransversarium

Question 9

indeling lokale/globale spieren

Answer 9

1. stabiliteit
   - lokaal = tonische spieren = stabiliteit
   - globaal = fasische = movers
2. verschillen: kenmerken van lokale
   - anatomisch = aanhechting occiput, wervels & sacrum
   - biomechanisch = dicht bij gewricht = veel compressie krachten met weinig afschuif krachten
   - veel type 1 vezels voor uithouding
3. anatomisch
   - tonische spieren altijd aan holle kant
   - fasische spieren altijd aan bolle kant
4. pathologisch
   - tonische spieren verzwakken
   - fasische spieren verkorten

Question 10

globaal vs lokaal cervicaal

Answer 10

1. ventraal lokaal
   - rectus capitis anterior & lateralis
   - longus colli & capitis
2. ventraal globaal
   - sternocleidomastoideus
   - scaleni
   - supra & infrahyoidale spieren
3. dorsaal lokaal
   - rectus capitis posterior major & minot
   - obliquus capitis superior & inferior
   - interpinalis & intertransversari
   - multifidi
   - rotatores
   - spinalis cervicis
   - semispinalis cervicis & capitis
   - trapezius pars descendens
4. dorsaal globaal
   - splenius capitis & cervicis
   - semispinalis capitis
   - longissimus capitis & cervis
   - iliocostalis cervicis
   - levator scapulae

Question 11

globaal vs lokaal thoracaal

Answer 11

1. dorsaal lokaal
   - trapezius
   - serattus anterior
2. dorsaal globaal
   - levator scapulae
   - romboidei
   - latissimus dorsi
   - pectoralis minor

Question 12

globaal vs lokaal lumbaal

Answer 12

1. ventraal lokaal
   - MTA
   - MOIA onderste deel
   - psoas achterste deel
   - QL mediaal deel
2. ventraal globaal
   - MRA
   - MOIA bovenste deel
   - psoas voorste deel
   - QL lateraal deel
3. dorsaal lokaal
   - interspinales & intertransversari
   - multifidus
   - longissimus thoracis pars lumborum
   - iliocostalis lumborus pars luborum
4. dorsaal globaal
   - longissimus thoracis pars thoracis
   - iliocostalis lumborus pars thoracis
   - lattismus dorsi

Question 13

klinische biomechanica

Answer 13

1. mogelijke bewegingen
   - flexie/extensie
   - lateroflexie
   - rotatie
   - lateroflexie & rotatie altijd samen door oriëntatie van facetgewrichten
2. beweegelijkheid
   - cervicaal > lumbaal > thoracaal
   - vorm van facetgewrichten, ribben, discus, lig., spieren
   - flexie = geheel
   - extensie = cervicaal & lumbaal
   - lateroflexie = geheel
   - rotatie = cervicaal & hoog thoracaal
3. oriëntatie facet gewrichten
   - cervicaal = in transversaal vlak
   - thoracaal = in frontaal vlak
   - lumbaal = in sagitaal vlak
   –> beïnvloed volledige biomechanica

Question 14

biomechanica cervicaal

Answer 14

1. algemeen
   - aanhecting grote schouderspieren
   - hoog cervicaal = grootste ROM
   - cerivcothoracale overgang = C7-T3 = rigied fulcrum = funcitoneel onderdeel van cervicaal
2. stabiliteit
   - segmentum mobile = 2 wervels + discus + lig.
   - lig. heel belangerijk cervicaal & hoog thoracaal
   - verdere ondersteuning door spieren, neurogene & vasculaire structuren
3. flexie/extensie = 140°
   - 25° in atlanto-occipitaal gewricht
   - 10° in atlanto-axiaal gewricht
4. andere
   - lateroflexie = 35°
   - rotatie = 85°
   - waarvan 35° graden atlanto-axiaal

Question 15

biomechanica andere

Answer 15

1. thoracaal
   - mindere beweging door ribben
   - flexie/extensie ≈ 0
   - lateroflexie = 35°
   - rotatie = 55°
2. lumbaal
   - flexie 25°
   - extensie = 55°
   - lateroflexie = 35°
   - rotatie = 15°
3. sacraal = bijna geen beweging door onregelmatige gewrichtopp & stevige ligamenten
   –> grotere beweegelijkheid bij vrouwen

