Þvagfærasýkingar

Question 1

Líffæri sem sýkjast

Þvagrás

Answer 1

Líffæri sem sýkjast
Þvagrás
Sviði við þvaglát og graftrarkennd útferð

Question 2

Líffæri sem sýkjast

Blöðrubólga (cystitis)

Answer 2

Líffæri sem sýkjast
Blöðrubólga (cystitis)
Særindi við þvaglát (dysuria), tíð þvaglát
Stundum verkir yfir blöðru eða blóðmiga
Sjaldan hiti

Question 3

Líffæri sem sýkjast

Bráð nýrnasýking (acute pyelonephritis)

Answer 3

Líffæri sem sýkjast
Bráð nýrnasýking (acute pyelonephritis)
Verkur í síðu og/eða bankeymsli yfir nýrum, hiti, og oft einkenni blöðrubólgu líka

Question 4

Líffæri sem sýkjast

Blöðruhálskirtilbólga (prostatitis)

Answer 4

Líffæri sem sýkjast
Blöðruhálskirtilbólga (prostatitis)
25% karla einhverntíma á ævinni
EN aðeins < 15% af tilfellum er bakteríusýking

Question 5

Flokkun bakteríumigu

Bakteríumiga (bacteriuria)

Answer 5

Flokkun bakteríumigu
Bakteríumiga (bacteriuria)
Bakteríur í þvagi

Question 6

Flokkun bakteríumigu

Einkennalaus bakteríumiga (asymptomatic bacteriuria)

Answer 6

Flokkun bakteríumigu
Einkennalaus bakteríumiga (asymptomatic bacteriuria)
Bakteríumiga en ekki óþægindi
Meðhöndla ef þungun, nýrnaþegi og fyrir skurðaðgerð á þvagfærum

Question 7

Flokkun bakteríumigu

Marktæk bakteríumiga (significant bacteriuria)

Answer 7

Flokkun bakteríumigu
Marktæk bakteríumiga (significant bacteriuria)
Því meira magn baktería/mL því meiri líkur á sýkingu
Meta hvort sýking út frá aldri, kyni og undirliggjandi þáttum sjúklinga

Question 8

Þvagfærasýkingar - alvarleikastig

Einfaldar (uncomplicated UTI)

Answer 8

Einfaldar (uncomplicated UTI)

Sýking í líffærafræðilega/starfslega eðlilegu þvagfærakerfi

Question 9

Þvagfærasýkingar - alvarleikastig

Flóknar (complicated UTI):

Answer 9

Flóknar (complicated UTI): ýmsir áhættuþættir til staðar
Erfiðara að uppræta sýkinguna og getur þurft að nota önnur lyf/lengri meðferð en í einföldum sýkingum
Sýking í þvagfærum með óeðlilega starfsemi eða byggingu (nýrnasteinar, léleg blöðrutæming, þvagleggur, nýrnaskjóðuleggir ofl.)
Þvagfærasýkingar hjá körlum, þunguðum konum, börnum og sjúklingum á sjúkrastofnunum tilheyra þessum flokki

Question 10

Þvagfærasýkingar - alvarleikastig

Þvagsýklasótt (urosepsis)

Answer 10

Þvagsýklasótt (urosepsis)

Blóðsýking sem á uppruna sinn í þvagfærum

Question 11

Þvagfærasýkingar - dæmi

Answer 11

Escherichia coli: langalgengast
Aðrar algengar bakteríur
G-neikv: Proteus, Klebsiella, Pseudomonas, Enterobacter
G-jákv: Enterococcus, Staphylococcus saprophyticus og Streptococcus gr. B
Sveppir og sníkjudýr
Candida (gersveppur), Schistosoma (ormur)
Kynsjúkdómar geta sýkt þvagrás
Chlamydia, Mycoplasma, Trichomonas
Veirur (adenoveirur)