Question 16

algemeen klinische diagnostiek

Answer 16

1. prevalentie
   - 80% rugklachten
   - 55% spontaan herstel
   - 30% zoekt medische hulp
   - 10% chronische klacthen
2. pathogeneses
   –> oorzaak heel vaak niet gekend & multi-factorieel = aspecifieke rugpijn
   –> beeldvorming afgeraden = enkel bij sterke onderliggende oorzaak
   - congenitaal = aangeboren: hals ribben, ziekte van Scheuerman, ziekte van Klippel-Feil, idiopathische scoliose
   - traumatisch = lig. ruptuur, fracturen
   - degeneratief = disucdeneratie, sponylose, sponylatherose
   - houdigsgebonden
   - inflammatoir: bacterieel/niet-bacterieel vb: reuma & spondilits ankolysans
   - neoplasmata
   - metabole aandoeningen = osteoporose & osteomalacie

Question 17

overige aandoeningen

Answer 17

1. viscerogeen
2. infectieuze aandoeningen
3. vasculair = atherosclerose & aneurysmata
4. neurogeen = myelum & cauda equina
5. psychogeen = depressie & neurotisch

Question 18

indeling op duur v/d klacht

Answer 18

1. acuut < 6 weken
2. subacuut 6-12 weken
3. subchronisch 12 weken - 6 maand
4. chronisch > 6 maand
   OF
5. recidiverende (recurrente) klachten

Question 19

pathologie van lumbale wervelzuil

Answer 19

1. lumbalgie = lumbalgo = pijn in lage rug
   - discusprobleem = buging, hernia, degernatie
   - facet = artroste, blokkade
   - musculair
   - lumbale spinale of foraminale stenose
   - instabiliteit
   - spondylolyse & spondylolisthesis
   - houdingsafwijkingen
2. lumbo-ischialgie = pijn in rug & been door uitstraling
   - niet-radiculaire gerefereerde pijn = somatische
   - radiculaire gerefereerde pijn
3. ischias = enkel pijn in been door uitstraling

Question 20

klinische diagnostiek thoracaal

Answer 20

1. specifieke aandoeningen
   - objectief aandoeningen
   - syndroom van Tietze = ontstekinsreactie aan sternocostaal gewricht
   - scoliose
   - ziekte van scheuermann & - bechterew
   –> degeneratieve ziektes = stijver worden patienten
2. aspecifieke aandoeningen
   - costosternale disfuctie
   - facettaire disfunctie
   –> traumatische blokkage of artrosis deformans
   –> kan leiden tot gereffereerde pijn
   - costovertebrale disfunctie

Question 21

ananmese thoracaal

Answer 21

1. specifieke klachten
   - ademhaling = ribben
   - HNP
   - refereerde orgaanpijn in thorax of borst
2. rode vlaggen
   - cardiovasculaire aandoeningen zorgen voor gerefereerde pijn
   - borstpijn bij myocard infact = angina pectoris = drukpijn
   - fractuur
   - pneumothorax
   - pneumonie = longontsteking
   - pericarditis = scherpe pijn
   - pleuritis = mesachtige pijn
   - pulmonaire embomie

Question 22

pijnlokalisatie cervicaal

Answer 22

1. cervicaal syndroom = lokaal
   - facetproblemen: artrose, blokkade of oesteofyten = verdikking die kan leuden tot uitstraling
   - discusproblemen: bulging, degeneratief & hernia
   - musculair: traumatisch of chronisch, vaak RSI
2. cervico-brachiaal syndroom = laag cervicaal
   - uitstralingspijn naar arm/handen
   - radiculair = irritatie van zenuwwortel
   - niet-radiculari = pijn van discus of facet gewricht zelf
3. cervico-cephaal syndroom = hoog cervicaal
   - uitstralingspijn naar hoofd
   - cervicogene pijn = meestal door spieren
   - cervicogene duizeligheid = abnormale prikkels van nekproprioreceptoren
   - trauma, hypertonie, discus & artrose

Question 23

oorzaken cervico-brachiale pijn

Answer 23

1. radiculaire pijn
   - schietende pijn tot in handen
   - eerst arm pijn dan pas nek
   - bij jongeren = acute discus hernia
   - bij ouderen = chonrische cervicale stenose door degeneratie
   - primaire symptomen = krachtverlies & verminderde reflexen
2. niet-radiculaire
   - eerst nekpijn
   - doffe pijn enkel in bovenarm

Question 24

anamnese cervicaal

Answer 24

1. specifieke klachten
   - hoofdpijn & duizeligheid
   - oorzuisen
   - temporomandibulaire klachten
   - uitstralingspijn naar het hoofd & bovenste ledematen
   - HNP hoesten-niezen-persen
2. rode vlaggen ivm hoofdpijn
   - onder 50 jaar
   - toegenomen frequentie & intensiteit
   - retro-orbitaal
3. andere rode vlaggen
   - veranderingen mentale gesteldheid
   - misselijkheid & braken
   - uitval - of neurologische verschijnselen

Question 25

discus intervertebralis cervicaal

Answer 25

1. kenmerken
   - andere morfologie
   - hoge discus: 3mm
   –> door aanwezigheid van proc. uncinati
   - functionele eisen = minder last dragen
   –> minder water & proteoglycanen
2. pathologie
   - minder speling door proc. uncinatie
   - minder gewricht dragen
   - minder vaak hernia

Question 26

lig. cervicaal

Answer 26

1. lig. nuchae
2. membrana tectoria = uitloper lig. longitudinale posterior
3. lig. alare = dens axis x occiput
   –> vooral rotatie beperken
4. lig. transversum atlantis = dens tegen atlas houden

Question 27

facet gewrichten cervicaal

Answer 27

proc. art. inferior x superior

1. sterke innervatie
   - veel noci- & propiroreceptoren
   - vatbaar voor degeneratie
   - belangerijke bron van pijn generatie
2. oriëntatie
   - dakpannen die steiler worden
   - C5 = 45°
   - T1 = 70°
   - progressieve beperking van lateroflexie & rotatie

Question 28

functionele anatomie thoracaal

Answer 28

1. klachten
   - veel meer bij nek dan thoracaal
   - door weinig beweging mogelijk
   - vaak wel reden waardoor nekklachten
2. gewrichten
   - intervertebraal
   - costovertebraal
   - costotransversaal
   - sternocostaal
   - acromioclaviculair
   - sternoclaviculair
   - scapulothoracaal

Question 29

inspectie van scapulothoracaal gewricht deel 1

Answer 29

1. optimale positie
   - bestaat niet
   - lichte anterior tilt
   - lichte opwaartse rotatie
   - lichte interne rotatie
   - 30° = scapulaire vlak
2. neerwaartse rotatie stand
   - angulus inferior meer mediaal dan margo medialis
   - over activiteit m. levator scapula, rhomboideus
   - verminderde van trapezius descendens
3. depressiestand
   - bovenrand lager dan T2 & angulus inferior lager dan T7
   - overactiviteit m. pectoralis major & latissimus dorsi
   - verminderde activieit trapezius descendens

Question 30

inspectie van scapulothoracaal gewricht deel 2

Answer 30

4. elevatie stand
   - angulus superior hoger dan acromion
   - overactiviteit m. levator scapula
   - als angulus superior & margo superior hoger
   –> over activiteit trapezius pars descendens
5. retractie stand
   - mediale rand dichter dan 5cm van proc. spin
   - overactiviteit mm. romboideus & trapezius
   - verminderde m. serattur anterior
6. protractie stand
   - mediale rand verder dan 7 cm
   - overactiviteit m. serattus anterior & pectoralis major

Question 31

winging

Answer 31

1. wining
   - mediale rand volledig loskomen
   - verminderde activiteit m. serattus anterior
   - hypokyfose thoracaal
2. scapulatipping = pseudo wining
   - enkel angulus inferior komt los
   - verkorting pectoralis minor

Question 32

anamnese

Answer 32

1. doorverwijzing
   - uitsluiten van onderliggende/erstige aandoeningen door red flags
   –> alarmsignalen die weizen op doorverwijzing
   - identificeren van risico-patienten van niet spontane genezeing
   - zoeken naar elementen die wijzen op verhoogde kans op chronische & invaliderende pijn
2. administratief
   - gegevens
   - ook sociaal & familiaal
   - algemene hulpvraag & specifieke kinesitherapeutische gegevens

Question 33

vragen anamnese

Answer 33

1. klachten
   - ontstaan van klachten: traumatisch of idiopatisch
   - tijdsverloop: wanneer onstaan & evolutie
   - status praesens: body chart
   –> wat, soort, lokatie, ernst (VAS), …
2. symptoom gedrag
   - provocaties: houdingen & bewegingen
   - reductie: idem
   - vermijding: wat doet de patiënt om de pijn de vermijden
   - 24-uurs verloop
3. eerdere episodes & behandelingen
   - andere klachten
   - technische onderzoeken, medicatie, kine, …
4. belasting
   - leeftijd
   - familiaal
   - beroep
   - hobby

Question 34

rode vlaggen

Answer 34

= contra-indicaties
in volgorde van dringendheid

1. neurologische
   - wijdverspreide neurologische symptomen = coördinatie, motorisch, gevoel, piramidaal, …
   - progressieve neurologische symptomen
   - zadelanesthesie = algemene pijn & verminderde kracht OL, verlies van fecale of urine
2. traumatisch
   - ernstig motorisch deficiet binnen 48u
   - ernstige pijn na hoog energetisch trauma
   - pathologische fractuur
3. andere
   - vasculaire tekenen = duizeligheids, black-outs, koude voeten, permiderde pulsatie
   - infectie
   - tumor
   - inflammatoire aandoening

Question 35

pathologische fracturen

Answer 35

1. ouderdom
   - hoge leeftijd
   - voorgeschiedenis van kanker
   - voorgeschiedenis van osteoporose
2. andere
   - pijn in borstkast
   - onverklaard gewichtsverlies
   - chronisch corticoïden gebruik

Question 36

infectie

Answer 36

1. symptomen
   - tekenen van infectie = koorts, zweten, …
   - onverklaard gewichtsverlies
   - immunodicientie
2. afh van oorzaken
   - intraveneus drugsgebruik
   - urinaire of huidinfectie
   - recente chirurgische ingreep
   - gekende voorgaande of samengaande systemische infectie of risico hierop

Question 37

tumor & inflammatoir

Answer 37

1. tumor
   - recente klachten onder 18j of boven 55j
   - voorgeschiedenis
   - nachtelijke pijn
   - onverklaarbaar gewichtsverlies
2. inflammatoir
   - constante progressieve niet-mechanische pijn
   - pijn die verbetert bij beweging maar niet in rust
   - nachtelijke pijn
   - ochtendstijheid binnen 30min

Question 38

andere rodevlaggen

Answer 38

1. postoperatieve pijn die toeneemd
2. therapie resistente pijn langer dan 6weken
3. unilaterale piramidale tekenen
4. algemeen onwel
5. thoracale pijn
6. overmatig medicatie gebruik
7. HIV

Question 39

andere vlaggen

Answer 39

1. gele vlaggen = persoonlijke factoren
   - overtuigingen & percepties vb: oncontroleerbaarheid van letsel & geen vertrouwen in therapie
   - emotionele reacties vb: ongesrust & angstig
   - gedrag ivm pijn vb: vermijden alle activiteit & grote afh van passieve therapie
2. oranje vlaggen = psychiatrische symptomen
   - klinische depressie
   - persoonlijkheidssymptomen
3. blauwe vlaggen = gezond werk
   - overtuiging dat werk belastend is & voor letsel zorgt
   - overtuiging dat leiding & collega hem niet steunen
4. zwarte vlaggen = externe factoren
   - wetgeving die mogelijkheid tot werkhervatting beperkt
   - conflict met verzekering of schade vergoeding
   - overbeschermende familie
   - geen mogelijkheid voor professionele aanpassing

Question 40

inspectie in het frontale vlak

Answer 40

1. hoofd = neutrale stand: niet gekanteld of gedraaid
2. volledige wervelkolom = recht
3. schcouders = horizontaal, niet opgetrokken of afhangend
4. scapulae = neutrale stand, mediale randen parallel & 7-8cm uitelkaar
5. bekken = horizontaal: SIPS op gelijke hoogte
6. onderste ledematen = recht, geen O of X-stand
7. voeten = parallel & verticale achilles pees

Question 41

evenwicht in frontale flak

Answer 41

1. evenwicht van de schoudergordel
   - vergelijking acromioclaviculair gewricht & angulus inferior scapulae
   - maximaal verschil van 1 cm
   - aandacht vleugelstand schouderblad & voorwaartse verplaatsing
   - ook kijken naar nek-schouder-lijn & oksellijn
2. evenwicht tailledriehoek
   - mediaal rompwand terhoogte van taille
   - lateraal door binnenzijde arm
   - gecontroleerd door emting
   - caudaal kan driehoek niet gesloten zijn
3. lateraal evenwicht van bekken
   - mogelijk onevenwicht door: verkorting van 1 been, pes plano-valgus, unilaterale genu valgum, …
   - ook naar evenwicht patellae, calcanei & luchtfiguren kijken
   - kan ook mogelijk door ongelijke hoogte femur koppen ≠ ongelijke lengtes
   –> tezien op XR
   - enkel arts schrijft steunzolen voor

Question 42

inspectie saggitale vlak

Answer 42

rechte lijn door
1. oorlel = lichte anteropositie van hoofd
2. schouder gewricht
3. midden van romp
4. trochanter major
5. voor middelijn knie
6. voor laterale malleolus

Question 43

evenwicht saggitale vlak

Answer 43

1. bekken & OL
   - positie bepaling SIAS & SIPS
   - neutrale stand = SIAS recht boven symphisis pubica
   - anteverie ≈ grotere lumbale lordose
   - rotatie van bekken = andere positie vergeleken met andere kant
   - ook aandracht knie & enkel
2. evenwicht van sternum
   - onderste deel uitstekend = pectus gallenicum = pectus carinatrum
   - onderste deel ingedrukt = pectus excavatum

Question 44

indeling volgens erst van houdingsafwijking

Answer 44

1. eerste graad
   - soepel = geen beenderige afwijkingen
   - kan zelf gecorrigeerd worden of genormaliseerd vb: hang of buiklig
   - veranding in gewoontehouding
2. tweede graad
   - soepel
   - gebrek van juiste houdingsgevoel of spierkracht
   - houding kan aangenomen worden maar extra maatregelen moeten genomen worden
   - evolutie naar derde graad zonder therapie
3. derde graad
   - gefixeerd = beenderige afwijkingen = automatische evolutie
   - minder goede prognose
   - actief als passief kan houding niet gecorrigeerd worden

≈ indeling structurele & niet- afwijkingen

Question 45

indeling volgens aard van houdingsafwijking

Answer 45

1. afwijkingen in het sagittale vlak
   - anteropositie van hoofd
   - thoracale hyperkyfose
   - thoracale vlakke rug
   - lumbale hyperlordose
   - houdingtype kyfo-lodrotische houding
2. afwijkingen in frontale vlak
   zie verder

Question 46

objectiveren van houdingsafwijkingen

Answer 46

1. medische beeldvorming = RX = Röntgen, CT, MRI, …
2. 3D houdings- en bewegingsanalyse
3. rasterstereografie
   - lichtbron met daar voor horizontale lijnen
   - kijken naar afwijkingen van lijnen
   - vaak voor scoliose & inclinaties
4. fotografische analyses
5. manuele metingen
   –> goniometrie, flexiecurve, pijlen, scoliometer, …

Question 47

motorische controle onderzoek

Answer 47

1. complex
   - neurosensorische input = proprioceptie
   - verwerking door centraal neurologische systeem
   - neuromotirsche output
2. doel
   - neuromusculaire controle
   - kwaliteit van houding, beweging, kracht & uithouding
   - specifieke testen
   - focussen op 1 enkel mechanisme = onmogelijk

Question 48

cervicale houdingstypes

Answer 48

1. referentie punten
   - 1e horizontale lijn = verbinding mandibula x C2
   - 2e horizontale lijn = verbinding clavicla x cervicothoracale overgang
   - verbinding van lijnen op midden van nek
   - normaal tussen 0-10° van verticale = natuurlijke lichte anteropositie
   - 2e verticale lijn = recht op aangezicht
   - ook 0-10°
2. chin poke = hoog cervicale extensie zonder huidplooi
   - geen anteropositie
   - aangezicht ≠ verticale
   - uitstekende kin
3. anteropositie = laag cervicale flexie zonder huidplooi
4. anteropositie met chinpoke = wel huidplooi

Question 49

thoracale hyperkyfose

Answer 49

1. compensatie door hyperlordoses cervicaal & lumbaal
2. verkorte spieren
   - m. pectoralis major & minor
   - compensatie door heup & nek flexoren voor lordoses
3. verzwakte spieren
   - thoracale & tussenschouderblad spieren
   - compensatie door buik & bilspieren

Question 50

thoracale vlakke rug

Answer 50

= hypokyfose

1. uitzicht
   - vlakke & soms zelf holle rug
   - scapulae dicht tegenelkaar
   - niet vaak voorkomen door abnormaal patroon = verkorting van tonische spieren & verzwakking van fasische
2. verkorte & verzwakte spieren
   - geen
   - tonische spieren verkort door houding
   - fasische spieren verzwakt door houding

Question 51

lumbale hyperlordose

Answer 51

1. algemeen
   - compensatie door hyperkyfose & hyperlordose
   - 2 types:
   - normale wervelkolom bovenop
   - sterk declief bovenop
2. verkorte spieren
   - heupbuigers & lenden spieren door zit
   - compensatie: mm. pectorales voor hyperkyfose
3. verzwakte spieren
   - buikspieren: vooral inferior deel buikband & laterale vezels MOEA
   - MOIA
   - gluteale spieren
   - compensatie = thoracale & tussenschouderblad spieren

Question 52

verslies van bekkenevenwicht bij lumbale hyperlordose

Answer 52

1. zwaartepunt verplaatst naar ventraal
2. meer werking van antagonisten = lendenspieren & bilspieren
3. verlening van inferior deel buikwand
4. hangbuik = verplaatsing buikinhoud
5. evenwicht nog meer naar ventraal = cirkel
6. gehorintaliseerd bekken met sacraal contact & vergrote lumbosacrale hoek
7. hangen van patienten aan gluteus & lenden spieren
   - controleren van lordose
   - proberen verticaliseren
   - beide zijn in openketen antagonisten

Question 53

lumbale hypolordose

Answer 53

1. uitzicht
   - abnormale redressie van plateau van sacrum
   - retroversie van bekken
   - heup ≈ volledige extensie
   –> hangen op anterieure ligamenten
   - geen gluteale spiermassa & verkoting door houding
   - soms hangbuik
   –> in erge mate = inbloed op abdominale ademhaling
2. verkorte spieren
   - meestal niet, enkel door houding = fasische
3. verzwakte spieren
   - meestal niet, enkel door houding verlinging = tonisch
   - compensatoir: thoracale rugspieren & tussenschouderblad spieren

Question 54

kyfo-lordotische houding

Answer 54

1. stand
   - anteversie bekken -> lumbale hyperlordose -> thoracale hyperkyfose
   - verkorte pectoralis -> protractie schouders -> scapula alatie
   - cervicale hyperlordose & anteropositie
   - soms scoilotische houding
   - vermindering algemene tonus -> genua valga & platvoeten
2. zit = totale ronde rug
   - hyperlordose kan verdwijnen & overgaan in kyfose
   - -> vergroten van thoracale kyfose
   - inversie van curven is mogelijk
3. lig = onderscheid soepel vs gefixeerd
   - soepel = jonge patienten = zonder symptomen
   - later = ook in lig
   - onderscheid ook mogelijk door actief te laten corrigeren

Question 55

swayback & vlakke rug

Answer 55

1. swayback
   - gelijkaardig op kyfo-lordotische houding
   - verschil = posterior shift van bekken
   - geen echte lordose waarneembaar
   –> lumbaal declief en geen proclief door retroversie
   - hangen aan lig. van Bertin & rectus abdominis
   - verlengde heupflexoren & thoracale spieren
   - verkorte glutea door houding
2. vlakke rug
   - hypolordose & hypokyfose
   - bekken in retroversie
   - spieren die normaal verkorten kunnen nu niet

Question 56

totale kyfose

Answer 56

1. kenmerken
   - retroversie van bekken & hypotone buikspieren
   - hypotoon hangbuikje = vaak last aan ademhaling
2. thoracale kyfose
   - hoog toppunt
   - compensatoire hyperlordose in nek
   - sterk proclief
3. prevalentie
   - vaak bij reumatische aandoeningen vb. ziekte van bechterew = spondylitis ankylosans

Question 57

scoliose

Answer 57

1. bepaling
   - afwijking in frontale vlak
   - C of S
   - naamgeving door kant van afwijking & segment
   –> vb: scoliose thoracaal rechts
   - normaal rechte lijn door osteologie, tonus rug & schuine buikspieren
   - kan asymptomatisch zijn
2. diagnostiek
   - meestal vooraleer klachten
   - prognose afh van hoeveel groeien
   - famiaal
   - volwassenen = veel klachten
   –> pijn, stijfheid, uitstalingspijn, cometische afwijkingen, functionele beperkingen, …
   - link met pectus afwijkingen = 13%
3. AIS adeolescente idiopathische scoliose
   - meest voorkomende wervelkolom afwijking
   - 4% van gezonden vrouwen
   - vaker bij vrouwen door oestrogeen
   - Adams Forward Bend test = structurele scoliose bochel/gibbus zichtbaar

Question 58

beeldvorming ivm scoliose

Answer 58

1. beeldvorming
   - RX-beelden
   - 3D ct-scan
   - MRI: minder goed door neerliggend
   –> onderscheid structurele & functionele door verdwijnen
   –> S-scoliose = secundaire bocht verdwijnen & primaire bocht beter worden
2. controles
   - regelmatig controleren
   - per 4-8 maanden bij evolutieve scoliose
   - 8-12 bij stabilisererende
   + vooroverbuigen voor kijken gibbus vormig

Question 59

scoliotische hoek

Answer 59

= curve van Cobb

1. wervels
   - inbeeld brengen van neutrale & exteme wervels
   - neutrale wervels = grenzen van curve
   - topwervel = wervel met meeste deviatie van middellijn
2. hoek meten
   - rechte trekken vanuit bovenrand meest craniale neutrale wervel
   - rechte trekken vanuit onderrand meest caudale neutrale wervel
   - kruispunt = hoek
3. rotatie afwijkingen
   - lateroflexie wervelzuil ≈ rotatie
   - ook bij scoliose

Question 60

ernst van scoliose door rotatie

Answer 60

1. verdelen van wervel
   - wervel lateraal van proc. spinosi verdelen
   - in 3 gelijke delen
   - graden afh van waar proc. spinosi op wervel licht
2. gradatie
   - 0 = op middelijng
   - 1 = eerste 1/3
   - 2 = tweede 1/3
   - 3 = laatste 1/3
   - 4 = punt ligt naast wervel zelf

Question 61

beenderige leeftijd bepalen

Answer 61

1. Risser-test
   - verbeendering van crista iliaca
   - beginnend op 13 jaar
   - van mediaal naar lateraal
2. Atlas van Greulich & Pyle
   - verbeendering van hand
   - groeischijven op caputs & algemeen polsbeentjes
3. belang van scoliose
   - meeste = verergeren bij puberale groeistoot
   - WZ volgroeid op 16-16,5 bij meisjes & 17-18 bij jongens

Question 62

groei van bot

Answer 62

1. kraakbeen
   - voorloper van bot
   - tot 20 jaar groei
   - groeispurt tussen 7-14 jaar
   - volwassenen = correctief
2. verschillen
   - lange beenderen = eerst groeien
   - nalopen van axiaal skelet
3. kritieke periode = pubertijd
   - beweging
   - Ca-inname
   - slechte gewoonte houdingen

Question 63

graad van reduceerbaarheid van de afwijkingen

Answer 63

1. verschil tussen opname in stand & lig
   - reduceerbaarheid bepaken
   - inzakkingcoëfficient volgens Stagnare bereknen
2. inzakkingcoëfficitent
   - groter = meer reduceerbaar = betere prognose
   - A = hoek van Cobb in stand
   - B = hoek van Cobb in lig
   - A-B/A X 100%

Question 64

thoracale gibbus

Answer 64

1. algemeen
   - = voussure
   - enkel bij structurele scoliose door aanpassing van botten
   - wigvorming door wet van Delpech
   - lumbaal = max 0,5cm & thoracaal = max 0,8cm
2. mechanisme van gibbus
   - kleinere ruimte aan concave kant
   - proc. spin draaien naar concave kant <=> corpus
   - nog meer bij voorover buigen
   - mee volgen van ribben & proc. costalis
   - zorgt voor unilaterale gibbositeit = kleinere hemithorax & geweizigde longfunctie

Question 65

primaire statische scoliosen

Answer 65

1. klinisch
   - vaak C-vormig convex naar links
   - geen gibbus bij flexie
   - kyfolordose die reduceerbaar is
2. houdingen
   - stand = ipsilateraal been licht voorwaarts & ongelijke tailledriehoek/stand van schouders
   - zit = lumbale kyfose
   - lig = geen afwijkingen
3. etiologie
   - lichaamhouding: hypotonische houding, ligamentatie (hyperlaxiteit) & spierinsufficiëntie
   - lichte stoornissen vb: vermoeide spieren bij langdurige houdingen & verzwakte spieren door snelle groei in pubertijd

Question 66

secundaire statische stoornissen

Answer 66

= extravertebrale aandoeningen

1. bekken & OL
   - onevenwicht
   - werkelijke ongeleijkheid vb disharmonische groei of fracturen
   - schijnbare ongelijkheid
   –> afh van heup, knie & voet positie: valgus/vaglus, flexum, …
2. romp = antalgische houdingen
3. schouders-armen-hals
   - unilaterale verlamming van nekspieren
   - antalagische houding bij nekpijn
   - congenitale hoogstand van schouderblad
   - unilaterale atrofie van arm
   - retractie van sternocleidomastiodeus

Question 67

indelingen structurele scoliosen

Answer 67

1. indeling volgens aantal curven
2. indeling ovlgend lokalisatie = Ponseti
   - lumbaal = 24%
   - thoracaal = 22%
   - combinatie = 37%
   - throacolumbale = 16%
   –> altijd vrouwen&raquo_space; mannen
3. indeling volgens oorsprong
   - gekende etiologie
   - idiopathische = essentiële scoliose = 80%
4. indeling volgens hoek van Cobb = volgens ernst van scoliose
   - normaal <10°
   - licht <30°
   - middelmatig <50°
   - enstig >50°

Question 68

structurele scoliose met gekende etiologie

Answer 68

1. congentiale scoliose
   - aangeboren misvorming
   - cervicaal door versmelting atlanto-occipital, hemivetebra, cervicale rib
   - thoracaal door hemiveterbra, versmelting ribben, afwezigheid/overtolligheid ribben
   - lumbaal door hemivetebra & spina bifida
2. symptomatische scoliose
   - na trauma vb: spondylolysthesis
   - na neuromusculaire of andere oorzaak
3. paralyse scoliosen na polio
   - assymertrische paralyse van rugspieren
   - verlamming = concave zijde
4. neuromusculaire oorsprong die niet polio is
   - myopathie
   - hemiplegie of spastische paraplegie
5. pleuropulmonale oorsprong
   - purulente pleuritis
   - postoperatief vb: thoracoplastiek

Question 69

evolutie van scoliose

Answer 69

onderscheid maken van wel/geen evolutie door RX-foto’s

1. evolutie met leeftijd
   - vergroting tijdens pubertijd
   - stop op 16jaar bij meisjes
   - stop op 17-18jaar bij jongens
2. lichte toename daarna
   - niet met zelfde intensiteit
   - congentiale scoliose = moeilijke prognose
   - paralystische = slechte evolutie
   - idiopathische = verscheiden evolutie
3. lokalisatie
   - grote evolutie bij thoracaal & thoracolumbaal
   - minder evolutie bij (gecombineerd) lumbaal
   –> adolescenten minst evolutie

Question 70

scoliose volgens leeftijd

Answer 70

1. zuigelingen scoliose = 3-4 maand
   - jongens > meisjes
   - C-vormig convex naar links met weinig rotatie
   - geen secundaire curven maar wel secundaire hersenassymetrie door op 1 kant te liggen
   - vroege ingreep = herstel na 6m-2j
   - kan spontaan verdwijnen
2. infantiele scoliose = 4m-3j
   - resolutief type vs evolutief type
   - hoog thoracaal = meer evolutief
   - slechte prognose
   - thoracaal infantieel slechter als juveniel
3. juveniel = 3-9j = slechte prognose

Question 71

AIS

Answer 71

1. adolescenten scoliose = na 10jaar
   - na skeletale maturiteit
   - meest voorkomende idiopathische
   - 7x vaken bij vrouwen
2. ethiopathogenese
   - genetirsche factoren, relatieve anterior overgroei, biomechanise beïnvloeding, …
   - multifactoriëlle oorzaak
   - skeletale groei draagt bij aan progressie afwijking
3. natuurlijk verloop
   - 10% nood aan therapie
   - groter risico op verslechten bij jongens
   - curves >30° stabiliseren
   - curves >50° kan toenemen

Question 72

onderzoek scoliose in stand deel 1

Answer 72

1. schietlood
   - meting lateraal evenwicht bekken
   - vanuit C7 naar bilnaad
   –> iets meer dorsaal als C7 om kyfose niet invloed te geven
   - evenwicht als recht in bilnaad
   –> anders “scoliose uit het lood naar links/rechts”
2. lateraal evenwicht van bekken
   - schietlood verder laten vallen tot enkels
   –> kijken naar zowel positie aan bilnaad & enkels
   - laterale verschuiving als goede positie aan enkels maar slechte aan bilnaad
   - nagaan cirsta iliaca dorsaal & ventraal = max 1 cm verschil
   - onder lagere kant plankje steken
   …

Question 73

onderzoek scoliose in stand deel 2

Answer 73

3. aftekenen van proc. spinosi
4. scoliotische pijl meten
   - proc. spinosi aftekenen
   - maximale uitwijking tenopzichte van C7-bilnaad
   - elke wervel pijl tekenen voor afwijking
5. klinische meting van wervelrotatie
   - romp voorwaarts buigen = gibbositeit beter zien
   - zoeken van hoogste punt gibbus & niveau noteren
   - afstand van gibbus tot proc. spinosus meten
   - thoracaal pathologisch vanaf 0,8cm
   - lumbaal pathologisch vanaf 0,5cm

Question 74

onderzoek scoliose in stand deel 3

Answer 74

6. evenwicht van schoudergrodel & taille driehoek
   - vergelijking horziontale stand schouders
   –> acromioclavicualir gewricht & angulus inferior
   - max 1 cm verschil
   - meting aan trochanter voor taille driehoek
   –> wegenscheefhandende arm
7. thoracale metingen
   - perimeter bij in- & expiratie
   - thoracale diameter
   - buikomtrek in lig & stand
   –> allemaal indicatoren van mobiliteit
8. mobiliteit van wervelkolom
   - volledige mobiliteit meten
   - verlies bij scoliose in correctieve richting
   - winst in foutive richting

Question 75

onderzoek scoliose in zit & buiklig

Answer 75

1. zit
   - afwijkingen aan onderste ledematen elimeneren
   - patiënten die niet kunnen staan vb: polio
   - andere gibbus & afwijkingen
   - geen normaal waardes
2. lig
   - enkel vaste scoliose
   - contracturen paravetrebrale spieren vast leggen

Question 76

therapie scoliose

Answer 76

1. chirurgie
   - hoek van Cobb >30° en groeispurt moet nog komen
   - 45° bij niet volgroeide patienten
   - 50° bij volgroeid
2. bracing
   - techniek om progresse te voorkomen
   - verschillende ontwerpen & draag duur
   - kinesitherapie = versteving van rug & buikspieren
   + motorische controle